ssl
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
IS ZONDAGSE KERKGANG VOOR DE JEUGD
GOED EN NOODZAKELIJK?
Chefarine ,4i
De man uit Australië
Een outlekast? Pra?hW" nieuwe
r
DE VERGETEN CATEGORIE
AAN HET WOORD
Noodzakelijk en goed
De Bijbel eist het
Voor gelovig mens
niet nodig
Andere stemmen
Viervoudige werking
met esdta geneeskracht
En nu de volgende kwestie
WEK DE GAL 1
IN UW LEVER OP
sjes
59
iandel
eculaas CC
:ulaas
gerijpte
jgen
kades artikelen
ftti frutti
»ete krenten
lfwerkend
asmiddel
39 I
39
37
Detker's artikelen
evulde
hoco's 39
inimex artikelen
47 I
ciale Aanbieding
s importwijn
89
Moeilijk onderwerp dat diepste problemen van de mens raakt
werd zeer verschillend en niet volledig beantwoord
Pim, Pam Pom en de wonderlamp
Luister eens naar.
Ons dagelijks feuilleton
kast!
Radioprogramma
Wèg die alvalstonen,
DONliEUUAU 1 OCTOBLR 1953
stGESTRAAT 57
roomboter
250 gram
eebiscuits
250 gram 29
iesterren
ritsjes 47
250 gram
250 gram
TRA FIJNE
250 gram
lame
culaas
250 gram
500 gram
200 gram 55
euwe oogst) OQ
250 gram
lesel"
2 pakken
tCHTE ZEEP
per doos
AFELDOEKJE
2 voor 57
FWASBORSTEL
s) 4Q
2 voor
NIJSBLOKJES
Ruyter"
2 kokertjes
tUL
RMICELLI
500 gram
EUWSE
AFELS
200 gram M
[NDABROKKEN
200 gram 35 i
OCCA HOPJES
200 gram 47
ERKADE's ROOM
0RSTPLAA1 £J
150 gram
200 gram
[NDAKAAS ZÖ
per pot
RUITHAGEL
200 gram 25
ROTE
NTBIJTKOEK
Heerlijk vers 39
EN HELE
OOKWORST
)LBA 79
Heerlijk
OEREN WORST
150 gram 55
UNCHSCHOTEL
xtra" L 9
200 gram
ECLAME HAM
200 gram 65
USTARD
2 pakken
AIZENA 39
2 pakken 'i
OFFIEMELK
onder suiker) 49
per blik
blikken voor I Si
ITTE BONEN
500 gram 39
UCIFERS 49
3 pakken
DAM. KAAS
ts belegen
400 gram
OLVETTE KAAS
laar belegen I I Q
500 gram II'
[TTIGE EDAM.
AAS 129
500 gram
atuurflesje 179
gratis
JTEN AANTAL „vaste medewerkers" heeft deze week
niets ingezonden, omdat 'H>n het onderwerp te moei-
lijk vond. Hun plaats wej.3 voor een deel ingenomen
door schrijvers, die gewoonlijk weinig of niets van
zich laten horen.
Inderdaad: dit was een moeilijke kwestie. Maar ik
meende, dat we er niet aan voorbij mochten gaan:
daarom is ze te belangrijk en te ingrijpend. Het ligt
voor de hand, dat de jonge mensen uit kerkelijk
milieu in de regel tot een
ander antwoord komen
dan de buiten-kerkelij-
ken. De eersten zeggen
gewoonlijk: het is goed
en meestal ook: het is
noodzakelijk en zij delen
ons mee, dat zij iedere Zondag een of tweemaal
onder het gehoor van een geestelijke zijn. De laatsten
kunnen worden verdeeld in twee categorieën: zij,
die wel geloven, maar de kerkgang overbodig, anti-
patiek en schadelijk vinden en zij, die niet geloven
en daaruit concluderen, dat het geen zin heeft, een
preek te horen. Beide groepen vergeten, dat een
geestelijke een man of vrouw is, die zich jarenlang
heeft bezonnen en zich nog dagelijks bezint op de
zwaarste problemen van het leven en daardoor vaak
de mogelijkheid heeft, dieper te peilen dan de
ouder of jongere het vermag te doen.
Eigenaardig is het feit, dat in geen van de brieven
de constatering wordt aangetroffen, dat men deel
uitmaakt van een gemeenschap en in staat is, tijdens
de kerkdienst de „broederschap" met de andere aan
wezigen te beleven, meer dan dat het 't geval is in
bijeenkomsten met een losser verband.
En maar een enkele kan iets weergeven van de
mystieke verbondenheid, die predikant èn gemeente
heft in een eenheid van hogere orde dan ergens
anders is te bereiken.
