De jeugd verdiept zich in problemen
Pro en contra Louis
k
f Pirn, Para, Pom in het nienvve huis
DE VERMISTE OORRING
Belangstelling
groeit met
voor het
de
jongerenforum
wee
De vergeten
categorie
Hoe ik over jazz
denk
Leer het kennen
waZ:^7ienïet ik< T' ki°n
daTZ ArmlÏÏnTÏèvt
Tn Tg7dTZe. wistcn-llnc
Moeilijk onderwerp
Een verhandeling
Het behoort bij
de jeugd
ARMSTRONG: VERGANE GLORIE!
£n nu de uij^de (cw-eölie
Het Radioprogramma
PATRICIA WENT WORTH
Mel VELPON zie je er geen barsl
DONDERDAG 13 NOVEMBER 1953
HET aantal medewerkers aan onze
rubriek groeit en groeit. En de
keuze tussen de stukken, die wor
den ingezonden, wordt al moeilij
ker. Eén ding is zeker: de verge
ten categorie heeft inderdaad be
hoefte aan een forum, waarop ze
zich uit kan spreken onze hoofd
redacteur heeft zich niet vergist,
toen hij dit feit meende te kunnen
vaststellen. En ook een iweede ding staat als een paal boven water: zij,
die beweren, dat de moderne jeugd geen idealen meer heeft, vergissen
zich schromelijk, al zijn de idealen vaak anders dan die van de meeste
of alle volwassenen; bovendien is het een onloochenbaar feit, dat de grote
kinderen van onze tijd zich met evenveel ernst in belangrijke problemen
verdiepen als zij het lang geleden deden.
Wat een ernstige pogingen in de brieven over Armstrong, zijn Allstars en
de jazz in het algemeen om zich bewust te maken, waarom men wel of
niet in staat is, hem, hen en hun muziek te waarderen! Hoe serieus is er
gezocht naar een karakteristiek van de klassieke en de uiterst moderne
toonkunst en de onderscheiding daarin van swing, bebop, hot-jazz en
boogie-woogie hoe goed zijn sommigen onder deze jongeren op de
hoogte van het ontstaan en de geschiedenis der Amerikaanse neger-
muziek en hoe voorzichtig zijn ze in hun verklaring van de afkeer der
volwassenen: ik heb veel van hen geleerd en ben dankbaar voor de toe
wijding, waarmee men werkte.
Het spreekt wel vanzelf, dat de jongsten van onze scribenten meestal
zéér positief zijn in hun oordeel: ze aanvaarden of verwerpen, laten zich
zo goed als uitsluitend door hun gevoel leiden en voeren geen argumen
ten voor hun mening aan. Van jaar tot jaar neemt de bezinning to»s en
df achttien-, soms negentienjarigen schrijven vaak uitgebreide verhan
delingen met definities, pro- en contra-argumenten, subtiele overwegin
gen en een logische conclusie. Terwijl de formulering meestal onberis
pelijk is: mijn collega's aan lagere, u.l.o.- en middelbare scholen, die van
dag tot dag het schrijven van zuiver en eenvoudig Nederlands eisen,
hebben hier recht op een zeer eervolle vermelding.
Luisteren wij eerst naar de jongste medewerkster:
1AZZ dat vind ik iets van een
massa jongelui, die eraan vast
kleven als een stel bijen aan een
honingpot. En waaromOmdat het
NIEUW is. En omdat Jantje het
mooi vindt en daar Marietje Jantje
zo aardig vindt, swingt ze ook maar
met de massa mee. Maar als je nu,
tien maal achter elkaar een jazz-
mop (dezelfde) van Harry James
hoort, begin je het vervelend en
afgezaagd te vinden, omdat het dan
niet nieuw meer is. Maar als je
tien maal achter elkaar de 5e van
Beethoven hoort, dan blijft het
mooi. En dat hebben de ouderen
dóór en wij, dat zijn dus dit stel jon
gelui, niet. En daarom denk ik, dat
de ouderen (zoals wij dat zo sma
lend kunnen zeggen) zich maar bij
die OUDERWETSE muziek hou
den. En om dit alles, begin ik een
hekel aan Jazz te krijgen.
ANNIE REM, li jaar
Heerenweg 358c,
Egmond aan de Hoef
R.H.B.S. te Alkmaar
Geven wij nu het woord aan een
oog- en oorgetuige:
JJE mens Louis Armstrong is wijd
en zijd bekend door zijn vir
tuoze spel op de trompet. Zondag
avond, de 2e November, was ik
getuige van de eerste voorstelling:
ik heb Louis Armstrong en zijn
Allstars zien spelen.
