Kabinet-Mayer zendt EVG-verdrag
naar Nationale Vergadering
Het verschoningsrecht voor
Nederlandse journalisten
de
Amerikaanse hulp voor de
Oostduitse vluchtelingen
Beatrix morgen vijftien jaar
Rode haan kraait voor de derde
maal in veiling te Zwaag
Verdienen zij het vertrouwen wel?
Spoedige hervatting van de strijd
in Korea verwacht
eheim rapport
England-Spiel
Twee staatssecretarissen benoemd
Vrijdag 30 Jan. 1953
VERENIGDE NOORDHOLLANDSE DAGBLADEN
150e Jaargang No. 25
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
Versterkte afvoer uit
West-Berlijn
FRANKRIJK VOOR BELANGRIJKE BESLISSING
Europa zonder Duitsland ondenkbaar
deelgenoot worden
Grote Drie wijzen
Sovjet-nota af
Steeds vastere vermoedens van brandstichting
Schade loopt weer
Ernstig
e misdrijven zijn
mogelijk
WEERBERICH1
in
de duizenden
,,Gladiatorenspel" of de
noodzakelijke aanval
Indonesië overweegt
represailles
Omdat Nederland Aidii en
Njoto uitwees
Kaas, melkpoeder en
poters naars Brazilië
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur:
R JYL KOEMANS
Redactie:
Achterdam 18, Tel. 5541
ADVERTENTIES en
ABONNEMENTEN:
Voordam 11, Tel. 3320
Postgiro 187294
ALKMAARSCHE COURANT
TARIEVEN:
Advertenties 16 ct. per m.m
Vraag en Aanbod (alleen
2e hands goederen) tot 15
woorden f 1.-, elk woord meer
5 cent. Uitsluitend contant
Abonnementsprijs bij voor
uitbetaling 2.02 per mnd
f 6.05 per kwartaal
plus incassokosten
Weekabonnementen u.49
(Foto Cas Oorthuys)
Van vele kanten komt thans hulp
voor de Oostduitse vluchtelingen. De
Amerikaanse autoriteiten in Duitsland
hebben aan het stadsbestuur van West-
Berlijn 250.000 mark overgemaakt voor
de aanschaffing van bedden, medische
instrumenten, kindervoedsel en ande
re noodzakelijke goederen. De capaci
teit van de luchtbrug naar West-Duits-
land, welke politieke vluchtelingen uit
West-Berlijn wegvoert, zal worden op
gevoerd van 5000 tot 10.000 personen
per maand.
Julius Meyer, de voorzitter van alle
Oostduitse gemeenschappen, heeft aan
de Westberlijnse autoriteiten medege
deeld, dat de vlucht der Joodse leiders
uit Oost-Duitsland een communistisch
opzetje heeft doen mislukken. De Jood
se leiders hadden op een bijeenkomst
te Leipzig een verklaring moeten aan
vaarden, waarin het Zionisme werd
veroordeeld, de Joint werd veroordeeld
als een westerse spionnagedienst en het
bestaan van anti-semitisme in Oost-
Duitsland werd ontkend.
Meyer zeide tot tweemaal toe dbor
de leiders van de controlecommissie
der SED te zijn verhoord. Het bleek,
dat deze functionaris bezig was,' mate
riaal te verzamelen voor een staats-
proces tegen de Joodse leiders. Meyei
had vele inlichtingen moeten verstrek
ken en moeten verklaren dat het pro.
ces-Slansky rechtvaardig was geweest.
Oost-Duitsland heeft intussen de deur
wijd opengezet voor „vluchtelingen die
naar het Westen zijn gelokt", zo schrijft
de Oostduitse Berliner Zeitung. Daar
uit blijkt volgens Westberlijnse zegslie
den, dat de communisten zich ernstig
bezorgd maken over het verlies van
duizenden goede arbeidskrachten.
