Navo-vlootoefeningen doorn in het oog van de Russen Naar een Europese politieke gemeenschap r VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN Nieuwe atomische krachtbron ontdekt Indonesië wenst hervatting van de onderhandelingen met Nederland Honderdvijftig duizend soldaten klaar voor oefening „Hold Fast" Abe weer in het Oranje-team Westelijke geallieerden hebben 5.5 millioen man op de been Vloot van atoombommenwerpers door wervelwind beschadigd Maandag 15 Sept. 1952 149e Jaargang No. 218 DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN Critiek op Denemarken en Noorwegen Straaljager stortte in zee Weer relletjes in Iran Vandaag begint overleg in Straatsburg Botsing van bromfiets met een motorrijwiel Voor 100 milliard volt Over opheffing der Unie en kwestie-lrian Manoeuvres in West - Duitsland Nederlanders vervoerd met 4500 auto's Boskamp debutant De militaire productie is in Europa sinds 1949 verviervoudigd Rapport van het „State Department' De schade geschat op 48 millioen dollar De Sport ZINKEN CENT UIT DE CIRCULATIE Tulyar verdiende bijna een millioen Politieke wetenschap Weerbericht Directie: J. BIJLSMA en C. KRAK Hoofdredacteur: H. M. KOEMANS Redactie: Achterdam 18, Tel. 5541 ADVERTENTIES en ABONNEMENTEN Voordamll, Tel. 3320 Postgiro 187294 ALKMAABSCHI COURANT TARIEVEN: Advertenties 16 ct per mm. Familieberichten 20 ct p. m m Vraag en Aanbod (alleen 2e hands goederen) tot 15 woor den 1.-, elk woord meer 5 ct Uitsluitend contant. Abonnementsprijs, bij voor uitbetaling, 2.02 per mnd, 6.05 per kwartaal plus incassokosten. Weekabonnementen 0.49 TtE GROTE geallieerde vlootoefeningen, die eind vorige week In de Noordelijke u wateren zijn begonnen, blijken een doorn in het oog van Moskou te zijn. Een commentaar in het blad van het Rode Leger, „De Rode Ster' neemt vooral de deelneming van Denemarken en Noorwegen aan de oefeningen deze landen zeer kwalijk. Zaterdag zijn volgens het Engelse blad „Sunday Express" in het gebied, waar de manoeuvres worden gehouden minstens een dozijn Russische treilers waargenomen. Geallieerde officieren menen, dat zij met krachtige radió-ontvang- toestellen zijn uitgerust om signalen tussen geallieerde vliegtuigen en schepen op te vangen, aldus dit blad. Een Noorse straaljager, die aan dc oefeningen deelnam, stortte na een botsing met een ander vliegtuig in zee. De piloot kwam om 't leven. van de V. S., die een eenzijdig toezicht willen instellen op internationale aan Denemarken grenzende zee-engten t.ot schade van de vitale belangen van de Baltische landen en hun veiligheid". Voorts levert het blad sterke critiek op het feit, dat de oefeningen in dit Noordoostelijke zeegebied worden ge- Het Russische publiek, aldus Mikhai- lof, commentator van radio-Moskou, in een artikel in „De Rode Ster", kan de deelneming van Denemarken en Noor wegen aan de Navo-vlootoefening na hun beloften aan Rusland, dat zij zich niet aan aggressie zullen schuldig ma ken, niet stilzwijgend voorbijgaan. Het blad herinnert aan de verzekeringen van beide landen inzake non-aggressie in 1949 gegeven en zegt, dat deze beloften kennelijk in strijd zijn met de feiten. Volgens het Russische blad helpt de Deense regering mee aan „het maken van Denemarken tot een oorlogsbasis Meer dan 160 oorlogsschepen uit acht verschillende NAVO-landen nemen deel aan de gecombineerde vlootmanoeuvres, die de naam „Mainbrace" draagt. Onze foto brengt een overzicht van de vloot die hier tegen het vallen van de Zaterdagavond nog voor anker lag, doch 's nachts is uugevasen. houden. Geen der deelnemende landen, zo wordt er geschreven, met uitzonde ring van Denemarken heeft bezittingen aan de Oostzee. De strijdkrachten der Navo-landen hebben derhalve niets te maken in de Oostzee. Zaterdagmorgen is een aanvalsvloot uit de Clyde in kiellinie weggevaren. Reeds spoedig werd een onder een mij nenveld verscholen duikboot ontdekt. Met steun van Shackleton- en Hud- sonvliegtuigen van Schotse vliegvelden en Fireflies van vliegkampschepen wer den aanvallen gedaan. Onafgebroken vinden oefeningen plaats binnen het vlootverband. 