De houding van onze vertegenwoordigers in het buitenland ALKMAABSCHE COURANT VERENIGDE NOORD-HOLLANDSE DAGBLADEN Zesde verslag van de Parlementaire Enquêtecommissie Nog twee delen Gemeente Alkmaar zegt Federatie van V.V.V.'s de huur op Europees crediet voor woningbouw Schacht zweert bij arbeidsdienst Oefening Main Brace geslaagd ACTUEEL VERLEDEN ZaterHag 27 Sept. 1952 149e Jaargang No. 229 DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN Hulpverlening aan landgenoten in de Duitse kampen Twee diensten vochten om de repatriëring Regering in Londen had in 1944 reeds plannen klaar De Franse vlooi nam van Sibylle afscheid PRINSES IRENE BEZOCHT DE BIJBELTENTOONSTELLING Frankrijk zal VN uitdagen "Alcmaria V,V,V,"wil Waaggebouw alleen hebben Vestigt „uitgewezene" zich elders? 9n de^e 12 ftayitiaSuati de Meer treinen Alkmaar- Den Helder v.v. BEMIDDELING MISLUKT BIJ „OMMELANDEN" Nederland niet bij de spoedeisende gevallen Stevenson belooft volle opheldering Contract voor 32 mijnen vegers getekend Adm. MacCormick acht zeemacht te klein UITVOER NAAR DUITSLAND Advies aan Egyptische regering Complot Oost-West voor verdeeld Duitsland? Un ie van Zuid-Afrika zoekt specialisten Bondsregering richt een luchtvaartmij. op Guur najaarsweer Directie: J. BIJLSMA en C. KRAK Hoofdredacteur: H. M. KOEMANS Redactie: Achterdam 18, Tel. 5541 ADVERTENTIES en ABONNEMENTEN: Voordamll, Tel. 3320 Postgiro 187294 ALKMAARSCHE COURANT TARIEVEN: Advertenties 16 ct per m.m. Familieberichten 20 cip.mn Vraag en Aanbod (alleen 2e hands goederen) tot 15 woor den 1.-, elk woord meer 5 ct Uitsluitend contant. Abonnementsprijs, bij voor uitbetaling. 2.02 per mnd. 6.05 per kwartaal plus incassokosten. Weekabonnementen 0.49 (Van onze Haagse redacteur) DREC1ES zestien maanden na de publicatie van het vorige deel van het verslag van de parlementaire enquête-commissie het verscheen op 26 Mei 1951 is het zesde deel aan de openbaarheid prijs gegeven. Het behandelt de punten 1 de vertegenwoordiging van Nederland in het buitenland gedurende de oorlogs jaren en de behartiging van de Nederlandse belangen aldaar en 2 de mate waarin en de wijze waarop de hulpverlening aan Nederlandse krijgsgevangenen en civiele gedetineerden heeft plaats gevonden van het Enquête-besluit der Tweede Kamer van 6 November 1947. De commissie heeft weer een bewonde renswaardig werk geleverd, In een verslag, dat getuigt van een minutieus onder zoek, heeft zü haar bevindingen objectief neergelegd. Het telt 512 grote pagina's. De bijlagen omvatten bovendien 227 bladzijden en de 164 verhoren 1059 blad zijden, tezamen dus 1798 bladzijden! (Van onze Haagse redacteur) rvE repatriëring van de Nederlanders, na het tekenen van de wapenstil stand in Mei 1945, is over het algemeen buitengewoon goed verlopen. Onder meer schonk de commissie aandacht aan het ontstaan en de werk wijze van het Nederlandse regerings commissariaat voor de repatriëring en aan de thuiskeer van Nederlanders uit België, Frankrijk en de door Rusland bezette gebieden. De regering in Lon den, zo merkt de commissie waarderend op, was destijds verder met de repa triëringsplannen gevorderd dan andere landen. Zo kon in September 1944 reeds het eerste repatriëringsverdrag tussen Frankrijk en Nederland gesloten wordep als voorbeeld voor de verdragen, dief later met België en Tsjecho-Slowakije gesloten zouden worden. Onjuist acht de commissie het, dat lange tijd twee repatriëringsdiensten n.l. die van het departement van Sociale Zaken en die van he. Militair Gezag naast elkaar hebben bestaan. Het verzet van de toenmalige minister van Sociale Zaken, dr. Van den Tempel, tegen deze militairisatie, wordt door de commissie niet