Er is één ding, dat wij
bij dit summiere onder
zoek niet mogen verge
ten: het aantal antwoor
den is te klein voor een
gevolgtrekking van enige
betekenis en de kringen, waaruit ze zijn voortge
komen zij niet karakteristiek voor de totale opbouw
van de Nederlandse bevolking een Katholieke be
schouwing is bv. niet ingezonden.
Wel kan worden vastgesteld, dat zij die schreven,
ook nu eerlijk en ernstig zichzelf hebben onder
zocht en onomwonden antwoordden. Zij deden dat
met volledig respect voor de mening van anders
denkenden, met de voorzichtigheid en de piëteit,
die bij dit vraagstuk geboden was en met het inzicht
dat we hier staan voor een complex van problemen,
waarbij de diepste dingen van 't leven betrokken zijn.
WANNEER WE antwoord willen ge-
ven op de vraag, of het goed en
noodzakelijk is, dat leden van de ver
geten categorie Zondagsmorgens naar
de kerk gaan, dan raken we feitelijk
een der kernproblemen van het leven
n.l. of we al dan niet godsdienstig zijn.
In een klein bestek als dit vind ik het
wel moeilijk, over een zo diepgaand
onderwerp in korte bewoordingen iets
te zeggen, doch ik wil geenszins ach
terblijven. Allen, of we nu wel of niet
godsdienstig van inslag zijn, laten we
het leven ergens beginnen en ergens
eindigen en komen in aanraking met
de vraag wat er gebeurt met ons na
de dood. Ziehier een van de vragen,
die aanleiding kan geven tot het ont
spruiten van een Godsgeloof. De mens
toch, die zich deze vraag stelt, denkt
aan en zoekt naar het contact met het
eeuwige. Ook ik zelf kwam in aan-
I raking met deze vraag en trachtte
deze op te lossen en vond daarin steun
in de godsdienst. En zie, naarmate ik
meer met de godsdienst in aanraking
kwam, bezon ik mij op allerlei andere
problemen en ervoer ik, welk een
kracht eruit ging van hem, die het al
regeert. Ik leerde dankbaar te zijn
voor hetgeen ik in het leven bezat en
leerde aanvaarden datgene wat onver
mijdelijk was. Het gevolg was, dat ik
me meer en meer ging openstellen
voor God en mijn leven als het ware
door hem liet leiden. Veelal ook twij
fel ik, of ik ooit het gestelde ideaal
n.l. om te komen tot harmonie met
Gods koninkrijk, zal bereiken. Doch
in de overtuiging, dat het streven naar
dit ideaal gepaard gaande met het zich
steeds verdiepende inzicht de oplossing
zal brengen, heb ik vertrouwen gevon
den in de,toekomst en is voor mij het
leven vol mooie dingen. Waneer me
dan ook vraagt, waarom ik Zondags
morgens naar de kerk ga, dan kunt U
nu begrijpen, dat de kerkgang voor
mij betekent een verdieping in het in
zicht tot de verhouding tussen God en
de mens en een steun is tot de opbouw
van mijn leven en verwerkelijking der
levensproblemen in deze vaak afbrok
kelende wereld. Zo doet het er voor mij
vaak weinig toe, welke dominee er
preekt en welke richting deze nu precies
is toegedaan, als hij maar als evenwich
tig, eerlijk en gelovig mens staat
tegenover God en de verkondiging van
het evangelie. Tenslotte wil ik na deze
wat egoïstische uiteenzetting stilstaan
bij de vraag, of het goed en nood
zakelijk is, dat de mensen van de
vergeten categorie naar de kerk gaan.
En dan geloof ik, dat het voor ons
allen zeker goed is om eens naar de
kerk te gaan; teveel jongelui zoeken
tegenwoordig niet meer naar verdie
ping van het leven, doch storten zich
als massa op dansen etc., waardoor zij
hun leven vervlakken en vaak inhoud
loos maken. Weinigen zoeken naar God
en de meesten kennen de kerk niet
meer, of zijn door hun niet-Christelijke
opvoeding niet meer in staat te voelen,
welk een enorme kracht eruit gaat van
het vertrouwen in Hem.
Of het noodzakelijk is, dat wij naar
de kerk gaan? Ja, willen we onze
plaats behouden in het wereldbeeld,
dan dienen we ons rekenschap te ge
ven van hetgeen God tot ons te zeggen
heeft. Aan het einde zou ik nog wil
len opmerken, dat het zo in-droevig te
noemen is, dat er zoveel strijd is tus
sen gelovigen onderling en tussen hen,
die wel en niet geloven. Ik zou hier
van willen zeggpn: laat ieder in zijn
waarde en oordeelt niet over de ander,
wiens motieven ge veelal verkeert be
grijpt. Ik moge besluiten met een
woord uit de Bijbel: „Zoekt eerst het
Koninkrijk Gods en zijn gerechtigheid
en al het andere zal U gegeven wor
den."