's Nachts wordt met ge blindeerde navigatielichten gevaren. De aanvalsvloot lag Zondagmiddag Noordwestelijk van de Orkaden. De weersomstandigheden zijn goed. Schacht in Duitsland terug Dr Hjalmar Schacht, die gisteren uit Teheran in Frankfort is teruggekeerd, heeft verklaard, dat de Perzische valuta sterker was dan algemeen wordt ge dacht en dat zonder bezwaar tct een nieuwe emissie van bankbiljetten kon worden overgegaan. Premier Mossadeq heeft gisteren een langdurig onderhoud met de Sjah ge had. Verwacht wordt, dat dit onderhoud door een belangrijke bekendmaking zal worden gevolgd. In Noordwest-Perzie zijn ongeregld- heden uitgebroken tussen enkele stam men, toen werd getracht Mossadeqs ag rarische hervormingen in te voeren. Ook in Zuid-Perzie zijn gevechten uitgebroken tussen twee stammen. Hoewel het parlement van de Euro pese Kolen- en Staalgemeenschap Za terdag In Straatsburg zijn eerste zit ting sloot, zullen de leden reeds van daag opnieuw bijeenkomen als een vergadering ad hoc. Men besloot daar toe in grote meerderheid teneinde met een tot zeven en tachtig leden uitge breide formatie het werk aan een po litiek statuut voor Europa te begin nen. Een dode en twee gewonden Op de weg langs de Dedemsvaart te Den Hulst (O.) zijn gistermiddag een bromfiets en een motorrijwiel met el kaar in botsing gekomen. De berijder van de bromfiets, de ongeveer 18-ja- rige J. Kappert, werd over het stuur in het kanaal geslingerd. Een voorbij ganger sprong gekleed te water, doch kon het slachtoffer niet vinden. Late? kon K. worden opgedregd, waarbij bleek, dat de levensgeesten reeds wa ren geweken. De berijder van de motor, de heer W. Knol uit Den Hulst, en zijn duo passagier werden ernstig gewond. De heer Knol had een ernstige hersen schudding en de duopassagier, de heer E. Meulenbelt, had zware verwondin gen aan het hoofd. Beide slachtoffers zijn naar het ziekenhuis vervoerd. Atoomgeleerden hebben in het na tionale laboratorium Brookhaven (V.S.) volgens de natuurkundige medewerker van de „New York Times", William Laurence, een ontdekking gedaan, die „de opzienbarendste sinds de ontdek king van de splitsing van uranium" is. Men heeft een principe ontdekt, dat het bouwen van een accelerator voor grote capaciteit mogelijk maakt. Deze zon een energie van honderd milliard volt kunnen hereiken. De krachtigste, die thans bestaat, kan 2.3 milliard volt opwekken. De directeur heeft dc feiten, die Laurence in zijn blad vermeldde, bevestigd. Het nieuwe apparaat zal, naar wordt verwacht, leiden tot nieuwe kennis van de stoffelijke wereld, haar oor sprong, samenstelling en toekomst. De mens zal dan voor het eerst in staat zijn protonen en neutronen, evenals electronen en mesonen, de voornaam ste bouwstoffen van het universum, op grote schaal te scheppen. rvE Indonesische minister van voor- U lichting, de heer A. Monunutu, heeft aan Aneta verklaard, dat het in het voornemen van de regering ligt om de onderhandelingen met Nederland over de opheffing van de Unie en de kwestie-lrian te hervatten. „Ik ben ervan overtuigd, dat