NAALDEN WERKEN W Het geslaagde
SASKIA
Denk aan een kort jasje!
Zomergroenten op tafel
en op het
werkstuk
Vakmanschap - toewijding - geduld
ide werken
dkampioenschap
ploegen
W.-Friesland
sociale loupe
igtenhorst Meyer
verleden
Borduurkunst in
vijf eeuwen
DOOR
Niet alle hebben zelfde
voedingswaarde
BOEKEN
BULLETIN
Boeken van de zee
ter gelegenheid
I op het orgel in
de jury van de
e Lady Susi Jeans
Nederlandse meester'
gstelling voor dit
meert. Zou het zijn
irak en er dus voor
variaties over Puer
van Sweelinck, wer-
werken van Kerck-
Luyten, C. van Meert
speelde deze werken
ke stijl en te "'sch
Hij besloot met een
mprovisatie over een
endrik Andriessen. Dit
;rste orgel-recital had
ste, geen werken van
concert-repertoire te
staan zeer veel min-
aar zeer waardevolle
n de orgelliteratuur;
de concerterende ju-
njk de aandacht willen
toehoorders met hun
nslag zullen hier zeker
zijn.
W. Schreurs.
ober 1953 zal te Coboury
het eerst een wereld-
in het ploegen worden
Nederland is uitgeno-
een team van 3 perso-
digen, nl. 1 teamleider
Om tot een zo goed mo-
mdse afvaardiging te ko-
Dinsdag 28 Juli van 1
H 27 bij Espel in de
Ider een selectiewed-
seerd. Hieraan zullen 18
11e delen van Nederland
ploegd zal worden met
dgaande ploegen, achter
d wordt gehouden on-
:an de volgende organi-
de deelnemers aanwii-
Nederlandsch Land-
Christeliike Boeren- en
Algemene Nederlandse
-driifsbond: Nederlandse
andarbeidersbond: Neder-
'liike Landar.beidersbond;
atholieke Landarbeiders-
Jeusdedit"; Christelijke
en Tuindersbond; Plat-
Gemeenschap Neder-
heeft een opdracht ver-
e onderzoekingsinstituten-
onderzoek in te stellen in
die met het oog op de
en culturele ontwikke-
aandacht behoeven.
ten zijn het Instituut voor
zoek van het Nederlandse
Sociaal Kerkelijk In-
Sociologisch Instituut van
Kerk. Voorts zal het Land-
ch Instituut door een be-
enige specifieke pro-
agrarische sector nader be-
lgende volgorde zullen deze
een onderzoek worden on-
uid-Oost Drente, Zuid-West
rd-Oost Overijself Noord-
abant, Noordelijk Limburg,
Zuid-West Gronin-
West-Friesland en Ooste-
e leeftijd is in Den HaaJ
componist Bernhard van
rst Meyer. De crematie is
Voensdag.
an den Sigtenhorst Mev-
7 Juni 1888 te Amsterdam
ontving zijn opleiding voof
inton Tierie en voor piar'
Pauw. Aan het conserve
isterdam ontving hij voort!
ipositie van Dan.
nard Zweers. en ensemb}e
öntgen- Hij voltooide ziln i
rijs. Münehen en Wenen.
was hii te 's-Gravenhage
componist en leraar voor j
oositie en piano. Hii was
renningmeester van de ver.
Nederlandse Muziekge-
'an ziin hand verschenen
ver „Jan P. Sweelinck en
ntale muziek".
teller verduisterde
brieven
eis heeft de Amsterdam'
gisteren de 51-jarige Py'
diteur R. F. uit Amster-
verduistering van ec,
brieven veroordeeld 1
•angenisstraf met aI j
inden voorarrest en met
van het resterende Jj
maanden voorwaarde
iet een proeftijd van
had jarenlang
hij in zijn handen
en. Hij speurde stee
waarin zich geld be
:as evenwel een zeer g
uitgebracht. Hi.l had
illes ontzegd te"?1??;®,, te
i behoorlijke RPlel°^-\ke
idien stond zun z be.
durend onder doperse
etgeen hem op veel
staan.
f. v. d. Berg ridder
erlandse Leeuw
an den Berg de sche'de
eeteur van de R 3 - cmd
ildende Kunsten, is ben
de Orde van de Ned 0,
t heeft de minister re„
J. M L. Th. Cals. fste h.
tijdens een afseheidsple
aula der academie.
