Export vergrote productie in
1953 waarschijnlijk verzekerd
1
W.-Duitsland exporteert
zuivelproducten
FEIT
Ons onderwijssysteem zó slecht?
In toekomst aanpassing aan
afzetmogelijkheden geboden
Chimpansee doodde haar man
Voor het eerst sinds 1932 is
op Urk ansjovis aangevoerd
Zienswijze van een predikante
0
stuk voor
lage prijs!
isweaters
f 6.50
ien
mdies
f 5.95
f 1.70
schortjes
f 1.08
f 1.05
f 1.60
AANDIJK
Minister Mansholt over varkensvlees en eieren
Duitse markt biedt
goede kansen
MEENK'S POEDERS
,Kijk uit!"
m
„Verkeersdagen
voorrangsteken
Stagnatie in afgifte
kentekenbe wij zen
De KNAC dringt aan op
spoedige verbetering
Zullen Nederlandse
en commentaar
Hoorspel per telefoon
„Pas op de
hertog"
leveringen dalen?
Boesman start met zijn
ballon in Londen
Twaalf jaar voor moord
te Roosendaal
Herinneringen aan beroemde jaar 1931
Ansjovis kan niet aan
Afsluitdijk wennen
Meeste jeugd gaat
graag naar school
De vergiftigingszaak-Te
Lindert teruggewezen
jMdteEMMELt
Kwart van publiek
wil méér televisie
Bij dagelijkse uitzending
wil men toestel kopen
VRIJDAG 5 JUNI 1953
;en,
4
ste
rn f 5.95
ite
ïodel,
5 jr. f 9.90
•oekjes
e
kleu-
3 jr. f 4.50
don-
jaar
jaar
0
1 ge-
2.95 - f 2.35
aar
tjes,
uren'
jaar f 1.95
leren in de
ar.
odigd voor
irieven met
tn praktijk,
i en opzij)
(Van onze parlementaire redacteur)
MINISTER MANSHOLT gaf gistermiddag in de Tweede Kamer blijk
van een zeker, zij het getemperd, optimisme met betrekking tot de
afzetmogelijkheden tegen redelijke prijzen voor de gestegen varkens
vlees- en eierenproductie. Zulks naar aanleiding van een viertal vragen,
hem door ir Vondeling (P.v.d.A.) tijdens het traditionele vragenuurtje,
gesteld. Wel moest de minister inzake zijn voorspellingen het grootste
voorbehoud maken, daar de vergrote productie 5 procent voor het
varkensvlees en 30 procent voor de eieren vergeleken bij de tweede
helft van 1952 vrijwel geheel geëxporteerd zal moeten worden. Nu
is het een bekend feit, dat onze regering het over de exportmogelijk
heden niet alleen voor het zeggen heeft; integendeel voor een uiter
mate groot deel afhankelijk is van het beleid van andere regeringen.
Minister Mansholt had echter juist bericht ontvangen, dat de Britse
regering bereid is nog een extra 7000 ton varkensvlees op te nemen.
Bovendien achtte hij de vooruitzichten voor de export van vleeswaren,
met name naar de Verenigde Staten verbeterd. Aldus kunnen de
350.000 varkens, die ons land die jaar meer produceert dan in 1952
toen in totaal 2.650.000 practisch geheel werden geëxporteerd.
Met klem waarschuwde minister Mansholt echter, dat met verdere
uitbreiding der productie grote voorzichtigheid is geboden, daar het
export-maximum nu wel bereikt is.
Wel is van betekenis dat onze produc
tieverhoging in het najaar valt. Dit is
namelijk het geschiktste tijdstip voor
leverantie.
Ook voor de eieren-productie zal het
beleid er evenwel Op gericht moeten
zijn tot een aanpassing te komen. Het
overleg hierover is eveneens reeds
gaande, waarbij de wenselijkheid te ko
men tot een stabilisatie der eierprijzen
een der richtlijnen vormt.
TXE MINISTER meende, dat voors-
hands een noodsituatie al bijzonder
onwaarschijnlijk is, maar het reeds aan
de gang zijnde overleg tussen het be
drijfsleven, de Stichting van de Land
bouw en de overheid om te komen tot
een aanpassing van de productie aan de
afzetmogelijkheden dient met kracht te
Worden voortgezet.
