JOZEF STALIN IS GISTERAVOND OVERLEDEN Schoenmakerszoon werd 'swerelds grootste dictator President bereid eventuele opvolgers te ontmoeten Opgebaard in hei Paleis der Vakverenigingen In ongewisse over de gevolgen COMMUNISME BLIJFT GERICHT OP WERELDVEROVERING ««"SS REACTIES Wysjinski naar Moskou RUST Eden: Het Westen versterke zich Vrijdag 6 Maart 1953 VERENIGDE NOORDHOLLANDSE DAGBLADEN 150e Jaargang No. 55 DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN „Stalins glorie" Stalin is te ruw Kerensky verwacht geen schokkend gebeuren Eisenhower over ioesiand in de USSR: Mening van Kelly, Byrnes waarschuwt Bullitt en Harriman Vadertje'was voornamelijk door zijn foio's bekend Was Hij meer dan tweemaal gehuwd? Directie: J. BIJLSMA ËD C. KKAA Hoofdredacteur: H. M. KOEMANS Redactie: Achterdam 18, Tel. 5541 ADVERTENTIES en ABONNEMENTEN: Voordam 11, Tel. 3320 Postgiro 187294 ALKMAARSCHI COURANT TARIEVEN: Advertenties 16 ct. per m.m Vraag en Aanbod (alleen 2e hands goederen) tot 15 woorden f 1.-, elk woord meei 5 cent. Uitsluitend contant Abonnementsprijs dij voor uitbetaling f 2.02 per mna f 6.05 per kwartaal plus incassokosten Weekabonnementen 1 u.49 VANMORGEN vroeg meldde radio-Moskou, dat maarschalk Stalin gister- avond om 19.50 uur Nederlandse tijd is overleden. Het overlijden is bekend gemaakt in een communiqué van het Centraal Comité van de Communistische Partij en de ministerraad van Sovjet-Rusland. „De dood van maarschalk Stalin is een enorm verlies voor de arbeiders van het' land en van de gehele wereld. Dit nieuws zal de harten van onze arbeiders, kolchozen en soldaten, alsook die van duizenden arbeiders in de gehele wereld, met smart vervullen." „Alle volken van ons land zullen "in deze dagen van rouw hun rijen nog meer sluiten onder de beproefde leiding van de communistische partij, opge richt en grootgemaakt door Lenin en Stalin", aldus het communiqué. Gistermiddag was in het laatste communiqué over Stalin's gezondheids toestand reeds gezegd, dat het hart van de leider eveneens was aangetast en oe patiënt was ingestort. Het stoffelijk overschot van Stalin zal worden opgebaard in het Paleis der Vakverenigingen. Er zal een commissie worden benoemd ter regeling van <b begrafenis. LIET communiqué, uitgegeven door n het Centraal Comité van de Com munistische Partij der Sovjet-Unie, ter gelegenheid van Stalins dood uitgege ven zegt voorts o.a.: Het Sovjet-volk heeft vertrouwen en is vervuld van een vurige liefde voor zijn communistische partij, want het weet dat het grondbeginsel van alle partijactiviteit het dienen van de be langen van het volk is. Geïnspireerd door deze politiek gaan de volken van de Unie van Socialistische Sovjet Re publieken, onder leiding van de partij, vastbesloten voorwaarts. Het Sovjet volk weet, dat het verdedigingspoten- tieel en de kracht van de Sovjetstaat groeien, dat de partij met alle midde len het leger, de marine en de verken ningsorganen versterkt, opdat wij steeds beter in staat zijn met beslistheid op te treden tegen aggressie". Het communiqué, dat mede is uitge geven namens het presidium van de opperste Sovjet vervolgt: „De buitenlandse politiek van de partij en de regering is onwankelbaar geweest in de handhaving en consoli datie van de vrede en in de strijd te gen de voorbereiding en ontketening van een nieuwe oorlog een politiek van internationale samenwerking en de ontwikkeling van handelsbetrekkingen met alle landen. De volken van de U.S.S.R., trouw aan de beginselen van het proletarische internationalisme, bestendigen en ont wikkelen