i
EQIP SERMIA: DE MOEDER DER IJSBERGEN
Be man uit
D.D.D.
Een grommende verschrikking van levend ijs
met ontzagwekkende vernietigende oerkracht
Onder Groenlanders en Eskimo's (32)
Tong van de ijskap perst per dag twintig millioen ton ijs in zee
Fjordwater stijgt in één
keer soms zes meter
door
A nth. van Kampen
r 7
Pim, Pam Pom en de wonderlamp
Ons dagelijks feuilleton
Radioprogramma
Huid
uitslag
DINSDAG 29 SEPTEMBER 1953
X
ESKIMO'S en Groenlanders gaven haar de
naam Eqip Sermia. Wij, Europeanen, noemen
haar: de grote gletscher. Wij hadden ons opnieuw
vergist, toen we meenden na 1 of 2 uur bij de
gletscher aangekomen te zijn. Je vergist je altijd
in dit land. Robert Chauchon, de Fransman, vroeg
me te schatten hoeveel kilometer we nog van
Eqip Sermia af waren. Ik wilde niet te laag schat
ten en zei: 6 kilometer. Het waren er vijf en
twintig.
Maar elk uur kwam ze naderbij, ieder uur wer
den de contouren helderder, klaarder, en einde
lijk konden wij haar zien, in haar geheel.
Het was ontzaglijk en onbeschrijflijk. Daar lag
het gevaarte, 8 kilometer breed en 100 meter
hoog. Een reusachtige tong, een brok van de
Ijskap, een ventiel van Groenland.
Deze gletscher is een uitlaat, waardoor de IJs-
Sommige ijsbergen bezitten complete spelonken.
kap zijn. te veel spuit. Het teveelgeschat dopr
Deense geleerden op 20 millioen ton per dag. Men
moet de eindeloze processies ijsbergen gezien
hebben, om enig idee, enig begrip van de gigan
tische hoeveelheid ijs te krijgen, die hier uur na
uur het vasteland van Groenland verlaat om haar
lange, eindeloos lange vaart naar zee te beginnen.
We naderen de gletscher, zo dicht mogelijk. Dat
wil zeggen: altijd nog op een afstand van enkele
kilometers. Daar was reden genoeg voor. Want
deze gletscher leeft op een verschrikkelijke ma
nier. Zij leeft en beweegt. Niet zo snel, maar snel
genoeg om een schip van 5 tot 10.000 ton in een
paar seconden te vernietigen. Die snelheid is ge
middeld 20 meter per dag. Dat is het tempo,
waarmee de ijskap zich hier naar buiten, tussen
twee zwarte rotsmuren doorheen perst.
hoord, kan ik de verzekering ge
ven dat ze gemaakt zijn onder de
allerhoogste spanning en emotie.
Arme AVRO-reporterdie met
half-afgevroren vingers bezig was
een fractie van de stem van net le
vende ijs te vangen in zijn appara
tenNee, geen fractie, een on
meetbaar onderdeel van een fractie.
Want dat geluid was overal, boven
de gletscher, erin, eronder, en tus
sen elke toren, elke bunker, elke
muur.
ZO BELEEFDEN, zó ondergingen wij
Eqip Sermia. Wij allen, de radio
man van Jakobshavn, de dokter, Ro
bert Chauchon, de Groenlanders en
wij. Geen een sprak meer een enkel
woord. Hier sprak alleen de grote
gletscher. In een taal, die nauwelijks
van deze wereld is. De taal van iets,
dat zeer na aan de eeuwigheid ver
want moet zijn. Het water begon
sterker te golven en de Groenlandse
stuurman ging een andere koers va
ren. Hij werd bang voor z'n scheepje.
En zo stonden wij daar maar, met
de ijzige kou opstijgend in onze li
chamen, en aldoor met dat verre
grommen en dreunen van die beto
verde ijsstad, dat bevroren Pompei',
nabij ons. Het dreunen en sidderen
van de „Moeder der ijsbergen" in
dit deel van Groenland. De moeder,
wier kinderen de ijsbergen zijn die
ze loslaat, die zich losscheuren en
hun eigen weg gaan. Eerst in de
fjord, dan naar Disko-baai, daarna
naar Straat Davis, en tenslotte naar
de grote, verre Oceaan.
Wij voeren weg en wij kwamen
langzaam terug tot de werkelijk
heid. Tot onszelf op dat kleine schip,
een wegzoekend tussen die wereld
van schotsen en ijsbergen.
