Charles Montaigne koos
de middenweg
Haar liefde voor Robert Schumann was
groter dan de omstandigheden
Ik keft mmimdmbbowv
Uiöcovfrjp
Lingerie voor de kleintjes
HET ZAL U GEBEUREN
Vader Wieck verzette zich tot het uiterste
tegen huwelijk met de componist
Bij de tailleurs: sweaters en jumpers
met hoge wollen kraag
Het veelbewogen leven van Clara Schumann-Wieck (1)
Rechtbank moest de
beslissing brengen
■i 'm v
Van versleten
ondergoed
WOENSDAG 7 OCTOBER 1953
(Advertentie, Ing. Med.)
JJEWANDEL de middenweg
heeft de Franse Nederlander
Charles Montaigne gedacht, toen
hij zijn nieuwste collectie in het
Amsterdamse Doelenhotel toon
de. Dat bleek uit zijn korte en
dan weer lange rokken. Daardoor
voelde menige Nederlandse
vrouw, die de show zag. zich ge
rustgesteld: „Zie je nu wel, alles
is gelukkig geoorloofd".
Inderdaad streeft Montaigne in die
richting en daarom misschien was
het wel, dat hij die middag zo popu
lair werd. Doch ook door het gebruik
van prettige stoffen zoals tweed, dat
de boventoon voerde, waar het de
dagelijkse kleding betrof. Laken in
effen en met ingeweefde patroonuit
voering en met het nieuwtje van
een apart soort flanel. Flanel Castor
zal zeker grote aftrek vinden, vooral
ook door de glans, welke het af
straalt. Vervolgens toonde Montaig
ne modellen in zibeline, bouclé en
natuurlijk wollen jersey. Ook de
warme serge en fijngeweven cash-
mir ontbraken niet op het appèl.
VOOR DE ochtend en vroege mid-
daguren bracht Montaigne vele
tweed tailleurs en flanellen robe-
manteaux. Verder waren er vele
trois-pièces, bestaande uit een man-
telcostuum met bijpassende zeven
achtste mantel. Opmerkelijk was de
J^OVEMBER 1832Voor het raam van de wo
ning van de weduwe Schumann te Zwickau
staat een jongmeisje naast haar gastvrouw uit te
zien over de straat, waar een jongeman juist op
het huis toeloopt. Hem toewuivend, zegt mevrouw
Schumann zacht tot het bevallige kind naast haar:
„Op een dag moet jij maar met mijn Robert
trouwenen vol welgevallen rust haar blik
op het wonderkind Clara Wieck, dat zij zo pas
heeft leren kennen.
Omstreeks 1820 was de beste pianoleraar te
Leipzig Ferdinand Wieck, uit wiens huwelijk met
zijn leerlinge Marianne Tromlitz op 13 Septem
ber 1819 een dochter werd geboren, Clara Jo
sephine genaamd. Daar beide ouders muziekles
sen geven, groeit de kleine Clara in een zeer
muzikale omgeving op en ontplooit reeds als kind
een bijzondere begaafdheid. Als zij vijf jaar oud
is begint haar vader haar pianoles te geven.
Reeds na enkele jaren heeft zij door ijverige
studie zich een uitstekende aanslag eigen ge
maakt tot grote tevredenheid van haar vader.
Diens buitengewonajonderwijsmethode doet Clara
reeds na vier jaren studie in het openbaar optre-
Pf 1829 vraagt Schumann zijn moe
der toestemming zijn rechtenstudie
in Heidelberg te mogen voortzetten.
Toevallig is daar éen der professo
ren een groot liefhebber van mu
ziek: ais hij Schumann heeft horen
spelen raadt hij hem terstond aan
de studie op te geven en musicus te
worden.
Robert staat op een tweesprong:
hij smeekt zijn moeder om Wieefcs
raad te vragen, of deze nl. denkt,
dat er in hem een groot artist sehuilt.