de broederlijke vriendschap met het volk van China, met de arbei ders van alle volksdemocratische lan den, alsmede de vriendschapsbanden met de arbeiders van de kapitalistische en koloniale landen die strijden voor vrede, democratie en socialisme. Het presidium van de Opperste Sovjet spreekt als zijn vaste overtuiging uit, dat de arbeiders zich nog nauwer aan eensluiten rondom het Centrale Comité van de Partij en de regering, al hun krachten en scheppende energie zullen mobiliseren ter bevordering van het communisme in ons land. De onsterfe lijke glorie van Stalin zal steeds levend blijven in de harten van het volk en van de arbeiders van de gehele wereld. Leve ons machtig socialistisch vader- .LENIN ZEI f ENIN accepteerde de persoon van Stalin niet geheel en al. „Hij is te ruw" aldus schreef hij in zijn testament. Winston Churchill noemde Stalin bij een bepaalde gelegenheid „een man van robuste, buitengewone persoonlijkheid, juist geschikt voor de stormachtige tijd, waarin hij leeft. Een man van onuitputtelijke moed en wilskracht, rechtuit en zelfs bot in zijn woorden land, leve ons grote Sovjet-volk, leve de grote communistische partij van de Sovjet-Unie". Tot zover het communiqué van het Centrale Comité van de Partij, de ministerraad en het presidium van de Opperste Sovjet. Dr Alexander Kerensky, die in 1917 de Tsaar als staatshoofd van Rusland opvolgde en wiens op de Mensjewiki (ongeveer socialisten) steunende rege ring na drie en een halve maand door de Bolsjewisten onder leiding van Lenm c.s. ten val werd gebracht, heeft te New York in een televisie-uitzending ver klaard in geval van overlijden van Stalin geen snelle of opzienbarende wijzigingen in het Russische bestuurs- stelsel te verwachten. PRESIDENT EISENHOWER verklaarde gisteren op zijn wekelijkse pers conferentie, dat het verleden week door hem gedane aanbod voor een ontmoeting met Stalin, onder dezelfde voorwaarden vaa kracht zal blijven voor eventuele opvolgers van de maarschalk. De voorwaarden voor een ont moeting zijn zoals bekend: 1. Dat deze in overeenstemming zou zijn met hetgeen het Amerikaanse volk van zijn president verwacht; 2. Dat de bond genoten en vrienden der Verenigde Staten hier volledig mee instemmen; 3. Dat zij kan worden gehouden in de hoop, dat er iets kan worden bereikt voor de vrede. QEDURENDE de laatste wereld oorlog heeft maarschalk Stalin verscheidene besprekingen ge voerd met president Roosevelt. Hier ziet men Stalin en de presi dent der Verenigde Staten tijdens hun ontmoeting te Jalta. De president zeide niet te kumien zeggen wat de gevolgen zouden zijn van Stalins dood, of wat de uitwerking hiervan zou zijn op de Verenigde Sta ten en op het gehele verloop van de worsteling tussen Oost en West. „Mijn raadgevers en ik", aldus Eisen hower, „hebben het geheel van vraag stukken, voortvloeiende uit de huidige situatie in Moskou besproken. Wij be handelden verschillende mogelijkheden, doch wij zijn geëindigd op ons punt van uitgang. Eén ding staat echter vast: de V.S. zijn vastbesloten vorderingen te maken. Indien er één of andere weg zou zijn om de zaak van de vrede te bevorderen, zal geen persoonlijk onge mak en geen opoffering mii te veel zijn om die weg te volgen". Toen de verslaggevers er bii de presi dent op aandrongen zijn reacties od het nieuws uit Moskou kenbaar te maken, zeide hij van gevoelen te zijn dat de Sovjet-Unie te werk gaat volgens te voren opgestelde plannen, die zij uit voert en waarbij veranderingen in de buitenlandse-politieke toestand, voor zover deze niet de hoofdlijnen betrof fen. voor het Kremlin weinig verschil uitmaakten. In antwoord op de vraag, of hii thans .van angstige voorgevoelens bezield, dan wel optimistisch gestemd was", ant woordde Eisenhower: „Ik sla de toestand zeer nauwgezet gade". "P" man!