moedige
vrouwen
Vier
Duitsers om de tuin
Enquêfecomm/ss/e]
leidden deREGER1NG SCHOOT TE
zesde
van
de
Hei
Duizenden levensmidd
verlieten haar woningen
leugen van Zr De Bussy
Parlementaire
De
KORT BIJ VERZORGING
Vertegenwoordiging in Portugal
was een zwakke plek
Pro-Duitse gezant werd tot
aftreden gedwongen
O
EIT
D
Bevolking schonk
wat zij missen
Verwijten van Pakkettencommissie
worden echter niet gedeeld
Waarom keert U niet terug?
Z"
De Joodse landgenoten
te laat geholpen
Bezwaren tegen
van Harinxma
Baron dat er steeds naar gestreefd is met de ffbedlnken^fzfin ambt^als bui-se- hfCru. Yan iIarinxma. tegen°Yef de de bepaling van haar houding, geldt ook
M
ZATERDAG 27 SEPTEMBER 195»
'ITS
3)
xy!)
om de hout-
boorgangen
drogisten.
'92. b.g g. 7314
"I
MEUB.
EN-ETAGE
erstraatweg
ste stand, voor
ihtp. z, k.
mder no. A 75
dit blad.
SEN DE
nden
542
men een half uur
lolkenbier gaat er
„Neem een paar
:uriteit," zegt Ba-
je van 3 kg van huis mocht ontvangen.
Op de pakjes vermeldde mevrouw
Van Beuningen de naam en het kamp
nummer van de gevangenen, welke ge
gevens arbeiders, die in het kamp
werkten en te Vught of in de omgeving
van deze plaats woonden, haar ver
strekten. Ook gebeurde het wel, dat zij
in haar brievenbus vodjes papier met
nummers en namen vond en dan wist
zij, dat die gevangenen om pakjes
vroegen.
Vele fabrikanten in Nederland heb
ben haar gratis grote hoeveelheden
levensmiddelen,, papier en ander ver
pakkingsmateriaal toegezonden. Vele
anderen hielpen haar met geld en goe
den, zodat zij hun daar ook weer pak- deren,
ketten kon sturen.
rA
(Van onze Haagse redacteur).
VIER namen van Nederlandse vrouwen, die zich gedurende de
oorlogsjaren bij de verzorging van de gevangenen in de Neder
landse en buitenlandse kampen en gevangenissen buitengewoon
verdienstelijk hebben gemaakt: mevrouw S. J. RossRegeur,
mevrouw A. M. Ie Cosquino de Bussyvan der Lelie, mevrouw
L. H. M. A, van OvereemZiegenhardt en mevrouw Ch. E. van
BeuningenFentener van Vlissingen. Op enigerlei wijze stonden zij
in verbinding met het Nederlandse Rode Kruis, dat zich voor de
Duitsers wel mocht bezig houden met het verlenen van hulp aan
Nederlandse krijgsgevangenen, civiel geïnterneerden en gijzelaars,
maar zich niet mocht bemoeien met de Nederlandse politieke gevan
genen hier en in het buitenland. Door de hulp van deze vrouwen,
door haar moed en doorzettingsvermogen is het aan het Rode Kruis,
zij het voornamelijk illegaal, toch gelukt zijn zorgen over de politieke
gevangenen uit te strekken. De parlementaire enquête-commissie
spreekt in haar zesde rapport met lof over de arbeid, die het Rode
Kruis heeft verricht.