Wieck antwoordt in drie jaar Robert
tot een groot pianist te kunnen ma
kenNog aarzelt Robert, we
tende zijn moeder een groot verdriet
te doen door zijn rechten-studie op
te geven. Dan stelt hij haar voor,
dat hij het een half jaar bij Wieck
zal gaan proberen
Zo treffen wij Schumann in 1830
opnieuw onder Wiécks hoede aan.
Clara heeft haar eerste grote con
cert, met succes, in het beroemde
Gewandhaus gegeven. Nu maken
vader en dochter een concertreis
langs de Duitse vorstenhoven.
Schumann heeft zich inmiddels
met grote hartstocht tot de muziek
studie gezet. De gewone methode om
vingervlugheid te verkrijgen duurt
hem evenwel te lang: hij construeert
een mechaniek teneinde de vingers
vlugger onafhankelijk van elkaar te
maken. Zijn ongeduld wordt hem
helaas noodlottig: de oefening met
het instrument leidt tot de verlam
ming van zijn rechtermiddelvinger.
Dit brengt een grote ommekeer in
zijn leven: pianist kan hij nu niet
meer worden.
Ondanks deze zware tegenslag
werpt Schumann zich met des te
meer toewijding op de muziektheorie
en de compositieleer. In 1831 ont
staan zijn Papillons, muzikale vlin
derachtige gedachten. Daarnaast
breekt zijn talent als dichter en
schrijver zich baan.
Hij onderscheidt zijn diepste wezen
ui twee figuren: Eusebius noemt hij
de dichter-dromer in zich. Daaren
tegen Florestan, die de levendige
energie en grote strijdbaarheid ver
tegenwoordigt. In 1831 begint zijn
werkzaamheid als muziekcriticus:
critiek op de bestaande wijze van
musiceren komt tot uiting in de op
richting van het Neue Zeitschrift für
den, terwijl zij, nauwelijks tien jaar oud, reeds
zes pianoconcerten kent.
In de loop van 1828 meldt zich een nieuwe leer
ling bij Wieck aan: het is de 18-jarige Robert
Schumann, zoon van een boekhandelaar uit
Zwickau. Op het gymnasium is zijn veelzijdige,
begaafde persoonlijkheid opgevallen. Uit eigen
beweging vertaalt hij de klassieken, dicht en
philosopheert, musiceert en componeertHij
heeft een dichtersnatuur met een hartstochtelijke
liefde voor muziek. Bach is zijn lievelingscompo
nist. Vader Schumann wil zijn zoon in de leer
doen bij Carl Maria von Weber, doch zijn dood
in 1826 belemmert de uitvoering van dit plan.
Roberts moeder voelt weinig voor de onzekere
loopbaan van musicus en het is dan ook, gehoor-
gevend aan haar vurig verlangen, dat Robert zich
laat inschrijven als juridisch student aan de Uni
versiteit van Leipzig. Bij een ontmoeting met
Wieck en Clara voelt Schumann, dat Wieck de
man is om hem het piano-onderricht te geven,
wat hij nodig heeft. Hij wordt zijn leerling en de
grote vriend van Clara, die verrukt is van de
prachtige sprookjes, die mijnheer Schumann weet
te vertellen. Ze is nog een kind met haar jurkje
en de broek met kanten strookjes boven de enkels.
muziek een grote rol speelt en spre
ken af op een bepaald tijdstip aan
elkaar te denken of dezelfde muziek
te spelen. Dit geeft hun een gevoel
van grote geestelijke verbondenheid.
OP ZEKERE DAG in 1834 vertelt
vader Wieck aan Clara, dat haar
vriendin Ernestine von Fricken bij
hem zal komen om les te nemen.
Nauwelijks is deze aangekomen, of
Clara steekt haar de loftrompet over
die aardige mijnheer Schumann, die
zo'n groot kunstenaar zal worden.
Schumann wordt prompt verliefd op
Ernestine en behandelt haar, hoewel
CLARA SCHUMANN—WIECK
en Liszt op ieders lippen zijn. Boven
dien beginnen de soirées meest pas
om 10 uur, wat wel laat is voor de
kleine Clara.
In 1832 geven Robert en Clara een
Concert in Roberts geboorteplaats
Zwickau, waar het eerste deel van
zijn symphonie wordt uitgevoerd..