WIM KOOIMAN,
A 105, Hensbroek,
lijk Waarom? Welnu. Wat is nu een
Zondag zonder kerkgang, immers niets.
Als we moedwillig niet naar de kerk
gaan, gebruiken we de Zondag niet, zo
als het hoort.
God gaf ons de wekelijkse rustdag,
dat wij Hem als de Schepper zouden
eren en dienen. Wat zou ook ons jonge
leven betekenen, als we daarvan geen
gebruik maakten. Hij heeft er recht op,
en wij zijn het verplicht.
De wekelijkse rustdag vindt haar
oorsprong in het Paradijs. Die dag heeft
God tot zijn dienst geheiligd. En bij het
geven van de tien geboden klonk het
ook: „Gedenk de Sabbathdag, dat gij
dien heiligt", enz. En ook zou ik velë
voorbeelden en opwekkingen uit de
Bijbel kunnen opnoemen, die ons op
roepen naar Gods Huis op Zondag. Het
gaat niet aan om alles in de krant te
schrijven. Ik wil slechts enkele Psal
men noemen. Ps. 84 Ps 92. Ps 116 122
en vele andere gedeelten. De wijze Ko
ning Salomo roept ook ons als jeugd op,
om te denken aan onze Schepper in de
dagen onzer jongelingschap, eer de
kwade dagen komen. Ik ben dan ook
blij, dat ik regelmatig naar de kerk kan
en mag gaan, daar zingen wij liederen
tot Gods eer en mogen wij zijn stem
horen. En dat doe ik graag, omdat ik
Hem lief mag hebben. Nu moet u niet
denken, dat wij, omdat wij naar de
kerk gaan, béter zijn dan andere men
sen, die niet gaan, en zij zijn niet slech
ter dan wij.
Natuurlijk gebeurt het ook wel eens
een keertje, dat ik wel eens niet zou
willen, maar ik voel dan toch, dat het
verkeerd is, als ik niet naar de kerk
ga. En dan ga ik evengoed uit kracht
van opvoeding. Ik zou hier nog veel
oyer kunnen schrijven, maar ik meen
in het kort mijn antwoord te moeten
geven. „Die mij vroeg (dat is jong) zoe
ken, zullen mij vinden, zegt God en ik
denk aan een versje
„O, wat vreugd, O, wat vreugd.
Den Heer te kennen in zijn jeugd.
Gij jonge harten zoekt Hem vroeg
Want Jezus mint men nooit genoeg".
EEN HELDERS MEISJE.
De schrijfster vraagt mij, eventueel
honorarium af te staan aan „een evan
gelisatie in Bergen", wat natuurlijk is
geschied.
TENSLOTTE de brief van een 17-
jarig meisje uit Velsen. Haar stand
punt wijkt sterk af van dat der ande
ren.'
,Het is Zondagmorgen, ik zit in de
voorkamer te schrijven.
Zoals gewoonlijk zie ik de plichts
getrouwe kerkgangers langs ons huis
trekken en onwillekeurig rijst in mij
de vraag op: „Waarom gaan zij?"
Het antwoord hierop is van veler
lei aard: mijnheer P. vindt de preek
van die dominee zo goed, mevrouw Z.
voelt het als haar plicht de kerk te
bezoeken, een andere mijnheer weer
heeft er behoefte aanieder heeft
zijn reden.
Het probleem van deze week luidt:
„Is het goed, noodzakelijk, dat de
leden van de Vergeten Categorie op
Zondagmorgen naar de kerk gaan?"
Antwoord ik hierop: „Ja, het is
goed, noodzakelijk", dan ben ik vol
gens m'n eigen theorie, betreffende
dit onderwerp, fout. Onmiddellijk
moet dit woordje noodzakelijk ge
schrapt worden: het is niet eerlijk
naar de kerk te gaan, wanneer je er
niets voor voelt, maar tot jezelf zegt:
„Het is noodzakelijk, dus ga ik
Het is goed voor diegenen, die er
behoefte aan hebben, niet goed voor
de opvoeding, maar voor hun ziel.
Een persoon, die weinig of nooit in
de kerk geweest is, kan vromer zijn
dan een regelmatige kerkganger, hij
of zij kan er zelfs eerlijker in zijn...
Waarom zou .je naar de kerk gaan
wanneer je gelooft; dan is het toch
niet nodig, dat een ander vertelt hoè
je moet geloven?
