Objectieve reportage
van Michel
VATICAAN EN VRIJHEID
Drie en een half jaar „In de
schaduwen van het Kremlin"
sriK
Wim Dussels „Tjot" voorziet in
een grote leemte
BOEKENNUMMER
ZATERDAG 22 NOVEMBER
VISUM VOOR
MOSKOU
Amerikaans journalist van Russische afkomst schreef
opvallend boek over Sovjet-Unie
Y/AS VERLEENDE VISUM SLECHTS PROEF?
Boeiende handleiding
DIE VERHAAL VAN
i JAN VAN RIEBEECK
Amerika en de verkiesing
van een president
Rus van geboorte
Eerlijk getuigenis
Eenzijdige kunst
Mijn indrukken uit
de Sovjet-Unie
Waar houdt de macht der Katholieke Kerk op?
Ernstig gemeend werk
van Paul Blanshard
Bij de Nederlanders in Korea
Bedell Smith analyseert de Russische politiek
Een objectief en zeer
nuchter relaas
Ruige reportage, goed
geïllustreerd
De wereldgeschiedenis
in een notedop
De Communiste
W.-Duitse Cor
stelt besiissi
v WEERBERI
£R 15 OVER HET LEVEN in de Sovjei Unie veel literatuur
verschenen. Voor zover deze geschriften door de Russen zelf
geinspireerd zijn of geschreven zijn door westerse communisten
die een bezoek aan de U 5 S.R. hebben gebracht, willen zij de
lezer doen geloven, dat het onmetelijke rijk een Paradijs op aarde
is, waar geluk en voorspoed, welvaart en arbeidsvrede heersen,
de cultuur een hoge trap van ontwikkeling bereikt heeft en de
vrijheid een algemeen goed geworden is Als tegenstanders van
het Sovjet-regiem aan het woord zijn. krijgt men een sombere
schildering van armoede en knechtschap, van geestelijke onder
drukking en van onmenselijke arbeidsmethoden.
VV7AAR LIGT de waarheid? En wie is
«"in staat een onbevooroordeeld, ob
jectief beeld te geven van wat er in
Rusland gaande is? Zij, die in de ge
legenheid waren de USSR te bezoeken
en er rond te reizen, te spreken met
de bevolking, fabrieken te bezichtigen,
voorstellingen in schouwburgen bij te
wonen, op scholen een kijkje te nemen,
in winkels en warenhuizen rond te
neuzen en het leven in een Sovjet
gezin gade te slaan, gingen meestal
met hun gevestigde sym- of antipathie-
en op speurtocht uit, om uit wat zij te
zien en te horen kregen de rechtvaar
diging van deze sym- of antipathieën
op te bouwen.
Binnenkort zal in Nederlandse ver
taling onder de titel Visum voor
Moskou" een boek verschijnen van
Michel Gordey, die getracht heeft elke
vooringenomenheid uit te schakelen,
toen hij voor een verblijf van drie en
zestig dagen naar de Sovjet-Unie ver
trok. Hij verwachtte niet daar de he
mel of de hel aan te treffen. Hij ging
er open heen, alleen bezeten door een
ontzaglijke nieuwsgierighed en met
de vaste wil de menselijke wezens te
leren begrijpen en aanvoelen.
Dat was een uitstekend uitgangs
punt. Bovendien leek Michel Gordey
door zijn afkomst, door zijn perfecte
kennis van de Russische taal en door
zijn kennis, zijn werk en zijn ervaring
de aangewezen man om een zo eerlijk
mogelijke reportage van het leven in
de Sovjet-Unie te leveren. Om deze
redenen verdient „Visum voor Moskou
de bijzondere aandacht, temeer daar
de auteur zich volkomen bewust
van de onmogelijkheid om in twee
maanden een volledig inzicht in het
leven en streven van de USSR te krij
gen getracht heeft zoveel mogelijk
aspecten van het wezen der Sovjet-
Unie in zijn beschouwingen te betrek
ken. Hij wijdt in zijn boek hoofdstuk
ken aan de straten en de mensen op
straat, aan de erediensten, aan de prij
zen en inkomens en de levensstan
daard, aan het kunstleven, aan de
DIT IS een vertelling met plaatjes
van Piet Worm. Ze stamt uit de tijd
der herdenking van het 300-jarig be
staan van Kaapstad en is een uitgave
van de Nederlandse Bank voor Zuid-
Afrika N.V. te Amsterdam. Piet Worm,
wiens prentkunst alom bekend is, heeft
alles wat hij in beeld bracht van een
toelichting in het Zuid-Afrikaans voor
zien en hoewel de tekst te sober is om
geschiedvorsers daaruit gegevens te
laten putten, is ze voldoende om ieder
te laten weten wat er aan de Kaap drie
eeuwen geleden te koop was. Fotogra
feren kon men toen nog niet en wij zijn
er dan ook niet helemaal zeker van of
Jan, zijn vrouw of zijn scheepsvolk er
precies eender uitzagen als zij hier zijn
getekend, maar dat is ook niet de be
doeling geweest.