bewonderd, omdat dit verzet ten onrechte was. Inmiddels is er een voort durend geharrewar tussen beide diensten geweest, zodat het meermalen voor kwam, dat men niet over transportmid delen kon beschikken. Overigens erkent de commissie, dat de S.H.A.E.F. de re patriëring uit Duitsland in handen had, en dat de Nederlandse repatriërings diensten weinig invloed hebben kunnen uitoefenen op de gang van zaken. De Franse Middellandse Zeevloot heeft gisteren een laatste groet aan de duikboot Sibylle gebracht, die Woens dagochtend met man en muis is ver gaan. De schepen voeren in file langs Kaap Camarat bij Toulon, terwijl op elk schip een erewacht het saluut bracht. Van elk schip wierp een onder officier een krans in de olievlek, op de plaats waar de Sibylle is vergaan. Gisteren heeft HKH prinses Irene een onofficieel bezoek gebracht aan de bijbeltentoonstelling te Amersfoort. CR zullen zeker nog twee delen ver- schijnen en wel over het militaire beleid van 1940 tot 1945 en over Londen en de verzetsbeweging. De verhoren zijn achter de rug, hetgeen uiteraard nog voor deze laatste delen zvjn nagenoeg niet zeggen wil, dat de commissie ze ook al in een verslag verwerkt heeft en er conclusies aan heeft verbonden. Niettemin zal het volgende verslag, naar het zich laat aanzien, binnen be trekkelijk korte tijd kunnen verschij nen. De publicatie van het zesde deel is vertraagd, o.a. door de ziekte van mr Donker. Volgens het Enquête-besluit zal de commissie ook nog moeten rapporte ren over de gebeurtenissen in en vlak na de oorlog in Indonesië. Dat is ech ter een uitermate moeilijke en subtiele materie. Daarom voelt de commissie er veel voor, zo vernemen wij,dit onderwerp te laten rusten. De Tweede Kamer alleen kan haar van deze taak ontheffen. Zeven jaar zijn wij thans van het einde van de oorlog verwijderd. De herinneringen aan tal van gebeurtenis sen, die ons in de somberste tijd van onze geschiedenis zo zeer beroerd heb ben, beginnen te vervagen, maar des ondanks hebben de door de commissie ender ede ondervraagde personen waardevolle inlichtingen kunnen ver schaffen. De voorzitter van de comis- sie, de heer J. Schilthuis, zeide ons. versteld te staan, hoe men tijdens de verhoren nog allerlei détails wist te vertellen. Grote verdiensten |"\E heer Schilthuis neemt thans de plaats in van mr L. A. Donker, die tot voor kort de voorzitter van de commissie en de stuwende kracht en de uitermate bekwame leidsman bij het onderzoek is geweest. Wegens zijn benoeming tot minister van Justitie en zijn aftreden als Tweede Kamerlid kon mr Donker zijn functie niet langer vervullen. Ook mr J. Algera is uit de Enquête-commissie getreden wegens zijn aftreden als Tweede Kamerlid en de aanvaarding van het ministerschap van Verkeer en Waterstaat. Ten slotte keerde mr dr B. J. Stokvis na de ver kiezingen in Juni niet meer in_ de Tweede Kamer terug, waardoor hij als lid van de commissie moest aftreden. De heren Donker, Algera en Stokvis hebben zich door hun serieuze arbeid aan deze parlementaire enquête grote verdiensten verworven. (Voor de voornaamste conclusies uit het zesde rapport verwijzen wij naar elders in dit blad.) Als de kwestie-Tunis op de agenda komt Frankrijk zal misschien de Algemene Vergadering der VN uitdagen, haar competentie te bewijzen voor de behan deling van de Tunesische kwestie, als deze op de agenda komt. De conservatieven dringen de laatste tijd steeds meer aan op uittreding uit dé VN. Naar verluidt is men het in de hoogste kringen niet eens over de te volgen gegdragslijn. President, premier en minister van buitenlandse zaken schijnen onenigheid te hebben. Onder mededeling dat zij te nauw gehuisvest is, heeft „Alcmaria V.V.V." de gemeente Alkmaar gevraagd de huur op te zeggen aan de federatie van V.V.V.'s in Noord-Holland, die evenals „Alcmaria V.V.V." haar bureaux heeft onder gebracht in het Alkmaarse waaggebouw. De gemeente Alkmaar heeft aan dit verzoek gevolg gegeven. In federatiekringen manifesteert zich over deze kwestie een grote ontstemming, welke ongetwijfeld nog heviger tot uiting zal komen ïn de najaarsvergadering die op 29 October door de Noordhollandse V.V.V.'s te Zaandam zal worden gehouden. Van federatiezijde wordt ontkend, dat „Alcmaria V.V.V." ruimtegebrek zou hebben. Deze demarche van „Alcmaria V.V.V.", die door insiders het gevolg van een „ruzie in een onderverhuurd huis" wordt genoemd, heeft niet alleen verwondering, doch ook ontstemming gewekt. Het is immers zo, dat de fede ratie van V.V.V.'s destijds op intiatief van „Alcmaria V.V.V." tot stand is ge komen. Dat de geestelijke vader van de federatie zijn zoon de deur wil laten wijzen, zal tot gevolg hebben, dat het kantoor van de federatie in een andere gemeente zal moeten worden gevestigd. Begrijpelijkerwijs is menige stad in de provincie er in hoge mate op gesteld, de „uitgewezene" binnen zijn muren gastvrijheid te verlenen. vindt u de belangrijkste passages uit het zesde rapport van de PARLEMENTAIRE ENQUÊTECOMMISSIE. Op de ZATERDAGAVOND-PAGINA wijdt onze parlementaire redac teur, mr dr J. de Jong, een beschouwing aan het vijfjarig bestaan van de Cominform, herdenkt een onzer redacteuren het feit, dat een halve eeuw geleden Emile Zola overleed en mijmert een ander over de „zon nige" dagen, welke hij tijdens zijn vacantie op de Friese meren door bracht. Op de pagina TUSSEN NIEUWEDIEP EN VAALS wordt de vraag gesteld of verdere inpoldering van de Biesbosch wel verantwoord is, voeren wij u naar de woning van de bijna 75-jarige prof. Casimir, de stichter van het Nederlands Lyceum en wijst de heer Flink u op de plicht uw aangiftebiljet voor de Inkomstenbelasting (tijdig) in te vullen. De KUNST-PAGINA staat deze week in het teken van het contact met jonge componisten, van Charley Chaplins nieuwste film „Limelight", van de uitvoering van „Fidelio" door de Nederlandse Opera en de critiek van Hans Warren op Martien Beversluis' drama in verzen „De Hamer Gods". VOOR U, MEVROUW, EN VOOR DE UWEN vertelt een onzer mede werksters hoe u zelf viltcorsages kunt maken, vindt u een patroontje voor uw dochtertje, zijn onze wekelijkse modeplaatjes opgenomen, is een plaatsje ingeruimd voor de kolom van Saskia en menen wij u van dienst te kunnen zijn met enige recepten voor hartige hapjes. Zij, die zich willen IN- of ONTSPANNEN vinden in dit nummer het feuilleton, het kruiswoordraadsel, hersengymnastiek, bridgerubriek, schaakrubriek en de gebruikelijke puzzie. Deze winter: De dienst op Zaterdag wordt uitgebreid De dienstregeling der Spoorwegen, die op 5 October a.s. van kracht zal worden, zal voor Noord-Holland weinig of geen verandering van betekenis brengen. Slechts zullen op Zaterdag middag enkele treinen worden ingelegd op het baanvak AlkmaarDen Heider, waardoor enige hiaten worden opge vuld. Bovendien zal de trein, die thans op werkdagen om 19.13 van Alkmaar naar Den Helder vertrekt, ook op Za terdagmiddag gaan rijden en wel als Dieseleleclrische trein. De nieuwe trei nen zullen te Alkmaar onmiddellijk aansluiting hebben op de treinen van en naar Amsterdam en Haarlem. De tramdienst van Alkmaar naar Ber gen en Bergen aan Zee zal gedurende de wintermaanden sterk worden inge krompen in verband met de te ver wachten sterke daling in het aantal passagiers. Mrs. Lynn Preston Copeland, echt genote van een Amerikaanse diplomaat in ons land, is aan de Rijksuniversiteit