DE FRANSE REGERING heeft, tezamen met een witboek ter toelichting,
het verdrag inzake de Europese Verdedigingsgemeenschap bij de Nationale
Vergadering ingediend. Het parlement zal er zich thans mee gaan bezighou
den. Parijs verwacht niet, dat er binnen drie maanden een beslissing zal
vallen. Eerst zullen verschillende parlementscommissies zich moeten zetten tot
de bestudering van het verdrag en de aanvullende protocollen. Zij zullen zich
dan ook moeten beraden op de argumenten, die de regering voor de aanvaar
ding van het verdrag c.a. aanvoert. Deze komen hierop neer, dat slechts op
continentale schaal georganiseerde eenheden op den duur kunnen blijven
bestaan. Duitsland moet bij deze organisatie worden ingeschakeld, aangezien
het als neutrale, gewapende macht, een groot gevaat voor de vrede zou kunnen
blijken; bovendien zijn Europa en Duitsland zonder elkaar eenvoudig ondenk
baar.
13 i I I leveren. Een dergelijk Duitsland zou
D6ZSt gebied moet een zweven tussen twee uitersten: een
kruistocht tegen het Oosten ter her
overing van de verloren gebieden, dan
wel een verbond met het Oosten om
daardoor die gebieden te herkrijgen.
Dit zou dezelfde omstandigheden
scheppen die leidden tot het uitbreken
van de Tweede Wereldoorlog. Een
Europees leger kan echter nooit wor
den gebruikt ter verwezenlijking van
nationale aspiraties. De voorgestelde
regeling sluit dan ook de vorming van
een nieuw, voor de vrede gevaarlijk
wapenarsenaal in Duitsland uit.
pECONFRONTEERD met het Ooste
lijk blok, zo heet het in het wit
boek, gevoelt Europa in toenemende
mate de noodzaak om zichzelf te ver
enigen en een gemeenschappelijke
markt te stichten, zonder welke de
nationale economieën tot stilstand en
op de duur tot totale ondergang ge
doemd zullen zijn. De deur moet ech
ter open blijven voor besprekingen met
Rusland. De kansen op een algemene
regeling zullen, zo verwacht de Franse
regering toenemen met de kracht van
de vreedzame coalitie van Westelijke
landen.
Het is echter onmogelijk, verdere
vorderingen te maken naar Europese
eenheid, zonder dat er normale betrek
kingen met Duitsland worden gescha
pen. en zonder dat dit land van bezet
gebied tot deelgenoot wordt gemaakt.
Het eerste doel van de geallieerde
strategie is, Europa zo ver mogelijk
naar het Oosten te verdedigen. Dat zou
op de duur zonder Westduitse bijdrage
onmogelijk blijken.
Naar het oordeel van de Franse
regering zou een neutraal en gewapend
Duitsland, in een door de Amerikanen
en de Britten verlaten Europa dat
onder Russische druk zou staan, een
voortdurend gevaar voor de vrede op-
NOTA VAN,MINISTER DONKER AAN TWEEDE KAMER
Voorwaarden voorat zijn
onaanvaardbaar
De drie Westelijke mogendheden lieb^
ben een antwoord gezonden op de jong
ste Sowjet-nota over het „beknopte"
Oostenrijkse vredesverdrag. De Sowjet
Unie had als voorwaarde voor haar
deelneming aan besprekingen van de
plaatsvervangers der ministers van Bui
tenlandse Zaken gesteld, dat de Wes
telijke mogendheden zouden afzien van
haar voorstel tot vaststelling van een
„beknopt" verdrag.
De Westelijke mogendheden hebben
deze voorwaarde als onaanvaardbaar
verworpen, daar zij van oordeel zijn,
dat nog voor het begin der besprekin
gen geen voorwaarde gesteld dienen te
worden. De plaatsvervangers zijn voor
heden bijeengeroepen onder voorzitter
schap van Amerika.
GOUVERNEUR VAN NIEUW GUINEA
ONDERSCHEIDEN.