VLAK VOOR DE DAG, waarop de
Amerikaanse burger zijn nieuwe pre
sident moest kiezen .ontvingen wfl
door middel van de Voorlichtingsdienst
van de Verenigde Staten een voortref
felijk boekje van de bekende radio
spreker H. v. d. Mandere, waarin deze
alles vertelt wat degene, die in de we
reldpolitiek enig belang stelt, bij deze
verkiezingen eigenlijk zou moeten
weten.
Het is uitgekomen in de Zilver
meeuw-serie van Service in Den Haag.
Hoewel dus eigenlijk te laat voor
de afgelopen verkiezingen, blijft dit
kleine boekje ook voor de toekomst
zijn waarde behouden, vooral ook om
dat de politieke verhoudingen tussen
congres, senaat en president door de
schrijver voortreffelïik ziin geschetst en
omdat het ook overigens een aantal
statistische gegevens bevat, die voor
velen van belang kunnen zijn.
Het Kremlin, gezien van de Moskwa
jeugd en de opvoeding, aan de „koel-
toera" en het nationalisme, aan de Rus
sische wereldbeschouwing, aan de Sov-
jet-propaganda, de denkbeelden over
oorlog of vrede, aan de verhouding tot
Amerika en aan tal van andere facet
ten van het voor velen nog altijd ge
heimzinnige Rusland.
MICHEL GORDEY werd in 1913 in
Rusland geboren uit Wit-Russische
ouders, die in 1920 het land verlieten
en na omzwervingen in Letland en
Duitsland zich uiteindelijk in Frankrijk
vestigden. Michel studeerde rechten
aan de Parijse universiteit en oefende
het beroep van advocaat en procureur
uit, totdat hij in dienst trad bij de
Franse infanterie en later bij de Gene
rale Staf. Hij trok, nadat hij bij de be
zetting van Frankrijk gedemobiliseerd
was, naar Amerika, waar hij in de jour
nalistiek ging.
Toen Frankrijk bevrijd was, werd hij
Amerikaans correspondent voor Paris-
Presse en in 1946 volgde zijn benoe
ming tot diplomatiek reizend corres
pondent voor France-Soir, één van de
belangrijkste dagbladen van Frankrijk.
Zijn werk voerde hem o.a. naar de Al
gemene Vergaderingen van de Ver
enigde Naties, naar Duitsland, Polen,
Joegoslavië, Tsjechoslowakije, Zwitser
land, Zweden, India, Indo-China en
Australië.
Het mag enige verwondering wek
ken, dat Gordey zijn visum voor Mos
kou van de Russische autoriteiten ge
kregen heeft. „Ik ben nooit bijzonder
sovjet-gezind geweest", zegt hij zelf
„en overigens ook niet systematisch
anti-sovjet. Ik heb altijd in mijn arti
kelen mijn hoop op vrede, op een Rus
sischAmerikaanse samenwerking
uitgesproken, maar ik heb nooit be
paalde geweldmethoden goedgekeurd,
die de USSR na de oorlog, in Europa
en elders, heeft toegepast" Hij gelooft,
dat zijn visumeen proefneming
was. Een proefneming, die er in be
stond, een „burgerlijk journalist" toe
te laten, die niet als „communisten
vreter" bekend stond en die een aan
hanger scheen van internationale ver
standhouding en samenwerking.