Dit zelfde geldt voor de verhoging der
eierenproductie. Dit najaar zullen waar
schijnlijk 325 millioen stuks meer moe
ten worden uitgevoerd, aldus het totaal
op rond één milliard brengend. De mi
nister meende, dat dit wel gehaald zal
worden. Met name de Duitse markt, die
door de liberalisatie met de onze tot
een markt is geworden, biedt goede
kans voor het maken van redelijke prij
zen. Op deze grote markt van zeven
milliard stuks is honderd millioen meer
of minder niet van zo grote betekenis.
speciaal legen KOORTS.
KIESPIJN. HOOFDPIJN en
PERIODIEKE PIJNEN
VERVOLGENS maakte de Kamer een
begin met de behandeling van de
door minister Donker voorgestelde con
clusie inzake de eerste reeks van acht
vraagpunten voor het nieuwe Burger
lijk Wetboek. De eerste conclusie
een geheel ander systeem van grond
boekhouding verdient geen aanbeveling
werd zonder discussie door de Ka
mer aanvaard.
Over de volgende twee conclusies
daarentegen ontspon zich een ingewik
keld juridisch debat van vele uren. Bij
de tweede conclusie ging het hierbij
om de vraag of en zo ja, welke uitzon
deringen kunnen worden toegelaten op
de algemene regel, dat voor overdracht
van onroerend goed een authentieke,
dat wil behoudens geringe 'uitzonde
ringen zeggen notariële, akte is vereist.
De meerderheid van de Kamer was
eigenlijk alleen maar uit sociale over
wegingen bereid in beperkte mate ook
akten, opgemaakt door erkende zaak
waarnemers te aanvaarden. Minister
Donker daarentegen wenste ook uitznn-
deringen, bijvoorbeeld voor overdrach
ten door of aan bepaalde overheids
lichamen. Met de woorden van prof,
Gerbrandy (A. R.) „gelijke monniken,
gelijke kappen" wees de meerderheid
dit denkbeeld echter van de hand. In
dit stadium der discussie werd de ver
gadering voor bijna anderhalf uur ge
schorst om gelegenheid te bieden over-
"ppetemming te bereiken. Dit liep ten
slotte uit op een onbeantwoord laten
van de vraag hoe ver de uitzonderingen
zullen kunnen gaan.
De debatten over de derde conclusie
betreffen met name de kwestie of men.
gelijk de Kamermeerderheid dit wilde,
de door rechtspraak en bedrijfsleven
algemeen aanvaarde eigendomsover
dracht tot zekerheid nader in de. wet
zou regelen of hier met Be regering een
geheel nieuw beperkend instituut, het
registerpand, voor in de plaats zou stel
len.
l Advertentie Ing
el
Prins Bernhard zal Maandagavond 8
Juni om vijf minuten over acht uur in
een radiouitzending de Verkeersdagen
Inleiden, die van 8 tot en met 13 Juni
in het gehele land worden gehouden en
die ditmaal in het teken van De voor
rang'^ zullen staan.
Er is een instructierolprent vervaar
digd met medewerking van de politie te
Amsterdam, Haarlem en Hilversum.
Deze behandelt de voorrangsproble
men en draagt tot titel „Kijk uit!", te-
yens het motto van de komende 'ver
keersdagen. De film zal in vele steden
van ons land worden vertoond.
De politie zal met geluidsversterkers
de juiste voorrangsregels onder de
aandacht van het publiek brengen
Voorts zullen de 150 plaatselijke ver
enigingen van het Verbond voor Veilig
Verkeer en de 250 consuls de juiste toe
passing van deze regels propageren met
behulp van de nieuwe propagandawa-
gen, met affiches, strips, kleurplaten, lu
cifersdoosjes enz. Ook voor de kinde
ren, vooral op de scholen, zullen tij
dens deze verkeersdagen voorrangsde
monstraties worden gegeven
Zeer vele klachten hebben de KNAC
bereikt inzake de trage gang van zaken
bij de afgifte van de kentekenbewijzen
Was in het begin een periode van enige
dagen normaal, thans zijn vier tot vijf
weken oponthoud geen uitzondering.