ook de Nederlandse regering hiertoe bereid is. Deze onderhandelingen zijn geen nieu we aangelegenheid, doch slechts een voortzetting van de enige maanden geleden afgebroken besprekingen". De minister wees hierbij op de houding van het vorige kabinet-Sukiman, dat steeds heeft getracht bij het oplossen van de vraagstukken de Unie en Irian betreffende, een „politiek van uitstel" te vermijden. Hij sprak als zijn over tuiging uit, dat het kabinet-Wilopo eenzelfde standpunt zal innemen. In de zachtglooïende bossen en vel den van Westphalcn concentreren zich thans ten Westen van Paderborn de ruim 150.000 man tellende legereenhe den, welke deelnemen aan de NAVO- oefening „Hold Fast", lange autocolon- nes dreunen over de wegen en overal ziet men men officieren en soldaten on der de nieuwsgierige blikken van Duit se burgers werken aan de inrichting en beveiliging van stafkwartieren. De negen dagen durende oefening be gint Maandagnacht om acht uur. Dan zal het uit het Oosten aanvallende „Groenlandse" leger een overgang po gen te forceren over ch rivier de Weser de grens tussen „Groenland" en „Blauwland" om via een bruggen hoofd door te stoten naar de Rijn en het Ruhrgebied. In het gevecht, dat daarop over een frontbreedte van ruim vijftig kilometer zal ontbranden, zal „Blauwland" met ongeveer vier infan terie- en drie pantserdivisies moeten trachten deze aanval te keren. De Nederlandse troepen, in totaal 35 000 man, liggen op de linkerflank van het „blauwe" leger. Dinsdag zijn de eer sten daar reeds gearriveerd om de kwartieren in te richten. De laatsten, drie bataljons uit Weert .arriveerden Zondagavond. De Nederlandse Spoor wegen, de chauffeurs van de aan- en af- voertroepen en de vaartuiger.dienst van het leger komt de eer toe van het wel slagen van dit transport. De spoorwe gen namen met negen passagierstreinen, zeven tanktreinen en vier artillerietrei- j yervoer van tienduizend solda- en, de tanks en de artillerie van dit en ue artillerie van uii ST™? hun rekening. De chauf feurs van de 4500 auto's, die het Neder landse legercorps vervoerden, hebben nun werk goed gedaan. De voormalige Duitse generaals Hans Speidel en Adolf Heusingeg zullen de oefening „Hold Fast", bijwonen als of ficiële vertegenwoordigers van de Westduitse Bondsrepubliek. Voorts verklaarde minister Monunutu dat, indien Japan het lidmaatschap zou aanvragen van de Verenigde Naties, als toegevoegd lid, Indonesië Japan hierbij zal steunen, „omdat Japan als Aziatisch land de positie van de Aziatische en Arabische landen kan verstevigen". De Duitse delegatie had tevoren haar bezwaren tegen dit snelle tempo inge trokken. Het parlement nam een motie aan, waarin de nadruk gelegd werd op de wens om de nauwst mogelijke ban den tot stand te brengen tussen de toe komstige politieke gemeenschap en de Raad van Europa. De assemblee zal bij haar werk reeds kunnen beschikken over een ontwerp, dat juist is opgesteld door een specia listencommissie van de Raad van Eu ropa. Tijdens het debat heeft de Ne derlandse afgevaardigde mr J. Blaisse een pleidooi gehouden voor de vor ming van een politieke eenheid. De afgevaardigden van de Duitse So ciaal-Democratische partij zullen niet leelnemen aan de besprekingen over een toekomstige Europese gemeen schap. Abe l enstra heeft weer genade kun nen vinden in de ogen van de keuze commissie van de KNVB. De Fries is in ieder geval weer opgesteld in het Nederlands elftal dat Zondag te Kopen hagen een wedstrijd speelt tegen De nemarken. Het Oranje-elftal is als volgt samen gesteld: Kraak (Stormvogels)Ocfen- thal (Haarlem) en Boskamp (Ajax); Wiertz (DWS), Terlouw (Sparta) en Biesbrouck (RCH); Van der Kuil (VSV), Lenstra (Heerenveen), Van Roessel (Willem II), Bennaers (Dosko), en Clavan (ADO). Reserves zijn: Landman (Sparta), Frans Tebak (Eindhoven), Hendriks (Vitesse) en Van Melis (Eindhovcgi). De ploeg, welke Zaterdag 20 Septem ber per KLM vertrekt, zal worden ver gezeld door de bestuursleden drs W. Reyseger, J. H. van den Bosch, L. Brunt, door de voorzitter van de keuze commissie A. W. Verlegh en het lid van de technische commissie J. T. H. Mul der en bondscoach J. van der Leek. De Denen komen met de volgende opstelling in het veld: Joergen Johan- sen (KB)Per Knudsen (Aarhus) en Svend Nielsen (B 93) aanvoerder; Erik Terkildsein (Esjberg), Cresten Broeg- ger (Ab) en Ralf Ginsburg Hik); Soe- ren Andersen (Esbjerg), Poul Erik Petersen (Koege), Jens P. Hansen (Esbjerg), Kurt Nielsen (Skovshoved) en Ka Nielsen (Skovshoved). Verklaring over conferentie in Moskou op komst? Volgens radio-Peking zou hedenmor gen een belangrijke verklaring worden omgeroepen. Men vermoedt te Tokio, dat deze betrekking zal hebben op de besprekingen tussen Rusland en Rood- China in Moskou. De Europese bondgenoten van dc Ver. Staten hebben op het ogenblik ruim 2 millioen man onder de wapenen. De Sowjet-Unie beschikt thans over vier millioen man, waaronder 175 frontdivi sies, waarvan er 100 in de Oosteuropese landen zijn verspreid. Dit wordt mede gedeeld in een Zaterdag gepubliceerd rapport van het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse Zaken. Verklaard wordt, dat de Westelijke sterkte nog lang niet geheel ls opge bouwd. De financiële hulp van de VS is daarvoor een essentiële factor. Het totale bedrag van de begrotingen van de Amerikaanse bondgenoten in de Navo bedraagt voor 't lopende jaar 11.7 milliard dollar. Dit cijfer zal tot veer tien milliard kunnen stijgen, als West- Van de zijde van de Amerikaanse luchtmacht is Zaterdag medegedeeld, dat op 1 September een wervelstorm honderd en zes B-36 „atoombommen werpers" heeft beschadigd op het vlieg veld Carswell bij fort Worth in Texas. Eén toestel werd totaal vernield. De gehele schade aan vliegtuigen en in stallaties wordt geschat op 48 millioen dollar. De vliegtuigen kosten elk 3.5 millioen dollar. Een commissie van de Senaat is een onderzoek begonnen. f\NZE sporirubriek ondergaat met de ingang van het wintersei zoen een belangrijke wijziging, die niet alleen wordt uitgedrukt door een nieuwe kop. De duizenden sportliefhebbers onder onze lezers zullen na verloop van tijd bemer ken, dat wij pogen de sportgebeur tenissen van de Zaterdag en Zon dag van een andere geest uit te benaderen. Daartoe hebben wij ons verzekerd van de medewer king van een corps deskundigen, dat zonder aanziens des persoons de wedstrijden zal beoordelen. De vereniging, die door haar houding op het sportveld uitmunt, zal on ze pen niet behoeven te vrezen. Chauvinisme zal ons even vreemd' zijn als sportverdwazing. Wij zijn er van overtuigd op deze wijze in de eerste plaats het belang van de sport zelve te die nen en daarmee bovendien het belang van de sportverenigingen. HOOFDREDACTIE. Reuter tekent bij het bericht aan, dat dit de eerste aanwijzing is, dat de V.S. de beschikking hebben over meer dan honderd van genoemde vliegtuigen, die atoombommen duizenden kilome ters ver kunnen vervoeren. De prijs van de Belgische mar garine is met elf procent verlaagd en bedraagt thans 24 frs. Duitsland zich bij de Westerse bondge noten zou voegen. Het rapport zegt voorts, dat de Europese productie van militaire uitrusting