..Tjonge" hoor ik al iemand zeg
gen, „hoe kun je daar geld voor
missen.Misschien heeft die ie
mand gelijk. Ik heb ook nooit de
jazz-muziek kunnen waarderen,
maar mijn besluit was: ik wil het
proberen te leren waarderen.
Daarom ben ik er heen gegaan,
temeer, omdat Lou,is Armstrong met
z'n band zou spelen. Hoe ik er nu
over denk? Wel ik heb bewonde
ring gekregen voor die Allstars en
hun meester op de trompet: Louis
Armstrong. Niet voor niets is deze
laatste zo bekend. Mijn eerste in
druk was: griezelig. Ik bedoel
hiermee de muziek, Want het la
waai schetterde in m'n oren. Toen
traden stuk voor stuk de Allstars
in de volgende nummers naar vo
ren en speelden op meesterlijk®
Wvze hun soli.
Besteedt eens speciale aandacht
aan een jazz-nummer door een
aoed orkest aesnt,o\ri beluister eens
goed de verschillende soli en dan
sta je werkelijk te kijken, hoe die
musici hun kwaliteit tonen. Jazz
is moeilijk te spelen, te horen en te
earijpen en daarom is het nodig
aeze muziek te leren kennen. Vele
"ensen noemen het „hots-knots" of
het .gelijks, maar die begrijpen
en doen er eenvoudig geen
tere n't ei.0T' <">m nu "P die avond
srhiUol i ?en' er waren toch ver-
de
Ook
minderwaardig Z e lk een. beefie
2e, dat echter niet ^nslotte het
slaat, maar on de houdino °rkesj,jet
publiek, Ja heials wl"?;1
seuerig w»d enthoTJasfwaHl
t geheel niet nodip was e'„ £at.
men zich big een jazz-roncert' e"en
kalm kan gedragen als bij een klas
siek concert. De mensen dl het
Z van de avnr>d aan de ra
dio hebben beluisterd, zal dit zeker
minderwaardig in de oren geklön-
en hebben, zodat bun opinie niet
al te gunstig zal zijn. Men zou de
schuld aan de jongeren kunnen
ZZ' J e VOnr het 9r°°tste ge.
deelte de zaal vuldenmaar ifc h*»b
van enthoV°lWaSSenert gezien «e
De reden dat er minder ouderen
dan gonaeren waren is wel "e7r
eenvoudig, want de iazz-mnziel
beport nas de laatste "ZZTZ
"Utor,ii konden dus
alleen maar de klassieke- of amu
sementsmuziek waarderen. Wat bi?
de meesten zo gebleven is. Dit is
tevens het antwoord op de vraag,
waarom ouderen de jazz-muziek
minder waarderen dan de jeugd.
Ik ben die avond met een levre-
den gevoel naar huis gegaan, on
danks de misselijke houding van
het publiek en de minderwaardige
zang. Ik heb namelijk solisten van
de eerste rang gezien, die uniek
zijn en wiens spel ik bewonder"
RIA VOGELPOEL, 16 jaar.
R.H.B.S. Velsen, klasse IV
Een voortreffelijk „artikel" bereik
te mij uit Den Helder.
II heeft met deze vragen een heel
u moeilijk onderwerp geraakt. Is
er tegenwoordig werkelijk nog één
vorm van kunst" te noemen die
meer opgehemelden afgekraakt
wordt dan de moderne muziek? Ge
lukkig koos u een heel bescheiden
woord „waarderen".
Kunnen de jongeren de Jazz (fou
tieve verzamelnaam voor div. soor
ten moderne muziek als Dixie, swing,
bebop, progressieve jazz, etc.) waar
deren? Ja, en ik meen dat deze
waardering, meestal verering, be
grijpelijk is. Zijn de negers tenslotte
niet een jong volk, althans in onze
beschaving? Hun oorspronkelijke
liederen zijn vaak naïef, hoewel
diep doorvoeld, deze natuurlijke on
gecompliceerdheid is juist zo mak
kelijk voor ons jongeren aanvaard
baar.
Maar wat vooral de Jazz zo aan
trekkelijk voor ons maakt is het
rhythme, het rhythme dat de oude
ren vaak de verzuchting doet sla
ken „Inboorlingenmuziek".