Aangezien men gedurende die tijd het
motorrijtuig niet kan gebruiken, hetgeen
grote schade voor belanghebbenden be
tekent, heeft de KNAC bij de minister
van Verkeer en Waterstaat met klem op
•poedige verbetering aanged tongen.
Het is de KNAC gebleken, dat zelfs
Voor een simpele overschrijving geen
vlotte afhandeling mogelijk is. Ook in-
flien het hier een gebrek aan voldoende
personeel zoU betreffen. behoort hier
naar het oordeel van de KNAC ten spoe-
ln te worden voorzien De prijs
welke voor het kenteken moet worden
betaald geeft te meer recht op een snelle
«doening van zaken.
CANADESE LEGERAUTO'S VOOR
NEDERLANDSE MARINE
Canada zal deze maand 124 leger-
yrachtauto s naar Europa verschepen
krachtens de NAVO-overeenkomst tot
wederzijdse hulpverlening. Nederland
krijgt ten behoeve van de Koninkl
Marine 30 drietonners. Frankrijk 50
drietonners. België 20 drietonners
er» Noorwegen 4 drietonners en 20
kleinere wagens.
(Van onze Haagse redacteur)
Onder de door ons land uitgevoerde goederen hebben de zuivelproducten
altijd een zeer vooraanstaande plaats ingenomen. Een deel van de
zuivelexport was bestemd voor Duitsland en juist ten opzichte van dit
land constateert het officieel orgaan van de Koninklijke Nederlandse
Zuivelbond een merkwaardige ontwikkeling. In de laatste jaren is
VTest-DuitsIand namelijk boter, kaas en melkproducten gaan exporte
ren. In 1952 werd 1500 ton (overigens kwalitatief geenszins onberis
pelijke) koelhuisboter aan Engeland geleverd. De kaasexport, die vóór
de oorlog maar 200 ton bedroeg, liep op tot 4100 ton, terwijl aan
melkproducten werd uitgevoerd tot een waarde van 17 millioen Mark.
Daarmede is voor Duitsland de zuivelexport belangrijker geworden
dan de export van bier.
Tempora mutantur, nos et mutamur
in illis, oftewel: de tijden veranderen
en wij met hen. In het jachten van al
den dag merkt ge het niet zo, maar
als ge even rustig terugblikt, ziet ge
hetwel. De opvattingen van gisteren
en morgen dit genomen over een
ruimer tijdsbestek verschillen he
melsbreed. Wat een vorige generatie
nog veroordeelde of niet voor mogelijk
hield, is thans heel gewoon. Persoon
lijk herinneren wij ons nog uit onze
jeugd de dorpskapelaan die de doch-
teren zijner parochie van het rijwiel
'trok, omdat fietsen voor meisjes onbe
hoorlijk zou zijn en thans snorren de
nonnekes U per bromfiets voorbij, zich
trachtende aan te passen bij het tempo
des tijds. Geen dominee gaat meer in
rouwcostuum en met „hoge zije" op
straat, maar hij loopt blootshoofds en
in z'n colbertje door Gods vrije natuur.
ln dit licht bezien verwonderen we
ons er nauwelijks meer over dat de
Texelse onderwijzers hebben gevoet
bald tegen de geestelijkheid. Waar we
ons wel over hebben verbaasd en ver
heugd tevens, is, dat de kapelaans en
de dominees hier nu eens niet tegen
over, doch naast elkaar hebben ge
staan en dat ten deze de victorie van
Texel begon.
We lazen in de Texelse Courant, dat
dominee Van Rijn in topvorm was en
dat kapelaan Truyens een uitmuntend
schutter bleek te zijn. We lazen voorts,
dat ds Janse bijna werd gekraakt en
dat ds Klijnsma z'n kuiten wel zal heb
ben gevoeld. En toe lazen dit alles
warempel met pleizier, want er ble
ken twee prettige dingen uit. Primo,
dat de geestelijkheid van Texel te
midden van het volk wil staan en
secundo. dat rooms en protestant el
kaar op sportieve wijze vonden op een
terrein, waar slechts het dogma van
de scheidsrechter golS.
