Weg van kamp naar eigen huis
is hard en moeilijk
DE WONDERE WAERELT
Grote diamantsmokkel naar
Oost-Europa
Wat gebeurt er met de twee
Joodse pleegkinderen
Hard gevecht op laatste bres
in het rampgebied
Het vijfde werelddeel op het eerste gezicht
KINDEREN TUSSEN STROBLOEMEN
EN STUIVENDE KLEI
Met elke zelf vervaardigde metselsteen
heeft een stuk Nederland afgedaan
Dit land mag blij zijn met
„onze" jeugd
ïan Kooper ontving
zijn 10.000 pond
Prijzen Christchurchrace
uitgereikt
Scheuring afd. Purmerend
P.v.d.A. een feit
f 50.000 boete voor
Amsterdammer
KREOFLAVON
Vergoeding schade
ramp is bijna
integraal
Vraag Doopsgezinde Broederschap
Honderden mannen
bij Ouwerkerk
VRIJDAG 1G OCTOBER 1953
DERTH, 3 OCTOBER.
Als kleine wilde man
netjes en vrouwtjes kwamen
ze op me afstormen. Ze
hadden klaarblijkelijk ge
hoord, dat er „Hollanders"
zouden komen en ik trof
het. dat de school van het
Holden Centre voor West-
Australië, dat in Northam
(Oost van York) in het
golvende land is gelegen,
net uitging. Indien ik zou
zeggen, dat deze kinderen
echte „nette" Nederlandse
jongens en meisjes waren
dan zou ik overdrijven. Ik
vond ze een beetje losge
slagen, kleine displaced per
sons met een vader, die el
ders, vaak honderden mijlen
weg, werk heeft en dus al
leen gedurende het weekend
thuiskomt, en een moeder,
die de grootste moeite heeft
in haar „kamphüt" iets van
een vertrouwde sfeer te
brengen. Over drie weken
of daaromtrent zal het nu
nog groene gras buiten
bruin zijn gebrand en dan
slaan in het kinderparadijs
van duizenden vreemde
bloemetjes op de velden
nog slechts de hardste soor
ten „everlastings", de straw-
flowers, in rose, rood, geel
en een wonderlijk hypnoti
serend lila. Ver naar het
Zuiden de heuvels zonder
het gedroomde vertier van
enkele woningen met rode
daken; in het Oosten spaar
zame en stille bomen; op de
grond de bruinachtige zand
klei, die onder je voetstap
opstuift; een afgespeelde
grasmat met wat gymnas-
tiekavparaten achter de
barakken.
MÉÉR IS ER NIET. Er kan zelfs niet meer zijn, want liet verhaal
gaat, dat de Australische autoriteiten met opzet ieder comfort uit het
katnp weren om de emigranten aan te sporen haast te maken met het
zoeken naar eigen onderdak.
Daarvan moet U zich in Nederland vooral niets voorstellen. Het
woningprobleem is kwestie nummer één in dit land, evenals overal
elders met dien verstande, dat er hier geen huizen door oorlogsgeweld
zijn verdwenen: zij zijn er nooit geweest! Indien men mij in Neder
land ooit had verteld, dat er ergens in de wereld landgenoten zijn,
juristen, ingenieurs, marine-officieren en onderwijzers, die eerst van
cement stenen maken en dan van die stenen in alle uren van hun
irije tijd een huis gaan bouwen, dan had ik deze zegsman zeker voor
geestelijk verwrongen aangezien. Nu ik evenwel deze eigenbouwers
heb ontmoet, begrijp ik beter (dan ooit in ons land) wat een eïgen
dak boven eigen hoofd betekent. Om werk te vinden behoeft men niet
veel moeite te doen. Zevenhonderd' werklozen zijn er in West-
Australië, tegenover 3000 vacatures. Maar een huis is een gave Gods.
leiden als de vrijgezel. Tenzij zij zich
spoedig eigen meester willen noemen
In dat geval is het eerste verlangen
een stukje grond.
Op dat stukje grond komt de kam
peerwagen of wat daarvoor kan door
gaan. Intussen vindt de dagelijkse
dans om het pond voortdurend voort
gang. Maar hoewel ik niet begrijp
waar de emigranten de energie van
daan halen in de spaarzame vrije
tijd worden de eerste materialen voor
JK ZOU eigenlijk de moed en de
woorden moeten hebben om het
epos te schrijven van de man, die de
energie had het dak boven het hoofd
van de zijnen en hem zelf op te rich
ten. Hoewel wij in West-Europa óók
iets van woningproblemen kennen, is
het toch nog nimmer in ons brein op
gekomen zelf de zaken aan te pak
ken. In Australië is dat niet alleen
heel gewoon, het is zelfs de enige
weg.
Om dit te begrijpen zult Ge twee
zaken voor ogen moeten houden.
Huurhuizen zijn ontzaglijk duur, in
dien zij al te krijgen zijn.