Wat zou een jazznummer zijn zon
der rhythme? Als het werkelijk
voortgebracht zou kunnen worden,
zou het niet meer zijn dan een een
voudig schoolliedje. Dat rhythme o.a.
geeft het fascinerende aan deze mu
ziek en dit spreekt sterker tot de
jongeren dan tot de ouderen.
En hiermede komen we meteen
op uw tweede vraag: Waarom voor
al de ouderen er afkerig van zijn.
(Weet u wel zeker dat zoveel oude
ren er afkerig van zijn?!) Dit punt
is natuurljjk moeilijker, omdat we
zelf nog niet oud genoeg zijn om te
weten wat er werkelijk verkeerd is
aan het beoefenen en beluisteren
van deze muziek. En omdat hij
eventuele vragen aan ouders ge
daan, het antwoord meestal onbe
vredigend is.
In hun tijd was de Jazz iets
nieuws en iedere nieuwe vorm van
kunst is tot heden niet zonder kri
tiek ontvangen (Picasso). De Jazz
die toen in Europa zijn entree
maakte kon eigenlijk die naam niet
dragen. Het werd gespeeld door lie
den. die, aangemoedigd door het
succes van deze soort muziek in de
States, aanleiding vonden om het
in Europa „ook eens te proberen".
Het succes was niet zo daverend en
met recht kan over die periode g
sproken worden van „Potten- en
Pannenmuzick".
Een tweede punt waardoor de
ouders en zeer terecht critisch te
genover deze muziek staan, is ge
legen in het feit, dat diverse jonge
lui als het ware bezeten zijn van
een soort Jazz-rage; kleding, kapsel,
conversatie; alles schijnt per sé iets
met de Jazz te moeten uitstaan.
Serieuze bezigheden moeten vaak
vervallen ten gunste van radiopro
gramma's etc.
Het is moeilijk om temidden van
al dit Jazz-gedoe, het ware van de
rommel te onderscheiden, maar dat
ondanks veel critiek de Jazz is blij
ven voortbestaan (en niet alleen in
het genre zoals het grote publiek
het wil) bewijst toch wel dat
„there is something in it" inderdaad
geen holle phrase is.
Het was te wensen dat juist daar
door de muzieklessen op de middel
bare scholen wat meer aandacht aan
deze muziek schonken. Hoe de lera
ren erover denken? Toen wij onze
muziekleraar vroegen hoe hij over
moderne muziek dacht, hield zijn
antwoord een zekere belofte in dat
binnenkort het muzieklokaal gela
den zou zijn met een ware jazz-
minded gemeenschap, althans zo
leek het ons. Op de duur kwamen
we aan de weet, dat deze man met
de „modernen" Debussy, Bartok e.a.
bedoelde
Laat de ouderen eens voorzichtig
proberen te begrijpen; en ervaren,
dat Kenton toch heus niet alleen
een muzikale clown is en dat Gil
lespie toch heus niet alleen voor de
dollars blaast.
't Is moeilijk, heel moeilijk, min
stens even moeilijk als het voor ons
is om te erkennen, dat „Dance
Macabre" niet alleen grappig, maar
ook kunstig is en dat Franse wijn-
liedjes toch heus ook hun charme
hebben.
J. SCHILDER,
Anemonenstr. 38, Den Helder.
JJOE graag zou ik ook het epistel
opnemen van de 15-jarige HBS'er
Leo Schagen uit Alkmaar, die geen
antwoord geeft op onze vragen,
maar een belangwekkende verhan
deling schrijft over het ontstaan en
de verwording van de jazz, waaruit
ik het volgende citeer:
„Wanneer je oude Jazz hoort, de
volksmuziek van de negers en je
luistert werkelijk, dan merk
je, dat het niet zomaar wat ge
schetter is. In de eerste plaats al de
mooie instrumentatie. In die mu
ziek hoor je als het ware de ne
gers. De mensen, die achteruit ge
zet waren door de blanken en als
slaven moesten werken op de plan
tages. Die mensen wilden na de
opheffing van de slavernij ook hun
gevoelens uiten in muziek en kunst.