sinds 1949 bijna vier maal vergroot is. In het rapport wordt niet vermeld de gezamenlijke sterkte van de Ameri kaanse strijdkrachten (3.5 millioen man). Noch die van Australië, Joego slavië en Spanje of die van de Oost europese landen en communistisch Chi na. Het bezit van de atoombom door Rusland wordt in het rapport be schouwd als een zeer belangrijke fac tor in ae Russische machtspositie. Met ingang van 15 September 1952 wordt de zinken cent, daterende uit de oorlog, ingetrokken. Gelegenheid tot inwisseling tegen gangbare Nederland se betaalmiddelen wordt gegeven van 15 September tot 15 December. Inwis- seing kan geschieden bij de postkanto ren, de bij- een hulpkantoren der poste rijen en de poststations. Geldig blijven zowel de bronzen cent van vóór de oorlog als de nieuwe bronzen cent. VERLIEZEN OP MALAKKA In de maand Augustus zijn op Ma lakka 103 opstandelingen gedood, 64 gewond en 43 gevangen genomen; 26 burgers kwamen door actie van de opstandelingen om het leven. De Brit se strijdkrachten verloren in deze maand 23 doden en 55 gewonden, al dus is in Londen officieel bekend ge maakt. Tulyar, het paard van de Aga Khan, heeft te Doncaster de St. Leger-race gewonnen, een wedstrijd over 2815 me ter met een eerste prijs van 15.920 pond sterling. Tulyar heeft dit seizoen reeds een totaal bedrag van 75.273 pond sterling verdiend. Het is echter niet alleen de Aga Khan die op deze gemakkelijke manier ettelijke ponden rijker is geworden. Een Britse paar densportliefhebber, heeft en kelt maanden geleden een pond gezet op Het „wonderpaard" Tulyar bereikt zegevierend de eindstreep in de ronde St. Leger Tulyar. Telkens als het paard won liet hij de inzet en het geld dat hij daarmede had gewonnen staan, en na zeven overwinningen van Tuyar is deze Brit de bezitter van het niet on aanzienlijke bedrag van zesduizend pond sterling. IN Den Haag vond vorige week een 1 internationaal congres van meer dan gewone betekenis plaats. Wij bedoelen het congres van de Internationale Ver eniging voor de Wetenschap der Poli tiek. Bijna tweehonderd geleerden, af komstig uit dertig verschillende landen, hielden zich gedurende vijf dagen be zig met de bespreking van onderschei dene belangrijke vraagstukken, zoals het plaatselijk zelfbestuur als funaa- ment der democratie, de rol van de vrouw in de politiek en het onderwijs in de wetenschap der politiek Van Nederlandse zijde namen aan dit congres onder anderen prominente vertegenwoordigers van bijna alle universiteiten en hogescholen deel ter wijl prof. mr. P. J. Oud en dr. J. J. de Jong schriftelijke bijdragen hadden ingezonden. Uit het feit, dat een vergelijkender wijs zeer groot aantal Nederlanders dit congres bijwoonde en verschillenden van hen van tijd tot tijd een actief deel hadden aan de debatten, mag men ech ter met afleiden, dat de betrekkelijk jonge wetenschap der politiek in ons hoger onderwijs reeds een door allen erkende plaats zou innemen. Integendeel, haar positie is nog zeer omstreden. Op het ogenblik wordt deze tak van wetenschap nog slechts aan de Gemeentelijke Universiteit van Amster dam en aan de R.K. Universiteit van Nijmegen gedoceerd. Voor een belangrijk deel hangt deze zwakke positie ongetwijfeld samen met het feit, dat zeer velen om het voor zichtig uit te drukken nogal scep tisch staan tegenover het wetenschap pelijke karakter van de wetenschap der politiek. Want, zo redeneren sommigen, de politiek is een niet voor objectief wetenschappelijk onderzoek vatbare kunst. Anderen menen, dat politiek he lemaal de moeite niet waard is zich er voor in te