IN DE VALLEI DER VIKINGS
SCHEEP V A ARTBERICHTEN
De man uit Australië
Het wonderlijke mysterie van
de Oostelijke nederzetting
r
Onder Groenlanders en Eskimo's (23)
Bij de ruïnes van een
oude kathedraal
door
Anth. van Kampen
Luister eens naar:
Radioprogramma
Pim, Pam Pom en de wonderlamp
Ons dagelijks feuilleton
Utrechtse Opera met „De
Barbier" in Den Haag
Trekking loterij voor het
sanatorium Davos
DINSDAG 8 SEPTEMBER 1958
|-JET WERD een reis van acht uren, en als ik dit schrijf weet ik dat Van
der Zee en ik op een ongelooflijke manier geluk hebben gehad. Want
het was hopeloos varen, door dat nooit eindigende veld van schotsen,
schollen en zacht drijfijs. Iedere keer zat de zaak muurvast en moest
gewend worden, om ergens anders een doorgang te zoeken. Iedere keer
vonden onze Groenlandse vrienden er een, maar niet dan nadat ik ook
iedere keer een zware hartklopping had ondergaan. Omdat de gedachte
onverdraaglijk voor me was de zaak te moeten opgeven, zo dicht bij het
doel. Mislukte het, dan was in feite de hele Zuid-reis zonder doel ge
weest. Maar het geluk zat ons mee die dag, en ik denk dat de voorzie
nigheid medelijden met ons had. In ieder geval greep op een gegeven
ogenblik een der Groenlanders mijn arm en wees hij me in de verte iets
aan. Ik zag aleen een enorm hoge, op het oog loodrecht zich verheffen
de bergmuur. Een muur, die de fjord scheen af te sluiten. Daar moest
liet einde van de fjord zijn. En daar, ergens in die woesternij van steen,
moest de nederzetting liggen. Ik tuurde lang door mijn kijker, maar zag
alleen steen. Grauwe donkere steen. Verder niets dat aan ruines deed
denken. Een paar maal nog wees de Groenlander. Toen haalde hij zijn
schouders op.
IJET duurde nog een uur, eer we wis-
1ten dat de kans, de ruines te berei
ken zeker was. Toen vingen we in
onze kijkers iets op dat zich tegen het
rotsmassief aftekende. Iets dat minder
donker was. Iets dat zich bezig was los
te maken van de bergmuur. Maar zo
klein, zo belachelijk gering, dat ik niet
wilde geloven dat dit de restanten wa
ren van Erik de Rode's kolonie. En
tóch waren ze het. Toch naderden wij
nu de oude Viking-I olonie. Het was
nog een kwestie "an een kwartier
varen.
De omtrekken va de ruines bleven
klein en moeilijk zichtbaar tegen de
achtergrond van de berg. Maar duide
lijk was te zien dat vóór de berg een
soort vallei lag, een glooiende laag
vlakte, die datgene wat zich daarop
bevond, beschermde tegen de ijzige kou
van de IJskap, die zich daarachter
moest bevinden. De ene Groenlander
zocht een geschikte plaats om aan te
leggen, de andere hield de diepte van
het water in het oog. Dat was niet
moeilijk; het was zo helder als glas en
door het erin drijvende ijs had het'een
vreemde, fles-groene kleur.
Nog dichter naderden wé de grijze,
stenen kust. Die kust lag vol met op
geperst ijs, maar hier en daar bleken
vrije plekken te zijn, waar een scheepje
als de Tunek wel kon ankeren. Het
was op een afstand van ongeveer vijf
tig meter van het stenen strandje, dat
dit gebeurde. En in de kleine vlet van
de Tunek roeiden de Groenlanders ons
naar de wal.
We stapten overboord, waadden nog
enkele meters door het water en toen
stonden wij op het strandje. Dat strand
bestond uit grint, dik zand en ontel
bare rolstenen. Het was nauwelijks
twee meter breed en ging over in de
oever. Die oever bleek bedriegeli.ik.
Het was er zó moerassig, dat je tot
aan de enkels in de klefce modder weg
zakte. Ik moet u zeggen, dat ik er
nauwelijks op lette, zó vervuld als jk
was van de betekenis van dit ogenblik.
Want vóór me, op minder dan twee
honderd meter, stonden de overblijf
selen van datgene wat eens, duizend
jaar terug in de geschiedenis van deze
wereld, een bloeiende nederzetting van
Vikings, Noormannen was geweest.