Bij Koninklijk Besluit is benoemd tot
Ridder in de Orde van de Nederlandse
Leeuw de heer S. L. J. van Waarden
burg. gouverneur van Nieuw Guinea.
nE MINISTER VAN JUSTITIE, mr L. A. Donker, heeft de Tweede Kamer
v een nota doen toekomen, waarin de aspecten van een eventueel verschonings
recht voor journalisten worden belicht. De bewindsman diende zijn nota in,
ter voorbereiding van de gcdachtenwisscling over de desbetreffende, door de
heer Van Rijckevorsel c.s. voorgestelde motie. In de nota is buiten beschouwing
gebleven de vraag of het wenselijk is, de mogelijkheid van gijzeling van getuigen,
ten aanzien van journalisten uit te sluiten of te beperken. De minister van
Justitie schrijft: „Al moge dan de journalistiek tot op zekere hoogte tot de
yertromvensberoepen gerekend kunnen worden, een typisch vertrouwensberoep
is het zeker niet. Het argument, dat van regeringszijde aan de pers mededelingen
van vertrouwelijke aard worden verstrekt, snijdt in zover geen hout, dat de
toevoeging „van vertrouwelijke aard" in dat geval betekent: „Niet voor
publicatie", en niet bedoelt de journalist ervan te trachten te weerhouden
hierover ook te zwijgen, indien de rechter in verband met een aanhangige
strafzaak het noodzakelijk mocht oordelen over de inhoud van die mededelingen
te beschikken.
kan echter anders zijn, bijv. wanneer
het algemeen belang meebrengt oat
bepaalde gegevens of toestanden open
baar gemaakt worden, en de zegsman er
een te billijken belang bij heeft, dat
zijn naam niet bekend wordt.
Een andere belangrijke factor bestaat,
aldus mr Donker, hierin, dat door het
verschoningsrecht voor journalisten, de
mogelijkheid zou worden geopend, dat
straffeloos ernstige misdrijven worden
EEN zeer belangrijk verschil tussen
het beroep van journalist en de
typische vertrouwensberoepen (geeste
lijken, geneesheren) bestaat volgens mr
Donker hierin, dat de laatste geregle
menteerde beroepen zijn, welke alleen
worden uitgeoefend door een duidelijk
afgegrensdecategorie van personen,
die bovendien in geval van ernstige
tekortkomingen van de uitoefening van
r\ FoeP hunnen worden uitgesloten.
Dat het beroep van journalist niet zou
kunnen worden uitgeoefend zonder het
rotsvaste vertrouwen, dat de vertrou
welijke mededelingen die hij ontvangt
onder geen beding openbaar zullen
worden, is moeilijk vol te houden. Wel
zullen in dat geval lieden, die met min
der oirbare motieven bepaalde berich
ten in de pers opgenomen trachten te
krijgen, terwijl zij zelf buiten schot
willen blijven, er van worden weer
houden, zich tot de journalist te wen
den. Uit een oogpunt van algemeen
belang is dit juist toe te juichen. Het
Verwachting tot Zaterdagavond:
TIJDELIJK REGEN
Overwegend zwaar bewolkt met
tijdelijk regen. Aanvankelijk
zwakke tot matige, later matige
tot krachtige Zuidwestelijke wind.
Dezelfde temperaturen als van
daag of iets lagere.
ZATERDAG: Zon op 8.22, onder
17.26. Maan op 19.18, onder 8.51.
begaan. Een journalist zou b.v. ertoe
kunnen medewerken, dat een ambte
naar straffeloos zijn ambtsgeheim zou
schenden, zonder dat het algemeen be
lang dit zou rechtvaardigen-
De journalisten beroepen zich erop,
dat zij uit een oogpunt van beroeps
ethiek ook als getuige voor de rechter,
verplicht zijn tot absolute geheimhou
ding van datgene wat hun als geheim
is toevertrouwd. Men kan betwijfelen,
aldus de minister, of deze ereregel de
facto zo onvoorwaardelijk geldt, als
men voorstelt. Ook is het een vraag of
deze ereregel wel inhaerent is aan het
beroep van journalist. In België denken
de journalisten daar klaarblijkelijk an
ders over. Bovendien blijkt, dat ver
schillende vooraanstaande Nederlandse
journalisten een absoluut verschonings
recht uitdrukkelijk afwijzen.
Mr Donker geeft toe. dat conflictsitu
aties, waarin de journalist komt te
staan, als hij, wettelijk verplicht getui
genis af te leggen, uit overwegingen
van beroepsmoraal meent aan deze ver
plichtingen niet te kunnen voldoen,
zich zo weinig mogelijk mogen voor
doen, vooral als de betrokkenen in een
conflict-situatie geraakt, omdat het al
gemeen belang hem geen andere keuze
zou laten.