Het kon niet uitblijven, dat Michel
Gordey tijdens zijn verblijf in Rusland
herhaaldelijk stuitte op strenge consig
nes en gesloten deuren, maar hij drong
toch dan hier en dan daar door en ver
zamelde zijn gegevens zo onafhanke
lijk mogelijk.
UET IS MOEILIJK na de bonte men
geling van mededelingen en me
ningen over Rusland, waarmede wij
overstroomd zijn, te beoordelen, in
boeverre Gordey erin geslaagd is een
objectief en waarheidsgetrouw verslag
van zijn in boekvorm verschenen be
vindingen te leveren; het maakt in elk
geval de indruk van een eerlijk ge
tuigenis, van een conciëntieus onder
zoek naar de oorzaak van de ontelbare
controversen, die de buitenstaander
het spoor zo vaak bijster doen worden.
Wanneer we ons willen opsluiten in
een op verwarrend feitenmateriaal ge
baseerde volledige afwijzing van het
tegenwoordige Rusland, dan kunnen
we dit boek beter terzijde leggen.
Maar wensen wij ons oordeel het
blijft een afwijzend oordeel te fun
deren op een tegen elkaar afwegen van
wat ten voordele en ten nadele van de
Sovjet-Unie gezegd kan worden, dan
treffen wij in „Visum voor Moskou"
een boeiende handleiding aan.
Het is verleidelijk om uit het boek te
citeren. Laten we volstaan met enkele
samenvattingen. Bij het zien van een
anti-Amerikaans toneelstuk bleek Gor
dey, dat de primitieve bruutheid van
de Amerikaanse „businessman", de on
zedelijkheid van de jonge Amerikaanse
vrouwen en het politieke opportunis
me van de Anjerikaanse militairen en
leiders breed worden uitgesponnen en
door de toeschouwers gretig worden
aanvaard.
Doch na een ander stuk gezien te
hebben, waarin de Russische weten
schap verheerlijkt wordt, kwam hij tot
de conclusie, dat de plompe vaststel
ling van de „superioriteit van de sov
jet-wetenschap", de volslagen minach
ting voor de geleerden van de „andere
wereld", de zeer duidelijke aanwijzing,
dat een internationale samenwerking
onder de huidige omstandigheden on
mogelijk is, tal van sovjetintellectuclen
moeten schokken, vooral van de oude
re generatie.
PORDEY ONTDEKTE de volkomen
eenzijdigheid van de kunst, het ab
solute geloof, ook van intellectuelen,
in de waarheid van de sovjet-propa-
ganda en de immense verering van de
alwetende en aigoede Stalin. In een
gesprek, dat hij had met een zekere
Tsjerkassow over het wezen «van de
vrijheid, antwoordde laatstgenoemde:
„Wij hebben geen tijd te verliezen
met nietige controversen. Wij moeten
het socialisme, vervolgens het commu
nisme opbouwen. Al deze ijdele dis
cussies dienen nergens toe. Ik heb ver
trouwen in Stalin: hij heeft van mijn
land gemaakt wat het op het ogenblik
is. Hij heeft de oorlog gewonnen. Hij
heeft dus ook in literaire of weten
schappelijke kwesties gelijk".
Aan de andere kant geeft Gordey
een beschrijving van een met grote
blijdschap in de kathedraal van Mos
kou gevierd Paasfeest en vertelt hij
van de toenemende welvaart en de
toenemende koopkracht ook van de
eenvoudigste Sovjetburgers.
Hieruit blijkt dat de auteur al be
schrijft hij veel feiten en verschijnse
len, die ons niet onbekend waren er
ernstig naar gestreefd heeft beide
kanten van de Sovjet-Unie zo eerlijk
mogelijk te belichten. Ten slotte blijkt
dat ook uit zijn „inventaris van mis
vattingen."
Wat de Westerse wereld betreft, somt
hij ais zodanig op: de sovjetmensen
zijn barbaren: de sovjetmensen zijn
(in vergelijking met het Westen) tech
nisch achterlijk; de sovjetmensen staan
op het punt een agressie tegen het
Westen te beginnen; de sovjetmensen
zijn slaven, die er slechts op wachten
uit hun slavernij bevrijd te worden.
