Het eerste regeringslustrum van H.M. Koningin Juliana Een ambtelijk en justitieel onderzoek gaande Eenvoud en krachtsieren haar Adenauer werkt oud voorstel aan gestelij ken uit Zuid-Slavië gaat nu dreigen Vijf jaar Rel veler verzoek srlenging van onze VERENIGDE NOORDHOLLANDSE DAGBLADEN Jaargang No. 209 DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN HKANT met prima PIRAALMATRAS HKANT met prima PIRAALMATRAS lersoons MATRAS ers. MATRASSTEL RENDE MATRAS end MATRASSTEL IMELBED 1 pers. DLLEN DEKENS DLLEN DEKENS iALBERG DEKEN Vijf jaar zegenrijk bewind DULLES'verklaring wekt beroering Italië voelt zich in de steek gelaten Rustig Septemberweer WEERBERICHT Veiligheidspact van EVG met Sovjetblok Radio-Moskou dreigt West-Duitsland Baby bleef bij de burgemeester Ingeloste belofte Overleg over de a.s. loonsvorming Voortijdige publicatie Rijksbegroting Cijfers deels juist, deels onjuist Italië moet militaire betogingen staken Europees buizennet voor vliegtuigbrandstof Uitnodiging voor China en Noord-Korea Naar Lugano Directie: J. BIJLSMA en C. KRAK Hoofdredacteur: H.M. KOEMANS Redactie: Achterdam 18, Tel. 5541 advertenties en ABONNEMENTEN: Voordam 11 Tel. 3320 Postgiro 187294 Zaterdag 5 Sept. 1953 ALKMAABSCHE COURANT TARIEVEN: Advertenties 16 ct p. mm. Vraag en Aanbod (alleen 2e hands goederen) tot 15 woorden f 1. elk woord meer 5 cent Uitsluitend contant Abonnementsprijs: oij vooruitbetaling 2.02 per mnd; 6.05 pei kwar taal, plus Incassokosten Weekabonnementen t 0.49 ers. met voetbord 45.50 1 VERTOON VAN DEZE BON id gevuld en voor- en van prima ttfk 29.85 VERTOON VAN DEZE BON ma gevuld en voor- en van sollede tijk 3-d.tg. 49.85 VERTOON VAN DEZE BON pers. met garantie 59.50 VERTOON VAN DEZE BON pers. met garantie 79.50 VERTOON VAN DEZE BON jaar garantie 44.90 VERTOON VAN DEZE BON rs., prima kwalitei van 18.90 VERTOON VAN DEZE BON ir rs., prima kwaliteit 19.85 VERTOON VAN DEZE BON 2-pers. 52.85 VERTOON VAN DEZE BON DZE AANBIEDING SLDT t.m. ZATER DAG 12 SEPT. it mee aan de ote Visattractie. aankoop voor 1LKE GULDEN ?angt men een V 1 S B O N. ds 5 bonnen geven (Van onze Haagse redacteur) »WIE ben ik, dat ik dit doen mag?" Uitgesproken met een warme, sympathieke slem, klonken deze ivoorden op 6 September 1948, dus nu vijf jaar geleden, ten aanhore van drieduizend personen door de Nieuwe Kerk in Amsterdam. Koningin Juliana, die twee dagen te voren de koninklijke macht en de koninklijke waardigheid van haar Moeder had overgenomen sprak tijdens de inhuldigingsplechtigheid langzaam en duidelijk tot haar volk ,JSedert eergisteren ben ik geroepen tot een taak, die zo zwaar is, dat niemand, die zich daarin ook maar een ogen blik heeft ingedacht, haar zou begeren, maar ook zo mooi, dal ik alleen maar zeggen kan: Wie ben ik, dat ik dit doen mag." Gisteren ls het vijf jaar geleden, aflegde op dat H.M. Koningin Juliana de de grondwet eed THANS staan wij voor het eerste re geringslustrum van onze jonge vorstin. Beseheiden, getuigend van veel zelfdiscipline, stelde zij zich in de Nieuwe Kerk voor. Nu, na vijf jaren, weten wij, wie Juliana is. Een vrouw met een warm kloppend hart voor haar gehele volk; met een innig medeleven met de verdrukten dezer aarde, de zwervers, de van huis en hof verstote- nen, de om hulp en bijstand roepende kinderen in alle uithoeken der wereld; een goede vrouw, hunkerend naar een harmonische samenleving der volkeren, bereid te strijden voor de wereldvre de; een sympathieke moeder voor haar kinderen; eèn moedige helpster, als haar volk, zoals tijdens de laatste wa tersnoodramp, in nood verkeert. Koningin Juliana heeft in de eerste vijf jaren van haar bewind het hart van het Nederlandse volk veroverd, zij en haar man, Prins Bernhard. en haar vier dochters. Haar democratische op vattingen, haar eenvoud, haar onge kunsteld optreden, haar warme beiang- IJITERAARD heeft de verklaring van de Amerikaanse minister Dulles, waarvan wij gisteren melding hebben gemaakt, nog al wat beroering veroor zaakt wel het meest in