Geloof in God op je eigen manier,
zoek zélf de verklaring voor alles,
want zij, die je het vertellen, zijn ook
mensen zoals jij. Dit is een van de
redenen, waarom ik nooit naar de
kerk ga: ik geloof, maar heb er geen
behoefte aan een ander te horen ver
tellen wie God is, hoe God leefde en
stierf. Ik vergeet nooit hoe il- vroeger
op de Zondagsschool iedere week een
versje van ongeveer zes regels uit het
hoofd moest leren, waarvan ik de in
houd meestal niet begreep. Ik moet
eerlijk bekennen: ik kende het nooit,
want ik had er geen zin in, waarom
zou ik het dan doen? Later op de
catechisatie moest ik opstellen maken
over hetgeen de dominee verteld had,...
ik deed het steeds met tegenzin.
Tenslotte iets over de kerk zelf. Ik
haat die stenen koude gebouwen, die
me onaangenaam aan doenHet
schrikt me terug, want de sfeer, die
ik zou verlangen, vind ik er niet.
Tot zover mijn antwoorden op de
vragen met de verklaringen, d.w.z.:
m ij n verklaringen, m ij n mening.
RIA VOGELPOEL,
Wenckebachstr. 98, Velsen-Noord
CNKELE CITATEN en opmerkingen
uit andere inzendingen volgen:
BRAM BECK uit Schoorl vindt de
vraag moeilijk te beantwoorden, omdat
er zoveel onderlinge strijd is tussen
richtingen en secten. Hij vervolgt dan:
„De omgeving speelt hier ook een
grote rol, kinderen 1 an bepaalde poli
tieke gezindten zullen nooit een kerk
bezoeken, anderen worden daarentegen
tot een regelmatige kerkgang gedwon
gen en weer anderen zal het nooit wor
den voorgehouden, nog anderen komen
door studie tot onverenigbare inzich
ten (Humanisme, Kerk zonder God,
theosofen) en nog anderen, en tot die
laatste behoor ik, zullen in God gelo
ven en de Bijbel, en speciaal de per
soon Jezus Christus aanvaarden, doch
de kerk, vaak een middeleeuws stel
sel, verwerpen. Van noodzakelijkheid
kan dus niet gesproken worden als men
't bovenstaande, dat slechts aan de
oppervlakte blijft, leest. Wel vind ik 't
noodzakelijk, dat men als beschaafde
W.-Europeaan de Bijbel kent, wat nu
vaak niet zo is: beschamend! Bijbel ken
nen betekent geen geloven, net zo min
als kerkgang geloven betekent. Geloof
is een persoonlijke, innerlijke kwestie,
die ieder individueel uitvecht, de een
en dit is veelal de massa, zal dat met
hulp van een kerk doen, een ander,
zoals ikzelf in de vrije natuur, daar ik
walg van de schijnheiligheid en de
„hokjespolitiek" van onze „éénmaken-
de" kerken, die allemaal een ding ver
geten: n.l. dat men de naaste moet
liefhebben, en niet om geloofsredenen
moet beschimpen of zelfs doden.'
BEP BOUWMEESTER uit Zaandam:
„Ik zelf moet naar de kerk, alhoewel
het geen verplichting is, maar van kind
af aan is het mij bijgebracht: Zondags
morgens behoort men naar de kerk te
gaan. Dit is geen sleur geworden; als
ik in de kerk ben, verveel ik me niet.
Je hebt tenslotte altijd wel iets te
vragen. En of het noodzakelijk is, ja
natuurlijk. Je hebt de hulp van God
nodig bij alles, op school of kantoor,
bij je werk in fabriek of huishouding,
zonder Zijn hulp kan je niet veel of
niets bereiken."
JACOB BALDER uit St Pancras ver
diept zich in de vraag, of de kerk
dienst ook van betekenis kan zijn voor
buitenkerkelijken.
„Kan er voor hen ook zegen zijn? Ik
meen van wel, indachtig aan „Mijn
Woord keert nimmer ledig weer". Bo
vendien is een prediking geen theorie
verkondiging, maar een schildering van
de harde realiteit van het leven, zoda;
er altijd wel iets uit te halen is. Velen,
die wel zouden willen gaan, hebben als
bezwaar, dat er zo veel kerken zijn,
dat zij niet weten naar welke te gaan.
Och, het doet er weinig toe: een Roomse
kan de Here net zo goed welgevallig
zijn, als een Artikel 31-er en een Bap
tist kan net zo goed tot dè Kerk be
horen als een Hervormde".