De misvattingen van de Russen zijn:
de beschaving van de Westerse landen
is in volledig verval; de Westerse lei
ders zijn oorlogsophitsers, maar de
volkeren van het Westen verdedigen
de vrede en zijn vol sympathie voor de
Sovjet-Unie; het Westen maakt zich
gereed de Soyjfet-Unie aan te vallen,
omdat „het kapitalisme oorlcig in zich
draagt als een wolk het onweer"; de
Westerse volken leven in ellende en
verdrukking. Zij wachten er slechts op
ervan bevrijd te worden.
DIT BOEK is geschreven door Dr. P.
C. Visser, voormalig ambassadeur te
Moskou en uitgegeven door Van Holke-
ma en Warendorf N.V. te Amsterdam.
Het is vlot geschreven en dat was te
verwachten van de man, die over de
Karakorum-expeditie welke hij met
zijn vrouw als trouwe partnerin onder
nomen heeft, boeiende reportages heeft
geschreven. Dit boek is vooral merk
waardig omdat de schrijver in de felle
strijd welke tegenwoordig in een zenuw
oorlog tussen Oost en West Europa
wordt uitgevochten geen partij kiest al
blijkt dan ook uit menige beschouwing,
dat hij Rusland bekeek als een goed Ne
derlander, die, als hij kiezen mocht, ze
ker niet aan de zijde van Stalin en
diens medemachthebbers zou staan.
Diplomaten hebben de taak alles-na te
laten wat de "egerirg van het land
waarin zij ons vertegenwoordigen kan
prikkelen en Dr Visser is, nu hij weer
in Holland woont, niet van deze ge
dragslijn afgeweken. Hij vertelt als een
toerist, die na een langdurig verblijf in
den vreemde huiswaarts gekeerd is
over leven en werken in de huidige Sov
jet-Unie en hij laat ons daarvan niet
alleen datgene zien waai van wij dage
lijks doordrongen worden, maar ook
veel, dat hij met bewondering aan
schouwd heeft. Uit alles blijkt wel, dat
v/at hem uit deze levenskrachtige staat
liet meest verontrust de onderdrukking
der vrije meningsuiting is, het opgaan
van de onbetekenende eenling in het
staatsgeheel waaraan zijn leven volko
men ondergeschikt is. Daarnaast treft
hem dan de slaafse gehoorzaamheid
waarin men overal in het gareel loopt.
Hoe hij er woonde, met wie hij in aan
raking kwam en wat hij op zijn uit
stapjes in de staat gezien en gehoord
heeft, het is een boeiend verhaal ge
worden, dat aangevuld werd met een
beschouwing over het ontstaan en de
ontwikkeling van het Bolsjewisme, de
godsdienst in de Sovjet-Unie en de ver
houding van deze staat tot het buiten
land. Aan het slot van het boek komt
Dr. Visser tot de conclusie, dat er zijns
inziens geen eindstrijd met de wapenen
zal zijn mits men in het Westen, ge
steund door een krachtig afweerappa-
rsat, een eenheid vormt ter verdediging
van onze vrijheid en geestelijk bezit,
een West Europese Federatie waarin
ons land met ere zijn plaats zal moeten
innemen.
Interessante foto's geven een indruk
hoe er thans in Rusland en in het bij
zonder in Moskou gebouwd wordt.
UET IS ZEER BEPAALD NIET onbegrijpelijk, dat bij tijden de organisatle-
vormen van de Rooms Katholieke Kerk en de manier, waarop deze in de
wereld vertakt zijn, een onderwerp van nauwkeurige studie ook en vooral voor
niet-katholieke schrijvers uitmaken. Want het moet voor de niet-katholiek, die
in het algemeen noch tijd noch gelegenheid kan vinden zich te verdiepen in de
problemen rond het Vaticaan, wel altijd een raadsel blijven hoe temidden van
de stormen van de tijd de Rooms-Katholieke Kerk steeds recht blijft staan niet
alleen, maar bijna tegen de verdrukking in blijkt te groeien.