T
ZATERDAG 18 JULI 1953
HET IS ALTIJD EEN GENOEGEN een van de fraaie patriciërs
huizen aan de oude Amsterdamse grachten binnen te treden en bewust
de sfeer te ondergaan, welke in een dergelijk huis heerst. Vele eeuwen
hebben hun stempel op het marmer van stoepen en gangen gedrukt,
dat soms door de vele passage een weinig uitgesleten is, en het hout
werk van warmkleurige lambrizeringen spreekt van de grote liefde en
zorg, waarmee zo'n huis gebouwd en onderhouden werd. Hoeveel te
meer ondergaan wij deze sfeer, wanneer wij het prachtige 17de eeuwse
patriciërshuis aan de Herengracht betreden, waarin thans een der
Gemeentemusea, het museum Willet Holthuysen gevestigd is. Reeds
voor het binnengaan is het ons nog eens duidelijk geworden, dat het
niet voor niets was, dat deze gracht vroeger de bijnaam ,,de deftige
gracht" had, in tegenstelling tot de Prinsengracht, die „de werkende"
genoemd werd en ook nu nog op sommige gedeelten druk als laad- en
losplaats en niet te vergeten vaarwater, gebruikt wordt.
De sfeer in dit huis past wonderwel bij het hier thans tentoongestelde
borduurwerk uit vele delen der wereld en uit vele tijden; de romantiek,
die wij in zo vele van de geborduurde voorstellingen aantreffen, voelen
wij om ons heen wanneer wij door de ruime, hoge kamers dwalen of
de mooie trap bestijgen. Evenals met de tentoonstelling „Kant en
Kunst van twee jaar geleden valt nu ook weer bij deze, „Naalden
werken wonderen op, dat deze omgeving toch wel zeer geschikt is
voor het tentoonstellen van dergelijke uit vroeger tijden overgeleverde
cultuuruitingen, geschikter naar het ons voorkomt dan een museum
van moderner allure zou zijn. Amsterdam kan zich dan ook gelukkig
prijzen met het bezit van verschillende Stedelijke Musea, waardoor
het mogelijk wordt de tentoonstellingen zo te verdelen, dat zij het beste
tot hun recht komen.
DE TENTOONSTELLING „Naalden
werken wonderen" is gewijd aan de
I kunst van het borduren, het met
I naald en draad versieren van weef-
I seis. Misschien wel de meest verbrei
de. misschien ook wel de oudste van
vorm van kunstnijverheid. Men vindt
er voorbeelden van bij de Chinezen
en Indianen, bij de oude bewoners
van Mexico en bij de Babyloniërs, bij
de Indiërs en bij bewoners van het
Westen. Helaas is het materiaal te
vergankelijk om ons de ouderdom
van deze kunst te bewijzen, doch af
beeldingen op steviger ondergrond,
b.v. vazen en wandschilderingen, en
niet te vergeten, de beschrijvingen,
verkondigen ons veel over de bor
duurkunst van vroegere bewoners
der aarde. Het is dan ook niet te ver
wonderen, dat een particuliere ver
zameling, als die waaruit deze ten
toonstelling is opgebouwd, voor het
grootste deel bestaat uit stukken uit
de laatste vijf eeuwen, toch al een
respectabele leeftijd voor borduur
werk! Enkele uitzonderingen zijn een
zeldzaam stuk brocaat uit Sienna (Ita-
lie), uit de veertiende eeuw en een
fragment van tapisserie in gobelin
techniek uit Mexico, dat omstreeks
de tiende eeuw gemaakt moet zijn.
De stukken xijn naar chronologische
volgorde in de verschillende zalen inge
deeld, waardoor een vergelijking mogetijk
is tussen de motieven,- die in dezelfde tijd
in verschillende landen in zwang waren.