Het is vanzelfsprekend dat het
rhythmische muziek werd, omdat de
negers aanvankelijk geen geld ge
noeg hadden om dure instrumenten
aan te schaffen. De negers inspi
reerden hun muziek op belangrijke
feiten uit hun leven, zoals trou
werijen. Later kreeg die muziek
meer bekendheid door de straat
muzikanten van New Orleans. De
blanken probeerden het te imite
ren wat hun slechts ten dele ge
lukte. Er kwamen andere vormen
van de Jazz, die echter niets met
Jazz te maken hadden. Zo ontston
den Hot en Swing. Maar dit is mu
ziek van blanken, terwijl echte
Jazz negermuziek is. Dat is in het
kort de ontwikkelingsgang van de
Jazz".
Ook het werk van N. de Jager uit
Koog a. d. Zaan verdient een plaats
in deze kolommen en dat van W.
Luinge uit Alkmaar en zo zijn er
nog veel meer Maar èrgens moet
een streep staan.
Het aantal positieve tegenstanders
van de jazz is maar klein. Cor
Kluun uit Westwoud is een van
hen; hij zegt: „de muziek kan voor
een deskundige wel goed wezen,
maar daarom is ze nog niet mooi.
Als men zo'n orkest ziet spelen, wat
ik een enorm geschetter vind en
je bekijkt het nuchter, dan is het
een ordinair geknik en geschud van
de spelers". En G. Honig uit Alk
maar vergelijkt „het geluid, dat
deze musici soms uitgalmen met
een beschaafd soort kattengejank,
wat misschien nog wel liefelijker
klinkt". Krachtig wijst de gymna
siast Hans Kaper uit Alkmaar de
jazz af: „met „afschuwelijk" zou ik
antwoord kunnen geven op de
kwestie, hoe ik over Armstrong and
his All-Stars en in t algemeen over
de jazz denk. Dat men deze muziek
tegenwoordig apprecieert kan ik
sleci. s toeschrijven aan het feit,
dat er de laatste jaren een zodanige
achteruitgang in de algemene
Kunst-beschaving heeft plaats ge
vonden, dat dergelijke humbug nog
mooi gevonden wordt. Ik bewonder
de techniek van Louis Armstrong
en zijn band, maar wat er gepro
duceerd wordt, heeft niets weg van
muziek en ligt in kwaliteit ver be
neden het absolute nulpunt".
T"\E houding van het publiek wordt
algemeen afgekeurd. Al vindt
104. Bleek van de doorgestane emo
ties, trad baron van Pottum zijn stu
deerkamer binnen. „Bah", riep hij uit.
„Ik voel me nergens veilig meer, zelfs
niet in mijn eigen huis. En dan die
stiltedie begint ook op mijn zenu
wen te werken. Ik wilde, dat Johan
maar weer terug was. Het was toch
eigenlijk een beste en trouwe huis
knecht, tevreden met wat hij verdien
de. Kom laat ik eerst maar een pijpje
opsteken en dan zal ik wat sterke kof
fie maken. Het geeft nu toch niet meer
of ik op alles bezuinig, wanneer ik
mijn opgespaarde geld aan anderen
moet weggeven". „Goed zo baron
klonk de stem van Pim, die als van
ouds weer achter de gordijnen van
daan stapte. „U begint het al te leren!"
„Ben jij daar ook weer?" stamelde d«
baron. „Ik dacht eindelijk eens een
rustige avond te hebben". „Baron
weest U niet boos op mij, ik doe het
heus allemaal voor Uw bestwil!" „Voor
mijn bestwil noemt-ie dat!" herhaalde
de baron minachtend. „Voor mijn best
wil moet ik ai mijn geld weggeven!'
„Kom Baron, overdrijft U niet een
beetje? U hebt pas vijftig gulden weg
gegeven en dat betekent toch eigenlijk
niets voor U!'
PEN middenstandpunt nemen zij
in, die wel de oude jazz waar
deren, maar niet tevreden zijn over
de zang van Armstrong en soms
zelfs niet over het hele ensemble,
dat hij leidt. Piet Meurs uit Hoorn
stelt tegenover elkaar Armstrong
enArmstrong; „Ongeveer der
tig jaar geleden: Een neger-trom
pettist en zijn band weten de har
ten van millioenen te veroveren,
want zij spelen „de muziek der ne
gers" met een vaak roerende ge
voeligheid: Louis Armstrong's Hot
Five1952: In het Concertgebouw
te Amsterdam „spelen" enkele „mu
sici", aangevoerd door een brullen
de fanaticus, een aantal gekkenhuis
fanfares: Louis Armstrong and his
All-StarsIn één avond heeft hij
een illusie weggeblazen, de illusie
n.l.: Louis Armstrong, king of Jazz'.