Italië, waar men zich min of meer in de steek ge laten voelt. Inzonderheid in de pers is scherp gereageerd. De bladen achten de verklaring van Dulles aangaande Triest een bewijs te meer van het pijn lijk ontbreken van een vaste politiek in de VS: de vaagheid ervan maakt het onmogelijk, haar ten gunste van een der partijen uit te leggen. Italiaanse diplomatieke kringen zijn daarentegen van mening, dat de verklaring geldig blijft; zij is steeds weer bevestigd en nooit in twijfel getrokken. Niettemin wordt zij niet uitgevoerd en om rede nen, die niet geheel en al afhangen van de wil der geallieerden, zo zegt men. Zou Amerika zich inderdaad niet meer aan de verklaring houden, dan zou Italië de toestand grondig moeten on derzoeken. In Engeland heeft men de verklaring met een zekere verrassing ontvangen. Men ziet er de persoonlijke mening van Dulles in, te meer, omdat er te dien aanzien geen overleg tussen beiden lan den is geweest. Ook met Frankrijk is er niet over gesproken, zodat men zich in Parijs zeer gereserveerd toonde. Daarentegen is in Belgrado grote voldoening over Dulles' uiteenzettingen op te merken. Men ziet hierin een steun voor de Zuidslavische opvattin gen, volgens welke de driemogendhe- den verklaring niet kan dienen als basis voor onderhandelingen over Triest. Donderdag kondigde de herjst zich aan met een hier langs de kust af en toe stormachtige wind. Gisteren werd het rustiger, maar het bleef voor begin September veel te koel, terwijl een kleine storing hier en daar nog een bui veroorzaakte. Toch is het voor herfstweer nog erg vroeg, en zo schijnt September er ook over te denken. De atmosfeer komt weer tot rust, al kunnen kleine storin gen nog vrij veel bewolking ver oorzaken. De neerslag zal tijdens het weekeinde van geen beteke nis zijn. De wind draait naar meer Zuidelijke richting, daar de Luchtdruk boven Frankrijk tot de Noordzee vrij hoog blijft. De tem peratuur, gisteren 15 a 16 graden Celsius, zaï langzaam weer gaan stijgen, hetgeen een geleidelijke verbetering van het weer bete kent, waarin de zon morgen ook een woordje kan meespreken. Verwachting tot Zondagavond rustig weer Droog weer met perioden van zonneschijn. Weinig wind. Koude nacht. Morgen dezelfde middag- temperaturen als vandaag of iets hogere. '.nndag: Zon op 5.50. onder 19.17 Maan op 3.53 onder 18.26 Maandag; Zon op 6.01, onder 19.14. Maan op 5.04. onder 18.38. DE WESTDUITSE bondskanselier, dr Adenauer, heeft nieuwe voor stellen openbaar gemaakt voor onderhandelingen met de Sovjet-Unie. Hij heeft namelijk de gedachte geopperd, dat de Europese Verdedigings gemeenschap als regionaal verbond in het kader van een nieuw op te richten organisatie van de Verenigde Naties een op een verdrag be rustende relatie zal aangaan met de regionale verbonden van het Oostelijk blok. Ook wil hij een veelomvattend railsysteem tot stand brengen tussen de gemeenschappelijke Europese markt en het econo mische gebied van de Sovjet-Unie. In Bonn hecht men aan deze voor stellen grote betekenis. ADENAUER vat zijn gedachten aldus samen: de Sovjet-regering noemt de vrees voor een aanval op haar gebied en de zorg voor handhaving van de vrede de drijfveren voor haar hande len. Het is niet aan te nemen, dat Mos kou zich door de vorming van de Europese Verdedigingsgemeenschap met haar twaalf Duitse divisies werke lijk bedreigd voelt. Misschien vreest de Sovjet-Unie de Verenigde Staten en de invloed, die deze over de gehele we reld uitoefenen. Wanneer er werkelijk behoefte aan veiligheidsgarantie bij de Sovjet-Unie bestaat, dan is het Westen afgezien van zijn noodzaak om voor eigen veiligheid te waken, bereid, hier aan bevrediging te schenken. De voorstellen zijn oorspronkelijk gedaan aan de Westelijke ministers van buitenlandse zaken, toen zij deze zomer in Washington bijeen waren. In feite geeft Adenauer thans een nadere uit eenzetting van zijn ideeën. Wanneer de verdragen van Bonn en Parijs eenmaal van kracht ziin gewor den en daardoor dus de Westduitse staat officieel