asf atste Eskimo's moesten wijken voor militair belang der V.S. Smyslov kan zich practisch zeker van de zege weten Ruim duizend schakers gaan de strijd aanbinden t gehuil van de straaljagers begeleidde trieste exodus naar K'Anak EVELDT ENT EN ELEN ruit... Onder Groenlanders en Eskimo's (43) „RAAD DER JAGERS" NAM EEN WIJS EN GROOTS BESLUIT Verjaagden waren beslist niet blij! 65 ct. Candidatentornooi te Zurich Noordhollandse schaakbond Competitie start op 19 October Nederland naar het FIF A-j eugdtornooi Het voorlopig Nederlands hockey-elftal Alleen een wonder kan Reshevsky redden Engelse pers is tevreden over voetbal-team De rode voorlichting heeft weinig effect Verzet in neutrale zone Churchill officieel Nobelprijswinnaar Voor zijn verteltrant en welsprekendheid Nederland in commissie van goede diensten GRATIS KOPEN CADEAUX V. D. BOSCHSTRAAT RSTRAAT - HOUTTIl .**-4 ter waarde van ant geld worden rtikel. van vindt vermeld. XE KEUKEN- STINGEN ia-uitvoering 53.90 10 PUNTEN N PETROLETJM- VSSERS voor verwarming Dr kookdoeleinden 21.50 0 PUNTEN V PETROLEUM- ELS reukloos 46- 0 PUNTEN )MFOREN PUNTEN 5 PUNTEN 10.50 26.50 TELEF. 4170 ti Dat weet U zo. tsgoed naast elkaar: tkeurig ander was- n óf! er? En óf! En dl! VRIJDAG 16 OCTOBER 1953 23 JULI van dit jaar is door het Amerikaanse Jpersbureau Associated Press aAPa een bericht janceerd over het vertrek van de Pool-Eski- i's van Thule naar een nieuwe plaats, 150 kilo- Jeter Noordelijker, genaamd K'Anak. In dat arti- fl komt de zinsnede voor „ze zijn er blij om", et artikel werd ook opgenomen door enige Ne- f-rlandse dagbladen en het spijt me genoemde Ansnede, in wezen de kern van het artikel, te poeten tegenspreken. Waaróm zal u wellicht duidelijk zijn na lezing van het volgende. In de jaren na Rasmussen's stichting van Thule, leefde de stam het zuivere Eskimo-leven en hij bevond er zich wèl bij. Er waren meer dan vol doende vogels, meer dan voldoende beren, meer dan voldoende zeehonden en vossen. De stam bestond uit jagers en bezat alles wat een Eskimo- stam zich maar wensen kon. Men kan zeggen, dat dit een zeer gelukkige stam was. Zo leefden zij hun eigen leven tot voor enkele jaren. Tot de dag, dat de nimmer-verstoorde rust van dit Poolgebied werd verbroken door de eerste schepen, de eerste vliegtuigen, de eerste helicop ters. Ze werden ontelbaar. Dat waren de dagen van de grootste militaire operatie sedert D-day; het was de ouverture van Operation Blue Jay, die inhield het aanleggen van een ontzaglijke luchtbasis bij de Noordpool. De basis, thans we reldvermaard als Thule Air Base. Na de eerste verwondering volgde de schrik hij de Eskimo's. En niet alleen bij hèn. Want toen de luchtarmada's elkaar bleven opvolgen, toen de schepen bleven komen, toen verdwenen de beren, de vossen, en vooral: de zeehonden. En het 's Werelds meest geheime basis: Thule Air Base. is volstrekt onmogelijk voor een Eskimostam om in leven te blijven zónder zeehonden. Omdat de zeehond een Eskimo alles geeft wat hij nodig heeft: voedsel, licht, kleding, brandstof. DE RAAD der Jagers, in gesteld door Knud Rasmussen, kwam bijeen en besprak de situatie. Het was een moeilijk besluit, omdat er enkele leden van de stam waren die er toch wel iets inzagen, in die onmiddellijke nabijheid van Thule Air Base (nau welijks anderhalve kilo meter). Daar was de dump, waarvan men de mooiste en wonderlijkste voorwerpen kon halen. Daar was