Natuurlijk zullen er zijn, die dit
geen vertoning vinden. Welnu, dat zij
zich ergeren. Wij voor ons lichten het
petje voor zo'n demonstratie van
saamhorigheid. Als heel Nederland dit
voorbeeld wilde volgen, waren we een
flink stuk op de goede weg.
En daarom roepen we mèt de
Texelse supporters:
„Hup. dominee!"
„Goed zo, kapelaan!"
De „sprookjes"-per-telefoon heb
ben in Wenen zo'n succes, dat de
telefoondienst heeft besloten de
sprookjes op te bouwen tot het
peil van korte radio-hoorspelen.
Totdusver werden de sprookjes
door de Weense moeder de gans
verteld aan kinderen, die nr „A-
0-60" draaiden, doch in het ver
volg zullen ook geluiden op de
achtergrond worden ingevoegd,
zoals het blaffen van honden en
het kraaien van hanen
Behalve deze sprookjes per te
lefoon kan de Wener, door be
paalde nummers te draaien,
voorts recepten, menu's, weerbe
richten, muzieknoten en inlich
tingen uit encyclopaedieën krij
gen..
IN het dierenpark van
Sydney (Australië) heb
ben twee vrouwtjes, een
berin en een chimpansee,
beiden een strijd op le
ven en dood geleverd: de
eerste om haar echtge
noot te redden van de
verdrinkingsdood, de
tweede om het mannetje
te wurgen met een der
schcmmeltouwen. De po
gingen van de eerste
mislukten, de toeleg van
de chimpansee slaagde.
De beer was bezig te
zwemmen, toen iemand
van het publiek hem met
een steen trof, waardoor
hij bewusteloos geraakte
Het vrouwtje wist hem
twee uur met de kop bo
ven water te houden,
terwijl de bewakers, die
de beesten niet konden
benaderen, in spanning
toezagen. Alle moeite was
vergeefs.
De chimpansee wierp een
schommeltouw om de
hals van het mannetje,
sprong op de schommel
en wurgde hem al schom
melend.
De directeur van het
park verklaarde: „Dit is
de afschuwelijkste moord
met voorbedachte rade,
welke zich hier heeft
voorgedaan". De chim
pansee had al verschei
dene malen geprobeerd
het mannetje te doden.
yOLGENS de „News
Chronicle" heeft het
Britse ministerie van
Luchtvaart een strikte
order aan alle posten van
de luchtmacht uitgevaar
digd om de hertog van
Edinburgh te ontraden in
straalvliegtuigen te vlie
gen, hetzij als piloot,
hetzij als passagier.
„De Raad voor da
Luchtvaart is van opvat
ting dat, zolang de kwes
tie van het vliegen van
de hertog niet geheel
(vermoedelijk met da
Koningin zelf) is gere
geld, de verleiding tot
het maken van een vlucht,
zonder dat hiervoor van
tevoren overleg is ge
pleegd, dient te worden
vermeden".
„Het wordt niet raad
zaam geacht voor de
echtgenoot van de ko
ningin om zelfs maar
korte vluchten te ma
ken, zonder dat het Pa
leis hiervan weet", aldus
het blad. Deze zomer zal
de hertog een groot aan
tal posten van de R.A.F.
bezoeken. Hij behaalde
onlangs zijn brevet om
solovluchten te maken in
een oefentnestel. Tot dus
verre maakte hij twintig
vlieguren. Voor het be
sturen van een militair
vliegtuig zijn normaal
200 vlieguren vereist.
Het orgaan van de Koninklijke Ne
derlandse Zuivelbond waarschuwt er te
ven deze ontwikkeling te onderschatten
Want al zal Duitsland noch kwalitatief,
noch kwantitatief tegen ons kunnen
concurreren, het tekent de afnemende
behoefte van West-Duitsland aan zui-
velinvoer.
