m Overheic is Nederlands staalindustrie heeft schroot nodig Van Oorschot: de uitgever van de „eigen voorkeur' Buitenbeentje in onze boekenwereld Oude emmers en potkachels zijn nog nuttig Kringloop van het ijzer Een alarmeringssysteem voor luchtbescherming De Groningers moeten het gasverbruik beperken ZONNIG u wen, n Stijgend aantal varkenspest gevallen Schilder veroorzaakte de brand te Vught Aanzienlijk verlaagde boete voor papierfabriek Nationale feestdag op 6 September? Damplantsoen kosteloos ter beschikking? REIZENDE BIBLIOTHEKEN r~ Noordoostpolder viert zijn tien-jarig bestaan KcPit Bje&teJk Dynamisch, wilskrachtig en idealistisch DE5® Geslaagd Het begin Ras-uitgever KERKELIJK NIEUWS Ned. Herv. Synode over oorlog en vrede Onafhankelijk bovenal Mr H.J.Reinink spr Volkshogeschool Be Se &peeEiua ZATERDAG 5 JULI 1953 c< R V' n< N v; tl A V( VI p p iu st VI M W Si (Van een speciale verslaggever) "H°^ z® het bij elkaar?" is onze eerste gedachte, als we op het terrein van Nederlands grootste schroothande! op de Rietlanden in het oosten van Amsterdam staan. Een onmetelijke stapel „oud-roest" metalen voorwerpen van allerlei aard en omvang, die eens nuttige diensten hebben bewezen van acht millioen kilo ongeveer wacht er op zijn definitieve ondergang in de smeltovens van metaalfabrieken om daaruit, herboren als gietijzer, weer te voorschijn te komen. Dat is de eeuwige kringloop in de ons omringende wereld. Ook het ijzer ontkomt daaraan niet. Als de mens althans deze kringloop niet verstoort of stag neert door nonchalance of onverschilligheid tegenover... Nederlands economie. Want geen of onvoldoende schroot betekent een tekort aan grondstof voorname lijk voor de hoogovens in Velsen. Het niet meehelpen aan de verzameling van afgedane metalen artikelen wil zeggen de noodzaak om nog meer schroot in te voeren dan thans reeds geschiedt en dus de besteding van kostbare deviezen. HE merkwaardige collectie schroot op het terrein van de N.V. Ijzerhandel „Hollandia" op de Rietlanden bewijst, dat velen reeds doordrongen zijn van het belang van een intensieve schroot- inzameling. Kris kras door elkaar ont dekken wij er stukken van zware an kerkettingen, waaraan eens grote zee schepen vast lagen; wielen en frames van afgedankte fietsen; gedeukte teilen, waarin .eertijds misschien de jongste spruit van een famijie gebaad werd; brokstukken van scheepswanden; ijze ren balken, die muren van gebouwen geschraagd hebben; de bovenbouw van een hele verzameling Amsterdamse vuilniswagens; conservenblikjes, pan nen, potkacheltjes, keteltjes, ledikanten en emmers regelrecht uit het huishou den van moeder de vrouw, kapotte landbouwwerktuigen, complete roei boten, boilers, stalen kabels en metaal- krullen Men staat versteld van de bonte men geling van wereldse zaken, die op dit trieste ijzerkerkhof een roemloos einde vindt. En toch is er nog lang niet ge noeg. De jaarlijkse productie van ge slagen schroot bedraagt ongeveer 360.000 ton, die wordt verwerkt door de Hoogovens, de Demka in Zuilen en de Nederlandse Kabelfabriek. Deze hoe veelheid moet worden opgevoerd tot circa 500.000 ton. Aan gegoten schroot oud gietijzer gaat jaarlijks ongeveer 50.000 ton naar de gieterijen. Schrootcampagne. J")E opvoering van de schrootproductie wordt vereist door verhoging van de st aalproductie van 500.000 tot 800.000 ton per jaar. Geen wonder dus, dat de Nederlandse metaalnijverheid een spe ciale schrootcampagne begonnen is. Zij Het oude ijzer is onontbeerlijk als grondstof voor de Nederlandse gieterijen. We moeten er dus zuinig op zijn en mogen afgedankte me talen voorwerpen niet achteloos wegwerpen. In een tweetal