de mogelijkheid souvernirs te verkopen aan de Amerikanen, in ruil voor begerenswaardi ge zaken. Die er aldus over dach ten waren geen jagers. Het waren de oudere le den van de stam. Jess, de leider, en de andere leden van de Raad der Jagers, besloten toen tot een grootse daad. Ze zeiden: wij zijn vrije Eskimo's 'en wij wensen niet van een dump te leven. Wij, de jagers, gaan weg en als wij gaan, volgen de anderen wel. Ze gingen, en de ande ren volgden. Zo ging de laatste en Noordelijkste nederzetting ter wereld op weg naar het nóg hogere Noorden. Opnieuw trok hij verder, de oude noma denstam, om zich te vrij waren voor blanke men sen. Het was de hoogste tijd. Overalin 't fjordwater dreef de olie van de sche pen en de vliegtuigen. Nacht en dag donderden de bombardementsvlieg tuigen en straaljagers door de lucht. Geen zeehond die kan leven in zó'n we reld van onrust en ver ontreiniging. ER WERD BESLOTEN naar K'Anak te gaan. Een plaats aan de Ingle- fieldfjord, 150 kilometer Noord waarts. Een plaats waar zich mil- lioenen vogels ophouden en waar beren, vossen, en zeehonden in over vloed zijn. K'Anakdat bete kent in de taal van de Eskimo's „de plaats, waar je het eerst de zon ziet opkomen". Een plaats op 78 graden Noorderbreedte, en waar al eerder een kleine nederzetting van Eskimo's is geweest. Een plaats waarbij zich twee kleine eilanden bevinden en waar het ijs, afgezet door de gletschers in eeuwige be weging is. Een nieuw paradijs voor de stam van vrije jagers. Maar, er stond geen hut, ér was nog niet één splinter hout. Er was alleen ijs en sneeuw en rots. Dit was de plaats, die de jagers wezen. Dit was de plaats, voor de paar honderd Eskimo's, die niet lan ger konden leven bij Thule Air Base, als ze wensten te leven als vrije Eskimo's. Een plaats met herinnering aan Peary. Hier leefde hij een jaar, tussen twee tochten in, en die win ter was zijn vrouw bij hem. Hier werd een kind geboren, een doch ter. Zij gaven haar een wonder lijke haam: Snowbaby. Snowbaby leeft in de Verenigde Staten en alle Eskimo's weten van haar be staan af. Het blanke kind van Peary-ark-suah.de Grote Peary. ZO VOLTROK ZICH deze laatste Eskimo-Exodus, deze uittocht naar het uiterste Noorden. De tyd was 4 tot 7 Juni van dit jaar. Een lange rij sleden, met de honden er voor; sleden hoogbeladen met alle voorwerpen die mee moesten naar het nieuwe jachtoord. Een ongeloof lijk zware tocht voor de honden en de Eskimo's. Het zwaarste was het eerste traject dat naar de IJskap leidde. Driemaal achter elkaar moes ten ze deze tocht maken, omdat de sleden te zwaar waren. Daarna was er een redelijk gebied om de sleden overheen te krijgen. En zo werd K'Anak bereikt. Ik heb me deze Exodus, deze uit tor door verscheidene Denen die er ooggetuige van waren, laten ver tellen en iedere Deen heeft me ge zegd dat het hard was om aan te zien en bitter en triest. De oudsten van de stam huilden. De jagers wa ren stil en spraken niet. Alleen wat jongeren schepten genoegen m het avontuur. Op die dag bleek dat de héle stam Noordwaarts wilde. Er was er niet één die Zuidwaarts wilde. Hoe wel toch Zuidwaarts een aanzien lijk gemakkelijker leven wachtte. Ze gingen allen. Jess. Odak, z'n oude vrouw Kujanik. Peary's zoon allen. Ze lieten de oude neder zetting achter zich en de dingen die niet veel waarde meer hadden. Som migen keken herhaaldelijk om, op weg naar de kipkap. Ze zagen achter zich de