Het komt ons voor, dat er vooralsnog
voor ons land weinig reden is tot onge
rustheid. Niet alleen, omdat de geëxpor
teerde kwanta boter en kaas ten op
zichte van wat we in ons land gewend
zijn, zeer miniem te noemen zijn, maar
ook omdat Duitsland slechts gedurende
een korte periode in de zomermaanden
tot uitvoer van zuivelproducten in
staat is en de rest van het jaar en voor
al in de wintermaanden op import is
aangewezen. Een vergelijking van de
productie en de consumptie van zuivel-
artikelen valt in ons land ten gunste
van de productie uit. Wij produceren
meer dan we kunnen opsouperen. In
Duitsland is dat omgekeerd.
De mogelijkheid van zuivel-export
naar Duitsland blijft dus voor ons land
bestaan. De eigen productie in Duits
land zal zeer slechts een geringe iri-
vloed uitoefenen op de totale Duitse
importbehoefte aan zuivelproducten en
het hangt dus van ons land zelf af, of
net een zodanige prijs kan vaststellen,
dat het op de Duitse markt de buiten
landse concurrentie het hoofd kan bie
den.
Het gemeentebestuur van Chelsea,
een voorstad van Londen, heeft de
Haagsche Ballon Club verzocht Neder
landse ballonvaarders naar de kro
ningsfeesten af te vaardigen. Deze uit
nodiging is aanvaard. Zaterdagmiddag
zal voor de eerste maal een Nederland
se ballon in Engeland starten.
Balloncommandant is Jan Boesman,
terwijl ook mevr. Nini Boesman en de
heren C. de Vos Klootwijk en A. Th,
visscher de luchtreis zullen meemaken,
ue opstijging geschiedt in Londen uit
,uln yan het historische Royal Hos
pital, gelegen aan de Theems, dicht bij
Buckingham Palace.
ei^T?ens«moorc^ °P de 29-jarige arbei-
i ver°ordeelde de Bredase
rechtbank gisteren de 31-jarige Roosen-
aaalse chauffeur H. M. tot een ge
vangenisstraf van twaalf jaar ,net af-
Pe vrouw van het slachtoffer, de
H. kreeg wegens mede
plichtigheid aan deze mrord zeven jaar
Veertien dagen geleden
de officier van jnstjtip te^p^ ieder
vijftien jaar gevangenisstraf geëist.
VOOR HET EERST sinds 1932 is in de nacht van Woensdag op Don
derdag op Urk weer ansjovis aangevoerd, die hier verwerkt zal worden
door de firma Bakker en Schrijver. Als de vangst goed blijft, zal
hierdoor voor heel wat Urker jongelui weer een paar weken het werk
voor het grijpen liggen. In 1931, het laatste goede „ansjovisjaar" voor
Urk, voordat de Afsluitdijk gesloten werd, is hier voor enkele honderd
duizenden guldens ansjovis verwerkt en verhandeld. In tegenstelling
lot de haring, die altijd op gezette tijd de Zuiderzee binnenkwam, Het
de ansjovis soms een of twee jaren verstek gaan. In 1931 echter werd
het op Urk, beroemde jaar 1890 ver in de schaduw gesteld wat betreft
de aanvoer van ansjovis. In de tientallen zouterijen ter plaatse werd
voornamelijk door vrouwen en kinderen, deze vis gekopt, gebundeld
en in ankertjes geperst. De vaatjes werden gezegeld en naar de vemen
te Amsterdam gevoerd. Het was een kostelijk jaar voor de Urker
vissers en tientallen nieuwe woningen verrezen aan de rand van het
oude dorp.
schijnsel verklaard worden uit het feit,
dat ansjovis niet zo regelmatig trekt als
haring, die altijd in het voorjaar de
Zuiderzee binnenkwam, terwijl ansjo
vis vrij ongeregeld de Zuiderzee bin
nen zwom. De nakomelingen van de
vroegere Zuiderzee-ansjovis zouden
meer jaren nodig hebben om te leren,
dat de Zuiderzee is afgesloten dan de
nakomelingen van de Zuiderzeeharing,
die na zeven geslachten haar koers ra
dicaal verlegd hebben.
Hoe het ook zij, er is buiten de Af
sluitdijk weer ansjovis gevangen. De
prijs is echter nog niet hoog en de vis
sers hebben dan ook besloten een op-
vangregeling in werking te stellen en
de ansjovis zelf te houden, zodra de
prijs beneden een bepaald bedrag komt.
