Westduitse Bondsdag aanvaardt het
Europees legerverdrag
Regering onthult plannen
inzake huurverhoging
Aardschokken teisterden
Turkije zwaar
Felle beiogen in Tweede Kamer
over ontwerp-Zondagswet
Ook Conventies van Bonn bekrachtigd
De communisten demonstreerden
Complex van belastingmaatregelen
Herstelwerk in Nederland zal nog
wel een jaar duren
Engels-Russische
conferentie
Vrijdag 20 Maart 1953 VERENIGDE NOORDHOLLANDSE DAGBLADEN 15°e Jaargang No. 67
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
DE Westduitse Bondsdag heeft gisteren in het witte en zwaar bewaakte
parlementsgebouw te Bonn het Europese Legerverdrag en de z.g. Conventies
van Bonn, die het Westelijke bezettingsstatuut zullen vervangen, bekrachtigd.
Het debat in deze laatste behandeling werd vnl. gevoerd door Bondskanselier
dr Konrad Adenauer, leider van de CDU, en Ollenhauer, de leider der Socialisten,
die afwijzend bleven staan ten aanzien der verdragen. De regeringspartijen
boekten tenslotte de door Adenauer c.s. zo vurig gewenste, overwinning. De
stemverhouding was als volgt: Legerverdrag 224 voor, 165 tegen, 2 onthoudingen.
Conventie van Bonn: 226 voor, 164 tegen en weer 2 onthoudingen.
Zege voor Adenauer
Katoenkoningin der VS
op Schiphol
Britten en Tito zijn
het eens
Over vrede in Europa
bchoolgeldverlaging
voor middengroepen
Prins Bernhard te New York
Prins logeert bij
zijn
broer Aschwin
Honderden doden en gewonden
Bodem van ons land
trilde enkele uren
S.G.P.: „In strijd met Gods wil",
C.P.N.„Aanslag op de democratie"
Ds Zandt maakte tal
van tongen los
Over de veiligheid in
de lucht
NARRIMAN NAAR CAIRO
Eisenhower bespeurde in woorden
van Ma'enkov streven naar vrede
WttHticKiC.H I
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur:
H. M. KOEMANS
Redactie:
Achterdam 18, Tel. 5541
ADVERTENTIES en
ABONNEMENTEN;
Voordam 11, Tel. 3320
Postgiro 187294
ALKMAAfiSCHE COURANT
TARIEVEN:
Advertenties 16 ct per mm
Vraag en Aanbod (alleen
2e hands goederen) tot 15
woorden f 1.-, elk woord meer
5 cent. Uitsluitend contant.
Abonnementsprijs bij voor
uitbetaling 2.02 per mnd.
f 6.05 per kwartaal
plus incassokosten
Weekabonnementen t U.49
De Bondsdag is het eerste parlement, dat het EVG-verdrag ratificeert. Het
verdrag is in Mei 1952 te Parijs getekend namens Frankrijk, West-Duitsland,
Italië, België, Nederland en Luxemburg. De Conventies van Bonn waren even
eens in Mei van het vorige jaar getekend door de Ver. Staten, Engeland en
Frankrijk als bezettende mogendheden en door West-Duitsland.
De stemming tijdens de debatten in de Bondsdag was mat. In de omgeving
van het parlementsgebouw ging het warmer toe. Enkele honderden communis
tische demonstranten, die zich bij het door prikkeldraadversperringen en een
sterke politiemacht omgeven gebouw ophielden, werden met waterstralen en
gummiknuppels verdrongen. Dertig deelnemers aan de demonstratie, gericht
tegen de verdragen, werden gearresteerd.
IJET slotdebat werd door Adenauer ge-
1 opend. Hij schetste het Europese
leger als een poging om het denken in
rationale staten op te geven en als een
uiting van het groeiend besef, dat Euro
pa slechts door het samengaan van zijn
naties kan worden gered. Adenauer
zette deze eindspurt in, nadat een so
cialistische poging om het debat uit te
stellen door de regeringsmeerderheid
was afgewezen.