spannen. Een serieus kennisnemen van de rap porten voor en de debatten tijdens het zojuist beëindigde congres leert echter, dat deze opvattingen volstrekt onjuist zijn. Onjuist vooral, omdat overduide- lijk bleek, dat de congressisten zich be paald niet bezig hielden met de politiek in haar gewone partij-poli tieke zin van het woord. De deelne mers aan het congres bespraken een geheel ander onderwerp, namelijk het politiek proces, gelijk dit zich in ver schillende staten afspeelt. Met andere woorden: men trachtte verschillende factoren en krachten, die van invloed zijn op de door plaatselijke en natio nale overheden te nemen beslissingen, te onderzoeken en te verklaren. 7EER duidelijk kwam dit karakter van de wetenschap der politiek aan het licht bij de behandeling van de rol van de vrouw in de politiek. De ingediende rapporten, die ieder op een aparte staat betrekking hebben, zetten op grond van een groot aantal cijfers en statis tieken de feitelijke positie van de vrouw in de politiek van de betrokken staten uiteen. Zo bevatten vrijwel al deze rapporten^ statistische gegevens van het kleine aantal vrouwen m de loop der jaren in de verschillen de lichamen. Aan de hand van deze rapporten be sprak de betrokken werkgroep o.m. rol van de vrouw in de verkiezin gen. Als voorlopige conclusie stelde men vast, dat de vrouw in het algemeen minder actief dan de man is en de neiging heeft vergelijkenderwijs een weinig conservatiever te stemmen. Algemeen was men het er echter over eens, dat ten aanzien van deze punten nadere gegevens zeer noodza kelijk zijn. Over de vraag, hoe deze gegevens te verkrijgen, ontstond een langdurige discussie. De ideale methode zou zonder twijfel zijn de stemmen van mannen en vrouwen afzonderlijk te tel len. Van Nederlandse zijde werd dit met klem bepleit door mevrouw dr. H Verwey—Jonker. Maar in de praciijk, aldus de Franse hoogleraar Duverger, zal dit uiterst moeilijk zijn te verwe zenlijken. Deels, omdat z.i. de vrouwen bang zijn, dat zal blijken, dat het re sultaat van hun stemmen niet noemens waard van dat der mannen afwijkt en deels omdat de mannen bang zijn, dat het tegenovergestelde zal komen vast te staan. Voorlopig zal het onderzoek zich o.i. dan ook tot meer indirecte methoden dienen te beperken, waarbij de vrouwenorganisaties in sommige op zichten de helpende hand zouden kun nen bieden. DE betekenis van dit congres is ons inziens voor ons land vooral ook gelegen m het feit, dat het op zo over tuigende wijze het zelfstandige be staansrecht van de wetenschap der politiek heeft aangetoond. Aldus zal dit congres er indirect toe kunnen bijdra gen, de vooroordelen, die in ons land in politieke en universitaire kringen nog bestaan tegen de wetenschap der politiek, weg te nemen. En dit is naar onze mening dringend geboden, aange zien deze wetenschap als onderdeel der sociale wetenschappen één van die tak ken van wetenschap is, die, gelijk de ervaring in het buitenland bewijst, van snel toenemende betekenis is voor allen, die op enigerlei wijze bij het staatsbestuur zijn betrokken. Dat de Nederlandse regering, die in deze ongetwijfeld een taak heeft, door het verlenen van een subsidie het hou den van dit congres heeft mogelijk gemaakt, geeft krachtige hoop voor de toekomst! Verwachting tot morgenavond: AANHOUDEND DROOG Droog weer met enkele over drijvende wolkenvelden. Zwakke tot matige wind tussen Noord en Oost, Weinig verandering in tem peratuur. DINSDAG: Zon op 6.16, onder 18.53. Maan op 2.58, Onder 17.54.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1952 | | pagina 1