Wij zien dan na hel verval in het midden
van de 14de eeuw een opkomst van het
borduurwerk in Engeland tijdens de re-
gering van Elizabeth I, die zelf bij haar
dood meer dan 1000 japonnen, meest ge
borduurd achterliet. Tot deze opleving
hebben ook de invoer van zijde uit de
I ^rvant en de fabricage van stalen naalden
bijgedragen.
Toen in de 17de eeuw de kleding so
berder werd en het borduurwerk
daarop minder overdadig, kwam het
petit point borduurwerk weer meer
naar voren, toegepast op tassen, kus-
senovertrekken, doosjes en panelen,
I waarvoor dikwijls Bijbelse voorstel
lingen gebruikt werden. De voorkeur
I voor het Oude Testament boven het
I Nieuwe vinden wij overal, waar de
1 Kerkhervorming bestendigd werd. Een
R andere techniek uit het begin van de
I l'de eeuw is het z.g. „stumpwork",
II Waarbij door opvullingen relief werd
aangebracht, speciaal ook weer op
Panelen, banden van Bijbels en doos-
jes. Handigheid en geduld prevaleer^
I den hier boven goede smaak en de
I dikwijls vrij onbeholpen uitbeeldingen
I worden in onze ogen nog vreemder
I door de kaalhoofdige personages, met
gezichten van een lapje satijn. Het
menselijk haar. dat oorspronkelijk als
hoofdbedekking was aangebracht, is
In de loop der tijden afgevallen.
Na deze periode kwam het in de
18de eeuw in zwang om combinaties
I van schilder- en borduurwerk te ma-
i ken. Hierbij werden dan Lichaamsde-
i len, lucht en landschap in waterverf
l uitgevoerd en het overige der voor
stelling, dus kleding. *haar, vachten
van dieren en boombladeren, werden
geborduurd.
Frankrijk maakte in die tijd fraai
borduurwerk, met toepassing van kra
len.
Behalve de reeds genoemde ziet
men in deze zalen o.a.voorbeelden van
versiering van kerkelijke en wereld
lijke kleding, waarvoor borduurwerk
in de loop der eeuwen steeds een ge
wild middel was, en kleine siervaas-
jes, geborduurde zijde, aan de achter
kant versterkt met perkament; zak
doeken met prachtige geborduurde
brede rand, zoals een jongeman aan
zijn verloofde ten geschenke behoorde
te geven (kosten ca. 1000.per
stuk in de 19de eeuw); tafelgoed en
huishoudlinnen, portefeuilles, tasjes en
beurzen; ook ingewikkeld geborduur
de kinderkleding, waar de moeder
maandenlang iedere dag aan gewerkt
moet hebben; pantoffeltjes; zelfs een
bidmatje uit Perzië; uit de Philippij-
nen borduurwerk op ananasvezel; een
mantel van Chinese mandarijn, op
poppenformaat; en vooral ook de al
leraardigste merklappen, zoals kleine
meisjes die in de 17de, 18de en 19de
eeuw maakten. Wat daar al niet op
gezwoegd moet zijn door die 8- of 11-
iarigen, zoals ze trots zelf er op gebor
duurd hebben, meestal onder de vro
me spreuk, waaruit te lezen valt
waarmee hun gedachten zioh tijdens
dit werk hebben beziggehouden.
EVENALS DE IN HET BEGIN van
dit artikel reeds gememoreerde ten
toonstelling „Kant en Kunst" is ook
de hierboven aangeduide geheel op
gebouwd uit de verzameling van het
Engelse echtpaar Jacoby-Iklé. Hoe
uitgebreid de verzameling ook is, het
persoonlijk cachet is onmiskenbaar,
waarbij nog komt, dat men er bij de
keuze van de stukken voor deze ten
toonstelling niet naar gestreefd heeft
de ontzaglijke opgaaf te vervullen om
een historisch verantwoord overzicht
te geven van de ontwikkeling der
borduurkunst over de gehele wereld
in de loop der tijden. Voor een der
gelijke expositie, die ongetwijfeld ook
niet uit één verzameling bijeen te
brengen zou zijn, zou men immers
een veel grotere ruimte dan hier be
schikbaar behoeven!