TjtchencL en met een bouquet
in de armen, stapte gistermiddag
Alice Corr, katoenkoningin der Ver.
Staten, uit het vliegtuig dat haar
van Parijs naar Schiphol bracht. 7-ij
bezoekt o.a. de Utrechtse Jaarbeurs.
Het dispuut tussen Adenauer en Ol-
lenauer werd kalm en zakelijk gevoerd.
KONRAD ADENAUER
.„Hard blijven, kanselier!"
De Bondskanselier stelde, dat de dood
van Stalin het gevaar van de zijde van
de Sovjet-Unie zeker niet had vermin
derd, al beleven wij nu wellicht een
adempauze in de koude oorlog totdat de
verhoudingen in Rusland zich hebben
gestabiliseerd. Ollenhauer meende ech
ter nu, na Stalms dood, te moeten af
wachten hoe de ontwikkeling zou gaan.
Volgens hem hangt een nieuw beraad
tussen Oost en West in de lucht. Dit
beraad zou de kwestie der Duitse een
heid in het centrum plaatsen. Adenauer
bracht naar voren, dat de eenheid van
Duitsland slechts is te verkrijgen wan
neer het Westen zich zo sterk mogelijk
zou maken. Vluchtelingen uit de Sov-
jetzonc hadden hem, Adenauer, in Ber
lijn toegeroepen: „Hard blijven, kanse
lier."
Zie verder elders in dit blad)
Volgens het officiële Joegoslavische
persbureau heeft Tito gisteren te Lon
den medegedeeld, dat hij en de Engel
se regeringsleiders het eens zijn gewor
den over de wijze, waarop de vrede in
Europa bewaard kan blijven.
Churchill besprak gisteren met Tito
de verdediging van de Balkan tegen
een mogelijke communistische aanval.
In een door de Zuidslavische minis
ter van Buitenlandse Zaken, Popovitsj,
in het Britse Lagerhuis gehouden rede,
zei deze, dat Russische sggressie op de
Verenigde weerstand van de gehele
wereld zal stuiten. Wij zullen, hoewel
geen lid van de Navo, zeker deel ne
men aan een strijd ter verdediging van
andere volkeren.
PI AFWACHTING van de in voorbeiding zijnde wetsontwerpen inzake de
huurverhoging en de daaraan gekoppelde verlaging van de belastingen, heeft
de regering de hoofdpunten van haar voornemens vandaag reeds aan de beide
Kamers bekend gemaakt. Tevens is het advies van de Sociaal-Economische
Raad inzake het lmrenvraagstuk voor pubticatie vrijgegeven. De belastingver
laging, zo deelt de regering mede, zal in verband met de watersnoodramp" be
perkter worden gehouden, dan anders wellicht het geval zou zijn geweest. De
voorgenomen huurverhoging, waarvan het de bedoeling is, dat zij op uiterlijk
1 Januari 1954 zal ingaan, zal de huren voor woningen in gemeenten in de le
klasse brengen op 135 pet. van het huurpeil van 1940, in de 2e klasse op 138 pet.,
in de derde klasse op 141 pet., in de vierde klasse op 145 pet. cn in de vijfde
klasse op 148 pet. Met klassen zijn hier bedoeld de klassen, die de noodwet
Ouderdomsvoorziening kent. Voor de huren van bedrijfspanden zal een enigs
zins andere regeling worden voorgesteld.
Cl I IJ I nieuwbouw reeds een huurpeil kent
HE stijging van de kosten voor levens-
onderhoud, uit de huurverhoging
voorvloeiend, zal gedeeltelijk wor
den opgevangen door verlaging
van de personele belasting, af
schaffing van de omzetbelasting op
huisbrand en schoeisel en een vermin
dering van de suikeraccijns. Daarnaast
zullen afschaffing of verlaging van
schoolgelden voor grote groepen leer
lingen en enkele verlichtingen van de
loon- en inkomstenbelasting worden
voorgesteld. Voor de werknemers
waaronder het overheidspersoneel
dient de compensatie te worden aange
vuld met een loonsverhoging, die op
hun beurt voor de werkgevers niet door
belastingverlaging kan worden ge
compenseerd. De beoogde compensatie
maatregelen zullen eveneens op 1 Ja
nuari 1954 ingaan.