(Van een onzer redacteuren)
ALRIJK zijn de klachten geweest van hen, die in de oorlogsjaren in
concentratie- en andere kampen opgesloten waren, over de schaarse
wijze, waarop zij van levensmiddelenpakketten werden voorzien. Zij
•vijzen daaiAoij op de activiteiten, die andere landen ontplooiden en op
schrille tegenstelling, die bestond tus en de mate van verzorging van
de Nederlandse gevangenen en de voorziening van gedeporteerden van
andere nationaliteiten. Deze kwestie heeft trouwens al kort na de oorlog de
Ongeveer zes weken na het verhoor E\™rc"^^eldemXt^werrdan °b°H aandacht Betrokken. Er is toen een onderzoek ingesteld door een commissie
door Rauter kreeg mevrouw De Bussy de pastoor7of bij de dominéé bezorgd, onder voorzitterschap van de heer Vorrink, tegenwoordig vteestal kortweg
onverwacht bezoek van een Duitser.
Het bleek Hüsmann te zijn! Hoewel zij
van dit bezoek erg schrok, heeft zij
hem op uitbundige wijze bedankt voor
het goede werk, waartoe hij haar in
staat stelde; zij gaf daarbij voor, dat
iemand van het kantoor van Hüsmann
haar de vergunning had gestuurd.
Hüsmann heeft zich alle loftuitingen,
die mevrouw De Bussy hem toezwaai
de, laten welgevallen; waarschijnlijk
vond hij het mooi om voor weldoener
te spelen en het gehele bezoekwas
eigenlijk een comedie. Nadien is me-
vrouw De Bussy gewoon doorgegaan
met het zenden van haar pakketten,
doch de spoorwegstaking heeft dat
later gedeeltelijk verhinderd.
vanwaar het naar het huis van Pakkettencommissie genoemd.
Ambulance-leidster
MEVROUW Van OvereemZiegen
hardt trok als Rode Kruishelpster
mee met een ambulance naar Frankrijk
den aan de politi ke gev ng Qm dg daarheen uitgeweken Nederlan-
Dultsland. Ti.)(lens het verhoor heeft bel-s terug te halen. Al gauw kreeg zij
Rauter haar tevens gevraagd, of zij dan de leiding daarover; met voortvarend-
fN n ook vergunning had om pakketten te beid heeft zij haar taak in Frankrijk
l volbracht. In het algemeen heeft haar
,™,mATnir -OOCC uw-tctto zenden aan de gevangenen n N t- omvangrjjke arbeid zo zeer geleid tot
A/IEVROUW ROSS REGEUR heeft und Nebellager, zoals Natzweiler bij- een belangrijke verlichting van het lot
zich verdiensten verworven door voorj,eeid. ZM heeft toen geantwoord, der politieke gevangenen in Nederland,
de verzameling van duizenden namen Inderdaad aan de gevangenen in dat de enquête-commissie daaraan
en adressen van gevangenen, vooral in da zij inderdaad aan de gevangenen m woQrden vanilof kan wiJden
de Duitse kampen. Aanvankelijk deed dat kamp pakketten mocht zenden. In niet mindere mate ^eldt dlt ook
zij dat op eigen gelegenheid, sinds Fe- £>e voigencje dag heeft zij direct hon- voor mevrouw Van Beuningen. Zij ver-
bruari 1944 in samenwerking met het derd pakketten gestuurd, vergezeld van zamelde goederen, vooral levensmidde-
Rode Kruis. Zij deed haar gegevens per- een briejje aan de commandant van dat len, voor de gevangenen in het kamp
aoonlijk toekomen aan het Internatio- kamp Waarin zij hem schreef uit Duits- in Vught. Zij zelf woonde in deze plaats,
nale Rode Kruis in Genève, waardoor land vergunnlng te hebben gekregen tot
het mogelijk werd van Geneve uit voed- het zenden van pakketten aan de ge- DOOR bemiddeling van een te Vught
selpakketten te verzenden aan die poli- vangenen jn zyn kamp. Er zijn toen wonende Duitser is mevrouw Van
Verschil van mening in
de commissie
fVan onze Haagse redacteur)
IN de tot nu toe verschenen zes
delen van het rapport van de
parlementaire enquête-commissie
zijn de leden steeds met grote
eenstemmigheid tot hun conclu
sie gekomen. Slechts een enkele
keer was van een afwijkende me
ning sprake. In het zesde deel
komt op slechte twee plaatsen
een verschil van opvatting tot
uiting.
