De Koningin zal goedkeuring onthouden
aan een wetsvoorstel
Zestig kilometer course in
afwachting van finish
VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN
De minimum-leeftijd voor het
lidmaatschap van Eerste Kamer
Ni
ieuwe
taak
voor
minister Lieftinck
Een nieuwontwerp
statuut
Fleurige vlaggetjesdag in IJmuiden,
Katwijk en Vlaardingen
Arabische Liga wenst vergadering
Verovering van Europa niet gemakkelijk
En iedere dag wordt het moeilijker
Smokkelaar werd
neergeschoten
Amerikaanse druk
op Frankrijk
Meer dan twee millioen Nederlanders
genieten onderwijs
Maanclag 19 Mei 1952
149e Jaargang No. 118
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
Een staatsrechtelijk curiosum
Sinds 1872 niet meer
voorgekomen
Vierhonderdvijftig „neven en nichten
van Van Riebeeck bijeen
Aan koffietafel
Culemborg
Wereldbank weigert
commentaar
De R.T.C. met de West
ie J
Alles is gereed voor de grote „Jacht" op de
Hollandse nieuwe
Slechts Scheveningen liet
verstek gaan
Op aandrang van de
nationalisten
Winst voor de Franse
conservatieven
VJ-tthh-thicKt
STRAKS EEN KVP-ER ALS
PREMIER?
EEN KALVER-VIERLINC
DE AMERIKAANSE MINISTER VOOR HET LEGER
Was Korea bedoeld als
voorloper van een
burgerkrijg in Duitsland?
IngridBergman verwacht
een tweeling
Twee Japanners hielden
zich acht jaar schuil
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur:
H. M. KOEMANS
Redactie;
Achterdam 18, Tel. 5541
ADVERTENTIES en
ABONNEMENTEN
Voordam 11, Tel. 3320
Postgiro 187294
ALKMAARSCHE COURANT
TARIEVEN:
Advertenties lf et. per m.m
Familieberichten 20 ct. p.m.m
Vraag en Aanbod (alleen 2e
hands goederen) tot 15 woor
den 1.-, elk woord meer 5 ct
Uitsluitend contant
Abonnementsprijs, bij voor
uitbetaling, ƒ2.02 p. mnd.,
6.05 per kwartaal, plus
incassokosten.
Weekabonnementen 0.49
(Van onze parlementaire redacteur)
MAAR wij vernemen is binnenkort een mededeling te verwachten, dat „de
Koningin in overweging houdt" het door de regering ingediende en door de
Btaten-Generaal ongewijzigd aangenomen voorstel van wet tot verandering in
de Grondwet, strekkende tot handhaving van de minimum leeftijd voor het
lidmaatschap van de Eerste Kamer op dertig jaren. Deze in onze Grondwet
voorgeschreven formule betekent, dat het betreffende voorstel geen wet zal
worden, aangezien de hiervoor noodzakelijke Koninklijke goedkeuring niet
wordt gegeven. De onthouding van koninklijke goedkeuring, met name aan door
de regering ingediende wetsontwerpen, komt zo zelden voor, dat wij er een
korte kanttekening bij willen maken.
gemaakt. En aldus kan Oud in zijn
bekende werk over ons staatsrecht tot
de conclusie komen, dat „de nood
zakelijkheid der niet-bekrachtiging zich
dus alleen zal voordoen, indien het
novum, dat de wet overbodig maakt,
na de aanneming door de Eerste Kamer
is opgekomen".
Deze conclusie is in het algemeen
stellig juist. Maar er mag beslist niet
uit worden afgeleid, dat een onthouden
van de koninklijke goedkeuring on
toelaatbaar zou zijn, indien zich niet
né maar vóór de aanneming door de
DIJ De algemene grondwetsherziening
van 1848 is de vraag aan de orde
geweest, of het eigenlijk wel juist was,
dat de Koning in alle gevallen van
zijn goedkeuring omtrent door de Sta-
ten-Generaal aangenomen voorstellen
van wet zou moeten doen blijken. Met
name betwijfelde men of goedkeuring
was vereist op ontwerpen van wet,
door de Kroon ingediend en zonder
enige wijziging door beide Kamers aan
genomen.