Huisbrand en schoeisel zullen door de
afschaffing der omzetbelasting circa 5%
goedkoper worden. De suikeraccijns
wordt van f 27.tot f 19.per 100 kg
verlaagd.
SER-advies
De Sociaal-Economische Raad kan
zich, met uitzondering van één lid, ver
enigen met het denkbeeld, het basis-
huurpeil te stellen op 145 a 150 van het
huurpeil van 1940, hetgeen neerkomt op
125 a 150% van het huurpeil op 1 Ja
nuari 1951. Een minderheid van de
Raad verbindt aan deze verhoging de
voorwaarde, dat een deel ervan ten
gunste van het huur-egalisatiefondi
komt. Een volledig, uniform huurpeil
wordt op deze wijze nog niet bereikt,
zo wordt gezegd, daar de meest recente
pRINS BERNHARD is gistermiddag
in New York aangekomen. Hij zal
ei de dank voor de hulp van het Ame
rikaanse volk aan de slachtoffers van
de overstromingsramp overbre. jen.
Op hem gestelde vragen hoe het met
het herstel loopt, zei de Prins: „H-el
goed, dank 'T ofschoon ik twijfel aan
de opvatting van een aanial desknmli
gen, dat zegt, dat het land tegen het
einde van het jaar drooggelegd zal
zijn. Het herstellen van een deel van
de schade, aldus de Prins, zal tenmin-
huurpeil
tot 160 a 170% van het huurniveau 1940.
De meerderheid van de Raad acht het
niet gewenst de huren, voorzover deze
liggen boven het peil 145 a 150% van
1940 tot dit peil terug te brengen. Wel
acht zij het gewenst, in afwachting van
een verdere huurverhoging, maatrege
len te treffen, dat het huurpeil van de
r.ieuw te bouwen woningen, voorzover
deze worden gesubsidieerd, niet stijgt
boven het in recente gevallen bereikte
niveau van 160 a 170% van 1940. Een
minderheid van de Raad wil in deze
voege nog verder gaan. De interdepar
tementale commissie voor loon- en prijs
politiek geeft de voorkeur aan een ge
differentieerde huurverhoging, voorna
melijk gegrond op het hiermede samen
hangende effect van een eventuele lotra-
compcnsatict
Over het te volgen beleid inzake
compensatiemaatregelen zijn de rege
ring en de S.E.R. het in grote trekken
eens. De Raad is verder van mening,
dat, indien de huren volgens zijn ad
vies worden verhoogd, er geen aanlei
ding bestaat bijzondere maatregelen
voor te stellen, ten aanzien van de huis
eigenaren, noch in de vorm van een
verplichte besteding van de toegestane
afschrijvingen, noch in de vorm van
het wegnemen van een gedeelte van de
huurverhoging via een belastingmaat
regel.
[)E aardbeving, waarvan wij gisteren reeds melding maakten, heeft Turkije
zwaar getroffen. Er zijn vele honderden doden. Alleen in het district Bali-
kesir reeds vijfhonderd. Ook het aantal gewonden loopt volgens een eerste
schatting in de honderden. De 'ardschokken hielden het grootste gedeelte van
de nacht van Woensdag op Donderdag aan. De uitwerking van de bevingen
deed zich het hevigst gevoelen in Thracië en in West- en Midden-Anatolië en
rondom de Dardanelles Het stadje Conen, ten Zuiden van de Zee van Marmora,
schijnt voor de helft te zijn verwoest. In Istanbul is weinig schade aangericht,
maar hier heerste wel een paniekstemming, waardoor twee mensen om het leven
kwamen. Zeker zijn zeshonderd huizen met de grond gelijk gemaakt en een
veel groter aantal beschadigd. Er braken ook branden uit. President Celal
Bayar heeft zich naar het getroffen gebied begeven. Drie militaire vliegtuigen
en vrachtauto's met kleding, medicamenten en tenten zijn naar de zwaarst
geteisterde streken gezonden.