Thule-berg, een soort wach ter tussen het hoogste Noorden en het opdringende Zuiden. Toen reden de honden verder, de witte onein digheid in, op weg naar het nieuwe land. En opnieuw had de grote blan ke stam een gekleurde stam ver jaagd. ook al kan men dit natuur lijk op allerlei manieren camoufle ren en goedpraten. Ook die dag gierden de straal jagers van Thule Air Base door de blauwe-, hemel boven de Thule-berg. Hoeveel piloten zullen zich gereali seerd hebben wat er onder hen plaats vond? ZE KWAMEN aan in K'Anak en begonnen hun hutten te bouwen. Anderen gingen naar plaatsen in de buurt. Er kwamen later wat Denen om hen te helpen bij de opbouw van de nederzetting. Volgend jaar wordt de winkel overgebracht, de kerk en enkele andere gebouwen. Dan zal er van oud-Thule niets meer over zijn. Het zal een deel gewor den zijn van Thule Air Base, vrees ik. Neeik weet dat wel zeker, na wat ik hier zelf gezien en zelf gehoord heb. Ik heb urenlang rondgelopen in het verlaten Eskimo-Thule. Ik deed het met de gierende, jankende, loei ende Thunderjets boven me, en het grommen der zware transportvlieg tuigen verderop. Ik hoorde de sirenes op de Basis. Ik zag het afval van de dump. Ik hoorde van de contacten, die er waren tussen Amerikanen en Eskimo's, ook al waren die con tacten dan officieel verboden (offi cieel: een Amerikaan van de basis, die contact met een Eskimo opnam, werd gestraft met 500 dollar boete, plus terugzending naar de USA op eigen kosten). Maar er was contact, en het gevaar werd groot dat een deel der stam souvenir-verkopers zou worden. De stam moest weg. En ik durf hier neer te schrijven, dat Knud Rasmussen deze stam al eerder had laten optrekken naar het Noorden. Omdat hij dit volk niet beschouwde als een bezienswaardigheid, een cu riosum, maar omdat hij het lief had, met heel z'n wild, enthousiast en eerlijk hart. EN NU DAN, nog eens, dat artikel van dat persbureau, waarin ge zegd wordt: „ze zijn er blij om". Ziede manier waarop rrien een bepaalde zaak op een bepaalde ma nier naar voren kan brengen. Na tuurlijk waren ze blijomdat ze vrij willen leven én vrij willen blijven. En omdatze niet kónden leven in een sfeer van motorgeronk, door olie vervuild water en een dump. Daarom waren ze verheugd heen te kunnen gaan. Maar ik vraag iedere lezer per soonlijk: hoe verheugd was ge ten tijde van de Duitse bezetting, toen ge moest evacueren? Misschien was ge blij, dat ge uit een gevaarlijk ge bied gingMaar ge was ziels bedroefd uw eigen grond te moeten prijsgeven. En ge treurde, omdat uw huis achterbleef. Ziezó ver heugd waren deze Eskimo's, toen hün evacuatie plaats vond. Wat ik hiermee zeggen wil? Al leen dit: dat het in militair opzicht noodzakelijk was dat dit oude Tnule verdween. Dat men het van Ameri kaanse zijde niet op prijs stelt een nederzetting van Eskimo's en Denen zó vlak naast de deur te hebben. En dat men, waarschijnlijk, geen jaar zal wachten om dé aarde van oud Eskimo Thule te annexeren, ten einde de reusachtige omvang van Thule Air Base nog reusachtiger te maken. Hier spreekt een zuiver militair Amerikaans belang. Toestemming gaven de Denen zoals ze toestem ming gaven voor de gehele Operation Blue Jay. Dat is een zaak tussen Amerikanen en Denen. Men moet alleen niet trachten, via een Ameri kaans persbureau, de zaken zo voor te stellen dat men de laatste stam Pool-Eskimo's bijzonder van dienst was en „hen blij maakte". Dit is, ik kan het werkelijkniet anders zien, onware, onwaarachtige voor lichting. 