7p
en
et Franse bedrijfsleven
staking lamgelegd
door
Hevige brand in fabriek
van poetskatoen
Generaal Mark Clark vraagt
ontslag uit het leger
OOST-BERLIJN is kil en doods
Theater
Met steun van alle vakbonden
Mannen van „Drietand" over
een week naar huis
„Syngman Rhee zal 't bestand
niet schenden"
De balans der krachten blijft
in evenwicht
r
GOUDRONDJES
35C,
65 c.
Fa. A. Schellinger
Vrijdag 7 Aug. 1953 VERENIGDE NOORDHOLLANDSE DAGBLADEN
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
Twee millioen man
bij actie betrokken
Adonis naar Amerika
vertrokken
Lofzang op Nederland
Straaljager stortte
in IJselmeer
Piloot door schietstoel
gered
WEERBERICHT
De oefening zal Zaterdagnacht eindigen
Minister Staf vandaag op
inspectiebezoek
Schade van anderhalf
millioen
Amerikaans officier werd
mishandeld
Verhoging melkprijs
voorgesteld
Geallieerden leven
eigen bestaan
door
H. M. KOEMANS
GESPREK OVER
BERLIJN
De heer Koemans voor
de microfoon
k,
M&WW"**.
WOFSTMVOIKEN IN
uFFRmmmKQHi-M™6
l jaar.
Aug. 2.30, 7 en 9.30 u.
jlledige, circa 1 Va uur
RAX CE".
ly Mullens-product,
atsen dagelijks aan de
letonisch.
9
het nieuwe koekje met
Vanillesmaak S Q n
250 gram tu u>
Ongeveer 20 stuks in
de 100 gram.
ZOMERFRUIT
Verpakte drups en droog-
blijvend 97 P
150 gram •-
chocoladeflikken
(met zaad)
100 gram
200 gram
Originele Engelse
PEPERMUNT GO p
250 gram
LIMONADE
grote fles 7Ag,
diverse smaken
Heerlijke KOFFIE
250 gram
100 gram
Achterstraat 50
Iel. 2559
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur:
H. M. KOEMANS
Redactie:
Achterdam 18, TeL 5541
ADVERTENTIES
en ABONNEMENTEN:
Voordam 11 Tel. 3320
Postgiro 187294
150e Jaargang No. 184
ALKMAABS
TARIEVEN:
Advertenties 16 ct p. m.m.
Vraag en Aanbod
(alleen 2e hands goederen)
tot 15 woorden 1.—.
elk woord meer 5 cent
Uitsluitend contant
Abonnementsprijs:
Dij vooruitbetaling 2.02
per mnd; 6.05 per kwar
taal, plus Incassokosten.
Weekabonnementen 0.49
FRANKRIJK staat aan de rand van zijn eerste algemene staking van
overheidspersoneel sedert de oorlog. Aangemoedigd door de staking
bij de PTT, hebben de Socialistische en de Katholieke vakbonden het
overheidspersoneel en de arbeiders van de genationaliseerde bedrijven
opgeroepen vandaag vier en twintig uur te staken. De Vakbond van
Mijnwerkers en de Algemene Bond van Overheidspersoneel hebben in
afzonderlijke oproepen hun leden aangespoord te staken. Het bestuur
van de onder communistische leiding staande vakbond CGT heeft zijn
leden aangespoord de staking te steunen. Als de arbeiders het stakings
parool voor vandaag opvolgen, kan het gehele Franse bedrijfsleven tot
•Stilstand komen. De oproep is n.l. gericht tot niet minder dan twee
millioen personen. In vele Franse steden was de staking gisteren reeds
algemeen. De staking bij de PTT heeft zich al tot Noord-Afrika uit
gebreid. Er kwam gisteren in ons land geen post uit Frankrijk aan. De
.rJFranse ministerraad kwam gisteravond in spoedvergadering bijeen.
HET FRANSE kabinet heeft besloten
personeel op te roepen om het in-
prcommunicaal telefoonverkeer in be-
Irijf te houden. Door de staking kun-
jfen slechts automatische telefoon-
Verbindingen tot stand komen. De mi-
ibisterraad besloot tevens de electrici-
teisvoorziening te verzekeren. In een
verklaring wordt gezegd, dat bepaalde
ambtenaren als zij staken, onmiddellijk
.kunnen worden geschorst. Voorts werd
Vrijheid om te werken beloofd, het-
jJE 43 JARIGE AMERIKAAN Harold
J. Adonis is gistermiddag, na ecu
Verblijf van vijftien maanden in Am
sterdam waarvan bijna zes in het
huis van bewaring aan boord van
de „Veendam" gegaan om naar zijn
vaderland terug te keren.