UET BOEK van de Amerikaan Paul
Blanshard, dat door Willem Hijmans
ir. het Nederlands is vertaald en dat is
uitgegeven door Ruys Uitgeversmaat
schappij N.V. te Amsterdam, is hiervan
een bewijs. Wij hebben de indruk dat
de schrijver niet zomaar een wilde aan
val op de Rooms-Katholieke Kerk heeft
willen doen. Hij erkent nadrukkelijk de
godsdienstvrijheid als een van de stut
ten van de democratische maatschappij,
maar wèl heeft hij het als zijn taak ge
zien aan te tonen dat deze kerk niet
uitsluitend een religieuze macht is, maar
door haar klaarblijkelijke politieke in
vloed mede een staatkundige macht van
sterk groeiende betekenis.
BLANSHARD HEEFT om dit aan te
tonen vrijwel uitsluitend de Katho
lieke geestelijkheid aan het woord ge
laten en beurtelings encyclieken of
Katholieke publicaties van lagere or.
ganen geciteerd. Wij hebben de indruk,
dat dit een ernstig boek is. Het kon
dan ook niet anders of de schrijver
werd van Katholieke zijde niet alleen
heftig aangevallen, maar de Katho
lieke Amerikaan O'Neill liet bij Har
per and Bross in New York een boek
verschijnen, dat poogde de stellingen
van Blanshard te ontzenuwen.
Deze gang van zaken is naar ons
voorkomt vele malen ernstiger dan de
v/ijze waarop de zogenaamde „Katholie-,
ke actie" in Nederland op de verschij
ning van de vertaling heeft gereageerd.
Zij zond(klaarblijkelijk aan alle dag
bladen) een rondschrijven, waarin ver
meld was dat Blanshard zich zozeer
had laten leiden door een kennelijke
haat tegen de Rooms-Katholieke kerk,
dat zijn boek een volkomen vals beeld
van deze kerk gaf en dat de Katholie
ke actie zich derhalve ontslagen kon
achten van het geven van een tegen
spraak.
T\E BERICHTEN, DIE ONS de laatste weken van het Koreaanse front hereiken,
wijzen opnieuw op de uiterst zware gevechten, die de troepen der Ver. Naties
hebben te leveren tegen de uitstekend uitgeruste en in aantal zeer sterke com
munistische tegenstanders. Wij die zelf nog slechts enkele jaren terug de ellende
van de oorlog aan den lijve ondervonden, gaan nu de strijd ver van huis in
meedogenloze hevigheid woedt, dikwijls maar al te lichtvaardig aan het gebeuren
in Korea zelf voorhij. Het e«ige waar wellicht wat aandacht aan wordt ge
schonken, zijn de eentonige en nog altijd weinig vruchtbare debatten op politiek
niveau welke elders over Korea worden gehouden.
ïyE OORDELEN op het ogenblik
evenmin objectief over de Sovjet
unie als in 1945. Toen hebben we het
op gezag van theologen en ambassa
deurs gezien als een land, dat een ten-
denz vertoonde naar een meer demo
cratisch en minder fanatiek-atheïstisch
bestel. Kravchenko en Koetsier waren
nodig om er ons aan te herinneren dat
het paradijs in Rusland nog allerminst
i" staat van wording was. Zelfs is er
op het ogenblik neiging, om naar de
andere kant door te slaan en hysterie,
angst en haat het laatste woord te laten.
Daaraan hebben uiteraard de Russische
leiders zelf de grootste schuld. Een
grote mate van geheimzinnigheid over
eigen doen en willen, gepaard aan een
nog steeds niet volledig gepeilde maar
stelselmatige spionnage hij de vroegere
bondgenoten is evenmin in staat om
ons gerust te stellen als de scheldcam-
pagne van De Waarheid en de activiteit
van op zijn minst verblinde en onnozele
„vredesvrienden".
TOCH BLIJFT rustige bezinning gebo
den. Op het moment, dat daaraan
zeer veel behoefte blijkt te bestaan is
er een rustig en nuchter boek versche
nen van een man, die op een beslissend
moment in de relaties tussen Moskou
en de Westelijke landen achter het
IJzeren Gordijn heeft kunnen kijken.
Luitenant-generaal Bedell Smith werd
namelijk in Januari 1946 naar de Sov
jet-Unie gezonden als ambassadeur der
Verenigde Staten. Er waren diverse re
denen voor deze zeer belangrijke en
eervolle benoeming. De voornaamste
was wei deze, dat hij als militair in
Europa contact had gehad met verschei
dene Russische officieren en daardoor
misschien door de harde korst zou kun
nen heenbreken, die de betrekkingen
tussen Oost en West begon te overdek
ken.