te Utrecht gepromoveerd op een psycho logisch onderwerp, betrekking hebbend op kindertekeningen. Twaalf honderd Joden TOEN Frankrijk geheel door de Duitsers bezet werd, vertoef den daar nog ongeveer 1200 Ne derlandse Joodse vluchtelingen. De parlementaire enquête-commis sie is niet te weten kunnen komen, wat hun lot geworden is. Toch werd wel bekend, dat niet velen van hen naar Duitsland zijn ge voerd en daar zijn omgekomen. Nederlandse uitgewekenen werden slechts bij tweehonderden in Spanje en Portugal toegelaten. Het was dus zaak, om hen zo spoedig mogelijk door te sturen naar andere, veilige gebieden; pas dan kwam er schot in de verwer king van de vluchtelingenstroom. Niet steeds is het gelukt een spoe dige bestemming voor de vluchte lingen te vinden, nog afgezien van het gebrek aan scheepsruimte. Als Curasao in die dagen wat toeschie telijker geweest was, zouden daar meer Nederlanders opgenomen kunnen zijn. De laatste bemiddelingspoging in het conflict bij de zuivelfabriek „De Om melanden" te Groningen is mislukt. De directeur van het Gew. Arbeidsbureau, drs W. van der Mast had een voorstel ingediend ora de concrete geschilpun ten tussen de fabriek en de vakbond uit de weg te ruimen. Dit is door geen van beide, partijen aanvaard. De Raad van de Europese Raadge vende Vergadering heeft besloten tot oprichting van eon Europees crediet- instituut, dat in en buiten Europa geld zal inzamelen voor de huizenbouw in bepaalde landen. Regeringsdeskundigen van de 15 aangesloten landen zullen deze aangelegenheid practisch uitwer ken. Nederland is niet genoemd bij de landen, waar de woningbouw het meest spoedeisend is. De Europese assemblee heeft gisteren vrijwel unaniem een aanbeveling_ aan de ministers aanvaard, waarin de in stelling van een Europese raad voor internationaal transport wordt geadvi seerd. Het plan is in hoofdzaak geba seerd op het voorbereidende werk van minister Van der Kieft. Adlai Stevenson, de democratische candidaat voor het Amerikaanse pre sidentschap, heeft volledige ophelde ring beloofd over het fonds, dat hij als gouverneur van Illinois heeft gesticht ten behoeve van een aantal hoge amb tenaren in die staat. Hij werkt op het ogenblik aan een lijst van degenen, die er bijdragen In hebben gestort. ONBEKEND STRAALVLIEGTUIG IN ZF.E GESTORT. Een tweemoforig straalvliegtuig van nog onbekende nationaliteit is gisteren vlak bij de vuurtoren van Seaham Harbour (N. O.-Engeland) in zee ge stort. Schepen in de nabijheid zullen naar het wrak uitkijken. Dr. Hjalmar Schacht, de financiële tovenaar, is met zijn vrouw door generaal Naguib, de Egyptische premier, ontvangen. Rechts de Egyptische minister van financiën, Ab'del Guelil el Emary. Kosten 140 millioen gulden Gistermiddag is op een der afde lingen van het ministerie van Marine in Den Haag het contract getekend voor de levering van twee en dertig mij nenvegers voor de Koninklijke Marine. Ondertekenaren waren minister ir. C. Staf en ir. S. van West, de oudste di recteur van Wilton-Fcyenoord te Rot terdam. Wilton-Feyenoord, de hoofdaannemer in deze zaak, tekende terstond daarna een aantal contracten met enige andere deelnemende werven, welke onderde len van dit reuzenwerk verzorgen. Na de ondertekening is aan ir. Van West een cheque overhandigd ter grootte van tien procent der totale bouwsom, die f 140 millioen beloopt. Achttien der schepen worden gebouwd voor Ameri kaanse rekening, de andere worden be taald uit het tegenwaardefonds. „Laat u niet misleiden door de omvang van de bij de oefening Main Brace ge bruikte strijdmacht; voor de gehele uit gestrektheid van mijn commandogebied heb ik veel meer strijdkrachten nodig en dus ben ik