Een gedeelte domineerde, verhief zich
boven de andere brokstukken. Het was
aan alles te zien, dat dit geen huis was
geweest of een schuur. Het waren de
laatste brokstukken muur van wat de
kathedraal was geweest.
r KLOOFT n mij, lezers, dat ik diep
onder de indruk was, toen ik lang
zaam door het gras naar deze ruine
liep. En waarom zon ik het ook ver
zwijgen; ik was diep ontroerd. Niet om
dat wij misschien de eerste Nederlan
ders waren, die dit zagen. Niet omdat
het voor ons allebei een hereiken was
van een al lang geleden in Holland ge
steld doel. Maar omdat ik wist, dat het
hier was begonnen, duizend jaar ge
leden. Hier was het, dat Erik Thor-
valdson, bijgenaamd de Rode, op zoek
naar een nieuw vaderland, dat land
vond. En omdat het hier was, dat deze
nederzetting teloor ging, vernietigd
werd. Nooit spraken stenen een duide
lijker taal tot me dan hier, bij het be
treden van de vallei der Vikings.
Wij gingen ui', elkaar. Het was al
avond en Van der Zee wilde dit alles
uitvoerig met zijn apparaten vastleg
gen. Ik had niets te doen dan daar te
zijn en voelde me daar zeer gelukkig
bij. En ik geloof dat we er behoefte
aan hadden beiden alleen te zijn. Dit
was geen oord om samen te ondergaan.
Omdat ieder mens zo'n plaats op zijn
eigen manier ondergaat, beleeft en
doorleeft.
Voor mij ging in dat eerste uur de
historie leven: ik zag de vloot van Erik
de Rode, komen van IJsland in het jaar
B86, met mannen, vrouwen, kinderen en
vee. En met zijn zoon, Leif.
Eerst die verschrikkelijke tocht door
èen onbekende, onbevaren zee. Zonder
nautische instrumenten. Zonder gyro-
kompas, echolood, radar, decca sex
tant. Niets. Maar één ding had Erik de
Rode wèl: een fantastische zeemans
instinct. Het was dat instruct, dat hem
hielp die zee te overwinnen. Ook al
verging de helft van Zijn Vijf en twin
tig drakenschepen, ook al werden de
bloedrode zeilen met hardgele banen
door de storm en het zout der zee rafe
lige, verschoten vodden. Ook al stier
ven velen der vrouwen en kinderen.
Ook al moest een deel var. het vee
overboord worden gezet. Ohgroot,
ontzaglijk, epos van de Oceaan. Oh
Vikings, die dit ondernamen, met niets
anders dan een wil om een ander land
te vinden, omdat het vaderland, Noor
wegen, overbevolkt was. Met niets in
hun hart dan een onbeschrijfelijk groot
geloof, in de kennis van de leider: Erik
En Erik met zijn onwankelbaar ver
trouwen 'in dit avontuur. Ergens, ver
achter de kim, moest het land eenmaal
komen. Hij was er eerder heengezeild
e.i had het gevonden, het land, dat hij
noemde: Groenland. Daar zouden ze
gaan leven, daar zou een nieuwe toe
komst liggen, daar, achter de grijze
horizon, waar toch eenmaal dat som
bere nevelland moest beginnen.
Ze kwamen er. En ze begonnen.
In de saga's en de skalden wordt het
bezongen, het werk van Erik en zijn
zoon Leif. Hoe zij daar bouwden. Hoe
de kolonie zich uitbreidde en hoe
steeds meer Vikings daarheen kwamen.
Zo werd gebouwd wat genoemd is: de
Oostelijke NederzettingOsterbygd.
Huizen, stallen, opslagplaatsen. Voor
hen die vissers waren, jagers en vee
boeren. Tot grote bloei kwam de kolo
nie. gesticht en voortgezet door kerels,
behorend tot een superieur volk. Ik
las in oude boeken dat er tijden waren,
dat er tussen de 4 en de 6000 kolonis
ten leefden. Er kwamen, nadat Leif
zich tot het Christendom had laten be
keren (Erik, de vader, weigerde dit tot
aan zijn dood) kerken, In totaal moe
ten. er 16 zijn geweest. Er kwam- een
nonnenklooster. En in 1126 werd een
kleine kathedraal gebouwd, zetel voor
Opname van een ruine te Brattah-
lid, de oudsie Viking-nederzetting
op Groenland, gebouwd door Erik
de Rode
een Bisschop. Dat was het hoogtepunt
van Erik's vestiging ten Noordwesten
van het huidige Julianahab, niet zover
van de sombere contouren van Kaap
Désolation.
Zo leefden zij. En bij hen de dieren:
geiten, koeien, schapen. En toen nam
het lioodlot bezit van Erik's vestiging
en een der vreemdste mysteries uit de
oudheid vond plaats.