In de vragenlijst, die ter invul
ling werd uitgereikt aan de naar
Portugal (en Frankrijk) uitge
weken Nederlanders, was als
vraag IS opgenomen, welke de
speciale redenen zijn, waarom de
vluchteling niet naar Nederland
terugkeert. De meerderheid van
de commissie is van oordeel, dat
de regering geenszins de bedoe
ling heeft gehad om Joodse uitge
wekenen tot terugkeer naar Ne
derland te brengen. Wel is door
de regering aangedrongen op
terugzending van de vluchtelin
gen, maar juist voor Joodse Ne
derlanders en voor hen, die uit
andere hoofde gevaar zouden
lopen, werd een uitzondering ge
maakt.
Enige leden van de enquête
commissie waren echter van oor
deel, dat in het licht van de be
grijpelijke overgevoeligheid der
Joodse vluchtelingen, die het
grootste deel uitmaakten van de
Nederlandse uitgewekenen in Por
tugal. de formulering der vragen
lijst misverstand kon wekken.
Dat de vraag inderdaad niet
tactisch ivas, blijkt wel uit wat de
heer Polling, consul in Oporto, de
vluchtelingen in overweging gaf
in te vullen: „Om dezelfde reden,
als waarom H.M. de Koningin
niet naar Nederland teruggaat"
Een tweede afwijkende mening
is gegeven op het oordeel van de
meerderheid der commissie, dat
geen ernstig verwijt kan worden
gemaakt aan hen, die in Zwitser
land voor de evacuatie van Ne
derlandse uitgewekenen naar
Frankrijk zorgden, gezien de
vaak moeilijke omstandigheden
en de ongeschooldheid in dit
werk.
Eén lid zou echter, zonder de
bestaande moeilijkheden te ont
kennen, meer zorg en voorzichtig
heid op dit stuk gewenst hebben
geacht.
- VttllKCUCH 1J.1 Z.U11 -tl-ciillV üfj. juxjii
tieke gevangenen, wier naam en ad s acblmaaj bonderd pakketten naar Natz-
Beuningen er In geslaagd om de com
mandant van het kamp te spreken te mevrouw
Van Beuningen werd ge-
daar langs deze weg bekend waren ge- wejjer gezonden. Later, toen de gevan.
worden. genen uit dat kamp naar Dachau wer- krijgen. Zij heeft toen van deze gedaan bracht, Ook waren er mensen, die haar
tjii \Z,.„Li den overgebracht, hebben zij kans ge- weten te krijgen, dat zij mineraalwater broodbonnen gaven; anderen weer ga-
net Kamp /n V UyiH z;en op de kaarten, welke bij de pak- en beschuiten voor de zieken in het
ketten waren gevoegd, hun nieuwe kamp mocht zenden en dat ieder der
MEVROUW Le Cosquine de Bussy— adres aan mevrouw De Bussy te zen- gevangenen eenmaal per week een pak-
Van der Lelie had de leiding op
zich genomen van een Amsterdams
comité, dat zich bezig hield met de ver
zending van pakketten. Dank zjj haar
doortastendheid gelukte het haar zelfs
vier -maanden in het kamp Vught te
werken en de gevangenen van voedsel
en medicamenten te voorzien.
Als staaltje van wat door sommige
Vrouwen gedaan is voor haar in nood
verkerende landgenoten, willen we iets
naders vermelden van haar werk.
In 1943 is mevrouw De Bussy begon
nen met het verzenden van pakketten
naar de politieke gevangenen in Duits
land. Zij heeft toen pakketten gestuurd
naar gevangenen, van wie zij wist, dat
ze naar Ravensbrück en Sachsenhausen
(Oraniënburg) waren getransporteerd.
In ieder pakket sloot zij een ontvangst
bewijs in en daar deze getekend terug
kwamen soms stonden er op een
kaart wel tien namen en adressen
wist zij, dat die pakketten hun bestem
ming bereikten.