1 ~a a <2 American cigarettes On vergefelijk - Onveranderd (Advertentie Ing. Med.) (Van een speciale verslaggever OP DE DAG van de afgebroken partijen is, nog onverwacht snel, de eigenlijke beslissing in het candidatentornooi gevallen. Slechts door een wonder kan de overwinning nu nog aan Smyslov ontgaan. Er zijn twee belangrijke partijen tot een einde gekomen en in beide was de Amerikaan Reshevsky betrokken. Eigenlijk had men algemeen ver wacht, dat Gelier zijn partij zonder verdere strijd op zou geven, want hij was twee pionnen zonder de minste compensatie achtergeraakt. Hij verscheen echter toch, en nu bleek spoedig dat Reshevsky dodelijk vermoeid was. (Advertentie Ing. Med.) Het is na moeizame arbeid van de ivedstrijdleider, de heer J. C. Muijen, eindelijk gelukt het schaakcompetitierad op 19 Octo ber te laten draaien. Nadat de ver gadering van gedelegeerden haar sanctie aan het concept had ver leend, is het schema gereed ge komen. Hoewel nadien is gebleken, dat er nog enkele kleine wijzigin gen moesten worden aangebracht, kunnen wij met voldoening vast stellen dat, gezien de grote moei lijkheden ten aanzien van het samen reizen, er toch een goed sluitend geheel kon worden ver kregen. Er zijn alsnog ingedeeld Westzaan 2 en Zaandam 7. Deze beide tientallen moesten in 4 C worden ondergebracht, waardoor deze afdeling uit 8 tientallen zou bestaan, hetgeen niet gewenst was. Daarom is Lasker 2 verhuisd naar 4 D •et. werd SSCH van 4 D naar 4 E over gebracht. In totaal nemen 109 tientallen aan de competitie deel, hetgeen betekent dat bijna 1100 schakers in Noord-Holland hun kansen op de vier en zestig velden zullen gaan beproeven. Het zal voor enkele clubs een zeer zware strijd worden. In de O verg ng-'Jasse is het de KSC Pat Mat, die alle zeilen zal mr eten bijzetten om zich te kunnen handhaven. Ook over het lot van MSC' (Den Helder) verkeren wij in het on zekere. In de le klasse A zal Weenink een goede gooi naar het kampioenschap doen, waarbij Zaandam 2 niet mag worden vergeten. Over de kanshebbers in 1 B is weinig te voorspellen of het zou het uit de Overgangsklasse gede gradeerde Aalsmeer moeten zijn dat in deze omgeving een rol van betekenis gaat vervullen. VVV 2, dat verleden jaar degradeer de r.aar 2 A, zal een grote dosis ener gie moeten opbrengen om zijr eerste klasserschap te heroveren, hetgeen door VAS 4 wel eens kon worden be let, terwijl Saende en De Pion (W) in 2 A tot de rivalen moeten worden ge rekend. Wat gaat Kijk Uit (IJmuiden) in 2 C doen? Een zo grote vereriging met prima materiaal krijgt nu de gelegen heid te bewijzen dat zij het vorige sei zoen onfortuinlijk uit de bus kwam. Over de clubs uit de andere afdelin gen zullen wij ons -ar commentaar moeten onthouden, daar de krachten in deze afdelingen r iderling te weinig verschillen om nu reeds conclusies te trekken. Doch dat er voor de elfhon derd schakers in Noord-Holland een spannende periode aanbreekt is zeer zeker. Tot nu toe hebben tien landen in geschreven voor het F.I.F.A. jeugdtor nooi, dat volgens de plannen van de Duitse Voetbal Bond van 9 tot 19 April 1954 te Duisburg wordt gehou den. Van de winnaar van het vorige jeugdtornooi, Hongarije heeft men nog geen bericht ontvangen, maar de in schrijvingen sluiten pas op 20 Octo ber. Behalve Duitsland schreven reeds in