(Van een onzer redacteuren)
De vermoedens, dat er in West-Fries
land iemand rondloopt, die het spe
ciaal voorzien heeft op de veiling te
Zwaag of op de firma Pronk aldaar,
beginnen steeds vastere vorm te krij
gen, gezien het feit, dat gisteravond
wederom brand is uitgebroken in een
der emballageloodsen van de veiling,
waarin ook uien van de firma Pronk
zijn opgeslagen.
Tegen half elf ontdekte een wacht
meester van de Rijkspolitie een vuur
gloed in de loods. Hij waarschuwde de
Zwaager brandweer, die na een paar
minuten al met de spuit ter plaatse was
en dadelijk geassisteerd werd door de
motorspuit van de firma Leeuw. Ook
de brandweren van Hoorn, Blokker en
Wognum werden gealarmeerd en ruk
ten met groot materieel uit. Doch toen
zij op het veilingterrein kwamen, be
hoefden zij niet meer actief op te tre
den, daar door de beide Zwager spui
ten het vuur al was bedwongen. De
schade aan verbrande emballage k-p.i
nog niet precies geraamd worden, maar
wel staat vast, dat er weer voor ette
lijke duizenden verloren is gegaan. Dit
is de derde keer in drie maanden tijd,
dat de rode haan in het complex „Ban-
gert en Omstreken" heeft gekraaid. De
eerste keer was het medio November,
jyjILITAIRE KRINGEN in Tokio verwachten, dat er wel spoedig een einde
l hotnen aan de betrekkelijke rust aan het Koreaanse front, die thans
eeds bijna twee jaar duurt. Dit voorjaar, misschien nog eerder, zal misschien
™n,iZfn, i Paf Je" P°Sen. een doorbraak te forceren. De communisten
tê hnod^, initiatief kunnen nemen, zy schijnen zeer ernstig rekening
huidiëe frn^fiHn® i?PPi - VnT®6" landinSS0Peratie van de V.N. achter de
werd gebracht hehtf uI het laatste Noordeiyke offensief tot staan
van twee of dri» tcc commun,st®n een overmacht aan troepen en materieel
meerderheid i„ de muP 0P*eb°uwd- Zij zullen waarschijniyk ook de
offensief te iL w fairïu,11'0 verkrijgen, ter dekking van het
maar z| bezitten geen baiis ^n Nbord-KoreaJ1'0^'1"^611 de verbondenen,
JJE Republikeinse afgevaardigde Hoff-
mann wenst van de Amerikaanse
minister van Defensie, Wilson, een vol
ledige verklaring over een Ameri
kaanse aanval in Korea, die op Maan
dag 19 Januari voor een aantal gene
raals en oorlogscorrespondenten is on
dernomen. De toeschouwers hadden
een in gekleurde omslag gebonden pro
gramma in de hand en konden van een
kazemat uit de aanval volgen, die in
een zwaar communistisch spervuur
doodliep. Hoffman wil nu weten, of
deze^ aanval slechts een „gladiatoren
spel" was of dat hij militair noodzake
lijk moet worden geacht. Een .soort
gelijke vraag is ook in het Britse La
gerhuis te verwachten.
toen in de grote veilinghal een hoeveel
heid fust verloren ging. Een week la.
ter brak er brand uit in een der fust
loodsen. De vuurzee was enorm en
voor bijna anderhalve ton aan embal
lagemateriaal is toen verloren gegaan
De in de nabijheid opgeslagen uien van
de firma Pronk, leden toen geen scha.
de. Nadien is er nog tweemaal brand
geweest in de schuur van de heer Kla
ver, waar ook uien van de firma Pronk
zijn opgeslagen. Beide keren kon men
het vuur gauw bedwingen.
AANDENKEN VAN CANADA VOOR
H. M. DE KONINGIN.
Koningin Juliana heeft een album
met foto's van haar bezoek aan Canada
in het afgelopen jaar ten geschenke
gekregen. De Canadese ambassadeur in
Nederland heeft Hare Majesteit dit al-
bum aangeboden in opdracht van de
Canadese premier, als geschenk van de
Canadese regering.