Er was geen gevoel meer in m'n
lichaam. Ik was versteend. En nooit
in m'n leven interesseerde kou me
minder dan in die ogenblikken. Om
dat ik wist iets gezien te hebben,
dat een zo verre, een zo lange, een
zo kostbare reis waard maakt, ge
maakt te hebben. Een reis naar een
wonder.
Ik zei dit Robert Chauchon en hij
lachte. En hij antwoordde daarna:
„U zult spoedig iets anders zien en
u opnieuw verbazen".
„U bedoelt de Ijskap?" vroeg ik.
Hij knikte.
„Ja", zei hij, „De Ijskap. Die kunt
u niet beschrijven voor uw lezers.
Alles wat u erover schrijft zal slechts
heel in de verte de werkelijkheid
benaderen. Er zijn nu eenmaal dingen
in een land als dit, die je eenvou
dig niet beschrijven kunt. Je moet ze
zelf zien, zelf ondergaan."
Hij wees voor zich uit, de kleine
leider van de Franse expeditie. „Kijk
daarin de vertelangs mi'n
vingerziet u die verhoging op
de rotsen? Dat is ons eerste kamp,
onze basis Daar moeten we zijn.
Port Victor".
Port Victor ligt voor ons. En ach
ter ons de grommende verschrikking
van de levende gletscher. Eqip Ser
mia.
De DOORTOCHT van het ijs! Hoe
moet ik u dit beschrijven, lezer.
Stel u voor een soort Pompei', een
versteende stad. Met grijze pilaren,
grijze beelden, grijze muren, grijze
wallen, grijze torens, grijze burchten.
Zo was de indruk, de eerste indruk,
die ik van de grote gletscher kreeg.
Een witte, grijze wereld, vernield,
vermorzeld door honderden atoom
bommen. Dat gevaarte van 8 kilo
meter breed en 100 meter hoog, ligt
schuin naar beneden gericht. Een
monsterachtige wal van ijs, die on-
ninitniiiiiiiiiintniiiiiiniiiiniiiiiiii'.iiiiiniiiiiiiiiiiiiniiiiiiniiiiiBiiiiiininininiinniinni
zichtbaar in beweging is. Een on
voorstelbaar perpetuum mobile, een
ongelooflijke eeuwigdurende bewe
ging. Wij wisten dat zij bewoog, en
hoewel wij het niet zagen, voelden
we de verschrikking van de krach
ten die achter al dit ijs moesten
werken. Krachten, waarvan men
sen geen flauwe notie hebben.
Krachten, die onmeetbaar zijn, en
die nergens in cijfers beschreven
staan. Het was groots en het was
sinister, dit ijs-Pompei'.
Vooral ook. omdat wij het leven,
dat gistte, woelde en trilde onder
deze millioenen tonnen ijs hoorden.
En soms zagen. Dat waren de keren,
als brokken van de gletscher afscho
ven. Van verre gezien langzaam,
rustig. Maar wij wisten dat deze
lawines zich met duizelingwekken
de snelheid baanbraken.
Delen van dit Pompei', die het con
tact verbroken hadden met de rest,
en naar beneden kwamen, in de
richting van de fjord. En daar vorm
den zij de ijsbergen, het drijfsijs, de
schotsen. Daar begon hun tocht naar
het onherroepelijk einde.
De zon scheen over die ijsstad. Een
vreemde zon over de allervreemdste
stad die ik ooit zag. Dia zon doolde,
zwalkte langs de burchten, zuilen,
bunkers en wallen. Een onrustige
zon, met hier en daar wat schaduw.
Vreemde glanzen schoten over de
stad, vreemde schittering weerkaat
ste zich in het zwarte fjordwater.
Geen vogels meer. Geen zeehonden.
Geen mensen. Een dode wereld. Een
verloren rijk van ijs en sneeuw en
kou. De tong van Groenlands ont
zaglijke Ijskap.
DE GROENLANDERS lieten de mo
torboot langzaam voorbijschuiven.
Van der Zee wilde méér filmen,
méér fotograferen, hij wilde er dich
ter en dichter bij komen. Maar ze
weigerden en ook Robert Chauchon
weigerde.