artike len beschrijft onze speciale ver slaggever wat tegenwoordig aan de schrootinzameling gedaan wordt en hoe dit schroot wordt gesmol ten om weer aan grondstof te ko men voor onze metaalverwerkende industrieën In het bovenstaande eerste artikel neemt hij de lezer mee naar de grootste Nederlandse schroothandel. Gisteren zijn te Nijmegen pröeven genomen met een nieuw alarmerings systeem voor luchtbeschermingsdien sten uitgevonden door Nederlandse technici en van Nederlands fabrikaat. Deze alarmerings-installatie zal dezer dagen worden tentoongesteld op de Na tionale Brandweertentoonstelling te Breda. In tegenwoordigheid van experts van het bureau Bescherming Burgerbevol king uit Den Haag werd het apparaat te Nijmegen gedemonstreerd. Nijmegen werd vervuld van alarmstoten in ver schillende toonaarden. Met dit apparaat kunnen verschillende alarmsirenes van een centraal punt uit bediend worden Ook kunnen naar de alarmstations mor setekens gegeven worden. Deze centrale zou niet slechts locaal, maar ook regio- nael en zelfs als het moest landelijk kunnen werken. De reparatie aan een der gashouders der gemeentegasfabriek te Groningen heeft in de afgelopen nacht enige tegen slag ondervonden, waardoor burgemees ter en wethouders van Groningen de in woners van Groningen en Haren ver zoeken het gasverbruik tot nader order tot het hoogst noodzakelijke te beper ken, teneinde te voorkomen dat gasloze uren moeten worden ingevoerd. Het zware onweer van Don derdagnacht heeft een groot deel van Noord-Holland nogal onberoerd gelaten. In Den Helder viel slechts één mm. re gen, tegen op Schiphol 35 mm. Plaatselijk werden veel grotere hoeveelheden regen ge meten: De Bilt 66, Culemborg 73, Woensdracht 90 en in 's Gravendeel zelfs 107 mm. In middels is de barometer weer gestegen en een krachtig hoge- drukgebied boven Engeland en de Noordzee zal het weer tij dens het weekeinde in gunsti ge zin bepalen. Er zullen lang durige perioden met zonne schijn voorkomen. De tempe ratuur, die hier gisteren tot 17 en 20 graden Celsius steeg, zal langzaam weer hoger worden al zal dit in Noord-Holland niet met zulke grote sprongen gaan als in het Zuiden, waar de temperatuur al weer tot 25 en 28 graden Celsius zal stij gen. De kans op neerslag is tijdens het weekeinde uiterst klein, zodat dit eerste Juli- weekeind niet ongunstig zal verlopen. richt zich tot de gehele burgerij, ten einde deze te doen inzien, dat alie me talen afvalwaarde heeft, voorts tot de niet-metaalverwerkende industrie en de landbouw. Laatstgenoemde komt vooral in de herfst aan de beurt. Als ons land alle zeilen bijzet, dan nog zal schroot moeten worden inge voerd. En aangezien de ons omringende landen er precies zo voorstaan als wij Engeland bijvoorbeeld heeft per jaar twee millioen ton te kort moet het ver weg gehaald './orden tegen hoge prijzen en met veel vervoerskosten. Waarom zouden wij de Nederlandse industrie niet een handje helpen en medewerken aan de besparing van de- vlezen door ons metalen afval niet meer achteloos weg te gooien, maar aan de ophalers te verkopen. De schroot- handelaren beschikken reeds over grote hoeveelheden, doch de Hoogovens zijn een grote slokop en als er niet regel matig en veel bij komt, vermindert de voorraad snel. <fthyU4Vtl! Ha. dat is je ware! Bij zo'n tour moet je zo nu en dan even de lede maten strekken en dan natuurlijk met 'n Strand tussen de lippen. Inenting en ontsmetting j De laatste tijd begint de varkenspest de kop weer op te steken. Deze var kenspest is zelfs voor een veearts soms moeilijk te onderkennen. Dit neemt niet weg, dat iedere veehouder, dié vermoedt, dat er pest onder zijn var