F. AROEK uit Alkmaar vindt het wel
goed, maar niet noodzakelijk, dat de
leden van onze categorie naar de kerk
gaan, maar:
„De mensen, die erg individueel en
realistisch denken, zullen zich in de
kerkgemeenschap vaak niet goed thuis-
voelen, omdat het daar op geloven aan
komt, zonder dat er voor deze geloofs
kwesties een goede verstandelijke ver
klaring wordt gegeven. Deze mensen
twijfelen vaak aan de juistheid van
verschillende Hingen in hun geloof. De
andere .mensen zullen veel steun aan
hun geloof hebben en voor deze is het
dus wel goed, dat ze op Zondagmorgen
naar de kerk gaan. In de tegenwoordige
tijd vinden veel mensen steun in hun
geloof, om onder de oorlogsdreiging
van deze tijd, zichzelf meester te blij
ven".
G. DE ROER uit Den Helder wijst
op de kracht en de betekenis van de
traditie en de noodzaak van de strijd
der kerk tegen het communisme.
HANS KAPER uit Alkmaar deelt de
mening, die Aroek in zijn eerste zin
verkondigt. Dan schrijft hij:
„Noodzakelijk vind ik het echter niet
om geregeld iedere Zondag de kerk te
bezoeken. Hiervoor heb ik een zeer
persoonlijk argument dat, naar ik ver
moed, zal afwijken van dat van de
meeste anderen.
Die keren, dat ik per jaar naar de
kerk ga, zijn namelijk te tellen op de
vingers van één hand. Zoals aan zeer
velen bekend is, ben ik een enthousiast
padvinder, en juist in deze vereniging
134. Het was tijd om naar bed te gaan.
Pim, Pam en Pom hadden alle drie erge
slaap, maar praatten toch nog wat na
over de wonderlijke avond, die zij ge
had hadden en over de baron, die zo
veranderd was. „Als je bedenkt, dat hij
vroeger zo gierig was", zei Pom geeu
wend. „En dat hij nu het hele weeshuis
heeft afgebouwd van zijn eigen geld.
Het is een wonder". „Ja", sprak Pim.
„Volgende week wordt het officieel ge
opend, het is alleen jammer dat er geen
zwembad bij is. Dat zou ik er nou nog
graag bij gezien hebbenAli gaapte
eens hartgrondig en toen begonnen zijn
ogen ondeugend te glinsteren. „Dat kan
gebeuren", zei hij heel zachtjes. Maar
toen de anderen vroegen of hij iets zei,
begon hij luid te snurken. „Hij slaapt al"
zei Pim zachtjes tot zijn broertjes. „La
ten wij ook maar gaan slapen". De bei
de anderen hadden daartoe geen verdere
aanmoediging nodig en weldra klonk er
een vierstemmig geronk in de kamer.
Maar op het terrein van het weeshuis
schoot plotseling een duiktoren uit de
grond omhoog en verscheen er een twee
delig zwembassin. Zo maar uit het niets.
Het was maar goed, dat het nac'-* was,
zodat niemand die vreemde gebeurte
nissen had kunnen zien!
Elk tablet Chefarine „4" bevat
extra geneeskracht, dank zij de
samenwerking van 4 wereldbe
roemde geneesmiddelen.
TEGEN PIJNEN EN GRIEP - 20 TABLETTEN F 0.75
(Advertentie, Ing. Med.)
bestaat volop de gelegenheid, de na
tuur in te trekken. Mijn mening nu is,
dat iemand, die in Gods natuur is, in
nauwer contact met Hem staat, dan
iemand, die iedere Zondag trouw zijn
bezoek aan de kerk aflegt, hoe vroom
de stemming die van een kerk uitgaat,
ook moge zijn. Geenszins wil ik hier
mee uitdrukken, dat degene die regel
matig de kerk bezoekt, hieraan ver
keerd doet, integendeel; het is zuiver
mijn persoonlijke reden, waarom ik
mij niet tot kerkbezoek verplicht acht".
Wanneer ik dan nog vermeld, dat
CHR. VORST uit Burgervlotbrug „de
vorm, waarin onze godsdienst gegoten
is, beslist in strijd is met de logica en
de paleontologie" en er dus voor hem
geen reden is, de kerk te bezoeken,
kunnen we besluiten met de volgende
tirade uit de brief van HANS REIN-
DERS uit Castricum:
„Ik voor mijzelf vind het niet nood
zakelijk om op Zondagmorgen naar de
kerk te gaan, maar ik kan mij heel
goed voorstellen, dat er mensen zijn,
die zich geroepen voelen om het wel
te doen. Daarom zal ik de laatste zijn
om hun houding te veroordelen. Ik
acht dit kerkbezoek voor mij persoon
lijk niet noodzakelijk, maar voor een
ander kan ik dat niet beslissen. Ik
kan mijn geestelijk leven op andere
wijzen die bevrediging schenken, die
het behoeft, en daarom zal men ml]
zelden of nooit in een kerk aantreffen.