Maar al geeft deze tentoonstelling
dan geen historisch overzicht, zij laat
duidelijk zien, wat borduurders (man
nen zowel als vrouwen) in verschil
lende tijden en landen hebben ge
presteerd. De stijl van de tijd heeft
men met grote toewijding en meest
al ook vakbekwaamheid in kleine
steekjes vastgelegd en wanneer men
de hieruit ontstane werken bij elkaar
ziet, dan wordt het duidelijk, dat ook
deze kunst van de naald wel degelijk
een uiting van cultuur is.
Jammer genoeg is in onze eeuw het
borduren als volkskunst bijna geheel
teloor gegaan. Er wordt nog wel ge
borduurd, doch ook hier is de nivelle
rende invloed van de massaproductie
onmiskenbaar. Patronen, zowel een
voudige als meer ingewikkelde, koopt
men kant en klaar om deze door mid
del van een strijkbout op de te ver
sieren stof aan te brengen, of dikwijls
is dit ook al in de fabriek gedaan, en
koopt men de stof met opgedrukt pa
troon. Ook de borduurmotieven, die
als voorbeeld in tijdschriften worden
gegeven kunnen in dit opzicht niet
helpen. Ongeacht wat zij al dan niet
aan aesthetische kwaliteiten bezitten,
zij laten geen ruimte voor de eigen
fantasie en juist daarin kan de artis
tieke waarde van een handwerk lig
gen en de persoonlijkheid van de
maakster zich laten gelden. De enige
maanden geleden te Purmerend ge
houden handwerktentoonstelling kan
een duidelijke waarschuwing zijn. Ge
lukkig worden er door verschillende
personen en verenigingen, o.a. door
de stichting „Goed Handwerk", po
gingen gedaan deze kunst tot nieuw
leven te wekken, en het is te hopen,
dat velen gelegenheid en vooral tijd
zullen vinden hun creatief vermogen
in voor onze tijd geëigende vormen
te uiten. Een bezoek aan de tot 15
October (tijdens het Holland Festival
ook Vrijdags en Zaterdagsavonds van
8-11 uur) geopende tentoonstelling in
het Museum Willet Holthuysen zal
zeker inspirerend kunnen werken!
ER WAS ONLANGS een aardige
jonge huisvrouw, die, boordevol ge
dachten en overwegingen, het zwijgen
niet langer harden kon. Dus greep zij
naar de pen en schreef een lange
brief aan Saskia.
Dat heeft diezelfde Saskia, als im
mer, veel deugd gedaan, en zij heeft
het epistel, van aantekeningen voor
zien, zorgzaam weggeborgen om te
zijner tijd te beantwoorden.
Maar nu wij aan dat antwoord toe
zijn en de dichtbekrabbelde velletjes
naast mijn blocnote liggen: nu stijgt
mij een diepe zucht uit het hart en
weet ik met mijn repliek niet goed
raad.
Want dit is zo'n echte, onversneden
vrouwenbrief, zo een die zo goed ge
meend en zo slecht uitgevallen is. Zal
de briefschrijfster niet al te boos op
mij zijn als ik hier een heel zachtzin
nig critiekje op haar afvuur? Trou
wens: op haar niet alleen, maar op
het gros van de brievenschrijvende
vrouw-mensen, die veel beter zijn dan
zij zelf willen weten. Maar die met
haar goede eigenschappen en bedoe
lingen zo weinig effect sorteren, om
dat zij die geestelijke bagage zo slor
dig uitstallen.
Ik waag het er op, hier een zacht
moedig maar dringend vermaan te la
ten horen. Vooral terwille van die
schrijvende lezeressen zelf, die elk op
haar manier de dingen in deze samen
leving zo graag stevig op hun poten
zouden willen zetten en het lukt
toch maar zo bar slecht. Mag ik u
dan met een weinig goede raad, en
dat gratis, van dienst zijn?