Deze opvatting is toendertijd èni door
de meerderheid der Tweede Kamerle
den èn door de regering bestreden op
grond van het feit, dat „de geschiede
nis der Nederlandse wetgeving zelve
heeft geleerd, dat het gebruik maken
van de bevoegdheid door de Koning
om zelfs wetten, van zijnentwege aan
geboden en gaaf door de Staten-Gene-
raal aangenomen, in overweging te kun
nen houden, soms noodzakelijk is, daar
de omstandigheden, tijdens het in be
handeling zijn van het voorstel bij de
beide Kamers, geheel van aard kunnen
veranderd wezen.
Deze opvatting is in later jaren door
alle vooraanstaande kenners van ons
staatsrecht onderschreven, terwijl ook
in de practijk overeenkomstig werd
gehandeld. Zo is laatstelijk in 1872 een
wetsontwerp niet bekrachtigd, aange
zien de noodzakelijkheid der in het ont
werp geregelde onteigening inmiddels
was komen te vervallen.
Na tachtig jaar
IAAT DEZE figuur sinds 1872 niet
meer is voorgekomen, hangt onge
twijfeld nauw samen met de in 1887 in
onze Grondwet opgenomen bepaling,
dat ook een bij de Eerste Kamer aan
hangig wetsontwerp kan worden inge
trokken. Deze bepaling toch loste een
op dit punt bestaande oude strijdvraag
op en sindsdien heeft de regering van
deze bevoegdheid herhaaldelijk gebruik
Eerste Kamer, gelijk in dit geval, een
nieuwe omstandigheid, welke het voor
stel overbodig of zinloos maakt, heeft
voorgedaan. De gang van zaken in de
Eerste Kamer toch bewijst, dat het
mogelijk is in de ogenblikkelijke ver
warring van een spannende en verras
sende reeks stemmingen de onderlinge
samenhang tussen verschillende ont
werpen en hier betreft het een soort
tweeling-ontwerp, waarvan de ene
helft werd verworpen en de andere
helft ten onrechte werd aangenomen
uit het oog te verliezen. Met het ge
volg, dat de regering niet op tijd tot
intrekking van een zinloos geworden
ontwerp komt.
Aldus kan zich de „noodzakelijkheid
der niet-bekrachtiging" voordoen, in
dien het novum zeer Kort vóór de aan
neming van het betreffende ontwerp
door de Eerste Kamer is opgekomen.
Zij het ook, dat dit geval zich slechts
uiterst zelden zal voordoen.
Een dergelijke niet-bekrachtiging is
beslist niet in strijd met de letter of
de geest van onze Grondwet, welke na
1887 nadrukkelijk en zeer algemeen
stelt, dat de Koning „het recht heeft «.e
door de Staten-Generaal aangenomen
wetsontwerpen al of niet goed te keu
ren". Integendeel, het oplossen van de
moeilijkheden, ontstaan door een ver
gissing van de regering tijdens de be
handeling van de ontwerpen tot grond
wetsherziening in de Eerste Kamer,
langs andere wegen zou onredelijk en
onverdedigbaar zijn!
Vïïanneer men zich tot
een bijeenkomst van
vierhonderd vijftig per
sonen richt met de
woorden „Waarde neven
en nichten", dan móet
toch wel aan een zeer
uitgebreide en een zeer
zeldzaam voorkomende
bijeenkomst worden ge
dacht. Nu dat 'was in
dit geval ook zo. Im
mers Zaterdag waren
in CulemboYg, de ge
boortestad van Jan van
RiebeecJc vierhonderd
vijftig afstammelingen
van deze grote Neder
lander bijeen in de Bar-
barakerk ter herdenking
van het leven en de
verdiensten van hun
voorvader, die eens de
kolonie aan de Kaap
stichtte, die later uit
groeide tot de Unie van
Zuid-Afrika. Het
„Waarde neven en
nichten" werd gebruikt
door de Commissaris der
Koningin in de provincie
Gelderland, die namens
de afstammelingen een
rede hield.