Nederland, Zuidslavië, Frankrijk, België, Argentinië, Oostenrijk, Schot land, Luxemburg en Saarland. Men verwacht nog de deelneming van en kele andere landen in de hoop, dat men vier groepen van 4 landen zal kunnen maken. Het voorlopig Nederlands hockey- elftal, dat Zaterdag 17 October te Arn hem als oefenwedstrijd voor de ont moeting Zwitserland—Nederland (25 October te Zürich) tegen Venlo speelt, is als volgt samengesteld: Mulder (Am sterdam) Derckx (Venlo) en Drijver (Togo); Wagener (Hilversum), Logere (Laren) aanvoerder en Ancion (Kam pong)} Hillenius (Togo), Bouwman (BMHC), Kruize (HHIJC), Van Beau mont (Togo) en W. van Heel (FHIJC). In de tweede helft zal Fouwman, die nog altijd last heeft van een verwon ding aan de hiel, worden vervangen door Boerstra (HHIJC). De dochter van dr Euwe was gisteren de 30.000ste bezoeker van de expositie ,,Dik hout en planken" te Amsterdam. Zij ontving een.... schaakbord van drie houtsoorten. IN EEN NORMAAL geval had hij de partij in een 10-tal zetten in zijn voor deel beslist, maar de vele zware partij en hebben de Amerikaan volkomen uit geput. Op een gegeven ogenblik nam hij zijn toren op, bedacht zich en zette de toren weer op hetzelfde veld neer. Na 10 minuten speelde hij toch de zet, die hij oorspronkelijk van plan was te doen. Hetbleek een ernstige fout te zijn, die Geiler in staat stelde om remi se te maken. Vervolgens werd de partij Smyslov Reshevsky hervat. Laatstgenoemde had vlak voor- het afbreken een tweetal pi onnen geofferd en besloot op de 44e zet tot een doldriest 3e pionoffer. Hij ge bruikte voor deze zet bijna al zijn be denktijd en werd door de Kus in blik- semtempo in een matnet gedreven. Op de 56e zet stond Reshevsky op om zijn tegenstander als eerste met de over winning, die zo goed als zeker tevens de overwinning van het tornooi betekent, te feliciteren. Al de overige partijen waren weinig belangrijk. Alleen in de partij Taima- nov—Stahlberg werd nog lang gestre den, maar de vooruitzichten van de Zweed waren hopeloos. Wellicht heeft hij alleen zolang doorgespeeld, om te vermijden dat er nog een aanvang ge maakt moest worden met zijn afgebro ken partij tegen Najdorf. Deze partij en die tussen Boleslavsky en Taimanov, zullen morgen worden voortgezet. De partij Smyslov (wit)Reshevsky (zwart) was afgebroken in de volgende steling: Wit: Kgl, Dh4, Tdl, Td2, Lg2 en pion nen op a2, b3, d5, f3, f5 en h2. Zwart: Kg8, De5, Td6, Te8, Fc5 en pi onnen op a5, b6 en g7. Er volgde nog: 41. Td2d4 De5e3t 42. Kgl—hl Te8e5 43. Dh4xf4 De5xf4 44. Td4xf4 Te5e2? De normale voortzetting 44 TexdS 45. Txd5, Txd5, 46. h4, Td2 bood slechts remisekansen. De tekstzet echter regelrecht tot verlies. 45. Tf4g4 Kg8—f8 46. Tg4g6 Pc5b7 47. Tg6e6 Te2xa2 48. f3—f4 Ta2—b2 49. Tdl—el Td6xe6 50. d5xe6 Pb7—d6 51. e6e7t Kf8—f7 52. Lg2—d5t Kf7—e8 53. Ld5c6t Ke8—f7 54. e7e8 (dame)t Pd6xe8 55. Lc6xe8t Kf7—f6 56. Le8g6 Nu is geen parade meer mogelijk te gen de dreiging 57. Te6 mat. Zwart gaf het op. De uitslagen van de afgebroken par tij luiden: 24e ronde: PetrosianSzabo 10, TaimanovStahlberg 10, Re- hevsky—Geiler ronde: Smys levReshevsky 10, KotovGligoric %-Vz. De Engelse pers is over het alge meen zeer tevreden over de samenstel ling van de ploeg die Woensdag 21 Oc tober in het Stadion van Wembley te gen het FIFA-team uitkomt. Eric Butler spreekt in de „Daily Worker" van een aangename verrassing, speci aal wat de keuze van Matthews en Mortensen