Met de volgende zending stuurde zij
ook pakketten aan de gevangenen, wier
naam en verblijfplaats zij op deze
wijze had vernomen, en daardoor
groeide haar werk zo, dat er ten slotte
een jaar lang tussen de duizend en
vijftienhonderd pakketten per week
werden verstuurd. Elke week gingen
er 15.000 kg aan levensmiddelen door
haar huis. Later werd er pog meer
verzonden.
Buiten op elk pakket vermeldde zij
als afzendster: „Internationale Rode
I^ruis-zuster De Bussy, Bernhard
Zweerskade 15, Amsterdam-Zuid".
In haar huis hebben zestig dames ge
werkt aan het samenstellen van deze
pakketten, waarvoor de L.O. en de K.P.-
de goederen bijeenbrachten.
Naar aanleiding van haar werk heeft
Rauter haar aan een zeer streng ver
hoor onderworpen, waarbij hij haar
gevraagd heeft, van wie zij vergunning
had gekregen om pakketten te zenden
aan de Nederlandse politieke gevange
nen in Duitsland, terwijl dit aan het
Nederlandse Rode Kruis door de Duit
sers was verboden,
Kampen, waarin Nederlanders verbleven
ren geld. Zo kreeg mevrouw Van Beu
ningen van de bisschop van 's-Herto-
genbosch een gift van 10.000,Over
al waren kleine comité's, die geld in
zamelden. De boeren van de dorpen in
Limburg gaven van de slacht; er kwa
men pakketten met leverworst, balken-
br(J, hoofdkaas en varkensvlees, waar
mede boterhammen voor de gevange
nen werden belegd. Iedere dag kwamen
er tussen de dertig en vijftig dames en
meisjes om de boterhammen klaar te
maken. Elke dag gingen er vijf- a zes
honderd pakketten van 3 kg naar het
kamp.
Verder had mevrouw Van Beuningen
ook contact met illegale werkers, van
wie zij honderden distributiekaarten
kreeg. Door tussenkomst van een haar
bekende bedrijfsleider'van de firma De
Gruyter werden de bonnen van deze
kaarten over de winkels van die fir
ma in het gehele land verdeeld.
Mevrouw Van Beuningen behoefde dan
maar te telefoneren hoeveel zij nodig
had, waarop het haar geleverd werd.
merci herhaaldelijk overtreden. Daar
door brachten zij de toelating van
meer Nederlanders in Portugal in ge-
g J
Él -
Verlof van Hüsmann
wist toen slechts één naam van
een hoge Duitse autoriteit; deze
was rechter en bekleedde in Duitsland
een hoge functie bij de S.S. Die naam,
Hüsmann, heeft zij toen kalmweg ge
noemd, voorgevende, dat Hüsmann haar
verlof had gegeven pakketten te zen-
Koe in een ion
Mevrouw Van Beuningen, uit
wier woning een stroom van
levensmiddelenpakjes werd
verzondennaar hongerige
landgenoten in Duitse kampen,
ondervond bij haar lofwaardig
werk uit alle lagen der bur
gerij steun. Eens kreeg me
vrouw Van Beuningen een
grote ton, waarop stond: „Rei
nigingsmiddelen". Zij begreep
wel, dat er iets anders in zou
zitten. Er is met het openen
van de ton gewacht tot des
avonds en men vond toen een
hele koe in stukken gehakt.
Deze stukken zijn gekookt en
in plakken tussen de boter
hammen in de pakketjes ge
legd.
(Van onze Haagse redacteur).
P het beleid van enige' Nederlandse vertegenwoordigers in
het buitenland, die gedurende de oorlogsjaren de zorg
hadden over het wel en wee van landgenoten, is na de
bevrijding een niet malse critiek uitgeoefend. De parle
mentaire enquête-commissie heeft hun gedragingen nauwkeurig
onderzocht, zulks met de bedoeling om de rechtvaardigheid van de
critiek objectief vast te stellen, of de betrokkenen van een op hen
rustende blaam te zuiveren.