En hij vraagt: „Moeten we deze la-
waai-muziek soms beschouwen ais
een soort surrealisme in de muziek
wereld? Of als iets, dat even spoedig
verdwijnt als het opgekomen is? Ik
hoop het! Dan ziet het er naar uit,
dat Louis Armstrong zijn trompet
spoedig in een donkere hoek van
de rommelzolder zal smijten. Wat
gewenst is!" „Een schorre, grom
mende leeuw", vindt Kaper deze
„king of Jazz"; „Giovanni" uit
Nieuwe Niedorp meent, dat Arm
strong „zijn krampachtige zang
pogingen maar voor zijn privé-bad-
kamer moet bewaren".
Ook Herman van Berkel uit
Hoorn stelt de oude muziek van
Armstrong ver boven die van 1952:
"IK heb Zondag Louis Armstrong's
All Stars gehoord. Maar ook
hoorde ik Donderdag een aantal op
namen van o.a. zijn Hot Five uit
19201930. En ik kon mij moeilijk
voorstellen: was dit dezelfde Arm
strong?
Ik kon zijn muziek van Zondag
n.l. absoluut niet waarderen. Het
gaat mij te veel de kant van de
progressieve jazz en bebop op. Be
grijpt u me goed, ik zeg niet, dat
ik geen respect voor de solisten op
zichzelf heb. Technisch zijn ze stuk
voor stuk uitstekend, maar als or
kest: nee! Het geheel klinkt naar
mijn smaak rommelig en afgeraf
feld, waaraan het publiek met z'n
tussentijds gefluit en gejoel hevig
meewerkt.
Des te meer waardeer ik de ori
ginele jazz: die uit New Orleans
en Chicago: de blues-zang van Bes
sie Smith, het cornetspel van King
Oliver en van.Louis Armstrong;
de Louis van 1925 wel te verstaan"
menigeen die verklaarbaar uit het
opzwepende rhythme, dat de mu
ziek uit het Concertgebouw ken
merkt. En vele malen wordt de
mening verkondigd, dat jonge men
sen de jazz in al zijn schakeringen
aanvaarden en waarderen, omdat
die beantwoordt aan de „licht be
wogenheid", volgens sommigen de
„onrust" van de jeugd, gedeeltelijk
een gevolg van onvolgroeidheid en
natuurlijke onzekerheid, gedeelte
lijk van de dreiging in de wereld
situatie en de algemene degeneratie
na de oorlog van 1940-1945. Hoe het
zij: het overgrote deel van onze
inzenders waardeert de rhythmi
sche muziek van onze dagen, som
migen critiekloos: „ik vind jazz
machtigik vind Louis Arm
strong geweldighet boeit me
ontzettend.... ik ga er helemaal ;n
opanderen omdat zij er een
appèl in zien op sluimerende, pri
mitieve gevoelens en denkbeelden,
de meesten, omdat zij er de schrij
nende uiting in ontdekken van een
verguisd en geknecht volk, dat
naast de klacht om het sombere
aardse bestaan zijn heftig geloof in
de verwekkingen van het hemelse
leven heeft uitgezongen in zijn
hartstochtelijke, aangrijpende ne
gro-spirituals. De laatste categorie
wijst dan in de regel met veront
waardiging de pogingen van blan
ken en ontaarde negers af om de
oorspronkelijke jazz te doen dege
nereren tot lichte amusementsmu
ziek, die wel de primitieve driften
wekt, maar noch van het leed en
het heimwee, noch van de vreug
den der negers uit de oude planta
ges ook maar het geringste besef
heeft overgehouden. Zij zijn niet
als velen onder hen van mening,
dat de afkeer van jazz bij een aan
tal volwassenen voortkomt uit een
eigenaardige bekrompen voorlief
de voor het bekende, een zekere
schuwheid voor alles wat nieuw is
en de behoefte aan het rustiger
rhythme van de klassieke muziek,
maar zij hebben de overtuiging, dat
ook de vorige generaties gevoelig
zullen blijken te zijn voor de échte
negermuziek, zodra je daarmee in
aanraking wordt gebracht.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiniiiiiiiiinniiiiin
CN nu de vijfde kwestie, die naar ik hoop, de medewerking zal
i krijgen van alle 1319 jarigen, die dit lezen: het is n.l. j
1 tegelijkertijd bedoeld als een enquête. Sinterklaas en Kerstmis na-
1 deren en onwillekeurig wordt onze aandacht daardoor gericht op
j de boeken. Vandaar mijn vraag:
WELK BOEK VIND JE HET MOOIST EN WAAROM? j
S Antwoorden graag vóór Dinsdagmiddag aan D. L. D a a 1 d e r, K o m- j
laan 8, Bergen (N.H.). Papier aan één kant beschrijven! Geef
vooral op, hoe oud en of je een meisje of een jongen bent.