Kamers zijn eigenlijk evenmin te
betalen. Slechts vrijgezellen kunnen
zich deze luxe permitteren. En dan
alleen nog, indien zij het niet nodig
vinden in zo kort mogelijke tijd een
goedgevulde bankrekening te openen.
Indien zij dit laatste tot hun diepste
verlangen rekenen dan nemen zij de
aanvankelijke ontberirg van een tent,
een schuur of een oude kampeerwa
gen graag op de koop toe.
Zij doen er immers niemand nadeel
mee en Australië is een vrij land, waar
het geen gewoonte is op eikaars doen
en laten nadrukkelijk acht te slaan.
Laten we dit alvast op de credit-
rekenïng van dit land noteren.
Voor echtparen zonder kinderen
zijn de zorgen om een woning ook al
spoedig op te lossen. Zij kunnen
misschien zelfs wel hetzelfde leven
Een stukje land is de eerste wens.
v .y. v
het eigen huis bijeengegaard. Alle be
gin is moeizaam. De strijd om de
eerste steen is vaak een verschrikke
lijke, maar al doende leert óók de
hand van de man, die beter een
tekenstift of een sextant bediende;
al doende komt de uiterlijke vorm
geving van de steen hechter uit de
werkmethode te voorschijn.
Uw huis zal uit stenen van cement
bestaan en Gij zult ze zelf op elkander
plaatsen, opdat de Uwen en U be
schermd zullen zijn tegen de ongunst
van het klimaat, de hoofste stralen
van de zon, de windvlagen en de
slagen van subtropische regens, Zo zal
Uw huis zijn.
Zou er, lezers, thans een epos van
de emigrant geschreven kunnen wor
den, ongetwijfeld zouden zinnen van
deze aard er een belangrijke plaats in
vinden.
De bush levert het hout. Vreemd,
hard, onbuigzaam en onhandelbaar
hout. De werktekening is in iedere
winkel te koop: huizen zijn niet
alleen een levensbehoefte, zij zijn de
voedingsbodem voor de opgang van
het jonge Australische volk.
IK MOET er bepaald niet aan denken
welk een ontzaglijke inspanning
het de emigrant zal kosten het eerste
rijtje stenen te metselen. Er moeten
touwtjes gespannen worden en de
muren moeten worden afgelood....
Zo gaat het werk der vrije uren dan
voort. Dagen, weken en maanden
lang. Tenslotte komt het nieuwe home
onder dak. Een vakman hangt de deu
ren af en het ronde, joviale Hol
landse gezicht van de emigrant heeft
in deze inspannende periode al iets
gekregen van de uiterlijke kenteke
nen van de pionier. Of hij in de stad
woont of werkelijk in de bush.
Daar waar Gij Uw woning bouwt,
zult Gij leven.
Ik neem aan en ik begrijp, dat Ne
derland met iedere steen verder uit
de gedachte van deze eigenbouwer is
verdwenen. Zijn wereld is het blokje
land, tussen Perth en Fremantle, tus
sen land en zee, in het Noorden in
de Kimberleys of in het Zuiden. Zijn
wereld is misschien toch ergens diep
in zijn hart en dat van de zijnen nog
wel gelegen temidden van dat geo
grafische stipje op de wereldkaart
Zijn toekomst is aan Australië.
Op het ogenblik, dat hij de drem
pel van zijn nieuwe woning voor
vrouw en kinderen openstelt (mis
schien zelfs draagt hij haar voor het
eerst), heeft Nederland in feite voor
hem afgedaan. Dan zijn er nog de
Nederlandse meubeltjes en een plaat
van de Friese meren, paleis Het Loo,
de Abdij in Middelburg of de Waag
in Hoorn aan de wand, maar het licht
komt uit de centrale in Perth en de
oude auto, van opgespaarde pondjes
gekocht, is een all-Australian Holden!
Dit is zonder enig overdrijven, le
zers, de gang van een emigrant van
het kamp naar de eigen woning....
Een gang, die alleen door de héél
sterken kan worden afgelegd. Een
gang, waarbij vooral de vrouw 'een
toonbeeld moet zijn van opofferings
gezindheid, liefde, waardigheid, zorg
zaamheid in zulk een hoge mate, dat
het mij inderdaad een diepe vreugde
is geweest op tal van momenten te
mogen beleven, dat de Nederlandse
vrouw deze eigenschappen in over
vloed schijnt te bezitten.Hetgeen
weer een ander onderwerp is....
TN HET Holden Centre van Northam
stonden de vrouwen van Neder
landse emigranten in drommen om
mij heen. Natuurlijk hebben zij het
er niet goed. Welke zichzelf respec
terende vrouw zal tevreden zijn met
een maaltijd uit de algemene pot, met
een hutje als behuizing, met een ge
meenschappelijke gang en een ge
meenschappelijke voordeur.
Weet U, dat ik wat in Nederland
wel eens smalend „burgerlijkheid"
wordt genoemd, hier nogal sterk ga
waarderen?