Ansjovis moet evenwel direct na de
aanvoer worden verwerkt en daarom
wordt de vangst onmiddellijk per
vrachtauto van de Afsluitdijk naar Urk
gebracht.
Voor de handelarenbleek dit ansjo
visjaar niet zo bizonder gunstig ie zijn
geweest, want de vangst van 1931 bleek
slecht houdbaar en ansjovis moet en
kele jaren goed kunnen blijven in het
vaatje. In ieder geval waren de vissers
er wel bij gevaren.
Haring en ansjovis verdwenen van
het IJselmeer en haring komt zelfs
niet meer op de Wadden aan de buiten
kant van de Afsluitdijk. Met ansjovis is
het echter een ander geval. Zo af en toe
tracht een nieuw ansjovisgeslacht naar
binnen te komen, maar stuit dan op de
Afsluitdijk. Misschien moet dit ver-
Da Fred. W. Rappold te Alkmaar
verzoekt ons opneming van het vol
gende:
Uet komt mij waarschijnlijk mij
niet alleen langzamerhand als
een modeverschijnsel voor, af te ge
ven op ons onderwijssysteem. „Aan de
jongste en oudste jeugd moet de ver
veling van het naar school gaan wor
den ontnomen, aan onze kinderen moet
plezier in de lessen worden gegeven"
heet het ongeveer in een recente
publicatie.
Hoe is de werkelijkheid, wie kan er
over oordelen? Ik zal mijzelf, hoop ik,
niet een te groot woord aanmatigen,
noch mijn persoonlijke ervaring als de
enig mogelijke voorstellen. Maar, ik
meen wel enigszins te mcrgen meespre
ken, en wel uit jarenlange ondervin
ding. Wette .buitenstaander kan jaren
lang wekelijks een morgen op een
Openbare Lagere School vertoeven
(van een andere heb ik geen onder
vinding); wie de sfeer peilen zoals hij
(zij), die ditzelfde voorrecht heeft,
jaren lang, op een namiddag-uur bij
het voortgezet onderwijs, en wel op
verschillende scholen? En niet alleen
gaf ik schoolcatechisatie aan verschil
lende inrichtingen op meer dan één
plaats, maar ook had ik mijn eigen
catechisatie in de leeftijd van 1220
jaar gedurende tientallen jaren, me
rendeels scholieren. Hoe vaak ving ik
ze niet op, als ze in felle bewogenheid
om dit af dat gebeuren, om die of die
leraar etcaan de Kerk kwamen.
Maar, ik ken ook, door persoonlijke
jarenlange omgang, geest en mentali
teit van verscheidene leraren. Ik weet.
hoe zij over hun werk en de hun toe
vertrouwde leerlingen met hun belan
gen, denken en spreken. Niet de ge
lukkige uitzondering onder hen, maar:
globaal, over het algemeen.
En dit is de reden, dat ik het waag
U dit schrijven toe te zenden, in de
zekerheid, dat U het onverkort wilt
opnemen. De grote meerderheid van
onze jeugd over de hele linie gaat
„graag" naar schooi. Dat mag eerlijk
heidshalve eens uitgesproken worden.
Zover hebben de leraren van jong tot
oud het dan toch maar gebracht. Zij
hebben hun oor te luisteren gelegd en
er is al heel wat veranderd in de loop
der jaren. Het is niet waar, dat het
alleen om „domweg weten" gaat en
niet om „algemeen inzicht", enz. enz.
Het is niet meer: pomp bet erin, stomn
het erin, 't kinderhoofd is hol. Er
wordt met een ontzaglijke toewijdine
rekening gehouden met het kind. met
Uw Vind. ik weet. dat waar is. wat ik
schrijf, over de gehele linie. Al wor
den er na'unrlijk ook fouten gem'akt.
en alles blijft mensenwerk.
Maar, de vernieuwing i« onderweg.