Zij logeren bij moeder Schumann,
die vol trots Clara het huis, waar
Robert opgroeide, van de kelder tot
de zolder laat zien. Clara heeft direct
haar hart gestolen, zelfs in die mate,
dat zij haar toefluistert: „Op een dag
moet jij maar met mijn Robert trou
wen".
Ook al is Clara nog heel jong, toch
voelen Robert en zij zich sterk tot
elkaar aangetrokken. Zij voeren een
intense briefwisseling, waarin de
zij maar drie jaar ouder is dan Clara,
als volwassen en Clara daarbij als
een kind. Clara kan dit niet verkrop
pen en schreit op haar kamer vele
tranen om deze plotselinge verne
dering, vooral als zij merkt, dat
Schumann Ernestine ook niet on
verschillig laat en het zelfs tot. een
verloving komtDe eerstvol
gende weken kan Clara geen muziek
meer van Schumann zien! Zij troost
zich met Beethoven, omdat die ook
zoveel verdriet kende
Gelukkig voor Clara is de verlo
ving niet van zeer lange duur: Ro
bert weet zich toch meer verbon
den met Clara en de correspondentie
wordt dan ook weer hervat met des
te meer tederheid.
Zij weten nu voor elkaar bestemd
te zijn. Als Vader Wieck door toe
spelingen van anderen verneemt, dat
zijn dochter zich als de verloofde
van Schumann beschouwt, is hij bui
ten zichzelf van woede. Hij wenst
met zijn dochter eer te behalen op
het concertpodium, wenst voor haar
nog geen huwelijk en zeker niet met
die Schumann, die geen vast inko
men heeft en helemaal niet met geld
weet om te gaan.
Hij besluit een stokje te steken
voor die malle fratsen.: Clara moet
Roberts brieven aan hem geven en
een verre concertreis gaan maken.
Gedurende deze reis, waarop zij veel
ROBERT SCHUMANN
Musik en in de Davidsbund, waar
van de leden als David, tegen de
Philistergeest ten strijde trekken.
DOBERT WOONT nu niet meer bij
Wieck, doch is nog zeer bevriend
met Clara. Zij heeft intussen al ge
concerteerd in Parijs. Hoewel Vader
Wieck zeer tevreden is over haar
succes, stelt de materiele vergoeding
hem teleur, die bij de adel meer uit
geschenken dan uit geld bestaat, wat
Wieck zo zeer nodig heeft om zijn
onkosten te dekken. In Parijs is het
overigens moeilijk een concert te
geven, daar de namen van Chopin
dat uh SUPER-BON
vindt in het U bekende
pakje Keg's koffie A.
Op elke 100 pakjes bevindt
zich een ruim aantal, voor
zien van 10 punten. Punten
zijn verpakt niet alleen in
Keg's koffie, doch ook in
Keg's thee, verpakte levens
middelen, custard, pudding.
Voor slechts 80 punten stelt
U zich in het bezit van een
zware badhanddoek, 70 pun
ten halflinnen theedoek, 50
punten witte handdoek, 20
punten heren- of dameszak
doek, 60 punten bedrukt
postpapier.
In elk pakje koffie A:
bon 21/2 puntin thee
Boudoir: bon 4 1 pnt.
(Advertentie, Ing. Med.)
bijval oogst, fleurt Clara op. Haar
vader wijt dit aan de sfeer van het
vrolijke, muzikale Wenen, denkt dat
haar gevoelens voor Robert toch
niet erg diep zitten.
Het is echter het vaste vertrouwen
in de overwinning van hun liefde
en hun uiteindelijke vereniging, die
Clara doet stralen. Toch hoopt zij,
dat dit niet ten koste van haar lief
de voor haar vader, aan wie zij zo
veel dankt, zal behoeven te gaan.
IIADER WIECK vindt, dat zijn doch-
ter, nu zij zo beroemd wordt, he
lemaal te goed is voor Schumann,
die, al heeft hij dan talent, nog geen
droog brood verdient. Wieck weet
niets van de liefdesbrieven, die zij
door bemiddeling van een gedien
stige, uitwisselen.