Mijn aardige jonge huisvrouw be
gint dan aldus: „Allang had ik ook u
eens willen schrijven, maar steeds heb
ik de brieven weer verscheurd. Ik
heb, geloof ik, geen geduld om mijn
gedachten goed uitgedrukt op papier
te zetten; daarom lees ik deze beslist
niet weer over, en mocht hij vol on-
volkomenheden zitten, vergeeft u het
mij maar.
Om met dat laatste te beginnen:
nee, dat doet Saskia met heel haar
veel te goede hart in dit geval nu eens
niet. Want even verder vertelt deze
jongedame dat zij erg van serieuze
muziek houdt, vooral van Bach. Als
dat zo is, mag zij nooit en te nimmer
laboreren aan gebrek aan geduld, be
heersing en orde.
Want zo iemand, dan is de grote
Johann Sebastian wel de verpersoon
lijkte beheerser vafTtfë" matëiTü, "üe
ijzeren zelfbedwinger, de schepper van
een sublieme orde. Zijn muziek, voor
wie de moeite neemt die aandachtig te
bestuderen, gehoorzaamt in haar
structuur aan welhaast wiskundige
formules. En desondanks, of misschien
juist daardoor stijgt zij tot zulke ver
rukkelijke hoogten en bereikt zulke
mateloze diepten.
Wie dus naar Bach wil luisteren
mag geen ordeloze, verwarde, geeste
lijke bagage met zich voeren. Die kan
eerst genieten als hij in de eigen ziel
orde en rust heeft geschapen.
DAT KLINKT verschrikkelijk
streng, niet waar? en misschien ook
wel een tikje overdreven. Kunnen wij
muziek niet zomaar mooi vinden, zo
maar met de ogen dicht genieten, ons
laten meevoeren op de bruisende,
machtige stroom?
Nee, dat is niet voldoende. Genieten
zonder begrijpen, verrukking zonder
inzicht is zinloos. Even zinloos als
geestdrift zonder kundigheid.
Ik zeg dit alles met zoveel klem,
niet om mijri briefschrijfster te ont
moedigen, maar omdat ik van haar en
haarsgelijken zo'n hoge dunk heb, en
wij vrouwen als zij in deze tijd zo
hard nodig hebben. Maar haar en
thousiasme, haar geestelijk fonds en
rijk gedachtenleven zouden zoveel
kunnen uitrichten als zij zichzelf de
strenge breidel van de zelftucht wil
den aanleggen.
Zo'n brief als de hare, vol uitste
kende opmerkingen en bewijzen van
nadenken, zou zoveel meer kracht
hebben als die opmerkingen ook over
zichtelijk waren ingedeeld en méége-
deeld. Nu moet de lezer de weg zoe
ken in een struikgewas van gedach-
tensprongen, dat de schrijfster onge
twijfeld even hard vermoeid heeft.
Want als een laatste ademtocht hijgt
eindelijk de eigenlijke kern van het
betoog in een vrijwel onleesbaar post
scriptum achteraan.
Daarom, wat ik u bidden mag, en
dat in uw eigen belang, waarde leze
res die zich tot schrijven zet: neem
u toch voor van uw brief een even
verzorgd werkstuk te maken als van
een pudding of een zomerjurk.
Begin met allereerst rijpelijk te
overdenken wat u schrijven wilt, en
in welke volgorde. Het is heus hele
maal niet gek als u eerst op een klad
je een paar notities maakt, en dat
zelfde kladje vervolgens een dag laat
tiggen, eer u aan de eigenlijke brief
begint.
„O, maar dat is mij teveel werk,
dan kom ik er helemaal niet toe!"
Och kom: begint u bij die pudding
ook maar op goed geluk wat melk en
maizena in een kom te klutsen, of
heeft u hoeveelheden en volgorde van
handelingen goed in het hoofd?
Zeg niet: Wat een drukte voor een
brief! Want een brief is een visite
kaartje, een staaltje van uw geeste-
l"ke zelf. En u wilt toch vooral zo
goed mogelijk voor de dag komen?