>en, die Rusland goed ken- rikaan«o gew,'e2en B»'se en Ame- David Kpi?1 te Moskou. Sit y fl Wil,iam Bullitt, zijn Xnrrt!? maarschalk Stalin zal gen houdt, verklaarde te Antweroen Z kunnen6novearlnéen man SMm taiï zou Kunnen overnemen zelfs niei een der drie bovengenoemde'' Maar men weet het nooit", voegde 'hii voorzichtig aan toe Tnon t J leed, is ook met voiïsp^dat" de macht in het Soviet-riik atelin zou trekken". J t njk aan Z1<* William Bullitt verklaarde gisteren te Washington te menen, dat e^n drif manschap als het genoemde waar- schijnlijk slechts tijdelijk zou funéüon- neren en hij meende dat het, althw» voor bepaalde tijd, „de zaken voorzich tig zou aanpakken". Doch laten wij vooral voor ogen houden, dat de com munisten nooit wijziging brengen in de basis hunner politiek. Deze is en blijft: wereldverovering", verklaarde de eer ste Amerikaanse ambassadeur bij het Kremlin. Een andere voormalige ambassadeur der Ver. Staten bij het Kremlin, Ave- rell Harriman, voorspelde, dat „in ge heel Rusland een periode van buiten gewone spanning en terreur zal be ginnen". Gouverneur James Byrnes, voormalig Amerikaans minister van Buitenlandse Zaken, zei dat men een „grote fout" zou maken door te denken, dat Stalins over lijden het aanzien zal geven aan betere betrekkingen tussen de Westerse we reld en de communistische staten. Tenslotte verklaarde Earl Browder, voormalig leider der Amerikaanse communistische partij: „Stalin wist de avontuurlijke neigingen van andere Sovjetrussische leiders binnen de per ken te houden". WASHINGTON: President Eisenho wer heeft zijn minister van Buiten landse Zaken, Foster Dulles, verzocht aan de Russische regering het medele ven van de Amerikaanse regering te betuigen. NEW YORK: Trygve Lie, de alge meen secretaris der V.N., verklaarde tegenover minister Wysjinski, bij zijn ontmoetingen met Stalin zeer onder de indruk te zijn gekomen van de eigen schappen, die hem tot één der grootste staatslieden van deze tijd maakten. PARIJS: Een Franse regeringswoord voerder verklaarde, dat Frankrijk, hoe groot de teleurstellingen van de laatste jaren ook zijn geweest, nooit zal ver geten, dat Stalin één der grootste bou wers was aan de overwinning in de laatste wereldoorlog. De Sovjetrussische minister van Buitenlandse Zaken, die zün land ver tegenwoordigde op de Algemene Ver gadering der Ver. Naties te New York, zal vandaag nog per schio naar de Sovjet-Unie vertrekken, zo heeft de Sovjet-ambassadeur in Amerika, Za- roebin, medegedeeld. HE leidei van het wereldcommunisme en het idool van het Russische volk is dood. Zo onrustig zijn icven mag zijn geweest, de dood is altijd de rust zelf. Het is evenwel de doem vatt hem, die niet alleen leider van een politiek was, maar bovendien eer ste verkondiger van een politiek geloof, dat diens overgang naar wat aan gene ziide van goed en kwaad ligt niet uitsluitend het allerindividueelst* moment in eigen leven is. Daar is het meeleven van het volk, dat rouwt; daar is de spanning van allen, die zich afvragen of deze dood een politieke verschuiving betekent ja dan neen. Hoewel ook wij deze vraag gaarne bevestigend zouden beantwoorden, menen wij daartoe geen enkel aan vaardbaar argument te kunnen aan voeren. Het heengaan van een democraat kan binnen het raam van de democratie een wijziging