gevormd en lid van de Europese Verdedigingsgemeenschap ge worden is. zal de hereniging van Oost en West-Duitsland onmogelijk zijn ge worden,'zo heet het een verklaring van het Russische persbureau Tass. rstraat, hk. I Mt 2726, Alkmaar groot de woningnood is in de gemeente Finsterwolde, werd gis termiddag gedemonstreerd, toen bur gemeester Tuin voor de zoveelste keer een vrouiv, die vergezeld was van haar moeder en een paar maanden oude oaoymoest teleurstellen voor een woning. Uit protest tegen de afwijzing besloten de vrouwen de burgemeester de zorg voor de baby over te dragen. I oen hij even afwezig was, schoven zij de kleine met wagen en al de burge meesterskamer in, waarna zij zich snel verwijderden. De politie moest tegen sluitingstijd de vrouwen thuis somme- re™ ,b?by weg te halen. Lie kleine was bij controle van oma drijfnat en werd ten qemeentehuize nog eerst van een droge luier voorzien, waarna met de zuigeling huiswaarts werd getogen. die door radio-Moskou is omgeroepen. West-Duitsland zou dan niet langer als een vredelievende staat kunnen wor den beschouwd. Het zou een wapen worden in de aanvalsplannen van het Noordatlantische blok. Uiteindelijk zou het de weg opgaan van voorbereiding van een nieuwe oorlog. Aldus Moskou vlak voor de Westduitse verkiezingen. Het lijdt geen twijfel of deze verkla ring is bedoeld als een poging, om op de uitslag van de stembusstrijd invloed uit te oefenen. Kolonel Ahmed Shawky, een der leiders van het revolutionnaire bewind ln Egypte, heeft ontslag gevraagd en verkregen als commandant van het gar nizoen van Cairo. De reden is onbekend- stelling hebben haar bemind gemaakt bij iedereen. Haar wijs beleid in staats zaken hebben elke bewondering opge wekt. Een regeringsperiode van vijf jaar is nog kort haar Moeder, Prinses Wil- heiina, vierde in 1948 haar vijftigjarig regeringsjubileum maar lang genoeg om met vreugde en voldoening te kun nen constateren, dat Koningin Juliana zich een stevige en blijvende plaats heeft veroverd temidden ran het Ne derlandse volk. IN 1948 droeg ons land nog in sterke mate de sporen van de onmenselijke oorlog, die het vijf jaar lang had ge teisterd. De woningnood, hoewel op het ogenblik nog lang niet gelenigd, vervulde de regering en de bevolking met zware zorgen; de wederopbouw van onze fabrieken ging nog met al lerlei materiële moeilijkheden ge paard, de handel ondervond nog de terugslag van een slechts langzaam op gang komende economische ontplooi ing; de geldsanering eiste nog de aan dacht op; uit het Oosten dreigende ge varen maakten nieuwe militaire pa raatheid noodzakelijk: de oplossing van de ingewikkelde en zo tere Indonesi sche kwestie vroeg om veel tact en staatsmanswijsheid. Op velerlei gebied stonden wij nog slechts aan een nieuw begin. Thans z'jan wij er met onze, voortdurende ar- beidsvrede wat deze betekent, heeft kort geleden Frankrijk te zien gege ven met onze zich uitbreidende in dustrie, met onze harde gulden en deviezenreserve, met onze culturele ontwikkeling en gunstige hygiënische toestanden een stuk gunstiger voor. Al zijn we nog niet van zorgen en proble men bevrijd.... (Zie vervolg pag. 3' „Ik zweer aan het Nederlandse volk, dat ik de grondwet steeds zal onderhouden en hand haven. Ik zweer, dat ik de onaf hankelijkheid en het grondgebied van de Staat met al mijn ver mogen zal verdedigen en bewa ren; dat ik de algemene en bij zondere vrijheid en de rechten van alle Mijne onderdanen zal beschermen, en tot instandhouding en bevordering van de algemene en bijzondere welvaart alle mid delen zal aanwenden, welke de wetten te Mijner beschikking stel len, zoals een goed Koning schul dig is te doen. Zo waarlijk helpe mij God al machtig!" Met verheffing van stem sprak Koningin Juliana tijdens haar in huldiging in de Nieuwe Kerk in Amsterdam op 6 September 1948 deze door de grondwet voorge schreven eedsformule uit. Getrouwelijk komt onze Koningin, zoals zve na vijf jaar dankbaar constateren kunnen, haar eed na. Het bestuur van de Stichting