Natuurlijk weigerden ze, omdat
wij, Van der Zee en ik, geen notie
hadden van het gevaar. Omdat er in
die uren geen grote verschuivingen,
lawines, plaatsvonden. Chauchon
vertelde iets omtrent de consequen
ties van redelijk grote lawines. Dat
het fjordwater in enkele seconden
vier, vjjf, zes meter kan stijgen. En
dit stijgen geschiedt in éen maal,
met éen golf.
Ik kan met geen benadering schat
ten, hoelang wij daar op het dek van
die Groenlandse motorboot gestaan
hebben. Tijd en kou interesseerden
ons niet in het minst. We wilden
dit, alleen maar zien en volledig in
ons opnemen. Omdat we wisten, dat
we dit nooit weer zouden zien. Het
zijn de momenten, waarvan men zich
realiseert, dat ze één keer worden
ondergaan in een mensenleven.
Steeds nieuwe brokken gleden om
laag en eerst minuten later golfde
het water onder de boot. En het
geluid bereikte ons eveneens eerst
veel en veel later.
Dat geluid: nooit zal ik het meer
vergeten, dit donkerdreunen, dit
vreemde schuivend-glijdende geluid,
langzaam, haast aarzelénd beginnend,
dan aanzwellend tot een doffe, diepe
donder, om dan uit te sterven, lang
zaam, talmend, tot een eindeloos
ver en weemoedig zuchten en ker
men. De stem van het levende «s,
de stem van de lawines.
Van der Zee was voortdurend in
actie met z'n taperecorder. En hij
kreeg het geluid. Het Nederlandse
publiek dat deze opnamen heeft ge-
132. Pim, Pam en Pom trokken zich
niet veel van -Ali's woorden aan. Ze
waren verrukt over de wonderen die de
toverlamp kon verrichten en ze vonden
het heerlijk om allerlei mensen een ple
ziertje te doen. Nu ja, het liep een enkel
keertje wel eens heel anders af dan zij
bedoeld hadden, maar vergissen is men
selijk, zoals Pim heel eigenwijs opmerkte
toen ze op weg waren naar het huis van de
baron om naar de televisie te gaan kij
ken. Moeder Woeffie zou optreden in
een kook- en bakpraatje. Zij was met
één klap beroemd geworden door de
prachtige taart, die zij zogenaamd ge
maakt had. Moeder had heel erg in de
rats gezeten, maar ook nu bleek, dat een
mens méér kan dan hij denkt, want on
der het oog van een deskundige en kies
keurige jury had zij een nieuw pronk
stuk van een taart gemaakt en nu zou
ze voor de televisie haar geheime re
cept voor appeltaart bekend maken. Een
recept, dat jarenlang in de familie be
waard was gebleven en van moeder op
dochter was overgegaan. Toen de baron
dit hoorde, smakte hij met de lippen en
droeg zijn vrouw ogenblikkelijk op om
potlood en papier gereed te houden. D«
baronesse zei niets. Met opeengeklem
de lippen luisterde zij naar het verhaal
van Moeder Woefie. Zij was 't incident
van het hoedje nog steeds niet vergeten.
Maar Pim, Pam en Pom genoten, toen
zij hun Moeder op het beeld zagen ver
schijnen en ook de baron was erg in zijn
nopjes.
De grimmige reus.
OPLOSSING KRUISWOORD-
PUZZLE
HORIZONTAAL: 1 fok, 3 geboren,
8 i.v.m., 11 uk, 12 sr., 13 boa, 14 us,
16 e.g., 17 tempel, 20 klaver, 22 ree,
23 aster, 26 leg, 28 slaag, 30 bende,
33 eg, 35 t.a.t., 37 Mao, 38 Ma, 39
rap, 41 Epe, 43 wijn, 44 spellen, 45
trawant, 46 Let, 47 kas, 49 Leo, 50
A.R., 51 S.O.S., 53 kim, 55 no., 56
ampel, 58 gagel, 60 aha, 61 molen,
63 ren, 65 lawaai, 67 oneven, 70 er,
71 d.i., 72 Ede, 74 en, 75 ra, 76
ido, 77 ragebol, 78 hop.