WAT daar geeburd is, dat weet. alleen
het peilloos heelal, dat zicht boven
de fjord v/elft, dat weet allrlen het
zwaarmoedige gebergte in welk» vallei
Brattahlid gebouwd werd. Maar de
nederzetting werd vernietigd. Niet in
één keer. Niet plotseling. Maar ze werd
gesloopt, mens na mens. dier na dier,
en huis na huis. Uit het hoge Noorden
kwamen wilde Eskimostamrmen aan-
zwerven. verdrevei. door intornse kou
en on zoek naar voedsel. Ze vonden de
wonderlijke witte mensen, de Vikings.
en ze bestreden hen. Hoe iamg
Een halve eeuw, een eeuw? Niemand
die het weet. Maar de Eskimo's waren
aanzienlijk sterker in getal ern ze had
den het land en het klimaat; mee.
Er kwam een nieuwe vijand. Het kli
maat begon in Zuidwest Groenland af
te koelen. O zo langzaam, maar steeds
meer koelde het af. ieder jaar. Het
werd een klimaat, waar-tegen geen
Europeaan ongewassen V/as op de
duur. Zelfs niet de kindeiren van het
sunerieure ras der Vikings.
De kolonie ging ten onder. En men
moet niet denken aan de laiAtste Viking,
die striidend tegen de horden Eskimo's,
tegen de onvoorstelbare kou en tegen de
wanhoop ten onderging. Melt het besef,
dat hij volledig vergeten wijs door het
verre, honeloos verre moederland:
Skandinavië.
Toen daalde voorgoed de duisternis
over de restanten van Ostèrbygd. Geen
non. peen Benedictijn, geen Augustijn,
geen boer. geen ja^er was meer in
leven. Zo eindigde Erik's werk.
Dat was waarschijnlijk omstreeks
1400. In 1565 bezeilde de ontdekkings
reiziger John Davids Groenlands West
kust. Hii vond alleen de Eskimo's. Op
iedere vraag inzake het lot der Vikings
bleef men het antwoord schuldig. Men
wist het niet. Vervlogen met de storm
was de laatste herinnering' aan die tijd
bii de Eskimo's. Het eni-ge wat Davis
aantrof waren ruines en Oen enkel ver
wilderd schaap, of paardl.
In 1721 ging een ander hierheen.
Hans Egede, waarover ik al eerder
schreef. Hii was het die 'beenderen liet
opgraven. Ze spraken een sinistere,
lugubere taal. Ze vertelden iets van
een totaal gedegenereerd ras. met een
slecht beenderengestel, met slechte ge
bitten en een opvallend klein, slecht
gevormd lichaam.
Het superieure ras was ten onderge
gaan. Waren de laatstan dan tóch op
gegaan in de Eskimo's? Vragen
veronderstellingen. Mysteries. Men weet
het niet. Dit is het grote raadsel van
de Oosteü'ke nederzetting van de val
lei der Vikings.
Ik overdacht deze dirjgen, zittend aan
M&ê&i van to peroudfft.kathedraal De
avond was bezig té vallen en het; licht
werd iets minder stó
De beide Groenlanders vah ons
scheepje lagen te slapen in het gras, dat
vol was van gele en rode bloemen.
Daar in die stilte onderging ik het
mysterie van Brattahlid.
En toen kwam de nacht over de
vallei.
MUZIEK VAN RAMEAU. De cla-
veciniste Janny van Wering zal
een aantal werkjes van J. Ph.
Rameau uitvoeren, die karakte
ristiek zijn voor de schrijfwijze
van deze meester. Zij begint met
twee menuetten en vervolgt dan
met een reeks van korte stukken,
die alle een titel dragen, zoals: de
Zigeunerin, de Wilden, de Drie
Handen, het Boek, de Cyclopen.
Rameau, die net als zijn evenknie
Couperin omstreeks het midden
van de achttiende eeuw leefde
schreef net fits deze graag mu
ziek, die als het ware een verhaal
vertelt. Hij beschrijft hierin als
het ware het wezen van wat hem
voor ogen staat. Een typisch mo
deverschijnsel, dat echter zeer
belangwekkende resultaten heeft
gehad. Woensdag 22.20 over Hil
versum I, 402 m.)
WOENSDAG 9 SEPTEMBER
HILVERSUM I, 402 m.: 7.00—24.00
NCRV. 7.00 Nieuws. 7.10 Gram. 7.15
Gym. 7.30 Gram. 7.45 Een woord voor
de dag. 8.00 Nieuws en weerberichten.
8.18 Gewijde muziek. 8.45 Gram. 9.00
Voor de zieken. 9.30 Voor de vrouw. 9.35
Gram. 10.10 Idem. 10.30 Morgendienst.
11.00 „Om Papa's principe", hoorspel.
12.10 Gram. 12.30 Land- en Tuinbouw-
mededelingen. 12.33 Gram. 12,59 Klok
gelui. 13.00 Nieuws. 13J5 Prot. Interker
kelijk Thuisfront. 13.20 Marinierskapel.
14.00 „Boris Godounov", opera (proloog.