uiinii inmininumimiiiiiinniiniiiniiiiiiiiiiiiiil
VRIJDAG 14 NOVEMBER
HILVERSUM I, 402 m.: 7.00—24.00
NCRV. 7.00 Nieuws. 7.10 Gewijde mu
ziek. '7.45 Een woord voor de dag. 8.00
Nieuws en weerberichten. 8.15 Gram.-
muziek. 9.00 Voor de zieken. 9.30 Voor
de huisvrouw. 9.35 Waterstanden. 9.40
Gram.muziek. 10.30 Morgendienst. 11.00
Alt en piano. 11.30 Gram.muziek. 12.00
Gevarieerde muziek. 12.30 Land- en Tuin-
bouwmededelingen. 12.33 Instrumentaal
trio. 12.59 Klokgelui. 13.00 Nieuws. 13.15
Gram.muziek. 14.20 Metropole-Orkest en
solist. 15.05 Voordracht. 15.25 Instrumen
taal trio. 16.00 „Mooie rozen voor de
tuin", causerie. 16.15 Radio Philharmo-
nisch Orkest. 17.00 Gram.muziek. 17.30
Militaire causerie. 17.40 Gram.muziek.
17.45 Friese causerie. 18.00 Gram.muziek.
18.15 Gevarieerde muziek. 18.35 Gram.
muziek. 18.45 Huismuziek. 19.00 Nieuws
en weerberichten. 19.10 Regeringsuitzen
ding: „Verklaring en toelichting"; 19.30
Gram.muziek. 20.00 Radiokrant. 20.20 En
gelse hymnes. 20.55 Gram.muziek. 21.00
„Het leven op het land", hoorspel. 21.50
Gram.muziek. 22.25 Algemene kunst
rubriek. 22.45 Avondoverdenking. 23.00
Nieuws en S.O.S.-berichten. 23.15 Wereld
kampioenschappen Dammen. 23.20 Het
evangelie in Espéranto.
HILVERSUM II, 298 m.: 7.00 VARA,
10.00 VPRO, 10.20 VARA, 12.00 AVRO,
16.00 VARA, 19.30 VPRO, 21.00 VARA,
22.40 VPRO, 23.00—24.00 VARA. 7.00
Nieuws. 7.10 Gram.muziek. 7.15 Ochtend
gymnastiek. 7.33 Gram.muziek. 8.00
Nieuws en weerberichten. 8.18 Gram.
muziek. 8.50 Voor de huisvrouw. 9.05
Gram.muziek. 9.40 Voor de kleuters. 10.00
„Kinderen en Mensen", causerie. 10.05
Morgenwijding. 10.20 Gram.muziek. 10.30
Schoolradio. 10.50 Orgelspel. 11.25 Radio-
feuillëton. 11.45 Vocaal Dubbelkwartet.
12.00 gang en orgel. 12.30 Land- en Tuin-
bouwmededelingen. 12.33 Sport en prog
nose. 12.48 Gram.muziek. 13.00 Nieuws.
13.15 Medededelingen of gram.muziek.
13.20 Accordeon- en mandoline-orkest.
13.45 Gram.muziek. 14.00 Kookpraatje.
14.20 Cello en piano. 14.50 Voordracht en.
muziek. 15.10 Counter-tenor en clavecim-
bel. 15.30 Dansmuziek. 16.00 Gramofoon-
muziek. 16.30 Voor de jeugd. 17.00 Ka
mermuziek. 17.20 Muzikale causerie. 18.00
Nieuws. 18.15 Felicitaties. 18.45 „Denk
om de bocht". 19.00 Gram.muziek. 19.10
„Opdat wij niet vergeten", klankbeeld.