te weeg brengen voorzover de vrijheid van denken en handelen van de opvolgers zulks toelaat. Denken en handelen binnen het Communistische systeem zijn dermate gebonden aan vas te wetten, aan dogma's zelfs, dat iedere speculatie op een nieuwe koers ons een illusie lijkt. Stalin is dood. Zou het communisme, dat hij beleed, met hem zijn opgebaard? Wie durft zulks te veronderstellen. Want zelfs indien de kwestie van de opvol ging interne beroering zou brengen, dan nog is daar een geslepen apparaat dat de controle in handen houdt, en een leefregel, die geen streep zal worden gewijzigd. En tenslotte zal de politieke houding van de Sovjet-Unie tegenover het Wes ten slechts in uiterlijke allure verande ring kunnen ondergaan, omdat im mers de kracht van het Westen na Sta lins dood als tevoren onveranderd blijft. Er is daarom geen reden om aan te ne men, dat oorlog en vrede verderaf of diebterbii ziin komen te liggen. Bovendien is de „toon1' van de com munistische politiek vooral een zaak van „scholing", waarin zelfs de dood van de grote Stalin geen nieuw geluid kan brengen. Met dat al gebiedt een objectieve vorm van beoordeling vast te stellen, dat een der grootsten uit de historie van de wereld is heengegaan. De be tekenis van dit moment is thans nog niet te vatten. Evenmin kunnen wij nu reeds bepalen of thans het ogen blik is gekomen om de laatste grote leider uit de wereldoorlog van 1940 1945 de Engelse premier Churchill, een nieuwe poging tot toenadering te laten doen. Voor een korte spanne tijd is „fiber alle Gipfeln Ruh". De rusi Tö van de dood. K ORT na de capitulatie van Duitsland bracht Stalin, gekleed in zijn witte maarscbalksunijorm, een bezoek aan de verwoeste Duit se hoofdstad. Hier ziet men hem in Potsdam het saluut beantwoor den, dat een Britse erewacht hem bracht. Bevordering Europa's eenheid De meeste te Straatsburg bijeen zijnde Europese volksvertegenwoordi gers zijn van mening, dat het overlij den van Stalin een aansporing zal be tekenen om tot Europese eenheid te komen. De Britse minister van Buitenlandse Zaken, Eden, verklaardè gisterèn té Washington, dal Engeland, na Stalins dood er naar zal blijven streven tot een durende overeenstemming met de Sov jet-Unie te komen. Er ligt voor ons slechts één weg. open: ons sterker ma ken, ons bereid te tonen tot onderhan delingen en ons aan te passen aan een ontwikkeling, welke mogelijk zal volgen en waarop wij, vanaf deze zijde van het ijzeren gordijn geen invloed kunnen uitoefenen. GENERALISSIMUS STALIN zijn eigenlijke naam is Jozef Wissarionowitsj Dzoegasjwili werd op 21 December 1879 te Gori (Georgië) geboren. Hfj was de zoon van een schoenmaker, werkzaam op een schoenfabriek te Tiflis. In 1893 werd hij naar het priesterseminarie te Tiflis gezonden, waar hij slechts enkele jaren verbleef. Volgens zijn eigen getuigenis trad hij op 15-jarige leef tijd- in de revolutionnaire beweging, werd in 1998 lid en twee jaar later be stuurslid van de afdeling Tiflis der sociaal-democratische partij. In 1901 werd, na de 1 Mei-demonstraties, een huiszoeking te zijnen huize verricht en een arrestatiebevel tegen hem uitgevaardigd. Onder talrijke schuilnamen begint Stalin zijn leven als revolutionnair. In 1902 verplaatste hij zijn arbeidsveld naar Batoem, alwaar hij eind 1903 gearresteerd en voor drie jaar naar Noord- Siberië verbannen werd. Hij wist echter in 1904 te ontsnappen en naar Tiflis terug te keren. riND 1905 (het revolutie-jaarj ont moette hij op de conferentie van Tammei-fors (Finland) Lenin. In 1907 was hij weei in zijn