Afkeuring is o.a. uitgesproken jegens mr. Ph. baron van Harinx-
ma thoe Slooten, eertijds gezant in Brussel en na uit België uitge
weken te zijn gedelegeerde van de regeringscommissaris voor de
vluchtelingen in Portugal. Het beleid van de heer Van Harinxma
thoe Slooten is ook reeds door de commissie Cleverhiga, die in
1946 rapport uitbracht over de houding van onze buitenlandse
vertegenwoordigers, aan een onderzoek onderworpen. Dit rapport
luidde op een aantal punten ongunstig.
DE enquête-commissie meent, dat
de vraag, of de Nederlandse rege
ring in Londen zich vdldoen.de
moeite heeft gegeven ten behoeve van
de zich in handen van de vijand bevin
dende landgenoten, alsmede van de
overige aan velerlei ontberingen over
geleverde bewoners van Nederland,
niet zonder meer bevestigend beant
woord kan worden.
De. regering heeft reeds in het begin
van de oorlog de zorg voor de genoemde
groepen van oorlogsslachtoffers overge
dragen aan het London Committee van.
het Nederlandse Rode Kruis. Zij onder
hield wel contact met dit comité, doch
van een geregelde regeringscontröle
op de'détails der uitvoering door dit
comité van de haar opgedragen taak
kon in feite niet worden gesproken.
De commissie helt over tot de mening,
dat, vooral in 19441945, toen de nood
b(j de slachtoffers het grootst was, de
leiding van het London Committee
meer hatl kunnen presteren. Haar
onderzoek heeft de commissie de Indruk
gegeven, dat die leiding zich eerder b(J
de teleurstellende gang van zaken neer
legde, spoediger voldaan was over eigen
prestaties dan gewenst ware geweest.
De commissie kan zich echter niet
plaatsen achter de verwijten van de
Pakkettencommissie, dat in het hijzon
der regering en London Committee zijn
tekort geschoten.
HECHTE BLOKKADE
DE Pakkettencommissie heeft er te
weinig rekening mee gehouden of
het is haar niet of onvoldoende
bekend geweest, dat
1. de Nederlandse regering te Lon
den herhaaldelijk heeft getracht om een.
verlichting van de geallieerde blokkade
te verkrijgen, doch dat die pogingen tot
kort vóór het einde van de vijandelijk
heden vooral wegens Britse tegenstand
vrijwel zonder resultaat bleven.
2. eerst omstreeks het midden van
1944 op aandringen van verschillende
geallieerden van Amerikaanse zijde een
welwillende houding werd aangenomen,
doch dat als uitvloeisel daarvan eerst
in het einde van dat jaar Amerikaanse
pakketten Zwitserland bereikten, van
waaruit zij door de zorgen van het In
ternationale Rode Kruis in de eerste
maanden van 1945 de gevangenen en
gedeporteerden, waaronder ook de
Nederlanders, in Duitsland begonnen te
bereiken.
3. het zenden van pakketten naar de
kampen in Duitsland lang- belemmerd
is door de onwil der Duitsers en deze
eerst in 1944 geleidelijk iets toeschie
telijker werden.
4. het overmaken van gelden van
buiten de blokkade-grens naar Zwitser
land uitermate moeilijk was, vooral
wanneer die bestemd waren voor het
zenden van pakketten naar Duitsland en
slechts nu en dan in beperkte mate ge
ring destijds terecht dit ontslag heeft jubte.