VERTICAAL: 1 fut, 2 oker, 3 Gré. 4
B.B., 5 ooft, 6 Ra, 7 nul, 9 veeg, 10
mgr., 12 spelt, 15 saldo, 18 mes, 19
laat, 20 krem, 21 vee, 24 s.g., 25 eb,
27 verslag, 29 aanloop, 31 nalatig, 32
fantoom, 34 gaper, 36 t.p., 38 mijnen,
40 pet, 41 enk, 42 ets, 43 wal, 48 Ab,
51 smaad, 52 semi, 53 kano, 54 me
ren, 56 a.h.w., 57 l.o., 58 ge, 59 lev,
60 aard, 62 lade, 64 Nero, 65 lei,
66 air, 68 Nel, 69 nap, 72 eg, 73 eb.
OPLOSSINGEN ZATERDAGSE
HERSENGYMNASTIEK
1. Russische eilandengroep in de
Beringzee.
2. Op 5 Augustus 1529 tussen Frank
rijk en Spanje. Zo genoemd door
de bemiddeling van de Ned. land
voogdes Margaretha en Louise, de
moeder van koning Frans I van
Frankriik.
3. Uit Japan stammend siergras met
hoge, bruine pluimen.
4. In 1935. Ca. 2 jaar.
5. Vaartuigen in de Middellandse
Zee.
6. Verzamelnaam van de Nederlands
sprekende bewoners van Neder
land, Vlaanderen, Zuid-Afrika, In
donesië. West-Indië en Noord-
Amerika.
7. Door Winston Churchill bedachte
naam (1945).
8. De Corantijn.
9. Lamppetroléum.
10 Een worteltrekking.
44)
Ze zag hem terug in een stalen
stoel op het terras, waar hij een pijp
rokende en naar de blauwe hemel
starende op haar terugkomst zat te
wachten.
De maan was vol en rood en hing als
een enorme sinaasappel in het diepe
blauw van de hemel. Dreigende wolken
trokken nu en dan voor haar langs, na
men haar kleur in zich op en werden
weer eentonig grijs, als ze voorbij ge
dreven waren.
„Dit herinnert mij aan de dagen, die
ik op de boerderij doorbracht, merkte
Tom op toen zij naast hem zat. Hij
haalde diep adem. „Het doet mij me
weer als een kind voelen. Niets dan de
goede aarde, om mee te vechten
Claudia hield hem de keurig opge
vouwen kaarten onder zijn neus. „Hier",
zei ze langzaam, „als je excuus om een
paar woorden met mij te praten. Daar
om liet je ze liggen. Óf niet soms?"
Tom lachte. „Een excuus is beter dan
geen. Had je een prettige dag? Ik had
moeten weten, dat dat je lievelings
plekje was. Mijn aanwezigheid daar was
absoluut toevallig. Dat verzeker ik je".
Zijn lach verbreedde zich. „Forrester
leek in staat, een moord te plegen. Ik
maak die blunder niet weer. Ik zal voor
taan in mijn kamer of in de tuin rond
blijven hangen".
Claudia keek hem strak aan. „Het
meer is openbaar terrein. U mag het
gebruiken wanneer u maar wilt". Haar
stem spande zich. „Maar meneer Cava-
nagh, waarom stelt u zoveel belang in
mijn privèleven?"
Hij woog haar woorden zorgvuldig
voordat hij antwoordde: „Omdat jij een
allerliefst meisje bent, dat niet weet wat
ze wil", zei hij toen amicaal.
„Wat ik wil wordt voor mij vastge
steld. Door omstandigheden.... en door
mijn tante Cecilia".
„Houd je van Dick en niet van Pe
ter?"
„Het doet er niet toe. van wie ik
houd!"
Hij kwam dicht bij haar staan. „Voor
mij wel. Ik geloof niet, dat je werkelijk
van Forrester houdt. Als je zoveel be
lang bij hem zou hebben als je denkt,
zou je je niets in de weg hebben laten
leggen. Als je werkelijk van hem hield,
bedoel ik".
Claudia maakte aanstalten om naar
huis terug te gaan. Hij ging echter voor
haar staan en versperde haar de weg.
„Ze vonden het niet leuk, dat je weg
ging vanavond? Hou dat uitvluchtje
maar voor je en wacht nog een ogen
blik".
„Alsjeblieft, laat me er langs. En be
moei je niet met mijn zaken".
„Maar het is ook mijn zaak!"
„Wil je mij doorlaten?"
„Niet, voordat je hebt gehoord wat ik
je te vertellen heb. Ik hou van je, Clau
dia, en ik wil je voor mij alleen hebben.
Je geeft niets om Peter of Dick. Ik zal
er voor zorgen, dat je wel om mij zult
geven".