kens heerst, hiervan aangifte moet doen bij de burgemeester. Zonder ver gunning van de burgemeester mogen dan geen varkens van dit bedrijf meer worden vervoerd en zulk een onthef fing wordt alleen verleend onder door de burgemeester te stellen voorwaarden rechtstreeks naar een slachtplaats of slachthuis. Ten aanzien van deze ziekte geeft de Gezondheidsdienst voor Dieren de vol gende richtlijnen: Er bestaat een goede voorbehoedende enting, die echter alleen zin heeft, wan neer er geen pest heerst onder de varkens. Door zulk een enting zijn de dieren 812 maanden gevrijwaard. Schade beloopt acht ton Volgens een mededeling van de ge- meente-politie te Vught is de brand in het meisjespensionnaat Regina Coeli te wijten aan een schilder, die in strijd met de betreffende gemeentelijke ver ordening bij het afbranden van verf aan de dakkapellen gebruik heeft ge maakt van een gasoline-brander. Er is proces-verbaal tegen hem opgemaakt. De schade aan het gebouw wordt ge schat op ongeveer acht ton. Negen boeten tot een totaal bedrag van f 28.100 zijn opgelegd aan de N.V. Kon. Papierfabrieken Van Gelder Zo nen wegens in 1946 en 1947 gepleegde overtredingen der toenmalige beschik king op de papierprijzen. De economi sche politierechter te Amsterdam, die in hoger beroep dit vonnis wees, heeft hierbij al rekening gehouden met een bedrag van f 30.000, door de N.V. ge stort in het fonds voor de prijzenpoli tiek als te veel genoten winst. Met dit vonnis vernietigde de rech ter een uitspraak van de tuchtrechter voor de prijzen te Amsterdam, waarbij de N.V. een boete werd opgelegd van f 31.000 en tegelijkertijd een bedrag van acht en een halve ton als te veel genoten winst werd verbeurd ver klaard. Een aantal tenlaste gelegde punten werd niet strafbaar verklaard, aangezien ze niet met opzet waren ge pleegd. MEISJE IN IJSEL VERDRONKEN Gisteravond is te Olst het 17-jarige meisje DiniCarbaat, die niet kon zwem men, bij het baden in de IJssel ver dronken. Haar twee zusjes, die met haar waren gaan baden, konden geen hulp bieden. Bij aankoop van varkens op een vrij bedrijf is het raadzaam ze daar ter plaatse te laten inenten en deze eerst omstreeks 14 dagen later naar het eigen bedrijf te halen. Wie de dieren onmiddellijk naar het eigen bedrijf haalt, late ze niet enten voor er ten minste 14 dagen zijn verlo pen. Zolang de dieren zich nog niet hebben geacclimatiseerd en gewend zijn aan het gewijzigde voederrantsoen, is het mogelijk, dat inenting een sluime rende vlekziekteinfectie zou kunnen opwekken. Het is niet mogelijk gelijktijdig tegen pest- en vlekziekte te laten inenten. De ene inenting heft de andere op. Bij export moeten de varkens met een tussenruimte van 8 tot 10 dagen wor den ingeënt tegen vlekziekte, mond- en klauwzeer, borstziekte en pest in de aangegeven volgorde. Tijdig waarschu wen van de veearts is daarbij nodig. Aangezien berenhouderijen gevaar lijke smetstofbronnen kunnen zijn, die nen alle gezonde beren voorbehoedend te worden geënt tegen pest. Bij ontsmetting van hokken, waarin zieke dieren hebben gezeten, wordt aanbevolen natronloog 1% te gebruiken (1 lepel loog op 1 liter water). Merk- tangen moeten na gebruik worden ont smet berenhouders moeten de hokken van de beren en de zeugenverblijven regemlatig ontsmetten met natronloog 1%. Oranjeverenigingen zijn het met eens Tijdens het congres van Oranjever enigingen, dat op 11 en 12 Juli te Bre da zal worden gehouden, zal er voor worden gepleit, een Oranjedag op 6 September in te voeren. Dit voorstel zou bij de bevoegde autoriteiten moe ten worden ingediend. Reeds nu heeft een Zwolse commissie voor het vieren van nationale