AP 'het eiland Lesbos werden 106 wo-
ningen verwoest. De schokken wer
den ook waargenomen op het eiland
Chios in de Aegeische Zee en aan de
Griekse kust. De naalden van de seis-
mografen in Athene braken tengevolge
van de kracht der schokken. Turkije
ste nog een jaar vorderen. Maar we gen? En hoe dan? De A.R -afgevaardig-
de was van oordeel, dat het de overheid
zullen het klaarspelen".
ZKH werd te New-York begroet
door de Nederlandse ambassadeur, dr
J. H. van Roijen. Hij zal te New-York
logeren ten huize van zijn broer, prinr
Aschwin. Zeer waarschijnlijk zal de
Prins gedurende zijn verblijf te Was
hington van 2427 Maart een bezoek
brengen aan president Eisenhower.
Zaterdagmiddag zal Prins Bernharr
in besloten gezelschap een rede hou
ten voor de Council of Foreign Rela
ions 6de Raad voor Buitenlandse Bï
trekkingen).
(Van onze parlementaire redacteur)
£)E GROOTSTE TEGENSTELLING bij de voortzetting van de discussies in
de Tweede Kamer over het ontwerp Zondagswet werd gistermiddag onge
twijfeld gevormd door de uiteenzettingen van ds Zandt (S.G.P.) en de heer
Haken (C.P.N.). Laatstgenoemde zag grote gevaren voor de persoonlijke vrijheid,
in het bijzonder van „progressieve mensen". Het ontwerp beoogt zijns inziens
een aanslag op de democratie; het is onwaarachtig en onwaardig. Ds Zandt
daarentegen achtte het ontwerp niet met Gods wil in overeenstemming. Zijn
revolutionair karakter maakt het voor de S.G.P. verwerpelijk. „Arm Nederland,
waarin zulk een Zondagswet wellicht ingevoerd zal worden".
die christelijker zijn dan de consciëntie
van het volk zelf.
De heer Stufkens (PvdA) beschouwde
persoonlijk de Zondag als een geschenk
Gods. De christelijke Zondag is echter
volstrekt niet gelijk aan de Joodse Sab
bath. De laatste moet men niet binnen
smokkelen in de christelijke Zondags
viering, die haar middelpunt vindt in
de godsdienstoefening. Bescherming de-
godsdienstoefening is dan ook taak van
de overheid; ton aanzien van de Zon
dagsviering past haar overigens grote
soberheid en reserve. Geestelijke dwang
is volstrekt uit de boze; de viering van
de Zendag als de dag des Heren'moet
echter mogelijk zijn. ook al legt dit
zekere beperkingen overigens tot het
minimaal noodzakelijke te beperken
aan andersdenkenden op.
De PvdA-afgevaardigde achtte het
omstreden artikel 4 van het ontwerp
aanvaardbaar, al had hij het geven van
algemene maatregelen van bestuur lie
ver dwingend voorgeschreven gezien.
Hij meende, dat de in het ontwerp ge
legen beperking der'gemeentelijke be
voegdheden juist een grote winst be
tekent. Van de mogelijkheid tot afwij
king der wettelijke bepalingen zal zijns
inziens een zo spaarzaam mogelijk
gebruik door de gemeentebesturen moe
ten worden gemaakt.