Indien hij bij zijn aankomst in de
Verenigde Staten wordt gearresteerd,
zal een waarborgsom voor hem wor
den gedeponeerd. Bij zijn vertrek ver
klaarde de heer Adonis, dat de prin
cipiële beslissing der Nederlandse
justitie opnieuw een voorbeeldige blad
zijde aan de geschiedenis der Neder
landse gerechtigheid had toegevoegd.
Hij voegde er aan toe. dat hij in de
moeilijkste uren van zijn leven in Ne
derland een sympathiek medeleven en
een onbevooroordeelde pers had ge
vonden. De heer Adonis had ten af
scheid een gedicht geschreven, dat een
lofzang is op Amsterdam, de bollen
velden. de vrijheidslievendheid en an
dere typisch Nederlandse zaken.
geen wil zeggen, dat „posten" onwettig
is en personen, die willen werken dit
kunnen doen. Het niet nakomen van
een regeringsbevel om het werk te
hervatten, kan worden gestraft met
ontslag, verlies van rechten op pen
sioen en mogelijk gevangenisstraf.
Premier Laniel heeft verklaard, dat
de dagen of uren, dat is gestaakt in
geen geval zullen worden uitbetaald.
De staking is, zoals gemeld, afge
kondigd uit protest tegen de plannen
van de regering om de pensioenge
rechtigde leeftijd van 60 op 62 jaar te
brengen. Voorts eisen de arbeiders
diverse loontoeslagen.
De staking onder het personeel van
de PTT, waarmee de actie gisteren be
gon, breidde zich over het gehele land
uit. Het luchtpostvervoer en de ge
wone diensten van de posterijen en de
telegraaf werden lamgelegd. De nieu-
Gistermiddag kreeg een Thunderjet-
straaljager van de vliegbasis Volkel
motorstoring, toen het toestel zich op
zesduizend meter hoogte boven het
IJselmeer bevond. De piloot, de 22-
jarige sergeant-vlieger J. Hommerson
uit Amersfoort, kon de straaljager met
.zijn schietstoel verlaten en parachu
teerde in het oostelijk deel van het
IJselmeer. waar hij vrijwel onmiddel
lijk door een passerend vaartuig werd
opgepikt. De Thunderjet was reeds met
een daverende slag in het IJselmeer
gedoken.
JOSEPH LANIEL
voor hete vuren
we stakingsgroep voor heden is o.a.
gericht tot staatsambtenaren, personeel
van gas- en electriciteitsbedrijven,
spoorwegen, ziekenhuizen, mijnwer
kers, arbeiders van tabaks- en luci
fersfabrieken en alle andere regerings-
employé's. Alle vakverenigingen in
Frankrijk hebben zich nu achter de
staking van vandaag geschaard. De
stakingsgolf schijnt de autoriteiten te
hebben verrast. Normaal heerst in
deze tijd van het jaar arbeidsvrede,
doordat de arbeiders van hun vacantie
genieten.
Verwachting tot Zaterdagavond:
MORGEN WARMER
Wisselend bewolkt en droog.
Zwakke tot matige veranderlijke
wind. Vannacht amelijk koud en
hier en daar tijdelijk mist. Mor
gen overdag warmer dan vandaag.
Zaterdag: Zon op 5.12, onder 20.18.
Maan op 3.37, onder 19.46,
K.Tijdens de oefening Drietand von-
den enkele militairen op een water-
wagen even een ogenblik om zich
te scheren.
(Van een onzer redacteuren
GENERAAL J. G. WARRINGA, commandant van de Derde Divisie
heeft gisteravond bekend gemaakt, dat de oefening „Drietand" om
twaalf uur in de nacht van Zaterdag op Zondag eindigt. Een etmaal
later beginnen de voorbereidingen voor de terugmars naar de mo
bilisatiecentra, welk vervoer Maandag overdag plaats vindt. Drie dagen
zijn dan nog nodig om uitrustingstukken, materialen en voertuigen van
de Derde Divisie weer op te slaan in de mobilisatiedepots.