gedenkdagen met kracht stelling genomen tegen deze verschui ving van de nationale feestdag. Zij meent, dat ons volk beslist de verjaardagen van zijn vprsten wil vieren en niet de kroningsdag, welke tot de verbeelding van de massa niet spreekt.. De nieuw geschapen feestdag is stellig tot mislukking gedoemd, ge zien bv. de afnemende belangstelling voor de viering van de Bevrijdingsdag. Noodlottige duik in plas Een vier-en-twintigjarige jongeman uit Giessendam is bij een duik in een ondiepe plas nabij zijn woonplaats zo hard op de bodem terecht gekomen, dat hij een nekwervel verbrijzelde. Andere baders Drachten hem boven en wisten de bewusteloze bij kennis te brengen door toepassing van kunst matige ademhaling. Artsen hebben nog getracht door een operatie zijn leven te redden, maar dit mocht niet meer baten. Het Nationaal monument B. en W. van Amsterdam hebben de gemeenteraad voorgesteld voor de stich ting van een nationaal monument op het Damplantsoen te Amsterdam het daarvoor benodigde deel van het mid- den-Damterrein kosteloos beschikbaar te stellen. Destijds is voor de stichting van het monument een bedrag van f 150.000 bijeengebracht. Dit bedrag is niet voldoende om daaruit de kosten van de oprichting van een definitief monument te financieren. De regering heeft er onlangs mee ingestemd het nog ontbrekende bedrag beschikbaar te stel len. Om tot de bouw te geraken zou de gemeente Amsterdam het terrein kos teloos ter beschikking moeten stellen. B. en W. zijn van oordeel, dat deze me dewerking verleend dient te worden. De Centrale Vereniging voor Heizen- de Bibliotheken zal dit Jaar voor de vier en veertigste maal het platteland voorzien van goede lectuur. Voor een betrekkelijk gering bedrag wordt een collectie van vijftig of honderd met zorg gekozen boeken romans, ver halen voor de jeugd en een enkel po- pulair-wetenschappelijk werk ter beschikking van de lezers gesteld. Als beheerder treedt doorgaans een onder wijzer, een predikant of een maat schappelijk werkster of een soortgelij ke figuur op. Deze verzorgt uitlening en administratie, int het leesgeld enz. en onderhoudt het contact met het bu reau der vereniging, Nieuwe Keizers gracht 43, Amsterdam. Nieuwe aan vragen voor 15 September aan dit adres. De Noord-Oost Polder herdenkt zijn tienjarig bestaan, ter gelegenheid hiervan wordt te Emmeleroord een tentoonstelling gehouden. De toegangspoort stelt „een boerderij onder de kap" voor. r\E HELE WERELD draait om geld. Het is een oude wijsheid, die nog steeds van kracht is gebleven, in te genstelling met allerlei politieke wijs heden. Een voorbeeld. Ene meneer Li bero de Scalzi, woonachtig in het liefelijke plaatsje Cremona, in Italië: nil en honden als betalende gasten. Dat wil zeggen, er wordt voor betaald, door Parijs hadden communisten met grote letters op de muren geschreven: „Ame rikanen, ga naar huis". De Amerikaan se luchtvaartmaatschappij A.O.A. liet onder die spreuken dewoorden schil deren „Vlieg per A.O.A.". Een dok ter in Toronto, Gordon Murray, heeft met goed resultaat de gezonde nier had een fraaie hond, de chique dames- en hereneigenaais van een gestorven man in het lichaam schrander was. Libero leerde net aier de dieren. Een kat kan in deze hotels an nverpebrarht naar de allerlei kunsten o.m het halen van logercn een bedrag van zes gul- ^re' van°dè vrouw in'kwesRe nitt brieven en kranten uit de bus. ve den per dag q Tussen propaganda en werkten was haar gewicht ruim hond deed braaf zijn best, tot hij op reclame zit siechts weinig verschil. In ^er weiKten, was naar gewicht ruim een morgen een enveloppe, die onge veer 400 gulden bevatte op de deur mat vond. Het