geboortestreek, in Bakoe, werkzaam. Daar werd hij in 1908 cpmeuw gevangen genomen en na 8 maanden gevangenis weer verbannen. In 1911 wercr hij na een ontvluchting wederom gearresteerd en verbannen. Nogmaals gelukte het hem te ontkomen. WEER VERBANNEN Tussen de perioden van verbannmg bezocht hij partijcongressen in Finland, Stockholm en Londen. Na zijn laatste ontsnapping werkte hij in Pelusburg en nij werd na de voor de ptijstrijd beslissend*; confe rentie van Praag (1912) lid van het Centraal comité der (bolsjewistische) Partij. In April 1912 wordt hij wederom se- airesteerd en voor vier jaar naar Na- rym velbannen. Weer ontkomt hij en begeeft zich naar Petersburg en daarna naar de conferentie van Krakau. In het najaar van 1913 weid hij nog maals en nu voor de laatste maal ver bannen. Door de Februari-revolulie van 1917 werd hij bevrijd. Na deze revolu tie en zijn en Lenins terugkeer in de hoofdstad, werkte Stalin onder Lenin s directe leiding. Sinds 1922 was hij secre taris-generaal van het Centrale comité van de Communistische Partij, sinds 1925 lid van het presidium van bet uit voerend comité van de Unie van Socia listische Sovjet-Republieken, sinds 1941 commissaris van de verdediging der U.S.S.R. en voorzitter van de minister raad. Van de functie van minister voor de gewapende macht werd hij op zijn verzoek in Maart 1947 ontheven. In 1943 ontmoette Stalin president Roosevelt en de Britse premier Churchill op de conferentie van Teheran, ln 1945 op die van Jalta. ln Juli 1945 zat hij met president Truman en de Britse pre miers *Chui chili en Attlee aan de con ferentietafel te Potsdam. In de na-oorlogse jaren liet Stalin slechts enkele malen officeel van zich horen door middel van interviews en persartikelen, MEN ZAG HEM WEINIG QFSCHOON hij voortdurend „in het nieuws" was in de Sovjetpers, was Stalin het grote publiek persoonlijk niet bekend. Zijn foto werd op feest dagen bij duizendtallen op straten en pleinen uitgehangen, doch zelf ver scheen hij slechts enkele malen pc jaar in het openbaar. De laatste tijd verbleef hij voornamelijk in afzonde ring ergens binnen de muren van het Kremlin of in zijn villa op enkele kilo meters buiten Moskou. Manschappen van het Rode Leger hielden dag en nacht de wacht bij de plaats, waar hij vertoefde. In de laatste jaren verbleef hij ook meermalen aan de Zwarte Zee, waar hij een landhuis bezat, niet ver van de plaats waar hij was geboren. Behalve de twee kinderen Wassill en Svetlana uit het tweede huwelijk met Nadya Alliluieva, in 1919 gesloten, had Stalin nog een zoon van zijn eerste vrouw, Catherine Svanidze. Deze zoon Jacob, diende als luitenant van het Rode Leger in de tweede wereldoorlog. Men heeft daarna niet meer van hem ge hoord, Wassili, tijdens de oorlog bom menwerperpiloot. heeft thans de lei ding van de luchtmacht van het leger in het district Moskou. Hij heeft twee kinderen. Svetlana zou gehuwd zijn met een verder niet bekende politicus en ook een of twee kinderen hebben. Volgens onbevestigde berichten zou Stalin voor de derde maal gehuwd zijn met Rosa, zuster van Lazar Kaganowitsj, lid van het politbureau en bouwer van de ondergrondse spoorweg van Moskou. IN de zomer van 1945 vond in Potsdam een nieuwe ontmoe ting van de Grote Drie plaats. Van links naar rechts ziet men hier Clement Attlee, eerst sinds enkele dagen minister-president van Engeland, Harry Truman, president der VS., en maarschalk Stalin. Staande v.l.n.r.: admiraal Leahy, Ernest Bevin, Byrnes en Molotov.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1953 | | pagina 1