Of gaat u bij voorkeur op bezoek in
een verstelde jurk met een nat schort
voor?
NIET ALLEEN de sportieve
kleding wordt op reis meegeno
men. Want logeert men niet in een
linnen huisje, dan dient er aan ge
dacht te worden, dat een „uit-
gaansjaponnetje" van de partij
moet zijn, al naar de plaats, waar
men zijn vacantie doorbrengt.
Vlot zijn altijd weer de korte jas
jes, toppers of shorties genaamd, wel
ke gauw kunnen worden aangescho
ten als de avonden koeler worden.
Een lange mantel is meestal over
bodig en zeker niet aan te raden om
mee te nemen. Meer ballast dan ge
mak.
Practisch zijn de jurkjes, welke een
bolero en een openknoopbare rok
hebben. Men ziet op bijgaande afbeel
ding. dat een driekwart pantalon hier
onder schuil gaat. Wat de short be
treft, is het ideaal, indien men van'
het strand of anderszins even een
boodschap moet doen in het dorp,
toch op deze wijze gekleed te kunnen
zijn.
Gelijk men reeds ontdekt zal heb
ben, staan het lijfje en de rok los van
elkaar en kan er dus op drie manie
ren van de japon met bolero geprofi
teerd worden.
Handig en een besparing aan sjou
wen van overtollige garderobe
Wat de „uitgaansjurk" aangaat, hoe
vindt U de andere illustratie?? Het is
een schattig model, dat heus niet al
tijd van organdie behoeft te zijn, zo-
ais de ontwerper deed. Eenvoudig ka
toen, maar wel van prima kwaliteit
(liefst onkreukbaar) in frisse tint kan
net zo goed dienstbaar gemaakt wor
den.
Het is logisch dat hierbij de finan
ciën een hartig woordje meespreken...
Een goede raad echter; gaat U naar
warme streken, denkt er dan aan wel
een kort aangeknipt mouwtje te ne
men, daar dit, met het oog op die
zelfde warmte, anders onder de arm
een korte levensduur geniet
RITA.
ALS WE verschillende zomergroen
ten de revue laten passeren, zien
we, dat zij niet alle dezelfde voe
dingswaarde hebben. Zo zal de ene
soort bijv. veel rijker zijn aan vitami
nes dan de ander, terwijl die ander
juist een goede Iron van ijzer is.
Daarom is het zo goed om iedere dag
een andere groente op tafel te bren
gen. Welnu, dat is gemakkelijk genoeg
en ook het klaarmaken op een wijze,
dat de groenten ons niet vervelen, zal
ons weinig moeite kosten.
Bloemkool: Snij de stronk kruis
gewijze in. Kook bloemkool als regel
in weinig kokend water met zout.
Kook bloemkool in zoveel kokend
water met zout, dat hij onderstaat,
wanneer U weet dat U van het kook
nat soep zult maken. Kook bloemkool
20 a 30 minuten.
Dien bloemkool op een der volgende
manieren op: 1. Bedek de bloemkool
met een saus, gemaakt van het kook
nat, verdund met melk, of van uit
sluitend melk. 2. Varieer de saus door
toevoeging van nootmuskaat, zeer
fijngesneden peterselie, gesnipperde
ham, geraspte kaas. 3.Beleg de bloem
kool met plakjes uitgebakken bacon
of ontbijtspek. 4. Schenk gesmolten
boter over de bloemkool en zet er
kleine gestoofde tomaatjes omheen. 5.
Laat de bloemkool afkoelen en bedek
hem met mayonnaise (die gevarieerd
kan worden op dezelfde wijze als de
bloemkoolsaus).
Get* bij bloemkool een pittige vlees
soort, garnalen of een kaasgerecl t.
Het smoren van de g oenten.