De Indonesische regering heeft, na
besprekingen in de sectie buitenlandse
zaken van het parlement over de Ne
derlandse maatregelen tegen de com
munisten Aidit en Njoto, haar destijds
over deze kwestie gegeven antwoord
ingetrokken. Hierin werd gezegd, dat
zij de Nederlandse maatregelen niet ais
een belediging van de Indonesische re
publiek beschouwde.
De regering poogt thans zoveel moge
lijk bijzonderheden over deze maatre
gelen te verzamelen en overweegt naar
verluidt zelfs represailles.
Vandaag zou voorts in de kabinets
vergadering worden besproken, op wel
ke wijze de kwestie van de Nederlandse
militaire missie met Nederland zal wor
den opgenomen.
De handelsfederatie te Sao Paulo
heeft de lijst van producten uitgewerkt,
die zullen worden uitgevoerd naar en
ingevoerd uit Nederland in het kader
van de handelsovereenkomst tussen Ne
derland en Brazilië.
Op de invoeilijst komen voorname
lijk voor: doperwtjes, kaas, pootaardap-
pelen, melkpoeder, meststoffen en ra
dio-onderdelen. De voornaamste ex
port-producten zullen koffie, cacao,
tabak en katoen zijn.
De Westduitse autoriteiten hebben
gisteren de volgende bedragen toegewe
zen voor invier uit Nederland: 10 mil-
lioen DM voor weefsels, dekens enz.
vati wol, 300.000 DM voor volle melk
poeder, 375.000 DM voor chocolade.
Voorts kan rijst worden ingevoerd voor
een niet genoemd bedrag.
MEJ. DE WAAL
emancipatie
L7
WIE zal betwijfelen, dat er rumoer is
in het rustige stedeke aan het
IJselmeer, Enkhuizen. Daar is mcens
een levensgrote „kwestie" uit de lucht
komen vallen. Over een gobelin nog
wei, dat geen Enkhuizen's, maar
Nederland's cultuurbezit moet worden
genoemd. Er zijn met dit gobelin
vreemde dingen gebeurd. Over "leze
zaken is een „geheim rapport" versche
nen, dat is samengesteld door een
commissie uit de raadsleden. Deze
commissie had twee jaar voor haar
onderzoek nodig. Intussen hing het
doek te verkommeren. Het rapport was
klaarblijkelijk belangrijker.
Wij hebben een ontzaglijke hekel
aan geheimdoenerij met zaken, die van
algemeen belang moeten worden geacht.
Het is bovendien een journalistiek
principe, dat de journalist zélfs gehei
men mag publiceren, indien hij meent
daarmee dat algemeen belang te
dienen. Zonder dit principe zou een
vrije pers zelfs onbestaanbaar zijn.
Het is verre van ons het de „Enkhui-
zer Courant" kwalijk te nemen, dat
haar redactie blijk geeft hiervan niet
op de hoogte te zijn. Zij bewijst dit
door een stukje in haar editie van
gisteren, waarin zij opmerkt, dat „wij
niet geschroomd hebben tot publicatie
over te gaan". Nu willen wij wel uit
de doeken doen, dat dit rapport hele
maal niet geheim was! Het lag ten
stadhuize naast de begroting, die
iedereen kon inzien. Daarenboven was
aan de commissie van onderzoek
naar wij later vernamen vóór de
dag, waarop het rapport aan de raads
leden werd toegezonden, geen geheim
houding opgelegd; terwijl het stuk ter
inzage was gegeven aan de directeur
van gemeentewerken, die in de gobelin
kwestie een rol speelt!
Wij kunnen ons voorstellen, dat B. en
W. van Enkhuizen van deze publicatie
zijn geschrokken. Zij hebben een fout
gemaakt. Welaan, zij hadden moeten
begrijpen, dat zij nu niet moeten pogen
deze fout op een journalist af te wen
telen. Tenslotte zouden wij nog wilien
opmerken, dat een discussie over deze
kwestie (welke reeds plaatsvindt)
alleen maar ernstig geschaad wordt
door wat al te wilde en ondoordachte
uitlatingen als „gebrek aan journalistiek
fatsoen", welke opmerking door de
Enkhuizer Courant Burgemeester Admi
raal royaal in de schoenen wordt
geschoven.