Dr Bruins Slot daarentegen betoonde
zich uitgesproken voorstander van gro
tere bevoegdheden der gemeentebe
sturen: „onder de huidige wet
van 1815 kunnen deze tenminste nog
wat doen". De heer Stufkens vreesde
[NE kern van het bezwaar van ds Zandt
tegen dit zijns inziens „hemeltergende
ontwerp" was, dat op grond van het
vierde gebod de overheid tot Zondags
heiliging gehouden zou zijn en het volk
daartoe zou moeten verplichten door
wettelijke maatregelen. Met dit ont
werp bekent de regering zijns inziens
eigenlijk haar onmacht, hoewel zij ver
antwoordelijk blijft voor haar jammer
lijke plichtverzaking.
Uiteraard bleef dit betoog niet onbe
streden. Dr Bruins Slot (AR) meende,
dat het betoog van ds Zandt eigenlijk
een slag in de lucht was. Al de in Zon*
dag 38 van de Heidelbergse Calachis-
mus aan de orde gestelde zaken zijn
toch ongeschikt voor overheidsingrij
pen. Zou ds Zandt werkelijk de over
heid de kerkgang willen laten afdwin-
in beginsel niet raakt hoe deze of gene
burger zijn Zondag wil doorbrengen.
Anders zou men een schrede in de
richting van de totalitaire staat ooen!
De publieke rust zij norm voor de over-
heidsverboden: men heeft recht op Zon
dagsrust.
Ook mr Schmal (CH) kwam tegen het
retoog van ds Zandt in het geweer. Hij
vaarschuwde om niet de eigen uitleg
.•an Gods Woord met dit woord te ver-
enzelvigen. Zijns inziens brengt het
beginsel der actualiteiten met zich, dat
de staat geen wetten behoort te maken,
kende discussies in de gemeenteraden,
die via een kerkelijk imperialisme tot
schade der kerken zouden leiden.
Ook ds Zandt had grote bezwaren te
gen de beknotting der gemeenteraads
bevoegdheden. Aldus wordt zijns in
ziens de deur voor grootscheepse ont
heiliging van de Zondag wagenwijd
opengezet.
Bij de discussie over het begrip „open
bare vermakelijkheid" kwam de sport
beoefening op Zondag opnieuw uitvoe
rig ter sprake. Eigenlijk, zo betoogde
dr Bruins Slot. is de hele Zondagsrust
opgehangen aan de uitleg van dit on
duidelijke begrip. Hoewel zijns inziens
het ideaal, gaf hij toe. dat thans stellig
niet algemeen de sport van de Zondag
kan worden geweerd. De heer Stufkens
was al evenmin gelukkig met het vage
begrip der openbare vermakelijkheid.
Het ontnam hem wel enigszins de mo
gelijkheid het effect van de wet te be
oordelen. Hij erkende de grote waarde
van de sport als ontspanning en wenste
geen terugkeren naar de rampzalige
toestanden, vóórdat de sportbekering
over onze jeugd en ons volk was ge
komen. Het begrip „openbaar" wilde hij
bepaald niet afhankelijk maken van het
heffen van entree. Men zou kunnen be
palen, dat het niet uit winstmotieven
heffen van entree een gebeurtenis niet
openbaar maakt.
(Zie verder elders in dit blad)
is in de afgelopen jaren door verschil
lende aardbevingen getroffen. In 1939
vonden in een periode van twee maan
den tienduizenden mensen de dood en
werd een groot deel van Anatolië ver
woest. In 1949 waren in hetzelfde ge
bied 437 mensenlevens te betreuren. In
1951_ in Noord-Turkije 74.
Gisteravond is een gebied in het Dar-
danellendistrict opnieuw door een
zware aardschok getroffen. Ook elders
hielden de schokken aan.
De aardbeving in Turkije is ook door
de K.N.M.I. in De Bilt geregistreerd.
Een der seismografen raakte onklaar.
De bodembeweging in ons land hield
enkele uren aan en bereikte maximum
uitslagen van enkele milimeters.