Overal speurbaar! Hebt U klachten,
leg dan duidelijk de vinger op de
wonde (n). Er gebeurt heel wat achter
de schermen in de onderwijswereld,
en er komt al heel wat over het voet
licht, ten bate van onze kinderen. En
Uw liefdevolle belangstelling (die U
ingeeft, Uw klachten te uiten), moet
zeker voortgaan met ,in levend con
tact met de school, zo goed als met
Uw kind, wegen te zoeken ter verbe
tering hier en ter algehele vernieu
wing daar; vooral ook: U grondig op
de hoogte te stellen van wat wezenlijk
al gebeurt. Natuurlijk moet er nog
veel „anders" worden, o.a. met de exa
mens. Maar dit vraagstuk is zeer ge
compliceerd voor wie zich er wezen
lijk in verdiept. En vergeten wij daar
bij nooit, dat Nederland met zijn on
derwijs toch maar dit bereikt heeft,
dat een onevenredig groot aantal fi
guren voor leidende functies op élk ge
bied uit ons volk graag gekozen wordt
door de betreffende instanties onder
welhaast alle andere volkeren
Daarvan profiteert straks misschien
ook Uw zoon of dochter, dank zij „ons"
onderwijsd.w.z. de leraren, die
onder goed en onder kwaad gerucht
gestaag doorwerken. Maar, lezers, laten
wij meer bedenken, dat de 'positie van
de leraren van onze kinderen zó be
hoort te zijn, dat ouders met een ge
rust hart hun spruiten die carrière
kunnen laten kiezen, en dat de
leerlineen zeiven haar begeren. Daar
aan ontbreekt wel wat, èök door óns
critiserenEn wat doet gij als dit
straks, leidt tot een grandioos leraren
tekort? 't Is nu vaak: ongelooflijk hard
werken (ik ken de practijk!) voor een
gering salaris (vergeleken met wat in
de bedrijfswereld verdiend wordt), en.
bloot staan aan veel critiek (niet altiid
billiik) bij een maximaal bezette werk
week.
Toch is er nauwelijks een meer vol
doening schenkend, nauwlijks rijker
werk denkbaar, dm aan de vorming
van jeugd te mogen arbeiden. Wie
jeugd kent, ook die van nu (als die
van alle tijden!), weet, dat zij onze
hoop en onze verwachting meer dan
waard is.
liet deed ons goed een zo hartstochte-
lijk antwoord op ons hoofdartikel
van 29 Mei, dat wij plaatsten onder de
titej „Velveten Categorie", te mogen
ontvangen. Er zou over de onderwijs
vernieuwing eigenlijk veel meer moe
ten worden gezegd. De schrijfster dan
meent ons te moeten tegenwerpen,
dat de leerkrachten toch met zoveel
liefde en begrip hun taak vervullen.
Hebben wij dn misschien geschreven,
dat zij zulks niet deden? Integendeel,
indien wij ook maar één ogenblik de
overtuiging haddpn, dat de leerkrach
ten in ons land niet iets van „roe
ping" voelden, toen zij dit vak kozen,
dan waren wij al héél spoedig uitge
praat.
Neen, ons stuk ging in het geheel
niet tegen deze onderwijsmensen.
Slechts tegen het feit, dat zij „belast
en beladen" zijn „met een systeem,
dat met de moderne ervaringen van
de paedagogie nauwelijks enige aanra
kingspunten meer heeft". Het ging en
g?at ons niet om de onderwijzer of
leraar, maar om het ijzeren systeem,
waaraan zij hoe dan ook (wij bedoelen
op plezierige of onplezierige wijze)
moeten vasthouden, indien zij hun pu
pillen willen klaarstomen voor de vol
gende klas, de volgende school en het
volgende examen. Dit woord „klaar
stomen" is zelfs een ge-ijkte term ge
worden!
Het afschuwelijke is juist, dat zoveel
liefde en begrip worden opgevreten in
de onbuigzaamheid van het „weten",
de „overgangseis", de „examen
opgave", waaraan het kind niet het
uitzonderlijk begaafde, maar het nor
male op een bepaald tijdstip moet
voldoen.
Het is ons niet bekend of onze op-
ponente op de hoogie is van de moei
lijkheden, die de jeugd thuis binnen
brengt. Daar „reageren" de kinderen
de zenuwspanning van de dag af en in
het kwaadste geval komen zij terecht
bij kinderpsychiaters, die (waar zij zijn)
meestentijds een drukke praktijk heb
ben.