Ie en 2e acte). 15.45 Zang en piano. 16 00
Voor de jeugd. 17.20 Orgelspel. 17.50
Reportage. 18.00 Omroeporkest. 18.30
Spectrum v. h. Christelijk Organisatie- en
Verenigingsleven". 18.45 Gram. 19.00
Nieuws en weerberichten, 19.10 Boekbe
spreking. 19.25 Gram. 19.30 Buitenlands
overzicht. 19-50 Gram. 20.00 Radio-krant.
20.20 Radio Philharmonisch-Orkest. 21.10
Gram. 21.20 „In Bijbelse Wateren", cau
serie. 21.40 Gram. 21.45 Hammondorgel
spel. 22.00 Gevar. muziek. 22.20 Clave-
cimbel-recital. 22.45 Avondoverdenking.
23.00 Nieuws en S.O.S.-berichten. 23.15
—24.00 „Carmen", opera (le acte) (gr-).
HILVERSUM n, 298 m.: 7.00 VARA,
10.00 VPRO. 10.20 VARA, 19.30 VPRO.
20.00—24.00 VARA. 700 Nieuws. 7-13
Gram. 8.00 Nieuws. 8.18 Gram. 8.50 Voor
de huisvrouw 9-00 Gym. 9.10 Gram. (Om
9.35 Waterstanden.) 10.00 Boekbespre
king. 10.05 Morgenwijding. 10.20 Voor de
vrouw. 11.00 Gram. 12.00 Lichte muziek-
12.30 Land- en Tuinbouwmededelingen.
12.33 Voor het platteland. 12.38 Klein
koor en orgel. 13.00 Nieuws. 13.15 De
sterken voor de zwakken. 13.25 Dans
muziek. 14.00 „De weg omhoog", cause
rie. 14.15 Holland Festival: Kamermuziek.
15.00 Voor de kinderen; 16-00 Hoorn
duetten. 16.10 Voor de jeugd. 16.45 Voor
de zieken. 17.15 Gram. 17.30 Lichte mu
ziek. 17-50 Regerlngsultzending: Jeugd
uitzending: „Ontdekkingsreizen in Suri
name", door Dr. J. I. S. Zonneveld. 18.00
Nieuws en commentaar. L8.20 Gram. 18.30
R-V.U.: „Waarheid en verdichtsels over
de sterren", door Dr. Pt. Groot: „Welke
indruk maakt het zien van de sterren
hemel op de waarnemer!?". 19.00 Gram.
19.15 Sport. 19.30 Voor de jeugd. 20.00
Nieuw^..20-05Politiek cpmmentaar. 20.15
MetxopoiorOxkfest£0-4.0 ^.De. ..GoaYexneur"*
hoorspel. 21-4Q OmroèpoVkest en soliste.
22.25 „Tandfcn en tandbederf", causerie.
22.40 Dansmuziek. 23.00 Nieuws. 23.15
Socialistisch nieuws in ifspèranto. 23.20
Orgelspel. 23.4534.00 Clram.muziek.
BIJNA f 148.000 VOOR GRIEKENLAND
Tot gisteren is op girolnummer 777
van het hoofdbestuur van het Neder-
landsche Roode Kruis voor de hulp
verlening aan de slachtoffers van de
aardbevingsramp in Griekenland een
bedrag gestort van f 147.1396,13.
OPLOSSING KRUIS WOORDPUZZLE
Horizontaal: 1. hop, 4 onzeker, 10 hes,
13 aria, 15 hevig, 16 bult, 17 Malmo,
19 Sem, 20 ratio, 21 en, 22 bul, 24 sir,
25 me, 26 totalisator, 2/8 pan, 29 kok,
31 sip, S3 bes, 36 olm, 38 paprika, 39
geladen, 40 Ane, 41 s.v.p., 43 vel, 44 ora,
48 bod, 50 ijzervreter/s, 54 a.s., 56 UNO,
57 ore, 58 To, 59 stou.t, 61 sta, 63 adrem,
65 roer, 66 spelt, 6i> adem, 69 aar, 70
maaksel, 71 P.R.A.
Verticaal: 1. hamer, 2 Oran, 3 pil, 5
N.H., 6 zes, 7 Eveline, 8 kim, 9 eg, 10
hut, 11 Elim, 12 stoet, 14 Ambon, 16
barok, 18 out, 20 rilt, 23 Lap, 24 sas,
26 tapperij, 27 roo-dvos, 28 piano, 30
kleed, 31 Spa, 32 wip, 3i3 bas, 34 S-G.P.,
35 U.L.O., 37 mnl, 4)2 verstek, 45 azuur,
46 K.R.O., 47 A.J.O., 48 Breda, 49 Basra,
51 ent, 52 era, 53 komma, 55 stoa, 58
ter, 60 oer, 61 spa, 62 als, 64 R.D.P., 66
s.a., 67 te.