beest vrat de bankbil jetten op en bracht de lege enveloppe aan zijn baas. In Los Angeles zat een familie, bestaande uit pa, moe en zoontje Gaskell naar een televisie-uit zending te kijken. Op het scherm ver schenen juist de eerste beelden van een spannende cowboyfilm, toen pa Gaskell zijn twaalfjarige zoon naar bed wou sturen. De knaap weigerde en pa ontstak hierover dermate in woede, dat hij een pistoolschot loste op de held van het filmverhaal, die achter het ruitje in de kiekkast zat. Televisietoestel kapot en huwelijk ka pot, want ma liet het er niet bij zit ten en ging scheiden. O In sommige luxe hotels in Rome heeft men katten Nieuwe duikboot Nieuwe hoop voor onderduikers 83 kilo geworden. Na de operatie her kreeg zij haar normale gewicht van 54 kilo. In de Zwitserse horloge- makerSstad Biel, is een partij plastic horlogeglazen tengevolge van de warm te in brand geraakt. De fabriek, waar in dit gebeurde en het aangrenzende gebouw leden zware schade. n De be woners van de streek tussen Ribeau- ville en Ostheim, in Frankrijk, wisten ook hoe laat het was. Er brak een ha gelbui los, waarbij keien van drie cen timeter doorsnee uit de hemel vielen. Een groot deel van de wijnoogst werd vernield. Het Heilig Officie van het Vaticaan heeft het boek „La Mere, Vie de Marie" van de jonge, Franse, ka tholieke schrijver Robert Morel, op de lijst van voor katholieken verboden boeken geplaatst. n (Van een medewerker). SAAI en vervelend verliep enige maanden geleden een litterair debat in de Haagse Pulchri-studio tussen een uitgever en een schrijver over de vraag, of „uitgevers van letterkundige tijdschriften censurerend mogen optreden". Zo weinig flitsend en brillant was de discussie, zo vol vaagheden en gemeenplaatsen, dat de aandacht van de talrijke belangstellenden zienderogen begon te tanen. Tot uitgever Van Oorschot door een misverstand te laat de zaal betrad. En wég was de geeuw-stemming bij het publiek en verdwenen de huisvaderlijke tooit van het debat: breed en vierkant stond daar deze Amsterdamse Zeeuw en hield zoals een opponent het later noemde een „verbijsterende tijdrede", waarin hij fel van leer trok tegen de eensuur in welke vorm ook. Zijn bezielende en soms forse woorden werkten als een krachtige windstoot op een lome zomer namiddag, waardoor de discussie relief en zwier kreeg en de toehoorders geboeid en gespannen luisterden. Pas tegen middernacht toog men huiswaarts. korte geschiedenis is eigenlijk al voldoende om de markante figuur van Van Oorschot te tekenen. Zo is hij: overtuigend en dynamisch. Wilskrach tig en idealistisch. Gebruik dit laatste woord echter niet in een gesprek met hem, want dan volgt een geringschat tend gemompel: „Idealisme? Een ver sleten cliché. Zeg je niets meer mee!" Bij hem komt het meer aan op de daad en daarvan heeft het Nederlandse cul turele leven reeds meermalen gepro fiteerd. Niet de vraag: „Wat wil het' grote publiek lezen", is namelijk be slissend voor zijn fonds, maar de voor keur van de uitgever zelf. Die voor keur is werkelijk niet alledaags, doch gericht op goede litteratuur en goede poëzie en vooral ook op de trefpunten van politiek en cultuur, de plaatsen, waar de kunst de maatschappij raakt en waar het boek een grote sociale functie kan vervullen. Uiterst moeilijk is het echter om een uitgeverij geheel in dienst van deze interessen te stellen, want een man die boeken op de markt brengt heeft met enkele kei-harde realiteiten te ma ken, zoals een banksaldo en een kas- positie. In het boekenvak betekent dit maar al te dikwijls, dat er grondig re kening gehouden moet worden met de publieke smaak. ONVERMOEID speurt echter