Er is onlangs een Amerikaan ge
weest, die na een uitgebreide studie
van ons onderwijssysteem te hebben
gemaakt, opmerkte, dat wij „bezig zijn
ernstig tegenover onze jeugd te zondi
gen". Niet de mensen, maar het
systeem.
Wij weten wel heel zeker, dat menig
leraar kinderen het diploma moet wei
geren, alhoewel hij zich in zijn hart er
van bewust is, dat deze „gezakten"
wellicht beter geschikt waren voor een
verdere en diepere opleiding dan „ge
slaagden", die het best een rijtje on-
ïegelmatige werkwoorden konden af
raffelen.
Het lerarentekort is zonder twijfel
mede een gevolg van het feit, dat juist
de grootste idealisten het scherpst in
zien, dat deze „eisen" bepaald tot
„frikkerij" moeten leiden! Daarvoor
bedanken zij.
Er is, geachte opponente. in vele van
onze opvattingen een fundamentele
wijziging gekomen. Ook voor wat het
onderwijs betreft. Onze kinderen leven
niet meer zo als vroeger in een veilig
huisje, beschermd tegen de ongunst der
tijden. Zij worden door het leven zelf
al op jopgp leeftijd meegezogen. Mo
derne ouders vinden dat wel goed zo.
Maar zij voelen daarom te duidelijker
het feit, dat de manier, waarop de
geest van het kind wordt ontwikkeld
in het schoollok-al al van de eerste
klassen af, bij deze snelle levens
verandering is achtergebleven.
Dit is de reden waarom naar ver
nieuwing over de gehele linie wordt
gezocht, opdat tenslotte goedwillende
en idealistische mensen, als onze leer
krachten tenslotte jongelui aan de
maatschappij afleveren, die in zich de
mogelijkheid hebben dat vreemde
leven „aan te kunnen".
Want daarom gaat het.
Zelfs om niets anders.
In zijn arrest van gisteren verwees
het Gerechtshof te Arnhem de zaak
tegen de 53-jarige landbouwer D. J. L.
te Heelweg, gemeente Wisch, naar de
rechter-commissaris voor een ader on
derzoek naar de geestvermogens van
deze verdachte. Tegen L. was veertien
dagen geleden, wegens vergiftiging van
drie van zijn buren (de familie Te
Lindert), op 29 Juli 1952, levenslange
gevangenisstraf geëist.
FI. 115.000.000 IN RAMPENFONDS
In totaal is thans bij het Nationale
Rampenfonds een bedrag van f 115
millioen binnengekomen. Sinds Woens
dag is er nl. wederom honderdduizend
gulden bijgekomen.
Zeli geschilderd^
met TJALLEMA'S
Stootvast Heoggfanxond
BBBéwKi varichlltende kleuren u
Fabrikante: Fa. Gebr. Tjallema« Sneek
(Advertentie, Ing. Meö.)
ENIGE weken geleden dus vóór de
dagelijkse televisie-uitzendingen uit
andere landen stelde het Nederlands
Instituut voor de Publieke Opinie de
volgende vraag:
„Er zijn tegenwoordig twee tele
visie-uitzendingen per weekéén op
Dinsdagavondéén op Vrijdagavond.
Vindt U dat er meer televisie-uitzen
dingen moeten komenof minder, of
het aantal zo laten?"
Ruim een kwartnl. 26 procent van
het publiek vindt dat er meer televi
sie-uitzendingen moeten komen; 28
procent wil het bij twee uitzendingen
per week laten. Drie procent wil min
der en zeven procent helemdal geen
televisie in de aether (36 procent geen
oordeel).
Op Nipo's tweede vraag: Als er
elke avond goede televisieuitzendingen
warenzoudt u dan een televisietoe
stel kopen of niet?" antwoordde 26
procentdus ook ruim een kwart:
„Als er dagelijks televisie-program
ma's waren zou ik een toestel kopenn
Het zijn niet alleen rijke mensen die
dat zeggen. Van degenen, die een be
vestigend antwoord gaven, behoorde
24 procent tot de inwoners met de
laagste inkomens en 2n vrocent tot die
met laoe inkomens. Van de midden
klasse 33 pet zijn van de welgestelden
42 procent