De herdenkingsrede
werd gehouden door
prof. dr. W. Ph. Cool-
haas. De bijeenkomst
werd ook meegemaakt
door de minister van
Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen prof. dr.
F. J. Th. Rutten.
Nadat aan de voet van
een gedenkplaat in de
kerk een krans was
gelegd, verzamelde het
gezelschap zich in het
klooster aan een Gel
derse koffietafel. Hier
vertelde jhr. H. A. van
Karnebeek, die in ge
nealogische zin de oudst
aanwezige afstammeling
van Van Riebeeck was,
dat de stamvader" na
honderd jaar veertig na
komelingen had, na
tweehonderd jaar twee
honderdvijftig en nu na
driehonderd jaar twee
duizend. Over nog hon
derd jaar zullen het er,
zo had hij uitgerekend,
omstreeks twintigdui
zend zijn. Daarom ver
moedde jhr. Van Karne
beek, dat dit Wel de
laatste uitgebreide geza
menlijke lunch zou zijn.
Op- de markt voor het
stadhuis werd later het
woord gevoerd door de
ambassadeur van Zuid-
Afrika^ kolonel P. J.
Hoogenhout, die het ge
meentebestuur van Cu
lemborg een borstbeeld
van Jan van Riebeeck
aanbood. Dit beeld is
een geschenk van het
gemeentebestuur van
Kaapstad. De burge
meester zeide voor dit
„geschenk van de moe
derstad van Zuid-Afrika
aan de vaderstad'" zeer
erkentelijk te zijn.
De Wereldbank heeft geweigerd com
mentaar te geven op de geruchten, vol
gens welke de Nederlandse minister van
financiën, prof. mr. P. Lieftinck, in Juli
a-s. tot vertegenwoordiger van de We
reldbank in Turkije zou worden be
noemd.
Een woordvoerder van de bank ver
klaarde, dat de Wereldbank geen com
mentaar kan geven. Hij merkte overi
gens op, dat het niet gebruikelijk is, dat
de Wereldbank vertegenwoordigers in
de aangesloten landon heeft, hoewel het
uiteraard in bijzondere omstandigheden
kan voorkomen, dat een uitzondering
op deze regel wordt gemaakt. Het eni
ge land, waar de r/ereldbank een spe
ciale vertegenwoordiger heeft, is Nica
ragua. Deze vertegenwoordiging bestaat
sedert de zomer van 1951 en is van tij
delijke aard.
De voorzitters der delegaties ter con
ferentie Nederland-Suriname-Nederl.
Antillen hebben Zaterdag een commu
niqué uitgegeven, waarin wordt mede
gedeeld, dat in de Zaterdagochtend ge
houden vergadering van de centrale
commissie het voorstel voor een nieuw
ontwerp-statuut is aanvaard.
In dat voorstel is uitgegaan van de
gedachte, dat de grondbeginselen van
de nieuwe rechtsorde in een statuut
van eenvoudige opzet worden neerge
legd, terwijl daarnaast een aantal sta
tutaire regelingen zullen worden ge
troffen ter uitwerking van deze grond
beginselen.
De centrale commissie heeft besloten
dit ontwerp-statuut nog dezelfde dag
aan de drie delegaties voor te leggen.
RONDE VAN NOORD-WEST NEDERLAND
In een wegwedstrijd over 230 lange
kilometers zoals de Ronde van
Noord-West Nederland vallen on
noemelijk veel gebeurtenissen voor
die het verloop van die wedstrijd
beïnvloeden. De tienduizenden die
langs de weg het voorbij trekken
van het kleurige renners lint met
volgwagens en verzorgers gadeslaan,
zien ieder voor zich één of hoog
stens twee van die voorvallen.