Claudia lachte ruw. „Heb je dat alle
maal uit je kaarten opgemaakt?"
„Neen, Claudia. Ik voelde het in de
aanraking van je hand en ik zag het ln
de blik in je ogen".
Ze stoof hem voorbij en rende het
huis binnen.
Tom bleef roerloos staan, maar in zijn
verbeelding volgde hij haar, ook nog
toen zij uit het gezicht verdwenen was.
Hij klopte zijn pijp uit. De as rolde tus
sen zijn vingers door op het gras. Toen
liep hij langzaam weg.
De grote oranje maan keek onbewo
gen op hem neer.
HOOFDSTUK XV.
„Dit", zei Tom tegen Elwood, „is onze
nieuwe prijslijst. Ze moet ogenblikke
lijk naar alle vertegenwoordigers ge
stuurd worden. De andere map bevat de
nieuwe loon- en werkschema's. Zie ze
maar eens door. Voordat we een week
verder zijn, zullen we volgens deze be
rekening gaan werken".
Elwood hoefde maar een vluchtige
blik in de paperassen te slaan, om te be
grijpen, hoe drastisch de veranderingen
waren, die Tom had uitgestippeld. Hij
duwde de stoel achteruit en kwam
bruusk overeind.
„Cavanagh, ik pas er voor. Ik ben
niet van plan op die manier mijn zaak
te drijven!"
Tom slingerde zijn ene been over de
hoek van het bureau en keek Elwood
onderzoekend aan. „Jammer, dat u het
zo ver weggooit, meneer Ellis, maar ik
maak u er op attent, dat het niet hele
maal uw zaak meer is en dat u haar ook
niet meer drijft. Dat doe ik, Voor de
N.V. Ponsonby. En die N.V. eist, dat het
een rendabele zaak wordt, die zonder
steun kan werken. Ais u een betere
methode weet, om tegelijk de lonen en
de rekeningen te betalen en bovendien
leningen af te lossen, zal ik graag naar
u luisteren".
„Maar dit zal ons ruïneren, Cavanagh.
U vraagt veel te hoge prijzen voor onze
producten. We zullen nooit in staat
zijn
„We zullen de kwaliteit verbeteren.
Dat zal de verkoop bevorderen".
Ongeduldig speelden Elwoods vingers
met de papieren. „En hoe zullen we de
kwaliteit kunnen verbeteren als we be
zuinigen en de werktijd verlengen? Öat
zal voor iedereen in de fabriek loons
verlaging betekenen. Denkt u werkelijk,
dat we onder zulke arbeidsvoorwaar
den zullen kunnen werken en produce
ren?"
Tom zwaaide losjes zijn been heen en
weer. „Onder geen enkele andere voor
waarde kan de fabriek geopend blijven.
Ze zullen allemaal werkloos zijn, als
ze weigeren accoord te gaan met de ver
anderingen. De N.V. Ponsonby zou geen
cent meer voorschieten om de zaak in
stand te houden".
Elwood keek, alsof de wereld om hem
heen instortte. „We waren juist op gang
gekomen", zei hij klaaglijk. „De tijd zou
ons wel uit de moeilijkheden geholpen
hebben. Dat is alles wat we nodig heb
ben, een beetje meer tijd
Tom schudde zijn hoofd. „Neen, me
neer Ellis. De kans die u krijgt is maar
tijdelijk en voornamelijk te danken aan
de laatste lening van Ponsonby. Als we
nu de vicieuze oirkel niet doortrek
kenMet een onverbiddelijk gebaar
sloeg hij zijn handen in elkaar. Dan
blijven er geen brokken meer over. die
de moeite van het oprapen nog waard
zijn".
Elwood kon nauwelijks verhinderen,
dat zijn stem trilde toen hij zei: „U
maakt me het opperen van verdere be
zwaren onmogelijk. Maar als de arbei
ders er achter komen, dat die N.V. Pon
sonby...."
(Wordt vervolgd.)
BRANDENBURGSE CONCERTEN
van Bach. Joh. Seb. Bach schreef
deze concerten, zes in getal, voor
de markgraaf van Brandenburg,
met wie hij door gevoelens van
hoogachting en vriendschap ver
bonden was. Het zijn werken voor
orkest en een kleine groep soto-
instrumenten. Zij tonen de mees
ter in de volle rijpheid van zijn
begenadigd kunstenaarschap. Het
Stuttgarter Kammerorkest onder
leiding van Karl Munchinger voert
het derde en het zesde concert
uit. Woensdag 21.10 over Hilver
sum 11, 298 m.)