nog niet geheel tevreden met wat ik reeds heb", aldus de Ameri kaanse admiraal MacCormick, opperbe velhebber van de Atlantische strijd krachten op de Oceaan. De admiraal noemde de oefening ove rigens zeer geslaagd. Bij de samenwer king en de coördinatie zijn grote vor deringen gemaakt, al blijft er nog vee) te doen over, zo zei hij. De leider van de oefening, admiraal Sir Patrick Brind, verklaarde, dat men vooral het bevel en de machinerie voor het overbrengen van versterkingen naar een land had willen beproeven en dus niet in de eerste plaats had willen nagaan of Scandinavië verdedigbaar is. Er was één belangrijk resultaat: strijdkrachten van de NAVO hadden een operatie uitgevoerd of zij reeds jaren hadden samengewerkt. De Westduitse autoriteiten hebben gisteren de volgende bedragen toege wezen voor invoer uit Nederland: 12.6 millioen marken voor kaas en 500.000 marken voor gecondenseerde melk producten. Bij Kon. Besluit is ingaande 1 Octo ber mr A. J. d'Ailly herbenoemd tot burgemeester van Amsterdam. Het Egyptische leger heeft directe controle gekregen op een aantal minis teries en op administratie van de strafrechtspraak. Hjalmar Schacht heeft de Egyptische regering geadvi seerd een arbeidsdienst van een jaar in te stellen voor alle valide Egyptena- ren en deze arbeidsdienst grote irriga- tiewerkén te laten uitvoeren. Schacht noemde de Iraanse oliekwestie een be lemmering voor de oplossing van alle Midden-Oosterse vraagstukken. Krasse taal van Duitse socialist Bondskanselier Adenauer heeft per speciale koerier een brief laten bezor gen aan Herbert Wehner, een lid van het socialistische partijbestuur, die op het ogenblik aan het partijcongres te Dortmund deelneemt. Wehner moet Adenauer alles vertellen wat hij weet aangaande een complot Oost-West ter handhaving van de verdeling van Duitsland. Wehner heeft Donderdag op het con gres verklaard: „Wij moeten en zullen aan het licht brengen, dat mensen ach ter de Duitse communisten en achter de Oostduitse SED in feite reeds in ver binding staan met de mensen achter de bouw van een klein Europa. Dat zijn de contactmannen tussen de vertegenwoor digers van de Franse en de Russische politiek". Te Parijs noemt men deze beschul diging geheel verzonnen. De Unie van Zuid-Afrika heeft be hoefte aan een groot aantal specialis ten op allerlei gebieden der landbouw kundige wetenschappen ten behoeve van het departement van Landbouw. Voorts worden werktuigkundige en ci- viel-ingenieurs gevraagd. Van de can- didaten wordt verwacht, dat zij bereid zijn zich voorgoed in de Unie te vesti gen. In November zullen de Afrikaanse autoriteiten hier te lande de sollicitan ten, die zich voor deze functies aan melden, ontvangen. Ook het Zuidafri- kaanse departement van Bosbouw heeft Nederlandse academici gevraagd. TWEE publicaties van de laatste da gen houden onze aandacht gevan gen: de gratieverlening aan Lages, één der beruchtste oorlogsmisdadigers en het rapport van de parlementaire en quêtecommissie. Daar staat temidden van zoveel nieuws, dat enkele uren, soms minuten oud is, ineens voor ons de huiveringwekkende actualiteit van het verleden. Wie zou durven zeggen, dat een onderzoek van de enquêtecom missie „slechts" historische waarde heeft. Deze domoor zou dan te kennen geven, dat het verleden voor hem geen waarde heeft. De ontkenning van onze onver brekelijke binding aan onze daad, van gisteren en van daarvoor, leidt tot de houding van „vandaag is vandaag" en „morgen is een andere dag". Er ligt in het menselijke bestaan ge lukkig een continuïteit, die voor de ge boorte er was en na de dood er zal zijn. Het nieuws van vandaag is alleen van belang in het licht van het verledpn