Hiermee wil ik niet zeggen, dat ik
geen geloof bezit. Ik heb mij in de loop
der tijden wel degelijk een eigen vaste
mening op dit gebied gevormd, maar
de kerk geeft mij nu eenmaal niet, wat
ik persoonlijk ervan meen te mogen
verwachten. Ik geloof daarom, dat ik
hieraan verder niets behoef toe te voe
gen. Zo sta ik tegenover kerkbezoek,
met al mijn welgemeende respect voor
hen die er anders over denken".
Met dit alles is ons vraagstuk niet uitgeput. De nieuwe kwestie
hangt er ten nauwste mee samen, al is ze een totaal andere
Ben je een voorstander van Bijbelonderwijs op school
Antwoorden uiterlijk Maandag zenden aan: D. L. DAALDER,
KOMLAAN 8, BERGEN (N.-H.).
DlCHTERLIEBE, een van de
mooiste liederencycli van Robert
Schumann. De liederen van deze
componist kenmerken zich. zówet
door hun fraaie melodieën t
door de boeiende en vaak vir uoze
behandeling van de pianopartij, in
spreekt een zeer sterk muzikatl
gevoel uit.
SWEELINCKORGEL. Zoals wij
reeds hebben medegedeeld neemt
een onzer omroepverenigingen
een nieuw orgel in gebruik, welks
dispositie is gebaseerd op die van
de zeventiende-eeuwse koororgels.
Het eerste concert nu heeft ten
doel, alle mogelijkheden van het
nieuwe instrument te demonstre
ren. Vandaar, dat er een program
ma is samengesteld, dat loopt
van Sweelinck via Bach en t'ranck
tot Distier. Voor liefhebbers een
indrukwekkende gebeurtenis.
(Vrijdag 2(1.20 over Hilversum l,
402 m.
*ult 's morgens „kiplekker"
nit bed springen.
Elke dag moet uw lever een liter gal in uw
Ingewanden doen stromen, anders verteert uw
voedsel niet, het bederft. U raakt verstopt,
wordt humeurig en loom. Neem de plantaardige
CARTER'S LEVERPILLETJES om die liter
gal op te wekken en uw spijsvertering en stoel
gang op natuurlijke wijze te regelen. Een
plantaardig zacht middel, onovertroffen om de
gal te doen stromen. Eist Carter's Leverpiiletjes.
(Advertentie, Ing. Med.)
ALS TWEEDE
n Hele! rs mc
brief die van een
voor
als voor de vorige schrijver de getui
genis een gevolg van geloof na worste
ling en roei; opg groe in een streng
godsdienstig gezin is zij niet 1c twij
fel aangeraa' maar sp ekt uit de
volheid van een overtuiging.
Op de vraag, of het goed is en nood
zakelijk, dat de leden van de ve.geten
categorie op Zondagmorgen naar de
kerk gaan. aniwoord ik dat het niet al
leen zeer goed is, maar zelfs noodzake-
46)
Dick liep rusteloos de kamer uit en
Kitty's arm viel log naar beneden.
Peter schrok van de plotselinge
scherpe blik die in Dick's ogen sprong.
Hij zei iets heel erg onnozels, waarom
ze allemaal lachten.
Als Kitty eens even van mij
hield als Claudia, dacht hij. Het deed
hem blozen tot in de wortels van zijn
haar.
Toen hij naar huis ging en zich in
zijn kamer opsloot, voelde Peter zich
nog even onbehaaglijk. Hij probeer
de orde te scheppen in de warboel
van zijn emoties, maar was tegelijker
tijd bang om de waarheid onder ogen
te zien. Hij hield van Claudia. Dat
wist iedereen. Hij vond Kitty alleen
maar interessanter. Claudia was mooi
en charmant, maar hij had meer ge
meen met het meisje met de zwarte
haren en de grijze ogen. Het was
drommels leuk bij haar, met haar te
praten over het toneel en luidop to
neelstukken te lezen. En hun plan
nen waren bijna klaar. Hun plannen
voor een voorstelling van de oudste
en toch nog jongste vorm van ver
maak in de wereld.
Al die jaren had hij zijn liefhebberij
voor zichzelf gehouden totdat hij
Kitty leerde kennen. Hij kende haar
nog maar een half uur na de ken
nismaking, omhuld door die belache
lijke badhanddoek toen ze hem
'.ijn geheim al ontfutseld had.