Robert heeft overigens al de aan
dacht op zich gevestigd door het
componeren van vele werken, als bv.
de Davidsbündlertanze en de Nove-
letten.
Wieck bedenkt een listig plan om
de gelieven van elkaar te verwij
deren: Hij zal toestemming geven
tot het huwelijk, zodra Robert 2000
daalders als vast inkomen heeft.
Daartoe kan hij het beste naar We
nen gaan om daar zijn muziektijd
schrift uit te geven.
Clara is in de wolken, niet wetend,
als Wieck, dat het voor vreemdelin
gen in Wenen heel moeilijk is voet
aan de grond te krijgen. Als Schu
mann werkelijk zijn geluk in Wenen
gaat beproeven, is Wieck dagenlang
nors en ongenaakbaar, want zoveel
durf had hij niet verwacht.
Hij besluit Clara in het nauw te
brengen en haar van zijn eigen on
misbaarheid te overtuigen, door haar
alléén een concertreis naar Parijs
te laten maken. Clara is zijn trots,
met haar wil hij eer behalen
haar aan Schumann afstaan? Nóóit!
Moedig aanvaardt Clara de reis
naar Parijs, waar zij, nu zij onge-
chapperonneerd is, zich door vele
moeilijkheden moet heenslaan. Schu-
manns brieven uit Wenen>zijn helaas
niet erg opwekkend: de uitgave van
het tijdschrift is niet gelukt, hij
geeft nu lessen om aan de kost te
komen.
Van haar vader ontvangt Clara in
Parijs de toezegging van zijn vol
ledige steun voor haar carriere, als
zij bereid is schriftelijk Schumann
op te geven. Het is te laat, want
reeds heeft Clara een door Schu
mann opgesteld verzoek ondertekend,
gericht aan de rechtbank, om zonder
vaderlijke toestemming in het hu
welijk te mogen treden.
AP DE daarop volgende rechtzitting
tracht de raadsman van Wieck,
die zelf niet is verschenen, tever
geefs, een verzoening te bewerk
stelligen. Clara houdt voet bij stuk.
Verbolgen over de ongehoorzaam
heid van zijn dochter stelt Wieck
alles in het werk om haar daarvoor
te straffen: als Clara in Berlijn con
certen gaat geven, tracht Wieck dit
onmogelijk té maken door tevoren
de critici te bewerken. Zijn pogingen
hebben echter een averechtse uit
werking: de nieuwsgierigheid is ge
prikkeld en zelfs de koning ver
schijnt op Clara's concert.
Op de tweede rechtzitting ziet Cla
ra haar vader terug, oud en over
vermoeid ziet hij eruit. Haar hart
krimpt ineen, doch zij heeft nu een
maal Schumann gekozen. Op deze
zitting gaat het er nogal rumoerig
toe: Wieck beschuldigt met luider
stem Schumann van dronkenschap.
Ook nu komt er geen verzoening.
Op haar volgende concerten wordt
Clara minder enthousiast bij haar
binnenkomen toegejuicht: Wieck
heeft zijn beschuldigingen tegen
Schumann onder de critici in druk
laten verspreiden. Clara weet echter
haar publiek voor zich te winnen
door haar grandioos gevoelig spel en
wéér is hei Wieck, die de nederlaag
lijdt. Als Schumann het eredoctoraat
van de Universiteit van Jena wordt
aangeboden, een hoge onderschei
ding, is voor Wieck de maat vol:
want nu kan hij Schumann niet meer
als verreweg de mindere van Clara
brandmerken.
In het jaar 1840 bfrengt de liefde
voor Clara Schumann tot het compo
neren van zijn mooiste liederen: In
Dichterliebe, Frauenliebe und -Leben
zingt hij zijn gevoelens voor haar
uit. Eindelijk komt de toestemming
van het gerecht af: Op 12 Septem
ber 1840, de dag vóór Clara's 21ste
verjaardag worden Robert en Clara
in de echt verbonden.