REPORTAGE UIT ARUSHA, in
Tanganyika, waar prins Bernhard
momenteel ter jacht is. Alfred van
Sprang vertelt iets over het ver
blijf van de Prins (Woensdag 22.00
over Hilversum 1, 402 m.)
WOENSDAG 30 SEPTEMBER
HILVERSUM I, 403 m.: 7.00—24.00
NCRV. 7.00 Nieuws. 7.10 Gram. 7.1S
Gym. 7.30 Gram. 7.45 Een woord voor
ce dag, 8.00 Nieuws en weerberichten,
8.15 Gram. 8.18 Gewijde muziek. 8-45
Gram. 9.00 Voor de zieken. 9.30 Voor de
huisvrouw. 9.35 Gram. 10.15 Idem. 10-30
Morgendienst. 11.00 Gram. 12.00 Sopraan
en piano. 12.30 Land- en Tuinbouwmede-
delingen. 12.33 Gram. 12.37 Alledag kerk
dienst. 12.59 Klokgelui. 13.00 Nieuws.
13-15 „Het Pit op pad". 13.20 'Mariniers-
kapel. 14.00 Gram. 15-00 Kamermuziek.
15.30 Gram. 15.45 Voor de jeugd. 16.55
Reportage van de voetbalwedstrijd Con
tinentaal elftal—Barcelona F.C. 17.50
Gram. 18.30 Spectrum v. d. Chr. Organi
satie- en Verenigingsleven. 18.45 Piano
duo. 19.00 Nieuws en weerberichten. 19.10
Radiokrant. 19.30 Openbare zitting van de
Generale Synode der Ned. Herv. Kerk.
21.00 Gram. 21.15 Radio Philharmonisch
Orkest. 22.00 Reportage uit Arusha. 22.10
Glasharp. 22.30 Vocaal Ensemble. 22.45
Avondoverdenking. 23.00 Nieuws. 23.15—
24.00 Gramofoonmuziek.
HILVERSUM II, 298 m.: 7.00 VARA.
10.00 VPRO, 10.20 VARA, 19.30 VPRO,
20.00—24.00 VARA. 7.00 Nieuws. 7.13
Gram. 8 00 Nieuws. 8.18 Gram. 8.50 Voor
de huisvrouw. 9.00 Gym. 9.10 Gram. (9.35
—9.40 Waterstanden.) 10 00 Schoolradio.
10.20 Voor de vrouw. 1100 Gram. ïl.tw
Dansmuziek. 12.30 Land- en Tuinbouw-
mededelingen. 12.33 Voor het platteland.
12.38 Gram. 13.00 Nieuws. 13.15 Tentoon-
stellingsagenda. 1318 Liichte muziek.
13.45 Gram. 14.00 „De weg omhoog", cau
serie. 14.15 Rotterdams Philharmonisch
Orkest, koor en sol. 15.10 Voor de kin
deren. 16.00 Hoorn en trompet. 16.10 Voor
de jeugd. 16 45 Voor de zieken. 17.18
Metropole-Orkest. 17.50 Regeringsuitzen-
dmg: Bets Bonde JensenElze: „Deense
impressies". 18 00 Nieuws en commen
taar. 18.20 Verslag van het Congres van
de Engelse Arbeiderspartij te Margate.
18.30 Accordeon-Orkest. 18 50 „De ster
ken voor de zwakken". 19.00 Accordeon-
Orkest. 19.15 „Het volle pond", causerie.
19.30 Voor de jeugd. 20.00 Nieuws. 20.05
Politiek commentaar. 20 15 Gevar. mu
ziek. 20.40 „Meeuwen boven Sorrento",
hoorspel. 22 10 Kamerorkest. 22.45 „De
bijen en hun taal", causerie. 23.00 Nieuws,
2315 Socialistisch nieuws ln Esperanto.
23-2024 00 Gramofoonmuziek.
araonon en peuteren maats
de kwaal steeds erger De hel
der vloeibare D.D.D. dringl
diep in de poriën door, zul-
vert ontsmet en geneest de
nuld,
«»ENEESMIDDEt TEGEN
HUIDAANDOENINGEN
ontsmet en geneest dl
(Advertentie. Ing. Med.)