Slechts weinigen is het gegeven
de gehele wedstrijd te volgen, oog
getuige te mogen zijn van tal van
ontvluchtingspogingen, dramatische
ogenblikken die er zijn als koplopers
moeten lossen door een lege band of
door vermoeidheid. Een van die
gelukkigen is uw verslaggever die
het zich tot een eer zal rekenen de
dag na de wedstrijd te vertellen van
al die belangrijke gebeurtenissen die
aan de wieier enthousiasten in onze
provincie voorbij zijn gegaan. Het
belangrijkste gebeuren is echter voor
een ieder te aanschouwen, namelijk
de finish op het circuit van de ronde
van Alkmaar. Het wachten op het
sluitstuk van de Ronde van Noord-
West Nederland, op de winnaar van
de Grote Prijs van de Verenigde
Noordhollandse Dagbladen, zal niet
lang behoeven te duren. De organi
satoren hebben gemeend, evenals
voorgaande jaren, een zestig kilo
meter course te moeten laten ver
rijden. De start van deze wedstrijd
Tt
Ed Koeman winnaar 1951
waaraan zeventig rappe Wielren
ners zullen deelnemen, renners die misschien niet in de wieg zijn ge
legd om een zware klassieker te rijden, maar die wel een zeer snelle
zestig kilometer uit hun benen kunnen draaien. Zoals bekend wordt het
circuit van de Ronde van Alkmaar gevormd door Nicolaas Beetskade,
Van der Lijnstraat en Jan van Scorelkade. Deze wedstrijd vangt om
half drie aan. Omstreeks half vijf wordt de kop van de Ronde van Noord
west Nederland op dit circuit verwacht.
(Van onze speciale verslaggever)
Vlaggetjesdag in IJmuiden heeft
wederom duizenden naar de haven
plaats aan de mond van het Noordzee-
gelokt. De gepavoiseerde logggers,
veertig in getal, opgetuigd met vlag
gen en wimpels en gereed voor de uit
vaart, gaven de vissershaven een bij-
De algemene secretaris van de Ara
bische Liga, Azzam Pasja, heeft de
Egyptische minister van buitenlandse
zaken, Hassoena Pasja, verzocht een
spoedvergadering van de raad der Ara
bische Liga te beleggen, naar verluidt
op aandringen van de vertegenwoordi
gers der nationalistische partijen in
Noord-Afrika.
Sadah ben Yoessef, ex-minister van
Tunesië, Alal el Fassi, voorzitter van
de Marokkaanse Istiqlal, en Tsjazli el
Makki namens de Algerijnse nationa
listen zouden Zaterdag het algemeen
Nadat de uitslag van de verkiezing
voor 138 van de 156 zetels in de Franse
senaat, waaronder alle 124 candidaten
in Frankrijk zelf, bekend was, luidde
de stand als volgt: gaullisten 26, com
munisten 14, socialisten 19, radicalen
30, volksrepublikeinen 12, gematigde
conservatieven 36 en partijlozen 1.
De gaullisten zouden, volgens onoffi
ciële berekeningen zeven zetels verlo
ren en de conservatieven zes gewonnen
hebben. Overigens zijn er geen verras
singen.
De Deense minister van buiten
landse zaken, Kraft, heeft verklaard, dat
de last van de Deense verdediging
slechts 209 kronen per hoofd per jaar
bedraagt, vergeleken met 1000 roebel
(880 gulden) per hoofd per jaar in de
Sowjetunie
Verwachting tot morgenavond
Droog weer met wisselende be
wolking en meest matige Noord
oostelijke wind. Vannacht tame
lijk koud, morgen overdag dezelfde
of iets lagere temperaturen dan
vandaag.
Dinsdag: Zon op 4.39, onder 20.34
uur; maan op 2.49, onder 17.04
uur.
secretariaat van de liga een nota heb
ben doen toekomen, waarin zij om een
dergelijke bijeenkomst verzoeken met
het oog op „de internering van de Bey
van Tunis, de deportatie van de Alge
rijnse leider Messalk Hadj en ernstige
incidenten in Marokko".
In een aan de pers verstrekt com
muniqué verklaart de leider der Ma
rokkaanse nationalistische partij, dat
de laatste weken honderden Marokka
nen zijn gedood en duizenden mannen
en vrouwen zijn gevangen genomen.