114. „Dat was nou Barend Bigger",
riep de baron, terwijl hij de voorbij
snellende wagen woedend nakeek. „Jul
lie ziet, dat ik niet overdreven heb.
Het is een gemene kerel. Kijk nu eens
nau. m'n mooie wagen, die daar in de
berm ligt. Hij hoopt natuurlijk, dat ik
nu de wedstrijd zal opgeven, maar dan
heeft hij het toch mis". Woedend balde
hij zijn vuisten tegen de verdwijnende
wagen van Barend Bigger. „Ja jongens,
dat is nu pech, naar wé geven het
niet op. Ik zal hulp gaan halen bij die
boerderij daar. Die kunnen ons mis
schien helpen om de wagen weer over
eind te zetten.... Maar als die Barend
denkt dat hij er zonder meer af komt,
heeft hij het mis. Ik zal een aanklacht
tegen hem indienen. Jullie zijn m'n
getuigen. Julie hebt gezien, dat hij -het
met opzet gedaan heeft." Bezorgd ke
ken Pim, Pam en Pom de baron na,
terwijl hij de weg insloeg naar de
dichtsbijzijnde boerderij. „We moeten
de baron helpen", zei Pim. „Nu al...."
Adinda, 6-9 n.m. ten anker Haiphong
Akkrumdijk, pass. 6-9 Kaap Vincent
naar Marseille Albireo, pass. 6-9 v.m.
Ouessant naar Antwerpen Aldabi,
pass. 5-9 van Rio de Janeiro naar Vit-
toria Alderamin, 6-9 van Muscat naar
Dubai Alhena, 6-9 n.m. te Rio de Ja
neiro Alioth, pass. 6-9 Verd. Eil. naar
Rio de Janeiro Alnati, 6-9 n.m. van
R'dam te Bremen Alphacca, 6-9 te
Paranagua Aludra, pass. 5-9 Ouessant
naar Rio de Janeiro Amerskerk, 6-9
n.m. van Singapore naar Port Swettenham
Amsteldijk, 5-9 van Tandjong Priok
naar Singapore Amstelpark, pass. 6-9
ten zuidoosten van Flores (Azoren) naar
Mobile Annenkerk, 6-9 te Genua
Arendsdijk, 5-9 van Rio de Janeiro naar
Buenos Aires Arendskerk, 6-9 n.m.
van R'dam te Hamburg Armilla, 4-9
van Singapore naar Haiphong Arne-
dijk, pass. 6-9 2 uur Vlissingen naar New
York Aaïsdijk, 6-9 te Norfolk Aga
memnon, 7-9 te Barahona Algenib,
7-9 te Santos Almkerk, 7-9 te Duin
kerken Alpherat, pass. 6-9 Madeira naar
Antwerpen Averdijk, 6-9 te Houston
Bennekom, 6-9 van Buena Ventura
naar Pimentel Bonaire, pass. 6-9
Guernsey naar Funchal Boschfontein,
619 te Marseille Baarn, 6-9 van Cor
ral te Talcahuano Banka, pass, 5-9
15.45 uur Vlissingen naar A'dam Ba-
rendrecht, 6-9 te Oslo Billiton, 4-9 te
San Francisco Bintang, 5-9 van Port
land te los Angeles Boissevain, 5-9
n.m. van Rio de Janeiro naar Santos
Britsum, 4-9 van Port Piri naar Europa
Callisto, pass. 6-9 Kaap Verw. Eil. naar
Zuid-Amerika Caltex Delft, 6-9 te R'
dam Caltex Nederland, 6-9 60 mijl
noordwest van Kaap..^ifi£ent. naar R'dam
Caltex Pernis, pass. 6-9 Dover naar
'.'t^iltê3c'A'*tfEe Ö^gueV pa^.'ë-Ö
Noordkust Tunis naar R'dam Caltex
Utreeïit, 6-9 van Sidon naar R'dam
Congostroom, pass. 5-9 Finisterre naar
A'dam Cottica, 6-9 van Paramaribo
naar Plymouth Delfshaven, 5-9 Rio
Grande gepass. naar Buenos Aires
Drente, 6-9 Sabang gepass. naar Colombo
Delft, pass. 619 18.30 uur Vlissingen
naar A'dam Diemerdijk, 6-9 te Ant
werpen Elmina, 6-9 n.m. te Port Har-
court Ena, 6-9 van Ardrossan naar
Suez Farmsum, pass. 6-9 n.m. Kaap
de Fer naar A'dam Felipes, 6-9 te
Padang Friesland (KRL), 5-9 van Sin
gapore naar Port Swettenham Gaas-
terkerk, 6-9 van Marseille naar Genua
Gooiland, 6-9 v.m. van Bahia naar Las
Palmas Graveland, 6-9 van A'dam te
Hamburg Groote Beer, 5-9 200 mijl
west ten zuiden van Kaap Clear naar
New York Groote Kerk, 6-9 te East
London Gaasterland, 6-9 te Rio de
Janeiro Hera, 719 te Georgetown
Hilversum, 7-9 te Port Said Hydra,
pass. 6-9 Kaap Hatteras naar Port au
Prince Haarlem, 5-9 n.m. van Macoris
naar Nederland Haulerwijk, 5-9 te
Londen Heemskerk, 7-9 te Mombasa
Ilersilia, pass. 619 Flores (Azoren) naar
Guanta Hestia, pass. 5-9 Azoren naar
Barbados Hoogkerk, 7-9 te Hongkong
Indrapoera, 6-9 van R'dam te Ham
burg Ittersum, 4-9 van Geradlton naar
Engeland Ivoorkust, 6-9 n.m. van
Freetown naar Dakar Jagersfontein,
6-9 260 mijl west-zuidwast van Mon
rovia naar Kaapstad Japara (KRL),
6-9 te Semarang Java, pass. 5-9 Kreta
26.