19.30 „Moreel Beraad", causerie. 19.50
Berichten. 20.00 Nieuws. 20.05 Boekbe
spreking. 20.15 „Dichters van deze tijd",
20.30 „Benelux", causerie. 20.40 „Leven
op aarde", causerie. 21.00 „Uitlopers van
de Parnassus: Juliette Greco. 21.30 „Het
leven betrapt", klankbeeld. 21.50 Negro
spirituals. 22.05 Buitenlands weekover
zicht. 22.20 Lichte muziek. 22.40 „Van
daag", causerie. 22.45 Avondwijding. 23.00
Nieuws. 23.15 „In huwelijk en gezin",
causerie. 23.3024.00 Gramofoonmuziek.
Experimenteel Televisie-programma, van
de VARA. 20.1521.45: 1. Actualiteit;
2. Weeroverzicht; 3. „Heeft iemand mijn
rakkertjes gezien?", televisie-spel.
DOOR.
34)
„Ik heb geen sprookje bedacht, mon
sieurik vertel u wat Louise mij
mededeelt. Ze zegt, dat het dezelfde
stem, dezelfde woorden zijn, maar dat
is niet alles. Ze vertelt, dat de man
een zaklantaarn neemt en zoekt naar
het gevallen voorwerp. Het is een si
garetten-aansteker; het ligt voor hem
op de stenen en hij brengt zijn hand
in het licht, om 't ding op te rapen.
En het zijn niet slechts de stem en de
woorden, maar ook de hand van de
man van de Parijse weg. Monsieur zal
zich herinneren, dat hij een lantaarn
aandraaide om de juwelen te zien en
zijn hand onder 't licht bracht. Er was
een teken op die hand, monsieur. Ik
weet niet watLouise heeft het me
niet verteld. Maar ze zag het op de
avond dat de juwelen gestolen werden
en ze ziet het opnieuw die avond in de
„Stier". Dan, op dat ogenblik, is de
man verdwenen. Ze kan niet naar be
neden rennen op blote voeten, Ri
nachtgewaad. Ze trekt snel wat kleren
aan, vlug, vlug, holt naar de binnen
plaats. Alles is donker, alles kalm. Ze
verzoekt de hotelportier na te gaan,
wie daar geweest kan zijn. Ze geeft
hem een flinke „douceur" wat u
„fooi" noemt. Hij komt terug en zegt,
dat er juist een auto is vertrokken...
twee heren, die wat hebben gebruikt,
terwijl hun chauffeur een wiel verwis
selde. Niemand weet hun naam. nie
mand vraagt aan twee passanten,
vreemdelingen, vanwaar ze komen,
waarheen ze gaan. 't Schijnt dat ook
niemand het nummer van de auto
heeft opgemerkt. Louise kan niet
meer, ze gaat weer naar haar kamer,
ze schreit. Plotseling een klop op de
deur. Het is de portier. Hij zegt, dat
een van de heren by de garage een
enveloppe liet vallen. Hij overhandigt
ze Louise; ze geeft hem nog een fooi.
De enveloppe is leeg, maar er staan
een naam, een adres op
Opgelucht viel de hoofdinspecteur de
spreker in de rede.
„Aha, nu komen we een stuk ver
der! Vertel, wat waren die naam. dat
adres?"
Michel Ferrand spreidde opnieuw de
handen uit.
„Helaas, monsieur, ik weet ze niet!
Louise vertelt me al het andere
maar niet de naam, niet het adres."
Hevig teleurgesteld staarde Lamb
hem aan.
„Vertelde ze het niet?"
„Neen, monsieur." En zich voorover
buigend, ging de Fransman voort: „Ze
doet altijd als een kindze vertelt
wel iets, maar niet alles, wat er op
aankomt, houdt ze voor zich. Ze wil
niet, dat iemand haar zegt: „Zie, zo
moet je doen." O, ze verteltwat, om
dat ze alleen is, omdat ze een beetje
van me houdt, mijn arme Louise, maar
ze wil niet geraden worden, niet dat
ik zeg; Dat is onvoorzichtigdat
moet je niet doen."
„H'm," zei Lamb. Erg opgewonden
lui. die Fransen. Maar hij nam aan.
dat de jongeman waarheid sprak.
„En de auto? Wanneer leende ze
diehoe lang na die gebeurtenis in
Ladlington?"
Frank dacht even na.
„De jour de l'an-Nieuwjaarsdag."