„Wij verwachten, dat na de komende
kabinetsformatie een KVP-er minister
president zal worden", zeide de voor
zitter van de Tweede Kamerfractie van
de Partij van de Arbeid, mr A. W. Bur
ger Zaterdagavond op een in Goes ge
houden verkiezingsvergadering.
Een koe van de landbouwer G. te
Moerstraten (West-Brabant) heeft dezer
dagen het leven geschonken aan vier
welgeschapen kalveren.
Hoewel in Scheveningen vlaggetjesdag niet doorging, waren vele schepen
toch gepavoiseerd.
„De tijd, na de tweede wereldoorlog:, dat een verovering: van West-Europa
betrekkelijk snel en zonder te grote offers zou kunnen zijn uitgevoerd, is voor
bij. Elk uur worden de moeilijkheden, waarmede een mogelijke aanvaller te
kampen zou kragen, groter, en zij zullen groter blijven worden, zolang wü en
onze bondgenoten de politiek der gemeenschappelijke veiligheid blijven volgen",
verklaarde de Amerikaanse minister voor het leger, Frank Pace, in een door
hem ter gelegenheid van de Amerikaanse „weermachtsdag" bij een diner te
Louisville, in de Amerikaanse staat Kentucky, gehouden toespraak.
De communisten hebben, door hun
aanval in Korea, datgene tot stand ge
bracht, hetgeen zij bovenal vreesden
namelijk de eenheid der vrije staten
Indien de Verenigde Naties in Korea
geen stand gehouden zouden hebben,
zou de Koreaanse oorlog mogelijk het
begin zijn geweest van zich voortzet
tende communistische aggressie in In-
do-China, Birma of Malakka", vervolg
de hij, hieraan toevoegend: „en wie
weet of de communistische aanval in
Korea niet werd ondernomen om onze
reactie te peilen en te onderzoeken of
wij weerstand zouden bieden aan een
gewapenderhand uitgevoerde aanval?
Het is niet uitgesloten dat het conflict
in Korea was bedoeld als een voorlo
per van een z.g. „Burgeroorlog" in
Duitsland, op touw gezet door de Duit
se communisten.
Minister Pace besloot met op te mer
ken dat het bouwen van een gemeen
schappelijke verdediging van West-
Europa als gevolg van de Koreaanse
oorlog in veel sneller tempo is geschied
dan daarvoor het geval was.
De Zweedse, filmster Ingrid Bergman,
thans gehuwd met de Italiaanse film
regisseur Roberto Rossellini, verwacht
een tweeling, die „elk ogenblik" gebo
ren kan worden.
zonder feestelijk aanzien, waartoe het
prachtige zomerweer bijzonder mee
werkte. IJmuiden vierde vlaggetjes
dag o.a. met een optocht en een wie
lerronde.
Aan de optocht werd medegewerkt
door 24 muziek-, sport- en jeugdver
enigingen. De stoet trok een uur lang
door een gedeelte van de gemeente
Velsen. Eindpunt was de Tegeltjes-
markt, waar toespraken zijn gehou
den door burgemeester mr M. M.
Kwint en de voorzitter van de orga
nisatrice, de VW „IJmuidens Bloei",
de heer M. Roos. Burgemeester Kwint
heeft het grote belang in het licht ge
steld van de visserij in het algemeen
en van de haringvisserij in het bij
zonder. Voorts sprak hij de hoop en
de verwachting uit, dat de moeilijk
heden tussen werkgever en werkne
mers in het vissersbedrijf spoedig tot
een oplossing worden gebracht, waar
door stagnatie kan worden vermeden.
De heer Roos heeft gewezen op de
grote moeilijkheden in het vissersbe
drijf. Het sluiten van handelsovereen
komsten met buitenlandse markten
was noodzakelijk, waarbij ons achter
land Duitsland een belangrijk afzet
gebied moest blijven. Helaas is de
werkelijkheid wel even anders. Men
ziet een moordende concurrentie en
een optrekken van tolmuren, waar
nog bij komt, dat Duitsland, in plaats
van zich door Nederland van vis te
laten voorzien, een moderne vissers
vloot gaat bouwen en daarbij over
gaat tot aankoop van onze best uitge
ruste schepen.