„Beste jongen, ho'e zou jij denken
over de plicht je schoonouders te
moeten onderhouden, als je vergeefs je
best doet je eigen jonge gezin een
fatsoenlijk bestaan te bieden en Clau
dia dag en nacht worstelt met de
vraag, hoe de eindjes aan elkaar te
knopen? En wat zullen zij over jou
denken, die hen in armoede en ellende
hebt gedompeld, alleen maar omdat je
boven je stand wilde trouwen? Ze zul
len zich herinneren wat ze hadden,
voordat jij kwam om dat van hen weg
te nemen. En ze zullen dromen van
wat ze hadden kunnen hebben, als iii
plaats had gemaakt voor Peter en die
had toegestaan met hun dochter in het
huwelijksbootje te stappen. Ze zullen
je meer gaan haten naarmate zij ouder
worden en hulpelozer. Iedere dag,
ieder uur zal hun afkeer voor jou toe
nemen, naarmate de last groeit. En er
zal geen uitweg zijn. Jullie zullen altijd
bij elkaar zijn, dag en nacht, jullie zult
elkaar in de weg lopen, elkaar verwij
ten naar het hoofd slingeren en elkaar
uitschelden. En hoe zou Claudia zich
dan voelen? Die zo veel van haar
ouders houdt en die dacht, dat met jou
de wereld voor haar open zou gaan?"
Cecilia's rauwe lach schuurde haar
keeL „Jullie zijn alle twee nog erg
jong en Elwood en Letty hebben ook
nog heel wat jaartjes voor dè boeg. Is
dit het naradiis, dat je voor je ziet, als
je Claudia in je armen neemt?
Peter speelde nu zacht. Als een vlin
der zweefden de zoete klanken van
„Smoke In Your Eyes" door de zwoele
zomernacht. Peinzend staarde Dick
Cecilia voorbij in de duisternis van de
tuin. Hij voelde zich vreemd en leeg.
eenzaam en onuitsprekelijk verbitterd.
„Ze zullen u allemaal haten", zei hjj
tenslotte. Hii herkende nauwelijks ziin
eigen stem. „Dat alles zou nooit ge
beuren als u evenveel van deze men
sen hield als van uw geld".
„Maar al te waar. Maar jij zult met
hen samen moeten leven en ik niet.
Denk er over na, Forrester. Het is nu
nog niet te laat om verstandig te wor
den".
Tante Cecilia liep de tuin in en ver
dween tussen de schaduwen, die door
de bomen op de grond geworpen wer
den. De nauw merkbare geur van haar
parfum leek zich naar hem uit te
strekken, voelbaar en spottend.
HOOFDSTUK IX.
Toen Claudia in het gezelschap te
rugkwam was Dick vertrokken. Nie
mand had zijn verdwijnen opgemerkt.
Tante Cecilia leek opvallend met zich
zelf ingenomen en ging rechtstreeks
naar bed. Met een hatelijke lach wens
te ze alle aanwezigen een goede nacht
toe.
Efikele uren later vond Claudia haar
moeder huilend in de armen van haar
vader. Ze zaten in de slaapkamer en
hielden elkaar omstrengeld, als twee
ter dood veroordeelden, die in hun
laatste uren steun bij elkaar zoeken.
Claudia voelde haar hart in haar
keel kloppen toen ze hen zag. Een
kreet ontsnapte haar. Toen ze op hen
toe sprong, leken haar ouders voor
haar terug te deinzen
Het duurde verscheidene minuten
voordat Claudia eem samenhangend
verhaal te horen kif eg. Toen ze net
hoorde, verbleekte zie.