Peter sleepte de grote kist onder zijn
bed weg en maakte die open. Bijna
direct daarna klonken de stemmen
weer in zijn kamer en keek Tom op
van het rapport, da, hij voor Cecilia
tikte om een woedende blik op de
muur tegenover hem te werpen.
Hij liet zijn vingers van de toetsen
van de schrijfmachine glijden en
streek met een beweging, waaruit een
oneindige vermoeidheid sprak, met
zijn hand over .zijn voorhoofd. Hij
was moe, doodmoe. Van de grafieken
en kaarten, van de toespraken en be
sprekingen en van de weerzin en min
achting die hem zelfs tot achter de
gesloten deur van zijn kamer leek te
volgen. Het had hem vroeger nooit
veel gedaan de hoon van een misluk
king, maar nu gaf de gedachte dat hij
rechtvaardig handelde die hem al
tijd onk' -etsbaar had gemaakt in zijn
omgang met ontevreden mensen
hem om de een of andere reden niet
meer een afdoende bescherming. Hij
wist in zijn hart, dat hij eerlijk was,
dat hij niet anders deed dan het werk,
waarvoor hij betaald werd, dat hij
uiteindelijk rechtvaardig beoordeeld
zou worden en dat zij, die hem nu het
meest haatten, hem straks dankbaar
zouden zijn. Maar hij werd Mingevoe
lig. Te fijngevoelig voor dit werk.
En tot overmaat van ramp dreigde
dat helse en eindeloze gewauwel, dat
nacht op nacht zijn kamer binnen
drong, hem gek te maken. Hij hoorde
die stemmen nu ook al in zijn slaap.
Als verschrikkelijke, piepende klan
ken vervolgden ze hem ieder, ogen
blik als hij wakker was.
Tom vond het steeds moeilijker bij de
familie te blijven wonen, nu de arbei
dersopstand voortduurde. Zeker hij was
er in geslaagd het grootste deel van
het personeel terug naar de fabriek te
krijgen nadat hij hen thuis had opge
zocht, maar de mannen waren ontevre
den en de zaken in Pottsville gingen
heel slecht. Tegen beter weten in deed
hij enkele weinig betekenende conces
sies, maar dankbaarheid oogstte hij
daarmee niet. En zijn opdrachten kwa
men bovendien maar heel langzaam.
Vreemd genoeg hield Claudia zich
onzijdig en in de regel zweeg zij in zijn
nabijheid. Peter stond meestal aan de
kant van de arbeiders, hoewel hij zijn
protesten nooit rechtstreeks uitsprak.
„De kinderen zijn er het slachtoffer
van", zei hij dan. „Ze mogen blij zijn
als ze netjes gekleed worden. Welke
beloning kan zo'n hummeltje verwach
ten als hij op school z'n best doet, nu
de toestand zo door en door slecht is?
De spelletjes die ze doen, verbleken.
Hun jonge zieltjes hebben afleiding no
dig. Er moet wat voor hen gedaan
worden".
Telkens als hij Kitty's ogen in zijn
gezicht voelde branden kwam er een
gevoel van schuld over Tom. „Jammer
dat meneer Cavanagh zelf geen gezin
heeft", zei ze. „Dan zou al zijn gepraat
over hoge winsten en het laten-we-met-
elkaar-ons-best-doen-jongens hol ge
kwaak lijken, als hij probeerde zijn
standpunt uit te leggen aan zijn honge
rende en teleurgestelde kinderen".
„Ik ben er zeker van, dat meneer
Cavanagh alles doet wat hij kan om de
toestand te verbeteren", kwam Elwood
zachtjes tussenbeide. „Ik ben het, die
je de schuld moet geven, Kitty. Het was
mifn ondeskundigheid, die deze situa
tie veroorzaakte. We moeten dankbaar
zijn voor de hulp, die Tom ons biedt.
Alleen aan zijn goede wil is het te
danken, dat we nog een fabriek hen
ben. Ik heb zijn instructies gezien en
ik verzeker je, dat de voorwaarden voor
Cecilia's lening in staat zijn ons de nek
te breken, om het maar eens grof te
zeggen!"
„Dat mag dan zo zijn", begon Kitty
weer, maar Claudia viel haar in de
rede. „Er zijn ogenblikken, dat het net
jes is om grove woorden te bezigen
over tante Cecilia" zei ze. „Ik benijd
meneer Cavanagh niets. Iedereen hier
aan tafel jij misschien uitgezonderd
Kitty zal begrijpen wat ik bedoel"
Qp haar vertrek volgde een diepe
stilte. De nerveuze spanning echter die
Tom in zijn greep had, verlichtte won
derbaarlijk, toen hij met deze woorden
in zijn gedachten naar bed ging.