OOK IN Z.-AMERIKA
HE seismograaf van de Columbia-
universiteit te New York registreer
de gistei-morgen een „krachtige aard
beving" in Midden-Amerika, op 3000
km afstand. In Paramaribo (Suriname)
waar aardbevingen nagenoeg onbe
kend zijn, werd gistermorgen gedu
rende tien seconden een beving ge
voeld. Ook op het Franse Martinique
en op St. Maarten, alsmede op Trini
dad en Barbados werden aardschokken
gevoeld. Er is geen melding gemaakt
van slachtoffers.
Tsioeikov stelt voor:
Sovjet-autoriteiten in Duitsland heb
ben de Britten voorgesteld een Brits-
Sovjetrussische conferentie over proble
men aangaande de veiligheid in de
lucht te houden, aldus meldt het Oost-
duitse persbureau ADN.
Het voorstel was veryat in een brief
van generaal Tsjoeikov, hoofd van de
Sovjet-contrólecorumissie in Duitsland,
aan Sir Ivone Kirkpatrick, de Britse
Hoge Commissaris. Hierin wijst Tsjoei
kov het Britse protest over het neer
schieten van een Britse Lincoln-bom-
menwerper de vorige week aan de
Oost-Westduitse grens als onjuist
van de hand.
Op 12 Maart schond niet alleen de
Lincoln de Oostduitse grens, aldus het
schrijven van Tsjoeikov, maar verlie
ten ook twee andere Britse vliegtuigen
de Luchtcorridor naar Berlijn. Zij vlo
gen echter terug na de gebruikelijke
waarschuwingstekens. Een van deze
toestellen, een Viking, kwam zelfs 150
km. buiten de corridor. De generaal
verzocht de Britse autoriteiten Britse
vliegtuigen te instrueren zich strikt
aan de vliegvoorschriften te houden. Hij
zeide te betreuren, dat bemanningsle
den van de Britse bommenwerper het
leven hebben verloren.
Afschriften van de nota werden ge
zonden aan de Amerikaanse en de
Franse Hoge Commissaris.
In Londen acht men de toon van de
Sovjet-nota „redelijk". Men ziet er een
werkelijke wens van de Sovjet-Unie in
om in de toekomst incidenten te voor
komen.
Naar te Genève wordt vernomen, ver
trekt ex-koningin Narriman vandaag
met haar moeder per vliegtuig uit deze
stad via Parijs naar Cairo. Zij zou aan
vankelijk gisteren vertrekken, doch de
reis werd uitgesteld om een route te
vinden, die niet via Rome loopt, waar
Faroek en de jonge koning Foead de
Tweede vertoeven.
IN een gisteren gehouden persconferen
tie heeft president Eisenhower com
mentaar geleverd op de onlangs dooi
de Sovjet-premier Maienkov afgelegde
verklaringen, volgens welke de ver
schillen tussen Oost en West kunnen
worden opgelost door vreedzame rege
lingen. Hij zei, dat hij in de redevoe
ringen van Maienkov tekenen had be
speurd, waaruit blijkt dat hjj naar vre
de streeft. De Ver. Staten, aldus Eisen
hower, zijn altijd bereid minstens hal
verwege aan een Russisch vredesaanbod
tegemoet te komen. Onze regering zal
steeds de vrede met elk eervol en fat
soenlijk middel nastreven.
Aan het neerschieten van de Ameri-
kaanse straaljager en de Britse Lincoln-
hiervan rampzalig en verwoestend wer- bommenwerper moest volgens Eisenho
wer' geen bepaalde politieke betekenis
worden gehecht. Over een bezoek van
maarschalk Tito aan de Ver. Staten is,
volgens de president, niet gesproken.
Verwachting tot moreenavond:
RUSTIG WEER
Vannacht en morgenochtend op
nieuw op vele plaatsen mist en
nachtvorst. Morgen later op de
dag over het algemeen zonnig
weer maai- hier en daa. ook over
drijvende wolkenvelden. Overwe
gend zwakke wind uit Noordelijke
richtingen. Weinig verandering in
temperatuur.