Bedell Smith heeft zich in de drie
en een half jaar van zijn verblijf te
Moskou volledig aan zijn zware taak
gegeven. Hij nam onder meer deel
aan de vier-mogendhedenbesprekingen,
welke een eind maakten aan de door
de luchtbrug tot mislukking gedoemde
blokkade van West-Berlijn. Ook op an
dere wijze bad hij een zo intensief con
tact met de voornaamste Russische lei
ders, dat hij een behoorlijk inzicht kreeg
in de Russische plannen en bedoelin-
i gen.
BEDELL SMITH
....de deur is dicht....
JAIT INZICHT nu is op uitstekende
wijze samengevat in zijn boek „In
de schaduwen van het Kremlin", uitge
geven door Moussault te Amsterdam.
Nadrukkelijk stelt hij vast, dat Moskou
de deur voor een accoord met het Wes
ten heeft dichtgeslagen. Het wilde het
communisme aan het Westen opleggen.
Verdrag van Brussel, Marshallhulp, At
lantisch Fact en militaire hulpverlening
hebben de weerstandskracht van het
Westen tegen deze dreiging aanmerke
lijk versterkt. Smith meent echter, dat
er in Europa een groep vrije, krachtige
en vooruitstrevende staten dient te ont
staan, verbonden door een harmonisch
samengaan en een nauwe politieke, eco
nomische en militaire samenwerking.
Onafhankelijk van Amerika en onbe
vreesd voor Rusland zou deze groep een
stabiliserende factor van de allergroot
ste betekenis kunnen vormen.
Het is allerminst uitgesloten, dat
Smith zijn perspectief voor Europa
thans anders zou formuleren dan in
1949. Er is sindsdien de idee opgeko
men van een samengaan, dat veel nau
wer is dan Bedell Smith zich droomde.
Maar zijn analyse van de Russische po
litiek biijft haar waarde behouden, om
dat zij in grote lijnen nog steeds de
toestand van dit moment dekt. Voor
verdieping van het inzicht in wat er
gaande is behoudt dit boek derhalve
ten volle zijn waarde.
De vertaling van Rufus is niet schit
terend, hier en daar komt nogal te veel
het Engelse origineel om de hoek kii-
ken.
UEN DERGELIJKE (ofschoon soms
wel te verklaren houding) is uit
eindelijk niet te verantwoorden, want
Korea is niet slechts een zaak van de
bewoners van het bergachtige schier
eiland aan Azië's Noord-Oostkust zelf,
of van de millioenen soldaten, die er
strijden, doch ook van ons, van u en
mij.
Het is daarom geen overbodige weel
de eens het „Tjot" van Wim Dussel
(uitgave De Boer Jr., Amsterdam) te
lezen. Wim Dussel trok als luitenant met
het eerste contingent Nederlandse vrij
willigers naar het gevechtsterrein in
Korea. Op een soms wat ruige toon
maar daar is hij soldaat voor ver
telt Dussel over de ervaringen van de
Nederlandse Korea-mannen en hij doet
dat uiterst suggestief. Zó, dat men moet
erkennen, dat de bewondering, die reeds
verschillende malen van geallieerde
zijde voor het werk van de Hollanders
is geuit, zeker niet tot de routine-lof
prijzingen moet worden gerekend.
Over het algemeen krijgt men over
de strijd in Korea maar weinig foto
materiaal onder ogen. In die leemte
wordt door het boek „Tjot" eveneens
voorzien. Als men een foto ziet van een
soldaat, eenzaam achtergebleven op do
route, zittend met het hoofd op de op
getrokken knieën, het geweer moede
loos naast hem op de grond, komt men
even op weg in zijn pogen zich de gees
tesgesteldheid van de soldaat in de strijd
in te denken. „Soms kan dit gebeuren:
de soldaat wil niet meer, kan niet meer.
Hij „ziet er niets meer in" en gaat zit
ten. Misschien huilt hij eens flink en
heel lang. En dan is het over. Zo is de
mens in de oorlog", zegt het onder
schrift. En laat als ge de foto op blz.