aangaat, en Scottie Hall van de „Daily Sketch" meent dat Engeland voldaan zal zijn over de opneming van Malthews, want hel voorbijgaan van deze speler is al veel te lang een „na tionale schande" geweest. De vleugel MatthewsMortensen heeft tal van mogelijkheden, het is een vleugel die herinneringen wekt aan voetbal zoals het gespeeld moet worden. Hal) acht de ploeg goed en homogeen, een ploeg die „de rest van de wereld zal ver slaan". De stand luidt thans: 1. Smyslov 15% pnt uit (23); 2. Reshevsky 14 pnt (24) ;3. Bronstein 13% pnt (24); 4. Keres 13 pnt (23); 5. Kotov 12% pnt (23); 6. Petrosian 12 (23); 7. Najdorf 11% pnt plus een afgebroken partij (23); 8. Gli goric 11% pnt (23); 9. Taimanov 11 pnt plus een afgebr. partij (23); 10. Aver- bach 11 pnt (23); 11. Boleslavsky 10% pnt-plus een afgebr. partij (23); 12. Gelier 10% pnt (23); 13. Euwe 10% pnt (24); 14. Szabo 10 pnt (24); 15. Stahl berg 6 pnt plus een afgebr. partij (24). De communistische pogingen om de onwillige Noordelijke gevangenen te bewegen tot terugkeer naar hun vader land worden door deze allerminst ge waardeerd. De Chinese gevangenen moesten gisteren zelfs door de Indische soldaten naar de onderkomens der Noordelijke delegaties worden gedre ven, teneinde de nodige voorlichting te ondergaan. Generaal Thimayya, de be velhebber der troepen, heeft verklaard, dat de gevolgde werkwijze, waarbij de gevangenen ieder afzonderlijk een uit eenzetting krijgen, de instemming heeft van alle partijen. De Verenigde Naties hebben dit voor hun deel zeer nadruk kelijk tegengesproken. Hoe weinig de Chinese gevangenen op deze uiteenzetting gesteld zijn, bleek ook uit de incidenten, die zich een en andermaal voordeden. Eén der gevan genen poogde de delegatie met 'n stoel te lijf te gaan, anderen kwamen zin gend het vertrek binnen en dwongen de functionarissen aldus tot wachten. Van de vijfhonderd, die op de eerste dag werden afgewerkt, besloten slechts zeven naar hun land terug te keren. De anderen zullen op 22 Januari van het volgend jaar worden vrijgelaten, ook al is er dan nog geen politieke con ferentie gehouden. DE NOBELPRIJS voor literatuur voor het jaar 1953 is, naar thans offi cieel wordt medegedeeld, toegekend aan de Britse prmir Sir Winston Chur chill, op grond van zijn meesterlijke historische verteltrant en zijn talentvol le welsprekendheid, waarmee hij zich een verdediger van hoge menselijke waarden heeft getoond. Het nieuws is de Britse premier gisteren door de Zweedse gezant te Londen, Gunnar Hagglof, medegedeeld. Churchill heeft dertig boeken op zijn naam staan. Hij schreef romans, reis verhalen, een zeer belangrijke levens beschrijving van zijn vader, boeken ever de Boerenoorlog, de Eerste en de Tweede Wereldoorlog en een autobio grafie. Nederland, Egypte en Peru zijn, benoemd tot leden van een commissie van goede diensten, die Donderdag eenstemmig is ingesteld door de spe ciale politieke commissie van de Alg. Vergadering der Ver. Naties. Dpze commissie moet zoeken naar een mo gelijkheid om uit de impasse te ko men, waarin de kwestie van toela ting van nieuwe leden tot de volkeren organisatie geraakt is. -Naar te Wenen verluidt, bevindt zich de Britse diplomaat Donald Maclean met zijn gezin in Boedapest, waar hij als gevolmachtigd Russisch gezant op het Hongaarse ministerie van Buitenland se Zaken zou werken.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1953 | | pagina 11