Waar het om gaat is, dat onze
publicatie niet alleen de gehele Neder
landse pers, maar ook tal van andere
instanties wakker heeft gemaakt. Een
prachtig achttiende eeuws gobelin laat
men nu eenmaal niet als oud be-
hang tot rafels en stof vergaan. I/Cf
LIET is onze lezers bekend, dat deze
naam één der afschuwelijkste
perioden van de bezettingstijd aanduidt.
Door arrestatie van een geheime agent
slaagden de Duitsers er namelijk in
twintig maanden lang direct contact
met Londen te onderhouden. Vele
voortreffelijke Nederlanders werden
op deze wijze in de val gelokt.
Ook het rapport van de parlementaire
enquête-commissie bracht geen volle
dige klaarheid in de zaak, omdat men
niet in staat was vooraanstaande
Engelsen onder ede te horen. De
publicatie van het boek van Giskes,
hoofd van de Duitse contra-spionnage
in Nederland, België en Noord-Frank
rijk, in Engeland onder de titel „London
calling North Pole" heeft vragen in
het Lagerhuis uitgelokt. Het is voor de
Britten bijzonder pijnlijk uit de mcnd
van een Duitser te moeten vernemen,
dat zij twintig maanden lang op
afschuwelijke manier voor de gex zijn
gehouden. De Nederlandse ge.neime
agent Lauwers, thans tandarts in Den
Dolder, heeft hoewel hij onder
Duitse dwang werkte in zijn
telegrammen herhaaldelijk laten mer
ken, dat hij gevangen genomen was. De
Engelsen begrepen hiervan niets. Tot
dat de heer Lauwers ronduit seinde,
dat hij een gevangene was en uiteraard
dientengevolge in een concentratie
kamp werd opgesloten. Na zijn terug
keer, meer dood dan levend, is de heer
Lauwers tandarts geworden.
Een Lagerhuislid heeft het willen
doen voorkomen, dat Lauwers zou
hebben gefaald. Het is niet prettig het
te moeten zeggen, maar de Engelse
geheime dienst heeft tijdens het Eng
land-Spiel geslapen, met de dood van
talloze dappere Nederlandse mannen
als gevolg.
Het is goed, dat het Engelse volk
door het boek van Giskes, dat eerder in
Nederland bij De Bezige Bij verscheen,
met de werkelijke gang van zaken
wordt geconfronteerd.
Minister Eden heeft het Lagerhuislid
dan ook duidelijk te verstaan gegeven,
dat Lauwers geen enkele blaam 1-7-1
treft. IA-I
MEJ. Dr A DE WAAL
BIJ OK. FN W.
Bij Koninklijk Besluit van 29 Januari
1953 zün met ingang van 1 Februari a.s.
benoemd tot staatssecretaris van On-
uerwijs, «vunsien en wetenscnappen,
mej. dr A. de Waai te Utrecht, lid van
de Tweede Kamer der Staten-Generaal
en tot staatssecretaris van Financiën
dr W. H. van den Berge te Voorburg,
directeur-generaal voor fiscale zaken in
algemene dienst op het departement
van Financiën. De minister van Onder-
wqs. Kunsten en Wetenschappen zal de
staatssecretaris meer in het bijzonder
belasten met de behandeling van de
zaken van het middelbaar onderwijs,
het voorbereidend hoger onderwas cn
van het nüverheidsonderwijs. De mi
nister van Financiën is voornemens de
staatssecretaris meer in het bijzonder
de behartiging van de fiscale aangele
genheden op te dragen.
„Mijn benoeming beschouw ik als
een onderscheiding op het gebied van
de vrouwenemancipatie,' zo zeide de
nieuwbenoemde staatssecretaris vei)
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen,
mej. dr A. de Waal in een onderhoud
met een ANP-redacteur.
Dr De Waal heeft thans nog zitting
in de Eerste Kamer voor de K.V.P. en
ook in de Utrechtse gemeenteraad.
De zaken die haar binnenkort als
staatssecretaris zullen worden opgedra
gen, zijn die van het Nijverheids- en
het voorbereidend Hoger- en Middel
baar Onderwijs. Volgens dr De Waal
komt in deze sector een belangrijke
plaats toe aan het vraagstuk van het
onderwijs aan de meisjes.