Cecilia had haar laatste ultimatum
gesteld. Binnen tien dagen moesten ze
een grote lening aflossen. Als zij het
geld dan niet bij elkaar hadden, zou
den al hun eigendommen verkocht
worden. Ze zouden idood arm zijn, zon
der huis en tot over de oren in de
schulden. Tenzij
Elwood keek zijn dochter met be
traande ogen aan. Hij boog zich over
haar heen en nam haar hand in de
zijne. „Je had ons hier niet zo moeten
vinden, Claudia. Ga naar bed. Jij moet
je eigen weg gaan, de onze is bijna tea
einde. Wij zijn gelukkiger geweest dan
de meeste mensejn m'n kind. Wij heb
ben veel gelukkige en voorspoedige
jaren gekend en op de een of andere
manier zuilen wij ons wel redden. Ga
naar Dick..., en. vergeet ons...."
„Neen, neen, n<:en. Ik laat jullie nooit
in de steek! Ik g a niet weg. Nooit,
nooit".
Alle opgehoopte emotie barstte nu
los. Als versteen zagen Elwood en Let
ty hoe Claudia haar tranen de vrije
loop liet. Ze herstelde zich echter spoe
dig en haar veerkrachtig karakter gaf
haar de moed cm een beslissing te ne
men. „Ik ga dif eet met Cecilia praten",
zei ze langzaam, terwijl ze ging staan.
„Ik zal het noj» één keer proberen. En
als ze weigert...."
Cecilia weigerde. Ze was boos. om
dat ze midden ln de nacht, zo noemde
ze het tenminste, uit haar slaan ge
haald werd. Uitvoerig las ze Claudia
de les over de fouten van de jonge
generatie. Het slot van het betoog was
de waarschuwing, dat ze haar plannen
zou uitvoeren en dat niets haar ge
dachten kon veranderen, tenzij
Zonder een woord te zeggen draaide
Claudia zich om en verdween, om zich
drie dagen in de eenzaamheid van haar
kamer op te sluiten.
Peter vroeg zich verbaasd af, wat er
te doen was en Elwood en Letty deden
als twee verdwaalden in een vreemde
wereld hun werk. Kitty telefoneerde
met Claudia en haastte zich daarna om
Dick op te zoeken.
Die lachte slinks, toen zjj hem ver
telde, wat Claudia had gezegd.
„Ik zou Peter nog steeds kunnen ver
tellen, dat z;j hem alleen maar omzijn
geld neemt, zoals ik op de avond van
het feestje wilde doen", zei hij. „Ikben
nu trouwens blij, dat ik dat niet ge
daan heb. Het is allemaal mijn schuld
Kitty! Ik had me met die geschiedenis
niet moeten bemoeien. Maar ik was te
ongeduldig, 't Was stom van me de
zaak met die brief zo op de spits te
drijven".
„Maar wat ga je nu doen?"
„Afwachten. Wat kan ik anders? Ik
heb m'n lesje wel geleerd. Verlovingen
kunnen heel lang duren. Misschien
komt er nog wel een oplossing".
„Ik dacht dat je van Claudia hield",
Kitty werd nu boos.
„Dat doe ik ook, maar Cecilia heeft
me het een en ander verteld, dat mijn
hersenen aan het werk heeft gezet.
Liefde is blind. Cecilia heeft me wak
ker geschud en op een hardhandige
manier, dat verzeker ik je. Ik weet nu,
wat me te doen staat en mijn plannen
ziin daar volkomen mee in overeen
stemming".
(Wordt vervolgd.)
naar Genua Johan van Oldenbame.
velt, 6-9 v.m. van Port Said naar A'
dam Kota Inten, 0-9 te Singapore.
Langkoeas, 0-9 n.m. van Aden naar Tand
jong Priok Laurenskerk, 0-9 te Kara-
chl Lawak, 0-9 van Ilo Ilo naar Cebu1
Lekhaven, 5-9 van Schiedam te R'dam
Linge, 5-9 n.m. van Le Havre naai
Dakar, pass. 0-9 Casquets Llssekerk,
5-9 n.m. van Genua naar Port Said
Loenerkerk, 5-9 van Genua naar Port
Said Loosdrecht, 0-9 te Madras
Lutterkerk, 0-9 van Bahrein naar Duha!