QNMIDDELLIJK na de aankomst in
het concentratiegebied hebben de
onderdelen van de Derde Divisie hun
gevechtsstellingen ingenomen.
Vanmiddag brengen minister irStaf
en de staatssecretaris van Oorlog, mr
F. J. Kranenburg, een inspectiebezoek
aan het operatiegebied, waar elk ogen
blik de aanval van de Commando
troepen, die stellingen aan de Oost
zijde van de Maas hebben betrokken,
kan worden verwacht. Verondersteld
wordt, dat de mannen met de groene
baretten in de komende nacht zullen
trachten, de Maas over te steken om
het verdedigingsgebied te infiltreren.
Enige grensincidenten wijzen hierop.
De oorlogstoestand is echter nog niet
afgekondigd, maar dat kan een kwes
tie van enkele uren zijn.
Omdat de Zondagsrust in acht
wordt genomen kan pas in de nacht
van Zondag op Maandag met de voor
bereiding van de terugmars naar de
mobilisatiecentra worden begonnen.
Vandaar dat het transport van de co
lonne pas Maandag bij daglicht kan
geschieden.
Vrijdagmorgen zal de Derde Divisie
gereed zijn om weer met groot verlof
te gaan. De mannen zwaaien dan
's middags om één uur af.
TEN HEVIGE BRAND heeft gister-
middag en -avond gewoed in de
poetskatoenfabriek van de N. V. S. F.
en zonen te Haaksbergen, waar dui
zenden balen katoenafval lagen opge
slagen. Eerst tegen middernacht was
de brandweer het vuur meester, al zal
het nablussingswerk nog wel enige da
gen doren. De schade wordt geraamd
op ruim anderhalf millioen gulden.
Omstreeks half drie gistermiddag
schoot plotseling een steekvlam uit een
baal katoenafval in een loods van de
fabriek.. De vlammen grepen zeer snel
om zich heen en in een minimum van
tijd stond de gehele loods in lichter
laaie. De arbeiders konden zich net uit
de voeten maken. De brandweer bond
de strijd aan met veertien stralen, doch
niettemin ging de loods geheel verlo
ren. Ook een aangrenzened loods vatte
vlam en brandde tot de grond toe af.
De vuurzee, welke werd aangewak
kerd door de straffe wind. woedde
on een terrein van 2500 m2 en was tot
in de verre omgeving zichtbaar. Dikke
zwarte rookwolken trokken over
Haaksbergen en de zon werd verduis
terd.
GENERAAL MARK CLARK, de
opperbevelhebber van de Ver.
Naties in bet Verre Oosten, heeft
gisteren verklaard, dat hij zijn ont
slag uit bet leger heeft ingediend
met het verzoek dit op 31 October
te laten ingaan. Nu de vijandelijk
heden op Korea ten einde zijn, al
dus de generaal, meen ik, dat dit
liet geschiktste ogenblik is om heen
te gaan. Generaal Clark heeft liet
leger ongeveer veertig jaar ge
diend. Hij is zeven en vijftig jaar.
In de tweede wereldoorlog was hij
bevelhebber van het vijfde Ameri
kaanse leger.
De generaal verklaarde zich voor
stander van het gebruik van „ieder
wapen", dat de Ver. Naties ter be
schikking staat, indien de communisten
de wapenstilstand mochten schenden.
Met het oog on de ontwikkeling der
melkinkoopprijzen heeft de Algemene
Vereniging voor Melkvoorziening te
's-Gravenhage gemeend te moeten be
sluiten aan de consumptiemelkhandei
in westelijk Nederland te adviseren,
met ingang van 9 Aug. de prijs voor
consumptiemelk met één cent per liter
te verhogen.
Hij zei dit toen hem werd gevraagd of
hij meende, dat de V.N. zich van
atoomwapens zouden moeten bedienen
voor het geval de communisten de
wapenstilstand zouden verbreken.
Het militair opperbevel heeft reden
aan te nemen, dat de communisten veel
meer gevangenen in handen hebben
dan zij hebben beloofd terug te zen
den. Clark zei als opperbevelhebber al
het mogelijke te zullen doen om een
volledige uitwisseling van krijgsgevan
genen te verzekeren.