Wielerronde
Het tweede programmapunt van
Vlaggetjesdag in IJmuiden vormde
een wielerronde bij het Sluisplein,
over een totale afstand van 100 km.
Het werd een zeer spannende strijd,
waarin W. Snijders uit Halfweg zege
vierde in een tijd van 2 uur 19 min.
33 sec. Na hem volgden J. Mehagnoul,
Amsterdam; F. Mahn, Amsterdam; J.
v. Leeuwen, Haarlem; K. Post. Aals
meer; J. Ottenbros, Alkmaar; A. van
t Hof, Haarlem; H. Kuitwaard, Vel
gen-Noord; A. Voorting, Haarlem en
C. Bakker, Halfweg.
(Zie verder elders in dit blad)
Bij Braakman in Z.Vlaanderen
De 44-jarige Edmond Clays nit Boe-
chaute in Belgisch Oost-Vlaanderen is
bij het smokkelen van kalveren van
Nederlands naar Belgisch gebied door
de Nederlandse douane neergeschoten.
Zaterdagavond probeerde 'n groep smok
kelaars 5 kalveren in 't grensgebied ten
Zuiden van de Braakman in Zeeuws-
Vlaanderen naar België te drijven. Ne
derlandse douaniers verrasten de smok
kelaars bij deze poging. De smokke
laars vluchtten na een bevel om halt
te houden, waarna het vuur op hen
werd geopend. De Belg Edmond Clays
werd later dood in het terrein ge
vonden. De kalveren zijn in beslag ge
nomen.
De Verenigde Staten hebben bij
Frankrijk aangedrongen op bespoedi
ging van „rechtmatige" politieke her
vormingen in Tunesië.
Waarnemers menen, dat, als de Fran
sen in Tunesië geen vorderingen zou
den maken, de Amerikaanse houding in
de Veiligheidsraad ten opzichte van de
Tunesische kwestie mogelijk zal wor
den gewijzigd.
Op een eiland in de Stille Oceaan
zijn twee Japanners aangetrof
fen, die zich daar sinds acht jaar
schuil haden gehouden. Zij heb
ben geleefd van paling, ratten,
slakken en vruchten. Zij trokken
er 's nachts op uit om hun voed
sel te verzamelen. Hun enige
ontspanning bestond uit het van
gen van Wilde kanaries, die zij,
na de paartijd, weer lieten vlie
gen. De beide mannen, 31 en 37
jaar oud, waren mager, doch
hun gezondheidstoestand was uit
stekend. De Japanners „woonden"
in grotten, die zich op dertig
meter hoogte in de rotsen be
vonden.
Uit de zo juist verschenen, door het
Centraal Bureau voor de Statistiek be
werkte, publicatie „De Nederlandse
jeugd en haar onderwijs 1950-1951"
blijkt, dat 2.2 millioen personen (w.o.
1 millioen vrouwen) in ons land on
derwijs ontvangen.
Kleuteronderwijs ontvangen 340.000
kinderen, lager onderwijs 1.2 millioen,
U,L.O. 128.000, dag-v.h.m.c.: 84.000, dag-
vakonderwijs 130.000 en hoger onder
wijs. 30.000. Bijna 220.000 personen ont-
van part-time (meestal avond-) onder
wijs.
Van het 7e tot en met het 13e le
vensjaar ontvangt vrijwel de gehele
bevolking onderwijs. Van de personen
in de leeftijdsjaren 14 t/m 18 is dit
respectievelijk 76, 51, 44, 35 en 27 pet.
Daarna daalt het percentage snel. Van
alle personen ouder dan 25 jaar is nog
ven Pat, als leerling ingeschre-
In de genoemde cijfers zijn het schrif
telijk onderwijs en de particuliere op
leidingen voor handel en administratie
niet begrepen, zodat het werkelijk aan
tal studerenden zeker nog enkele hon-
derdduizenden hoger zal zijn.
In de „Oostenrijkse katholieke
nieuwsbrief" van Zaterdagavond wordt
medegedeeld dat thans ook in Bulgarije,
na Albanië, dr r.k. kerk onder staats
controle is gesteld.