van de Arbeid heeft, o.a. naar aanleiding, van het desbetreffende advies van de Sociaal Economische Raad van Maart jl„ besloten in dc komende maanden overleg te plegen over de toekomstige Iconvorming. Vastgesteld werd, dat de inhoud van de onlangs gepubliceerde verklaring der vier werkgeversbonden, die in het bestuur van de Stichting van de Ar beid werd toegelicht, geen belemme ring behoeft op te leveren voor een reëel overleg over het toekomstige sy steem van loonvorming en de taak, die de organisaties van het bedrijfsleven daarbij zullen hebben te vervullen. Koningin Juliana heeft gisteren ten paleize Korte Voorhout de nieuwbe noemde ambassadeur der Sovjet-Unie bij ons Hof, de heer Stepan Pavlovitsj Kir sanov, ontvangen, ter aanbieding van diens geloofsbrieven. Op vragen van het Tweede Kamerlid Van Rijckevorsel in verband met de door het dagblad „Het Vrije Volk" ge publiceerde gegeven over de rijksbegro ting 1954 heeft de heer W. Drees, mi nister-president, minister van Algemene Zaken, mede namens de heer Van de 7UÏDSLAVIE heeft doen weten, dat het overeenkomstige maatregelen zal moeten nemen, indien Italië voortgaat met zjjn militaire betogingen langs de grens tussen beide landen. Wat die „overeenkomstige maatregelen" inhou den, is overigens te Belgrado niet he kend gemaakt. Wel is daar verklaard, dat de Zuidslavische regering tot dus verre geen militaire of andere maat regelen heeft genomen, die kunnen worden opgevat als een bedreiging, zo als de Italiaanse regering heeft be weerd. Een soortgelijke gedachtengang is vervat in een nota aan Italië. Hierin wordt verder opgemerkt, dat het slechts aan de grote lankmoedigheid van Zuid- siavië te danken is geweest, dat tot dusverre geen maatregelen van over- Deze herfst zal waarschijnlijk een begin worden gemaakt met de aanleg van een drieduizend kilometer lang net van transportleidingen voor vlieg tuigbrandstof. Het zal ergens aan de Atlantische kust beginnen en Frank rijk, België, Nederland, West-Duitsland. Italië, Griekenland, Turkije, Denemar ken en Noorwegen bestrijken. De kos ten bedragen 100 millioen dollar. eenkomstige aard zijn genomen. Ver wacht wordt, dat Italië de normale toestand aan zijn grenzen zal herstellen. Dit is de vierde nota, die Joegoslavië deze week aan Italië heeft gezonden. Westelijke waarnemers verwachten, dat de spanning Zondag haar hoogte punt zal bereiken, wanneer maarschalk Tito een bijeenkomst van tweehonderd duizend oudstrijders te Okroglica, naoij Gorizia, zal toespreken. Reeds bouwen, volgens Tanjoeg, Italiaanse geniesolda ten versterkingen langs de grens. Ook zouden Italiaanse tanks en patrouilics zijn gesignaleerd. De Amerikaanse regering heeft in een nota aan de Chinese regering te Peking gevraagd of de communisten een vredesconferentie over Korea, op 15 October te beginnen, willen bijwo nen. Zij laat haar keuze tussen G San Francisco en Honoloeloe als plaats van bijeenkomst. Overigens verklaart de Amerikaanse regering zich bereid, communistische voorstellen voor een andere plaats "an bijeenkomst te over wegen zo geen der drie genoemde plaatsen de communisten zou schikken Een soortgelijke nota is aan Noord- Korea gezonden. De Zwitserse regering zal Dinsdag uitmaken, of Hispano-Suiza te Genève naar de Westduitse grenspolitie vier en dertig stukken luchtdoelgeschut zal mo gen uitvoeren. Kieft, minister van Financiën, schtif- telijk het volgende geantwoord: 1. De door het dagblad „Het Vr'.ie Volk" gedane mededelingen over de Rijksbegroting-1954 zijn ten dele juist, ten dele onjuist. Aangenomen moet worden, dat de schrijver van het arti kel niet de beschikking heeft gehad over het ontwerp voor de millioenen- nota, maar enige gegevens los heeft gekregen, welke, in onderling verband gebracht, hem tot zijn conclusie heb ben geleid. 