Generaal Mark Clark was van oor
deel, dat mdien alle niet-Koreaanse
strijdkrachten uit Korea teruggezonden
zouden worden, de Zuid-Koreanen de
toestand meester zullen kunnen blijven.
Ook bracht hij naar voren, dat presi
dent Rhee hem de verzekering heeft
gegeven het bestand niet te zullen
schenden.
GISTEREN is ie Fanmoendjon de uit-
wisseling van gevangenen voortgezet.
De communisten kondigden aan gisteren
392 geallieerde gevangenen vrij te zul
len laten. Deze gevangenen zagen er
niet zo goed uit als de eerste groep. De
meesten droegen oude uniformen. Vele
Koreanen waren zeer mager. De zes
honderd Chinese krijgsgevangenen, die
gisteren werden teruggezonden, zaten
snikkend en huilend opeengehoopt in
de vrachtauto's, toen deze Noordwaarts
reden. Zij hadden opzettelijk hun kle
ren aan flarden gescheurd en hun
schoenen platgetrapt. Zodra zij waren
overgeleverd, hield hun „huilen" plot
seling op....
Bij de Amerikaanse krijgsgevangenen,
die gisteren werden uitgewisseld, be
vond zich luitenant-kolonel Thomas
Harrison, een achterneef van het hoofd
van de geallieerde onderhandelings
delegatie. Kolonel Harrison die in
Augustus 1951 gevangen werd genomen,
vertelde, dat de Noordkoreaanse politie
hem heeft mishandeld om van hem mi-
MARK CLARK
....veteraan....
litaire geheimen te weten te komen. In.
Pjongjang was hij in een stoel gezet,
nadat men hem van zijn kleren had
ontdaan. Vervolgens hielden de Korea
nen zijn hoofd achterover, legden een
handdoek over zijn gelaat en goten aan
houdend water op de doek. Zij noem
den dit de waterproef. Ik verloor steeds
het bewustzijn, aldus de kolonel, werd
dan weer bijgebracht met brandende
sigaretten. Het was koud en het water
aan mijn voeten bevroor. Drie dagen
hebSbn ze mij daar gehouden, toen
mocht ik gaan.
Ook gisteren is het gesprek tussen
Foster Dulles en president Rhee voort
gezet. Er werd verklaard, dat is ge
sproken over de politiek, die de V.S. en
Zuid-Korea zullen volgen óp de voor
gestelde politieke conferentie.
In een aantal Italiaanse steden wor
den op het ogenblik stakingen gehouden
als protest tegen het ontslag van arbei
ders in verscheidene industriële bedrij
ven.
[IJERLIJN, 3 Augustus. De Duitse chauffeur, die ons in een Ame
rikaanse auto door de Russische sector reed, was bij het passeren van
de „grens" opvallend nerveus. De jonge „Volkspolizist" men zegt
„Vopo" die de wacht hield bij het onzegbaar lelijke, machtige,
smakeloze gedenkteken op het communistische heldenkerkhof in Trep-
tow (Z.O.-Berlijn) gaf op mijn verzoek vriendelijk inlichtingen. Toen
hij klaar was, zei hij „Auf Wiedersehen", hetgeen werkelijk te veel van
me gevergd was, zodat ik maar met een „Gruess Gott" antwoordde.
Daarop reageerde hij niet. Er leeft in de Westberlijners een geweldige
vrees voor de Oostelijke sector. Indien je zegt, dat je van plan bent
„er eens te gaan kijken, willen deze mensen je bijna vasthouden. Ze
bezweren je geen dwaze dingen uit te halen. Men kan immers nooit
weten, wat die Vopo voor plannen heeft. Om over de Kussen maar hele
maal te zwijgen .Het kan verbeelding geweest zijn, maar zelfs de auto
van de Amerikanen scheen me niet genoegzaam te besehermen, hoewel
diezelfde Westberlijners om hel hardst verklaren, dat de „Russen"
tegen de Amerikanen niets durven. Hier ligt, geloof ik, één van de kern
punten van de Berlijnse rommelpot.
P'l is in Oosten en Westen een voortr
durend pogen de balans ln even
wicht te houden. Elkaar vliegen af te
vangen op het vlak van het prestige.