69 ziet van het verwoeste Hoengsoeng,
uw gedachten eens mét die van de sol
daat die dit diep trieste toneel aanziet,
gaan over alles wat er op die van uw
woning zo verre plek gebeurd kan zijn.
Het is voor Nederlanders nodig méér
te vernemen over „Nederlanders in Ko
rea". „Tjot" kan u inlichten. W. K.
Zoals gezegd, hebben wij de indruk
dat Blanshard zijn boek ernstig heeft
gemeend en dat hij een bijdrage heeft
willen geven tot de oplossing van de
vraag waar de macht van de Katholieke
kerk ophoudt. Een probleem, dat uiter
aard in ons land met zijn groeiende be
volking eveneens van grote betekenis
kan worden geacht.
Dit boek is zeker niet geschikt voor
de leek, die niet tot oordelen bevoegd
is. Het zou een indruk kunnen wekken
die niet door de feiten wordt gestaafd.
Op zichzelf hebben wij tegen het ver
schijnen in het Nederlands geen enkel
bezwaar. Wij moeten ons alleen afvra
gen of de samenspraak tussen Katholie
ken en niet-Katholieken door dit boek
niet wordt geremd. De Nederlandse
eigenschap van verdraagzaamheid leert
immers, dat er te allen tijde voor ieder
van ons in ons land wel een plekje is
om te leven. Wij zullen ons pas dan te
weer stellen, indien enige organisatie
poogt ons van de aileenzaligmaking ha-
rer idééën te overtuigen. Op dat mo
ment „passen" wij met nadruk.
H. M. K.
Maaike de kleine Oranje
ONDER DE TITEL „Maria van
Oranje" heeft het knappe boek van de
bejaarde, doch nog zeer vitale schrijf
ster Marie van Zeggelen, dat als „Maai
ke, de kleine Oranje" nu in de derde
druk verscheen, reeds vele harten ver
overd. Ook onder zijn nieuwe titel zal
deze grote historische roman zijn weg
ongetwijfeld vinden. Marie van Zeg
gelen heeft veel vóór op de auteurs van
vele historische romans. Zij plaatst zich
in gedachten in de tjjd en omstandig
heden van haar personages en ontwik
kelt dan het verhaal, dat zich volko
men binnen het raam van de histori
sche feiten afspeelt. Andere schrijvers
dichten een willekeurige liefdesroman
rond een bepaalde figuur, die dan
wordt „volgeplakt" met antieke etiket
ten, terwjjl geschiedkundige feiten hij
wijze van décor om hem heen worden
gestapeld. De personages worden zo
doende in een harnas gezet, waardoor
ze wel oud zijn, maar allerminst bewe
gelijk en bekoorlijk. Marie van Zegge
len heeft de lotgevallen van Maria van
Oranje gevolgd, alsof ze een beste
vriendin van haar was. De bewogen
tijd van Willem de Zwijger wordt weer
levend en krijgt kleur en reliëf door de
toon welke de schrijfster weet te tref
fen. In de rijke uitgave van Meulen-
hoff te Amsterdam, is dit boek een
kostbaar bezit, dat zijn lezers vreugde
zal schenken, urenlang.
BEGRIJPELIJK VOOR het kind is de
toon, waarin de Wereldgeschiedenis in
een notedop, uitgegeven door Hollandia
te Baarn is gesteld. Men behoeft niet
bevreesd te zijn voor lange series jaar
tallen of ingewikkelde staatsproblemen
Zij zijn hier bewust weggelaten en dat
is het overzicht van de geschiedenis,
van het ontstaan der aarde tot de kou
de oorlog toe, zeer ten goede gekomen.
Deze duidelijke en bevattelijke geschie-
denisleer, die wij voor de jeugdige le
zers stellig durven aanbevelen, beleefde
reeds zijn zesde druk.
Schemering over Sjanghai
ER ZIJN heel wat Chinese romans ge
schreven door westerlingen, die van
China niet meer wisten dan wat zü er
over gehoord of in een korter of langer
verblijf van gezien hadden. Men kreeg
dan als 't ware een zogenaamde Chl.
nese maaltijd in een Hollands restau
rant, die toch altijd anders was dan men
ze in een eethuis in Sjanghai zou krij
gen.
Deze roman over Sjanghai, uitgave J.