verleend. TOCH CRmE|<
Eerlijk en fatsoenlijk pvEZE opsomming is niet volledig,
OOK tegen de heer Sloet tot Ever- Umaa? „lat°ch voldoende om
lo, secretaris van het in Lissabon ,ee" belangrijk tegenwicht te vor-
opgerichte steuncomité, waren he- men tegeu de conclusies der Pakket
vaar. Een Vluchteling schijnt zich be- üenkingen gerezen. Hij zou disciplinair n d toor critfek TOorna^
klaagd te hebben, omdat hij bij de zeer streng opgetreden Zijn en een ogen- a e „obd f°°rn dp f'rW-wi
maaltijden niet eerst een visschotel en blik hebben sommigen getwijfeld, of hij d t verhoren de indruk hleft
daarna een vleesschotel kreeg. Een misschien pro-Duits .cas. dat "li?*™rhoiren de indruk heeft
ander was de wijn niet naar de zin en De oommissie sluit zich aan bij de Tmflm If
hij de verstrekking van kleding stelde door de verschillende getuigen gegeven Nederlandsa R°de Kruis steeds'1 vol
men soms onredelijke eisen. overwegend gunstige karakterisering- dnpfdi dnnrdJL
De commissie-Cleveringa, heeft over van de heer Sloet tot Everlo. Zü is tot dff ff11 If
de verzorging geen bezwaren te berde de conclusie gekomen, dat deze zijn best P z°vcle in
gebracht en het onderzoek van de heeft gedaan om liet verblijf der Neder- 7, banden zijnde landgenoten ver
enquête-commissie leverde geen klach- landsc uitgewekenen in Portugal zo -fj.n'
ten op. die aanleiding gaven om van dragelijk mogelijk te maken en hun daar Mlssct"en zou uit het oogluikend toe-
het oordeel van de commissie-Clevenn- cen g0ede verzorging te doen deelachtig Iava" lnbTe" op de blokkade ten
ga af te wijken. worden, en dat hij daarin ook wel in va,norse gevangenen ge-
bevredigende mate is geslaagd. fffi- I?66 kunpel) worden, dat door
Picnic was belangrijker Tegen_de heer Van Harinxma thoe de Neder"andrerregerinronok1voor haar
F N nu de heer Sillem, de gezant ra Slooten is vooral ingebracht, dat hij de landgenoten op deze of op andere wiize
I™ Lissabon, Over het werk, dat hij illegale evacuatie belemmerd zou heb- meer verkregen had kunnen worden
voor de evacuatie van de uitgewe- ben en dat hij in liet algemeen onvol- Te eerder zou men tot die conclusie kun-
kenen heeft verricht, zijn de enquête- aoenae gedaan zou hebben om de in nen komen, omdat de Nederlandse re«e-
commissie geen klachten van betekenis frankrijk, Spanje en Portugal veetoe- ring zelf uit algemene overweeinfen
ende uitgewekenen af te voeren. van oorlogvoering weinig gevoelde voor
Wonde Dlek doorbreking der blokkade. Het is echter
c zeer de vraag, of een andere houding
DE enquête-commissie komt het succes zou hebben gehad,
voor, zo schrijft zij in haar ver- p
slag, dat de heer Van Harinxma 't LAAI
beter had gedaan aan de illegale eva- P\AT het naar de mening der eom-
i||j
.iek schijnt hij
laats te hebben
ter ore gekomen. Politii
evenwel een scheve schal
gereden, zoals de commissie uit getui
genverklaringen meent te kunnen con
cluderen. Zo zou hij aan een diner in
Lissabon verklaard hebben, dat hij blij
was, dat zijn negentienjarige zoon in
,E enquête-commissie heeft van
net rapport-Cleveringa een dank
baar gebmik gemaakt, doch is
veel dieper op de zaken ingegaan. Zij
vermeldt, dat toen in de zomer van
1940 de eerste Nederlandse vluchtelin- als
Nederland kon blijven. Dan kon hij vast cuat;e eerder dan in junj 1942 aandacht missie niet bevredigend aandoet