ALS ER interlock onder
goed van één der grote
leden van het gezin afge
dankt wordt, is dat ge
woonlijk slechts op enkele
plaatsen versleten, terwijl
de rest nog goed is. Hoe
dikwijls denkt moeder dan
niet: „Daar zou nog best
een hemdje of broekje
voor de kleintjes uit kun
nen, alsEn dan
volgt het bezwaar, dat ze
geen geschikt patroontje
bij de hand heeft, of dat
tricot niet zo gemakkelijk
met een machine zonder
zigzag-apparaat te naaien
zou zijn.
Tegen het laatste be
hoeft u niet op te zien,
als u maar als volgt te
werk gaat. Gebruik een
dunne naald, bv. nr. 9, en
ook dun machine garen nr.
60. Draai de spanning los
ser en neem een kleine
steek, daardoor wordt het
stiksel rekbaar. Na het
stikken legt u de naad
open en stikt beide kan
ten zonder inslag op 3 a
4 mm. nog eens door. Zo
men doet u het beste met
een flanelsteekje.
En nu de patroontjes!
Het stippellijntje in dat
van het hemdje geeft de
hals van het voorpand
aan. Bij het jongensbroek-
ie werkt u de sluitkanten
met een beleg je als aan
gegeven af. De beennaad
jes worden gesloten en
eveneens de middenachter
en voornaad tot het split.
Desgewenst kunt u het
kruis versterken door het
volgens de stippellijntjes
te voeren. Langs de bo
venrand wordt een schuif-
zoom gemaakt, waardoor
u elastiek haalt. Hetzelfde
patroon kunt u voor een
directoiretje gebruiken.
Alleen tekent u dan de
A-6 JAA-R.
0 6 /O.
middenvoorlijn, zoals hij
in het midden van de
sluitpat aangegeven staat.
De pijpjes krijgen evenals
de bovenkant een schuif-
zoom met elastiek.
Vanzelfsprekend kunt u
deze modelletjes ook van
katoen of flanel maken.
Voor de meisjes is het dan
wel leuk het hemdje met
een kantje of siersteekje
te garneren.
verscheidenheid, welke hij lanceerde
in de combinatie japontopper. De
laatste toonde duidelijk een kleine
gedrapeerde shawlkraag van zee
hond, de nieuwste Groningse bont
soort. Practisch alle tailleurs wer
den gedragen met een donkergeelge-
kleurde wollen sweater, met een
hoog tegen de hals opstaande kraag.
Hier en daar dook een garnering van
wit piqué op bij een japon.
Zijn avondjaponnen hadden grote
verscheidenheid in lengte. Lange met
een nog juist voetvrije zoom, welke
dikwijls geheel aansluitend was en
korte even boven de enkel die
matig en flink wijd toonden. Tule,
satijn, moiré en wollen taffetas ble
ken over het algemeen het meest
gewilde materiaal.
VAN AMSTERDAM naar Parijs is
op papier een kleine stap. Jean
Desses, de bescheiden Fransman,
het tijdens zijn show een alleraar
digst wandelcostuum zien, dat ech
ter berekend is op smalle heupen.
Men ziet ook zijn voorliefde voor de
wollen jumpers met hoog aan de
hals gesloten kragen. Grote hand
moffen van allerlei bontsoort wil hij
opnieuw onder de aandacht brengen,
Jacques Fath vindt dat men in
een wollen moiré japon, welke over
een decollete beschikt, uit eten moet
gaan. Lange handschoenen zijn vol-
,?,em ecIl'?r een vereiste. Een
tikkeltje geraffineerd is zijn model
wel, doch wellicht, dat dit door de
eventuele tafelheer juist op prijs zal
worden gesteld.„.„.J, y
Verandering van spijs enzovoort, dacht ik - en kocht een
pakje Discovery. Dat was een echte ontdekking, zo heerlijk is die
sigaret. Ik ben er gewoon van ondersteboven,
zoals U ziet. En als U nu
iets van mij wilt aannemendan
stapt U resoluut over op
Een echte ontdekking!