2. De regering kan bezwaarlijk een verder gaande tegenspraak geven dan in het antwoord op de eerste vraag besloten ligt. Wilde zij aangeven wat in de bekendmaking juist en wat on juist is, dan zou zij harerzijds gege vens uit de millioenennota moeten ver strekken vóórdat deze bij de indiening der begrotingswetten voor 1954 aan de Staten-Generaa] wordt overgelegd. Zij meent daartoe niet te moeten over gaan. 3. De regering heeft opdracht gege ven zowel een intern ambtelijk als een justitieel onderzoek in te stellen. De resultaten daarvan moet zij afwachten alvorens een oordeel uit te spreken ais wordt gevraagd. pISTEREN was het vijf jaar geleden, dat Juliana het koningschap aan vaardde; morgen, dat Koningin Juliana in een verenigde vergadering van beide Kamers der Staten-Generaal in de Nieuwe Kerk in Amsterdam werd in gehuldigd. Er is alle reden om bij dit lustrum even stil te staan, want het ge luk een landsvrouwe te bezitten, die wijsheid paart aan grote menselijkheid, kan niet hoog genoeg worden aange slagen. Ons land kent dat geluk reeds vel» jaren. De regeringsperiode van Konin gin Wilhelmina is een zegenrijke en een veelbewogene tegelijk geweest. Deze grijze Prinses heeft de grondslag gelegd voor de opbouw van Nederland na de bevrijding. Na het slaan van de fundamenten heeft Wilhelmina .de ten uitvoerlegging van deze taak aan haar dochter overgedragen. Dat was ook reëel de taak van een jongere generatie, hetgeen op lang niet alle gebieden door de ouderen wordt ingezien. Juliana is een typische mo derne "orstin, die niettemin de binding met een roemrijk verleden weet te be waren. De wijze, waarop zij haar huis houden voert; de manier, waarop Prins Bernhard zich in het maatschappelijke leven beweegt: de paedagogische toon, die op de jonge prinsessen wordt toe gepast, zijn er dagelijks waarneembare bewijzen voor. Binnen de geest van Koningin Juliana liggen derhalve moderniteit en conti nuïteit. twee fenomenen, waarvan net belang in de woeling van onze dagen duidelijk is. Het Nederlandse volk is gelukkig met zijn Koningin. Naar wij hopen en ook wel weten is de Koningin gelukkig met haar volk. In de afgelopen periode van vijf jaar hebben wij Juliana in vele gedaanten aanschouwd. Zij was altijd de eerste, de belangstellendste en vriende lijkste. Om deze redenen leeft er Hn in ons een diepe erkentelijkheid. U— J)E gebeurtenissen rond de Utrechtss Opera beginnen langzamerhand de vorm van een klucht aan te nemen, in dien zij anderzijds niet zo treurig wa ren. De Nederlandse Opera, die per jaar meer dan een millioen gulden tekort komt en daarvoor subsidie krijgt toe gewezen, maakt chicanes over de op voering van Carmen door een ambi tieus gezelschap, dat in de tijd van zijn bestaan zonder subsidie 40.000 gulden tekort heeft. Wij vragen ons af of er nu ln ons gereglementeerde Nederland geen en kele instantie is, die Amsterdam duide lijk maakt, dat het indruist tegen de gewone wetten van de menselijke sa menleving om een ander het leven zuur te maken. Het ontbreekt er nog maar aan, dat Utrecht zijn knokploegen uit Wijk C voortreffelijke troepen, die in de be zettingsjaren haar sporen hebben ver diend mobiliseert om het optreden van „zijn" opera mogelijk te maken. Ieder, die het met de kunst goed meent, zal zich van deze rel afkeren, maar men bedenke, dat niets gevaarlijker is dan het losslaan van chauvinistiscn- stedelijke gevoelens als waarvan than3 sprake is. Men begrijpe ons goed: wij hebben niets tegen de Nederlandse Opera (behalve misschien, dat zij blik sems duur is), maar zij zou wellicht voordeel kunnen trekken van het on baatzuchtige enthousiasme, waarmee de Utrechters hebben gewerkt. Men xan er iets van leren, dachten wij. Zodra geüniformeerde politie in een kunsttempel moet verschijnen, ver dwijnt de muze van de inspiratie door de achterdeur. De rol van de Nederlandse Opera wordt er 17~| bepaald niet sympathieker op. De Zwitserse plaats Lugano wordt genoemd als het punt, waar de Grote Vier in October zullen bijeenkomen. Inzet: de vier ministers, die elkaar dan zullen ontmoeten, nl. Foster Dulles (VS), Eden (Eng.), Mo. lotof (Rusl.) en Bidault (Fr.).

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1953 | | pagina 1