Kieldrecht, 5-9 van Penang te Co-
lombo Maasdam, 0-9 n.m. te Le Havn
Maashaven, 5-9 van Freetown' har
Sapele Maasland, 5-9 van Las Palma
naar A'dam Malvina, 0-9 van Singa.
pore naar Suez Manoeran, 7-9 n.m.
van Surabaja te Balik Papan verwacht
Marisa, 5-9 van Hongkong naar Mirt
Markelo, 5-9 Brunsbuttel gepass. naai
Sundsvall Meliskerk, pass. 5-9 Fi
nisterre naar Port Said Mirza, 6-9 n.m,
van Miri Molenkerk, 6-9 45 mijl zuid
oost van Barcelona naar Antwerpen
Marpessa, pass. 6-9 Cochin naar Singa.
pore Meerkerk, pass. 7-9 Gibraljar
naar Boulogne Noordam, 6-9 180 mijl I
zijd ten westen van Kaap Sable naai
R'dam Nigerstroom, 6-9 te Acora
Ondlna, 7-9 te Pladju Oranje, 6*9
130 mijl oost-noordoost van Algiers naar
Southampton Oranjefontein, 6-9 van
Durban naar East London Overijsel,
6-9 van Suez naar A'dam Ovula, 5-9
van Aalesund naar R'dam Phrontis,
van 7 op 8-9 te Cheribon verwacht
Polyphemus, 7-9 te Aden Prins Phllipi
Willem, 6-9 van R'dam te Hamburg
Prins Willem IV, 5-9 van R'dam naar
Chicago Radja, pass. 6-9 Gibralfat
naar Hallfax Rafaela,5-9 vpn Rang-
kok naar Pladju Roebiah, 5-9 van
Cebu haarBalik Papan Roepat,. 5-9
n.m. van Port Sudan naar Port Said,
Rotti, 7-9 te Damman Rijnland, 6-9
v.m. van Rio de Janeiro naar Ilheos
Sarangan, 6-9 te Damman Saroena,
7-9 te Mirt Scherpendrecht, 6-9 van
Bahia naar Rio de Janeiro Sibajak,
6-9 te New York Sliedrecht, 6-9 van
A'dam naar Mena al Ahmadi Sten
tor, pass. 6-9 Ouessant naar A'dam
Sumatra, 7-9 te Makassar Sloterdijk,
6-9 te Antwerpen Stad Breda, 5-9
n.m. van Makuhana naar Kadali Stad
Rotterdam, 7-8 te Newport Mon -— Stad
Vlaardingen, 7-9 te Emden Trompen
berg, 5-9 van Bronwsville naar Nfew Or
leans Tabian, 4-9 van New York naai1
Casablanca Tabinta, 4-9 van Jackson
ville naar Newport News Talisse, 6-9
van Semarng naar Cheribon Tarakan,
5-9 van Surabaja naar Singapore Tibia,
7-9 van Miri te Mulberrypierhead Tji-
bodas, 6-9 van Mauritius naar Penang
Tomori, 6-9 v.m. te R'dam Trompen
berg, 4-9 te Brownsville Utrecht, 6-9
van Calcutta naar Singapore Van Lin-
schoten, 6-9 van Hamburg naar A'dan
Veendam, pass. 6-9 Scillys naar New
York Waterland, 5-9 avn St Vincent
(KV) naar Santos Waterman, 6-9 tl
Willemstad Westerdam, pass. 6-9 Start-
point naar New York Westland, J!
van Hamburg naar A'dam Willem Ruji
6-9 van Belawan naar Singapore V*
lemstad, 6-9 n.m. te Trinidad Ws>
sari, 6-9 van Londen naar R'dam üe
land (KRL), 5-9 van Belawan naar Of
lombo Zuiderkruis, 5-9 van R'dam uk
New York.
Om steun bij te zetten aan de plaat
selijke comité's, die er naar streven ge
zamenlijk de benodigde 200.000.bij
een te brengen, waardoor op 1 Novem
ber de Utrechtse Opera haar eerstvol
gende première zal kunnen uitbrengen)
is de Utrechtse Opera door verschillen
de dezer comité's uitgenodigd uitvoe
ringen ter plaatse te verzorgen. Als
eerste van een dergelijke reeks opvoe
ringen wordt op Donderdag 10 Sep
tember in het Gebouw voor K. en W.
te Den Haag een opvoering gegeven
van „De Barbier van Sevilla". Mede- j
werkenden zijn: Anneke van der
Graaf - Rosina, Jan Duiveman - Don
Basilio, Anton Eldering - Don Bartolo,
John van Kesteren - Graaf Almaviva
en Ton Wink - Figaro. De opvoering
wordt gegeven met koor en orkest van
de Utrechtse Opera o.i.v. Chris Bur
gers, onder regie van Cees Laseur.
Gisteren is in de dierentuin te Den
Haag de trekking geschied van de
loterij ten behoeve van de on- en min
vermogenden in het Nederlands sanato
rium te Davos. Van de hoofdprijzen
viel de eerste, een auto, op no. 98713.
De tweede, een tweepersoons reis met
deviezen, op no. 231309 en de derde,
een motorfiets, op no. 86330.
De opbrengst van deze loterij wordt
geraamd op ongeveer 85.000.—,