de scherpzinnige Van Oorschot naar wegen, die leiden naar de combinatie van „eigen voorkeur" met het „goede koopmanschap" en reeds vele malen is hij er in geslaagd deze moeilijke route te ontdekken. Daardoor is hij een bui tenbeentje geworden in de Nederland se uitgeverswereld, die opmerkelijke „élite-boeken" uitgeeft en over wie col lega's wel eens lichtelijk verbaasd het hoofd schudden: „Snap jij nou, dat die Van Oorschot nooit failliet gaat?" „Maar men weet het antwoord op die vraag dikwijls te vinden", vertelde ons het „buitenbeentje" in een vraag gesprek en er klonk .een vleugje ver maak in zijn zware basstem: „Ik heb een rijke vrouw getrouwd zeggen som migen en anderen weten te' vertellen, dat mijn politieke vriend De Kadt me zo nu en dan eens wat toestopt. De werkelijkheid is minder ingewik keld: een onbuigzaam karakter, dat bij tijd en wijle kans ziet een luchtkasteel uit de zwevende wolken naar beneden te halen om het stevig neer te planten op Nederlandse bodem. Hoe is Van Oorschot eigenlijk in het uitgeversvak gekomen? Er kwam niet ilirect een antwoord op deze vraag. Sigarenrook kringelde dcor het ruime werkvertrek, waar lange rijen boeken de wanden bedek ken. „....Tja, hoe in het «vak geko men?" Zo'n vraag wekt herinneringen op en doet denken aan jaren, die al zo lang voorbij schijnenHet bescheid liet echter niet lang op zich wachten en het bleek een boeiend relaas te wor den van een man, die altijd met zijn neus boven op de boeken zat en die eenvoudig niet zonder zou kunnen le ven. In zijn jonge jaren gaf hij politie ke brochures uit („Ik had er plezier in, want het waren dingen, waarvoor je warm liep") en toen kwam hij met Stols uit Maastricht in aanraking, zo om en bij 1934, de dagen waarin deze uitgever nog bij de avant-garde be hoorde. Bij hem leerde Van Oorschot een groot deel van het vak om daarna naar Em. Querido te gaan in Amster dam: „Een ras-uitgever, zoals je er maar weinig tegen komt". Met enkele woorden typeerde de man tegenover ons de positie van Querido in de litte raire wereld: ergens tussen de moedige vooruitstrevenden en de gezapige ach- teraankomers, een zekere en kalme plaats in het midden. Nooit zou Queri do, met zijn fijne neus voor datgene wat ..men" wilde, revolutionnaire din gen doen, maar vertoonde zich pas als de deining was weggeëbd en de rust weergekeerd. Dan presenteerde hij wat na de „litteraire ongeregeldheden" goed was gebleken. Bij Querido werd Van Oorschot in de leiding opgenomen en in deze functie maakte hij de bewogen oor logsdagen mee. waarbij het er op aan kwam de Joodse firma veilig door de bezetting te loodsen. Het waren bewo gen dagen, maar de opzet lukte. Na de bevrijding verliet hij Querido en ging het zelf proberen. De uitgeve rij Van Oorschot werd gesticht en zij verzorgde de werken van de betreur de Menno ter Braak, van Multatuli. van Leopold, om slechts enkele te noe men. Nu stent Jaeob Tayaël de Haan rm het programma, evenals de verzamelde wpWen van Cnnnerus. die 00 initiatief van Van Oorschot door hem en zes col lega's verzorgd zullen worden. „EEN ras-uitgever". Deze qualificatie "Cl geldt niet alleen voor Querido, maar ook voor zijn leerling, zij het dan in een ander opzicht. Dat blijkt uit het antwoord op de laatste vraag in dit interview. „Wanneer u aan uw eigen voorkeur geen kans meer kunt geven, omdat zij onverkoopbaar blijkt, wat dan?" En onmiddellijk klonk het: „Als het Nederlandse intellectuele publiek dat zijn .mensen met een eigen denk kracht, of ze nu ingenieur, dokter of arbeider zijn mij daartoe niet meer in staat stelt, schei ik er mee uit! Dan wordt ik vertegenwoordiger van een sigarenfabriek