Toch kon hy de slaap niet te pakken
krijgen, want de stemmen hielden hem
tol diep in de nacht wakker. Niet de
brabbelende stemmen nu, maar iage,
fluisterende van een man en een vrouw,
die in diepgaande besprekingen ver
wikkeld waren. Stemmen, die hij her
kende als die van Peter en Kitty,
IWnrdt vervolgd.)
(Advertentie ing. Med.)
HILVERSUM I, NCRV. 7.00 Nieuws.
7.10 Gram. 7.45 Een woord voor de
dag. 8.00 Nieuws en weerberichten. 8.10
Gram. 8.30 Mededelingen. 8.35 Gram.
9.00 Voor de zieken. 9.30 Voor de huis
vrouw. 9.35 Waterstanden. 9.40 Gram.
10.30 Morgendienst. 11.00 Gram. 11.30
Volksmuziek, 12.30 Land- en Tuinbouw-
inededelmgen. 12.33 Gram. 12.59 Klok
gelui. 13.00 Nieuws. 13.15 Mandoline-
Ensemble. 13.45 Gram. 14.00 Voordracht.
14.30 Gram. 15-15 Voordracht. 15.35 Gram.
16.00 Wenken voor de tuin. 16.15 Bas-
bariton en piano. 16.47 Gram. 17.30 Mili
taire reportage. 17.45 Fries programma.
18.00 Gram. 18.05 Koorzang. 18 30 Viool
en Mozartvleugel. 19.00 Nieuws en weer
berichten. 19.10 Regeringsuitzending:
„Verklaring en Toelichting". 19-30 Gram.
20.00 Radiokrant. 20.20 Kamerorkest, vo
caal ensemble en sol. 21.30 „Terug naar
Athene of voor 't eerst er heen". 21.45
Militair Orkest. 22.15 Gram. 22.45 Avond
overdenking. 23.00 Nieuws en S.O.S.-
beriehten. 23.15 Salonorkest. 23.50—24.00
Gram.muziek.
HILVERSUM II, 298 m.: 7.00 VARA.
10.00 VPRO, 10.20 VARA, 12.00 AVRO,
1600 VARA, 19.30 VPRO, 21.00 VARA,
22.40 VPRO, 23.00—24.00 VARA. 7.00
Nieuws. 7.10 Gram. 7.15 Gym. 7.33 Gram.
b-00 Nieuws. 8.18 Gram. 8.45 Voor de
huisvrouw. 9.00 Gym. 9.10 Gram. 9.35 Wa
terstanden. 9.40 Schoolradio. 10.00 „Kin
deren en mensen", causerie. 10.05 Mor
genwijding. 10.20 Voor de kleuters. 10.40
Lichte muziek. 11.05 Radio-feuilleton.
11.25 Orgelspel. 12.00 Lichte muziek. 12 30
Land- en Tuinbouwmededelingen. 12.33
Sport en prognose. 12.48 Gram. 13.00
Nieuws. 13.15 Mededelingen of gram.
muziek. 13-20 Metropoie-Orkest. 14 00
Kookpraatje. 14.20 Vocaal kwartet. 14.50
Voordracht. 15.10 Nederlandse speel-
muziek. 15.30 Musette-Orkest. 16.00
Amusementsmuziek. 16-30 Muzikale cau
serie. 17.10 Voor de jeugd. 17 10 Gram.
muziek. 18.00 Nieuws 18.15 Vara-varia.
18,20 Felicitaties. 18.45 „Wij roeren cie
trom", toespraak. 19.00 Koorzang 19.15
Orgelspel. 19.30 „Wat wij Vrijzinnige Pro
testanten geloven", causerie. 19 50 Be
richten. 20.00 Nieuws. 20-05 Boekbespre
king. 20.15 Zang en piano. 20.30 Europa
één", causerie. 20.40 „Verdraagzaamheid"
causerie. 21.00 Cabaret. 21-30 Verslag van
liet Congres van de Engelse Arbeiders
partij te Margate. 21.40 Gram. 22 05 Bui
tenlands overzicht. 22.20 Lichte muziek.
22.40 „Vandaag", causerie. 22-45 Avond-
wijding. 28 00 Nieuws 23.15—24.00 Kamer
orkest.
Televisie-programma. NCRV. 20 15—
21.45: 1, Journaal: 2. Weerberichten; 3.
B.H.B.O. voor dieren; 4. „Wat, waar
wanneer?", wedstrijd Pauze. 5 „Zeven
vrouwen". TV-spel; 6. Dagsluiting.
die Uw ingewanden verstoppen!
Zacht en toch snel werken
(Advertentie, Ing. Med.)