Toen heeft ze me verteld, dat ze naar
Ladlington ging. Daar was drie, vier. constant voortsiepelende straal over
dagen. Toen komt ze weer in Hamp- haar rug te lopen, drong in haar ogen
stead. Ik ontmoet haar de zesde... we
dineren samen... Ze vertelt me wat ik
u nu verteld heb. Ze vraagt mijn auto
te leenzegt, dat ze weggaat, Ik
zeg: „Je wilt die man vinden. Doe net
niet, smeek ik je. Geef de politie die
zaak in handen." Ze lacht en ant
woordt: „Mannen zijn allemaal het
zelfde wat een vrouw ook wil doen,
ze zeggen altijd neen." Ik verzoek haar
tot de volgende week te wachten, dan
ga ik met haar mee. Ze kijkt me aan en
zegt: „Bemoei je met je eigen zaken,
vriendlief". Dan lacht ze weer en zegt,
het zo niet bedoeld te hebben! Maar
ik kom tot het einde! Ze leent de auto
om een bezoek te brengen aan het
enige nog levende familielid van ka
pitein Rogers, een tante. Ze noemt mij
de naam: juffrouw Rogers en zegt, dat
zij een dorp bewoont, zes mijl van een
spoorweg verwijderd. „Als ik met de
trein ga", zegt ze, „zal het me een hele
dag kostenIk moet aldoor over
stappen". Ik weet niet of ik haar wel
geloof, maar ik leen haar de auto. Het
is niet de eerste keer. Als ze iets be
geert, moet ze het ook hebbenzo
is Louise". Na deze woorden verborg
Ferrand het hoofd in de handen en
kreunde: „Dat is alles, monsieur".
HOOFDSTUK XIX
Er gebeurden die middag verschil
lende dingen. In de eerste plaats kwam
er een hevige slagregen juist nadat juf
frouw Caddie haar mantel had aange
trokken, haar hoed opgezet en de deur
van juffrouw Alvina's woning achter
zich gesloten had. Ze had de thee voor
deze dame gezet en haar avondeten in
de provisiekas* geborgen. Toen ze het
tuinhek dicht deed, kwamen juist de
eerste dikke druppels omlaag en enkele
meters verder liep ze al in een soort
zondvloed Ze bezat noch een parapluie
noch een regenmantel. De regen begon
langs haar nek? en vandaar als een ijzig.
en dreef haar tenslotte naar het huis,
dat ze juist verlaten had, terug, terwijl
haar voeten in de plassen trapten.
Ongeveer op hetzelfde tijdstip be
keken hoofdinspecteur Lamb, inspecteur
Smith en brigadier Abbott de vingeraf
drukken, die ze van Grant Hathaway
en Mark Harlow hadden genomen. Het
onderzoek gaf Frank Abbott enige op
luchting. Wie Mary Stokes ook in het
Houtvesterhuis mocht hebben ontmoet,
Grant Hathaway was het niet.en
Mark Harlow evenmin.
„Dat brengt ons geen steek verder",
bromde Lamb. „En wat weten we nu
van hun doen en laten?"
Smith, nog onder de indruk van de
onpleizierige boodschap, die hij had
moeten verrichten, gaf wat stijfjes ant-
woord op de hem gestelde vraag.
„Ziet u, meneer. Ik begon met „Deep-
side", maar meneer Hathaway was niet
thuis. Hij schijnt tijdens het weekeind
afwezig te zijn geweest".
„Tijdens het weekeind?"
„Ja, meneer".
„Wanneer was hij vertrokken?"
„O, niet voor Zondagochtend half-
negen, per auto. Dat was juist op het
tijdstip, dat het lijk van Mary Stokes
werd gevonden".
„Bedoel je daar iets mee?"
„Neen, meneer. Ik wilde alleen maar
zeggen, dat hij niets van de moord
kon hebben geweten, tenzij
„Tenzij hij het zelf gedaan had....
wilde je dat soms zeggen?"
,,'t Was niet mijn bedoeling, te insi
nueren", antwoordde Smith, enigszins
geraakt. „Ik wilde er alleen op wijzen,
dat het lijk van Mary Stokes pas een
heel eind na achten werd gevonden en
dat van Louise Rogers eerst Zondag
avond. Daar nu meneer Hathaway af
wezig is geweest van Zondagmorgen
half negen tot vanmorgen over half-
twaalf, stak er niets ongeloofwaardigs
in ziin bewering, dat hij van het ge
beurde hier niets wist".
'Wordt vervolgd)
i zo goed idmt velpon
van vraag de juiste soort
(Advertentie, ing. Med.)