aan de Duitsers wennen. Een schandaal te scbenken, omdat de vouedige bezet- '-'dat niet de ellende der laudgeno-
noemde hij het, dat aan zijn zwager, de tjng van Franbrijk steeds heeft gedreigd, ten in Duitsland voor de regering de
heer Pont, kort voor de oorlog was En wat bet persoonlijk optreden van de alles beheersende factor is geweest hij
UÖIUM gelden van het fonds zo zuinig moge- IPir ff Hi w™ nra- te leeTi, vluchtelingen aangaat verwijst de ten aanzien van Joodse landgenoten
lijk om te springen, dat een aantal in nf heer vfn Vrerieohnreh die rinor enquete-commissie naar het verslag van onder de gedeporteerden. Voor de spe-
Portugal wonende Nederlanders gelden dJ"e.!V01,den fiaar' Frankriilc ?C c°rrmiissie-Clevennga, waarin we c,aal voor de Joodse gedeporteerden
voor het fonds beschikbaar stelde en wLs 01n noolshooete te nemen le-Zfn' dat blJ haar d5 Vr?a,g IS ë?rezen- «^durende de oorlog aanbevolen pogin-
dat volgens getuigenverklaringen som- gd® u,tadd b« 01 hier met een wonde plek wordt aan- gen tot hulpverlening geldt, dat de
mige vluchtelingen grote diamanten of zor„ing van .uitgewekenen vroeg toen Befaat;t- [t regering, al is daarmede wel laat een
aanzienlijke geldbedragen bij zich had- b° on één van zijn re^en in LiLbon De beer Van Harinxma was een diplo- begin gemaakt, getracht heeft daaraan
tien, doch daarvan niets wilden afstaan ab kb_rfr^n een snoe ?aat' door,aanleg en levensloop met in steun te verlenen. Ook op dit gebied
1 steun SP??; de eerste plaats geroepen tot humanitair echter deden zich bij de pkctische uit-
bijdrage in de te verlenen
Joden, op ten behoeve van hun minder bevoor- M^£dag0^ten^^ ge- "'ark' Wellicht zou een enkel hartelijk voering der ontworpen plannen "zoveel
zaat -wenste, zo is gebleken^een picnic WSF* Km**™ V°°r' S'Crhts ln
op Zondag door dit bezoek niet in de .Ti" L™at®_SU.CCe! werd verkregen.
gen, voor het merendeel TT
doorreis naar voor hen veiliger gebie- rechte landgenoten. Het gedrag
den, in Portugal aankwamen en velen een aantal vluchtelingen schijnt ook U,JU, ull uc ,l!lt h;„r - -
hunner financiële hulp nodig hadden overigens niet geheel onberispelijk te war te laten sturen uitgewerkt. Dat hier inderdaad een te- Hierbij magr nog worden opgemerkt dat
en onder dak moesten worden ge- zijn geweest. Zij waren ondergebracht J°rt IS geweest, kan de commissie niet ook de invloedr^ke internationale Jood«
bracht, door toedoen van de toenmalige in de aardige badplaats Praia das Ma- Op 6 Februari 1941 is de heer Sillem beweren, nochtans kan zij de vrees, dat se organisaties geen grote resultaten
gezant, mr J. G. Sillem, te Lissabon gaes, vanwaar zij slechts één keer per door de toenmalige minister van Bui- het er geweest is, niet geheel van zich hebben verkregen. Door de ellende van
dadelijk een steuncomité opgericht is. week, volgens voorschrift van de Por- tenlandse Zaken onder opgaaf van rede- afzetten. De^ enquête-commissie heeft Duitse gevangenneming en liquidatie 1m
Om deze mr. Sillem is nog al wat te tugese politie, een bezoek aan Lissa- nen van zijn post ontheven. De^ enquête- |^en inleiding ^gevonden hierop nader dan ook het Joodse bevolkingsdeel heft
doen geweest. Terloops zij vermeld, jjon mochten brengen. Dit voorschrift commissie is van mening, dat d% rega- commentaar to leveren.
swaarsft getreXfem