De bloemkool of de boontjes schoon
maken en in stukjes verdelen. In een
koekenpan of braadpan boter of mar
garine lichtbruin laten worden. De
stukjes groente hierin zachtjes licht
bruin en gaar bakken in ongeveer 15
minuten zonder toevoeging van wa
ter. Tijdens het bakken de pan slui
ten. Wanneer de groente gaar is, des
gewenst geraspte kaas er over
strooien.
Zome bieten. 'Jd de bladeren weg,
maar laat een klein stukje van de ste
len en de wortel zitten, tegen het ver
kleuren. Borstel de bieten flink af.
Kook de bieten gaar in 30 a 45 minu
ten. Stroop de bieten.
Dien de bieten op een der volgende
manieren op: 1. Maak een sausje van
een deel van het kooknat en aard
appelmeel. Voeg een laurierblad
een stukje ui toe. Snijd de bieten in
stukjes. Stoof ze in het sausje een
kwartiertje. Verwijder de kruiden en
voeg een scheutje azijn en een weinig
suikttoe. 2. Rasp de bieten en ver
warm ze enige miiten met azijn,
suiker, kruidnagelpoeder en peper. 3.
Laat de bieten afkoelen, schaaf ze in
plakjes en leg deze enige tijd in een
mengsel van olie, azijn en zeer fijn
gesneden ui. Gebruik de' bieten bij
wijze van sla.
Sperciebonen. Neem een bosje bo
nen in Je hand en haal ze tegelijk af.
Kook ze in weinig water gaar. Kook
tijd 20 h 30 minuten.
Dien ze op een der volgende manie
ren op: 1. Schud een klontje boter of
margarine en een weinig nootmuskaat
door de bonen. 2. Bind het kooknat
bij met bloem of maizena, voeg een
klontje boter of margarine toe. Varieer
desgewenst de saus door toevoeging
van azijn en/of peterselie. 3. Geef
apart een mosterdsaus erbij. 4. Kook
met de bonen gesnipperde ui of bies
look, dragon en een takje bonenkruid
mee.
Stoofschotel van aardappelen, sper
ciebonen en tomaat. 1^ kg aardappe
len, 3/4 kg sperciebonen, 250 g kleine
tomaten, zout, plm. 50 g boter of mar
garine, (200 g gehakt).
De aardappelen pitten en schillen of
afborstelen. Grote exemplaren door
snijden. De bonen afhalen en desge
wenst breken. Aardappelen en rroen-
ten opzetten met een weinig kokend
water en zout en gaar koken in onge
veer 30„minuten. De tomaten ontvel
len of wassen, en doormidden snijden.
De to? laten en boter of margarine op
de groenten en aardappelen leggen en
het geheel nog 10 minuten stoven.
Desgewenst balletjes gehakt meesto-
ven.
Sla van sperciebonen. Koude ge
kookte spercieboontjes vermengen met
wat fijngesnipperde prei of ui, in
plakjes gesneden tomaat en mayon
naise of slasaus. De sla in een glazen
schaal /erdoen en met plakjes tomaat
versieren.
Boeken van de zee zijn en blijven
bijzonder in trek om hun zilte roman
tiek, om hun sfeer van ruimte en man
lijkheid. Velen leven in deze verhalen
hun gefrusteerde jeugddromen en hun
eeuwig heimwee uit. „Moeder of va
der" van de Bretonse schrijver Roger
Vercel is zo'n roman. Een boeiend boek
over de IJsland-vissers, zij het, dat de
roep van de zee hier en daar wordt
overstemd door het soms wat theatraal
vertelde verhaal van de jongen, die
moet kiezen tussen zijn vader, de aan
zijn schip en vrouw verknochte schip
per, en zijn moeder, de mondaine,
trouweloze echtgenote.
Liever is ons „De kruistocht van de
Cap Pilar" van de Engelsman Adrian
Seligman. De ware en geestig vertelde
geschiedenis van enige amateur-zeelie
den, onder wie de auteur, die een oude
Franse bark kopen en daarmee een
roekeloze reis om de wereld maken
Beide boeken verschenen in de „Bi
bliotheek der Zeven Zeeën" van de
Uitgeverij v.h. C. de Boer Jr te Am
sterdam.