Het heeft geen zin de vraag te stellen
hoe men ter wereld ooit op de gedach
te is gekomen om Berlijn in vieren te
snijd zoals is gebeurd. Een beter en
meer afdoend middel om moeilijkhe
den te veroorzaken had beslist niet ge
vonden kunnen worden. Het zij zo: de
vier stukken zijn er. De moeilijkheden
ook. ma. even belachelijk het is zich
II
HUI
te veldiepen in „wat dan wei" had
rr te geschieden, even practiseh is
het om aiuians naar het uiterlijk sys
teemloos de gebeurtenissen van iedere
dag met kracht tegemoet te treden.
Voor die „koude" oorlog zijn geen
troepen nodig. Hoewel men zich aan
koud vuur danig kan branden. De
gealliëerden hebben in Berlijn dan
ook geen troepen. Het aantal, dat ik
overigens niet zal noemen, is eigenlijk
.j verwaarlozen tegenover de Russi
sche macht.
madness" noemen. En dat maar één
k er goed mis moet lopen om de
grootste ongelukken te veroorzaken.
Maar h t gaat niet mis, zegt men me*
Dat is het duidelijke spel, dat de
Amerikanen zo beeldend „Berlin-
een ietwat sinistere „sense of humour
Welaan, dan ben ik zo vrij deze toe
stand een uitermate beangstigende
b .dance of power te dopen.
Ik zal de laatste de West-
Bei lijners kwalijk te nemen, dat zij
het stoffelijke boven het geestelijke
kiezen. Ik schreef in een van mijn
vorige brieven, dat je in Berlijn tegen
de materie opbotst. Voor die Berlij-
ners is er het werk (maar waartoe?
En bovendien zijn er nog een dikke
200.000 werklozen.) eten (om te leven.
zolan0 de kans bestaat), feest en vrou
wen. In een vorm, waarvan de bui
tenstaander zich geen voorstelling kan
maken. Ik heb ergens een francophie-
le inslag. De genoegens van Parijs zijn
ni-t altijd geschikt voor onmondige
kinderen en soms ook ongeschikt voor
zich mondig noemende volwassenen,
maar de verstrooiing van Berlijn is
„Duitser" indien de lezer me be
grijpt dus meer met de klompen.
In Berlijn is de wereld een dansfeest,
de vloer een spiegelgladde, de entou
rage vulkanisch.
Midden in deze ruïneuze overblijf
selen van een stad leven Amerikanen,
Britten en Fransen een volkomen
eige.i bestaan. Vooral de eersten heb
ben van hun levenswijze een cultus
gemaakt. Zij slagen er klaarblijkelijk
altijd in een stuk Amerika naar el
ders te verhuizen met cafetaria, wa-
Onze hoofdredacteur de heer
H. M. Koemans zal Maandag
avond om 9.55 uur in een ronde
tafelgesprek voor de NCRV-mi-
crofoon vertellen van zijn erva
ringen in West- en Oost Berlijn,
Aan het gesprek nemen verder
deel de heren R. Hagoort te
Utrecht, B. H. Bakker te Rotter
damTon van Beers te Amster
dam en W. D. Lelieveld te 's-Gra
venhage. De heer Koemans zal
optreden als leider van de dis
cussies.
renhuis, kapper, schoenpoetser en al.
Hun personeel is Duits. Bij de RIAS,
de Amerikaanse radio, bijvoorbeeld
werken zes Amerikanen in topfuncties
met 500 Duitsers. Van een sterke ver
broedering heb ik niets kunnen mer
ken. Zij staan inderdaad buiten „West-
Berlijn" en houden er een soort hoog
hartigheid op na, die enerzijds onmis
kenbaar bewondering afdwingt, van
de andere kant de Duitsers gelegen
heid geeft openlijk met niet vleiende
opmerkingen te komen. Het kan de be
zetter niets schelen, omdat allen we-
tt i, dat de strijd om het prestige niet
voortgezet zou kunnen worden, indien
dc drie Westelijken zich zouden terug
trekken. Werken in Berlijn is dus een
zaak var. sterke zenuwen, snelle beslis
singen en lichtelijk cynische levens
houding geworden. Een geweldig ple
zier, wanneer de een of ander erin
geslaagd is de Rus een hak te zetten.
Dit „genoegen" is overigens weder
zijds. Waarom zouden de Amerikanen
iet erkennen. dat de communisten
handige tegenspelers zijn?
(Zie verder elders in dit blad)