Philips Kruseman's U-M. N.V., is ge
schreven door een Chinees, die in zijn
land als een der meest bekende schrij
vers van 't huidige China bekendstaat
en uitstekend op de hoogte is van de
westerse literatuur. Deze roman toont
hoe in Sjanghai de Oosterse en de Wef
terse literatuur langzamerhand versmei
ten. Het is meer een zaken- dan eei
liefdesroman en verscheidene vooraar
staande figuren in de bank- en zake:
wereld treden hierin op de voorgroni
De opstand van spinsters in een zjjdeft
briek en de wijze waarop deze opstand
de kop ingedrukt wordt zijn wel een l>e-
wijs, dat de minder met aardse goederen
bedeelden in China vóór Chang Kai
Chek en zijn vrouw het hervormingsge
nootschap „Nieuw Leven" stichtten, nog I
maar heel weinig te vertellen hadden.
Mao Tun weet personen en toestanden j
zo te karakteriseren, dat men ze niet
licht zai vergeten.
Het Nederlandse detachement
Korea-vrijwilligers, dat in de strijd
der Verenigde Naties tegen een
vaak overmachtige vijand zo'n uit
stekend figuur zou. slaan, komt
hier op 8 December 1950 in de
haven van Poesan aan.
Directie:
J. BULSMA en C. E
Hoofdredacteur:
H. M. KOEMANS
Redactie:
Achterdam 18, Tel.
ADVERTENTIES e
ABONNEMENTEN
Voordam 11, Tel. J
Postgiro 187294
DAGDAD, DE hoofdsta<
u weest van felle betogi
sonen werden gedood en
premier Ocmari, dat na
voorbereiding van nieuw
zonder succes een nieuw
moed, chef van de gene
nieuwe kabinet telt vers
betogingen, waaraan naa
met messen, zwaarden
studenten door de stad
Amerikanen. Niettegcnst
Amerikaanse ambassade
kaanse voorlichtingsdiens
aantal politieposten. Ooi
De communisten, die sii
voeren, zagen hun kans
De „vredespartisanen" rx
Betogende studenten, die
tegen de communisten.
j^OEWEL Irak een vai
sociaal opzicht ten
ven gebieden van het i
is, moet men als 001-2
betogingen naast de op
de oude kieswet stellen 1
de ontevredenheid ovi
kloof tussen rijken en
tot zuivering van het 1
en ontevredenheid over
van de olieeoncessies Vi
Iraakse Oliemaatschappi
positiepartijen eisen o.a
van senatoren inplaats
ming; agrarische herv
het voorbeeld van geni
maatregelen in Egypt
van het Brits-Iraakse
weigering om deel te n
voorgenomen geallieerd
in het Midden-Oosten. I:
de oppositie gaan stemr
olie-industrie te nation:
Hoewel de toestand
de loop van Zondag wee
worden de belangrijke
der bewaking gehouden
stad de staat van beleg
Generaal Mahmoed is
Het Westduitse Const
heeft meegedeeld, dat di
van het verzoek van pi
om een uitspraak over d
heid van de verdragen ir
op verzoek van de Bor
uitgesteld, wegens ziekte
naamste regeringsvert
prof. Hallstein.
Intussen poogt Adenaui
dat de ratificatie van de
Bonn en het Europese-l<
4 en 5 December in tw
lezing wordt behandeld.
L aanhangers van hem bi
een motie indienen.
,„Pe leider van de soc
.°PP'osltie, Ollenhau
ril J aï de ratificatie
de zomer te houden algi
zingen moet worden uit
r <?eval een ""si
Sgewacht?n H°f dtel
„_Pet congres van de W
rale Par tij heeft een rest
men, waarin de ratifieatii
5fse„ verdragen wordt
de geallieerden wordt
voor Kerstmis een 0
oorlogsmisdadigers vrij t
de ct5--?i,e aanval met k
waren FlChten van d'
Zwar?A3.te.rdaS: in het
tocht 7^'riler a'ffeheei
i dat ri„ a£ kwam hel
de bevoorradingsbasi
eiwachting tot mor
?ouDE NA(
buien n bew°lkt m.
Wind ^«wegend r
liehio Vannacht op i
Peratuu?rst',morgen 0
&unt.enkele grad{
I6.37SD4G: Zon op
Maan op 13.45,