of van een jeneversto kerij". Aldus Geert van Oorschot, uitgever binnen Amsterdam. Een man, wiens portret niet met sierlijke, minitieuze pennelijntjes moet worden getekend, doch met de forse streken van een breed penseel. Een man ook, bij wie nog iets over is van de opvatting, die Jan Greshof tientallen jaren geleden eens in een gedicht uitte, dat korteling* geciteerd werd in het Salamander-ju bileumgidsje: „Boven 't hysterisch hijgen der profeten, „Van wereldmeesters en steriele aesthete», „Kies ik de man, die barst-an-bonkies zegtl" Ned. Herv. kerk: Beroeper, te AkkerwoudeMurmer- woude: H. J. Smits, candidaat teLuttel- geest. Beroepen te Zwolle: L. A. Snijders, predikant in algemene dienst, met standplaats Hooghalen. Bedankt voor Ede: L. Trouborst te Monster. Bedankt voor Hedel: W. Vroeginde- wey te Bleiswijk. Gereformeerde kerken: Beroepen te Roosendaal: drs O. Jager, proponent te Delft. De heer Jager kan geen verder beroep in over weging nemen. Bedankt voor Urk: A. G. Kornet te Castrlcum. Christelijk Gereformeerde kerken: Tweetal te Meppel: P. N. Ribbers, candidaat te Apeldoorn en M. Vlietstra, candidaat te Hoogeveen. Bedankt voor Kampen: M. W. Nieu- wenhuyze te 's-Gravenhage-Centrum. Gereformeerde gemeenten: Tweetal te Kruiningen: D. L. Aan- geenbrug te Terneuzen en W. Hage, candidaat te 's-Gravenhage. Tweetal te Oostkapelle: W. Hage, candidaat te 's-Gravenhage en L. Kie- boom te Waardenburg. Beroepen te Leerdam, te Benthuizen, Borssele, Enkhuizen en te Meliskerke: W. Hage, candidaat te 's-Gravenhage. -Waarschuwen tegen het gevaar der bewapening" De generale synode der Ned. Herv. kerk heeft dezer dagen een zeer prin cipiële uitspraak op het stuk van oor log en vrede gedaan, en daarin tevens nog eens de taak van de overheid en van de kerk afgebakend. De eerste taak van de overheid is, aldus de sa menvatting, als dienares Gods in ge rechtigheid verantwoordelijk te zijn voor het leven, de vrijheid, de be staansmiddelen en de cultuurgoederen der onderdanen en daarna ook voor die volkeren, die relatief of absoluut nog onvoldoende deel hebben aan deze gaven. De kerk verkeert in de noodza kelijkheid, zonder voorbehoud te kie zen tegen de ideologie en de praktijk van het communisme. De kerken van het Westen zullen echter haar oecume nische verbondenheid moeten uitdruk ken en het Westerse denken onder de critiek van Gods Woord moeten stellen. De kerk moet waarschuwen tegen de gevaren van de bewapening. Steeds zal zij aan de overheid moeten vragen, of het waarlijk om vrede en gerechtigheid te doen is. De militair zal steeds moe ten bedenken, dat hij er is ter wille van de burgerij. Er zijn dienstweigeraars. Dienstwei gering is in zekere zin een zich ont trekken aan de solidariteit met over heid en vojk. Dit is voor het christe lijke geweten alleen gerechtvaardigd als zij geschiedt met een beroep op de gehoorzaamheid aan Christus. De dienstweigeraar kan een teken zijn dat de gewetens van overheid en onderda nen scherpt. Z. Em. Kardinaal Tisserant, deken van het College van Kardinalen brengt een bezoek aan ons land. Gisteren werd de Missionarissen van de H. Familie in Grave en de Kathedraal St. Jan in Den Bosch bezocht. Z. Em. Kardinaal bij het verlaten van het klooster voor het bezoek aan de St. Jan. tiet vraagstuk „overheidszorg tijd meer dan ooit te voren van hen, die direct met de scl hebben, in het middelpunt der ■tandpunt ten aanzien van dez H. J. Reinink, secretaris-genera Wetenschappen tijdens een sti hoeve" te Bergen. De heer R kunst uiteen en pleitte voor In de steun van het z.g. nieuw boven alles noodzakelijk onafh MR. REININK begon zijn bescl met nog eens te