en in de hoop op de toekomst. Zij. die zich vanavond over hun krant buigen, naar radionieuws luisteren of een tele visieuitzending volgen, willen zich niet in de eerste plaats volzuigen met nieuwtjes. Zij nemen kennis van hpt feit en zijn achtergronden, omdat zij onbewust misschien weten deel te hebben aan een stuk historie. Opdat zij leren voor heden en toekomst. Wie dit gevoel in zich draagt, mag zich re kenen tot wat men noemt „bewust-le- vende mensen". Wij noemden de actualiteit van het verleden huiveringwekkend, omdat blijkt hoeveel fouten er werden ge maakt. De uittreksels uit het nieuwe rapport van de parlementaire enquête commissie, die wij vandaag publiceren het streven zelfs naar volledigheid is in zulk een overvloed van stof be lachelijk bewijzen hoe dicht dat wat tussen 1940 en 1945 gebeurde nog bij ons ligt. De kennis van deze zaken vult een lacune in ons historische den ken aan. Het is, wij erkennen het, niet altiid opwekkend vastgebonden te worden aan vroegere gebeurtenissen. Het is be paald gemakkelijker het oog te rich ten op wat wij nog niet weten J7EN schok was ook de gratieverlening aan Lages. Laten wij vooral duide lijk verklaren, dat deze man doodge schoten had moeten worden en dat de ze gratie de (afschuwelijke) vraag op werpt of wij vandaag voor het vuur peloton zouden zetten de mannen en vrouwen, die deze straf reeds onder gingen. Wij willen de rechter niet ver. wiiten, dat hij het „ter dood" uitsprak, wij vrezen alleen, dat zijn blik in voor afgaande jaren te eng was om de hori zon der menselijke rechtvaardigheid te ontdekken. Lages dus niet! Waarom dan die an deren wei? De huidige minister van justitie heeft naar ons voorkomt de enige mogelijke weg gekozen. Er was voor hem geen sprake van een andere oplossing. Lages heeft de onnoemelijke ontzetting van een doodvonnis, dat niet ten uitvoer werd gelegd, ondervonden Deze ontzetting is zijn „geluk" gewor den. Voorzover tenminste levenslange gevangenisstraf milder is dan de kogel Wij kunnen ons het felle protest van de voormalige Raad van Verzet voor stellen. Niettemin houden wij ons er van overtuigd, dat degenen, die het protest ondersteunden in hun hart de argumentatie van de minister kunnen volgen. Men slaat nu eenmaal geen do de honden Ook hier dus weer de verbinding tussen wat wij geschiedenis nlegen te noemen en de actualiteit. Huivering wekkend en tastbaar reëel. De Westduitse regering heeft beslo ten, dat een speciale maatschappij zal worden opgericht, welke al het voor bereidende werk zal moeten doen voor de wederinvoering van de burgerlucht vaart in West-Duitsland. Het kapitaal van de nieuwe maatschappij, dat 6 mil lioen DM groot zal zijn, zal door de federale regering en door de regerin gen der staten worden bijeengebracht. In de kuststreek is de laatste dagen veel regen gevallen; in Den Helder b.v. 40 mm. in twee dagen tijd. Een depressie, welker centrum de kust heeft bereikt, brengt nog enige zeer onstuimige dagen. Enkele actieve depressies, ten Zuiden van Engeland, bren gen vandaag opnieuw regen. De wind neemt tijdelijk iets af, doch zal later weer tot storm achtig aanwakkeren. Zondag zal koudere lucht worden aange voerd, bi' harde wind en met kans op flinke buien, in de kust streek vergezeld van onweer. Weerbericht Verwachting tot Zondagavond: WISSELEND BEWOLKT Wisselende bewolking met plaat selijk enkele buien. Matige tijde lijk vrij krachtige wind tussen Zuid-West en Noord-West. Onge veer dezelfde temperaturen als vandaag. ZONDAG: Zon op 6,36ondei 18.25. Maan op 16.24, onder 0 00. MAANDAG: Zo,n op 6.38, ondcT 18.22. Maanop 16.47, onder 0.39.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1952 | | pagina 1