onderstre moeilijk het voor de overheic tot-een bepaalde voor mogelijl richting gevende keuze te kor betreft het werk van de sch kunstenaar. Vooral de laatst schijnt er tussen de gemeens een groot deel van de sch kunstenaars een kloof te val steeds moeilijker is te over Dit ligt, aldus de heer Reini zozeer aan welk van de parti maar aan de sfeer waarin de naar terecht komt als hij zeke zen overschrijdt om te zoek oorzaken en prikkels, die de van heden bewegen en bein Die sfeer is een sfeer van onri fel en angst, een gebied, dat in staat is veel schoonheid, la troost te geven. Zou de ku teruggekeerd uit die wereld drukken verdraaien en toch louter schoonheid en rust ac papier, doek of muziekblad ze zou hij ontrouw worden aan heid en niemand, die zoiets oprecht levend en werkend naar mag en zal verwachten De gemiddelde mens is missi rog meer dan anders geneigd verwarde en vraagtekenvolle leiding, troost en schoonheid ken in de kunst. Nu hij dat den kan, nu de kunstenaar moet en niet anders kan zijn is, wordt het duidelijk, dat c een realiteit blijkt waaraan tornen valt. Met deze natuurlijke scheic Ben hedendaagse kunst en de schap moet rekening worder den'. De mens, die de kunst overheid, die kunst wil ste bevorderen, staat hier voor ec delicate en zeer moeilijk op vraag als men moet beslissen V/aar moet worden gesteund niet. In een totalitaire staat, zoa schiep, was de keuze welke k gesteund en welke niet gesteu de te worden voor de overl gemakkelijk» taak. De kunstei zich eenvoudig in dienst te ste de door de overheid nagestre ologieën. Hij was dan van ste rijke mate zelfs verzekerd andere geval werd het Schep kunst practisch onmogelijk gingen boeken en schilderijen de brandstapel Wii leven, aldus mr. Reinin vrij land. een land waar voo ven en de uitingen van de f ruimte wordt gelaten. Het is volkomen ongewenst, dat van die steunend en stimulerend culturele leven wil gaan st maar enige invloed wordt a of verplichting gesteld ten aai de te scheppen of zelfs te hei kunst. Vanisar dat ik, aldus de Pink, ren gevaar zie in het z maecentyit, vjaarbij b.v. grote gen of bedrijven of ook indiv nancieel sterke personen in c te de kunst zouden gaan stex gevaar van beïnvloeding in richting of onthouding van antipathie (b.v. in de politiek geuze sfeeris daarbij niet wi ken. Men doet dan toch wee haxikelijk cultureel leven on dat is juist waar ter dege i Worden gewaakt. Bij het bepalen van haar tiek staat de overheid voor mindere mate moeilijke keus treft de herscheppende kunst inderdaad kunst is. wat w bracht, is bij de overheid in mate de bereidheid en zelfs voel van volkomen gerechtvaa aanwezig om die steun te Spreker wilde in dit ve voorbeeld noemen de Ne Opera. Vorig jaar gaf de Ope uitvoeringen en kon het beg hier bijna niet (peer van worden geacht. De spontanit liefde om hier te steunen vei daarom sterk. Dit jaar zijn ringen van de Opera weer waard om mee te maken ei ven. En ziedaar, over de vraa gerechtvaardigd is, behoeft i meer gesproken te worden steun staat bij voorbaat vast Het zo juist verschenen v mer van „De Speelwagen" met een heel actuele en le plaat over een korte pauze hooien op het land „In 't vc taidC. J. Stins schreef eei goed geïllustreerd verhaal friese munten. En opnieuw nummer enkele, steeds zo g de schetsen, geschreven in i maal in het nog maar wein te Texelse dialect onder d( landmeter en het hondje door G. J. Logman en een ii taal van Hauwert geschreve ter Horst-Hoekstra, getiteld klouf". Het doet voorts go een fraaie foto te^zien da kerkje in Haringhuizen de dige restauratie ondergaat.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1952 | | pagina 10