Maar de kinderen zijn gelukkig. Zij
stonden voor ons op, toen wij de klas
binnenkwamen en toonden trots teke
ningen van dezelfde aard, welke mijn
dochtertje in Holland pleegt te maken
en boven mijn bed plakt. Het enige
verschil was, dat de zinnetjes op het
bord in het Engels waren geschreven.
De kinderen zijn voor Nederland
verloren.
Hun generatie is de nieuwe kracht
voor Australië. Maar ik moet met
trots bekennen, dat de blonde, brui
ne en zwarte jongens en meisjes met
alle kleuren ogen in het kampschool
tje mij ervan hebben overtuigd, dat
ieder land ter wereld wel heel blij
mag zijn en intens dankbaar, dat zulk
een jeugd tot versterking van eigen
volkskracht wordt aangevoerd.
Want het kamp gaat voorbij. Vroeg
of laat. Het gaat voorbij. Het huis
komt er en de ponden zijn goed. Of
„het geluk" er komt is een vraag, die
ik nog moet onderzoeken. Geluk in
Europese zin, indien Ge begrijpt wat
ik bedoel. Ik voel wel, dat ik er nog
lang niet ben. Wat wilt Ge, na én
week Australië.
GEZAGVOERDER KOOPER heeft
gisteren op het vliegveld Harewood bij
Christchurch de cheque van tiendui
zend pond sterling in ontvangst geno
men, die hij en zijn mannen met him
voortreffelijke prestaties in de Christ
churchrace voor de KLM hebben ge
wonnen. Het gebeurde voor de Lift-
master, waarvoor de bemanning ton
alle vliegtuigen, die hebben deelgeno
men, plaatsen waren gereserveerd. De
gezagvoerders van de winnende vlieg
tuigen kregen bovendien een fraaie
reisdeken met hun initialen en voor de
bemanningsleden waren er medailles.
Op de prijsuitreiking volgde een de
monstratievlucht van enige tientallen
moderne vliegtuigen van de Nieuw-
zeelandse luchtmacht. Na afloop hier-
an zijn twee De Havilland Devon
liegtuigen met elkaar in botsing ge
komen. Zeven man verloren het leven.
's Avonds is er een diner gehouden,
waaraan vierhonderd en vijftig man
nen aanzaten. De stewardess Rietje
Kramer, die het laatste traject in de
Liftmaster had meegevlogen, werd
niet toegelaten.
KONINGIN EN PRINSES WILHEL-
MINA WOONDEN „MESSIAH" BIJ
Koningin Juliana en prinses Wilhel-
mma hebben gisteren in de Grote
Kerk te Naarden de uitvoering bij
gewoond van de Messiah van Han
del, uitgevoerd door de Nederlandse
Handel Vereniging.
Reeds meer dan negentig leden van
de plaatselijke afdeling van de P.v.d.A.
te Purmerend, die uit ruim 200 leden
bestaat, hebben voor hun lidmaatschap
bedankt. Onder hen zijn velen met ja
renlange activiteit in de socialistische
beweging. Er is een persoonskwestie,
als mede bezetting wethouderszetel in
het geding.
Dit is het resultaat van meer dan
een jaar zwoegen. Het huis is dan
wel 2500 pond (20.000 gulden)
waard.,..
UONDERDEN experts
hebben in de Britse
hoofdstad ecn nauwgezet
onderzoek ingesteld naar
de vermoedelijke uitwer
king van een atoombom,
welke eventueel zou ont
ploffen op 250 meter bo-
ven de Thames en nabij
de monding van Bow
Creek. Daarbij ging men
er van uit, dat het een
onschuldige, „nominale'
atoombom zou zijn, on
geveer van gelijke kracht
als die, welke in 1945
met veel succes op Na
gasaki werd losgelaten.
De deskundigen kwamen
tot de conclusie, dat bin
nen ecn cirkel van een
halve mijl, gemeten van
het punt van ontploffing,
de verwoesting volledig
zou zijn. Op een kwart
mijl zou de schade ern
stig en op twee mijl min
der ernstig zijn Men
meende echter, dat de
verwoestingen, die door
een dergelijke atoombom
zouden worden aange
richt, de belangrijke ha
ven van Londen niet vol
ledig zouden lamleggen.
Wij behoeven ons dus
niet de minste zorgen t.
maken.
f)E MEESTEN van u
kennen ongetwijfeld
het bijbelse verhaal van
Samson en Delila, omdat
Hollywood er zulk een
grootse rolprent van
heeft gemaakt. In Rijs-
sel (in Noord-Frankrijk)
geschiedde het korte
lings, dat tijdens een
voorstelling van de ope
ra Samson et Deiila van
Saint Saens de decor
tempel boven de stoere
Samson instortte, zodat
een in de zaal aanwezige
arts een snee van enige
centimeters in het Oud-
Testamentaire hoofd
moest hechten. Samson,
de tenor Réné Verdière,
voelde zich er echt be
roerd van, maar hij kon
de opera toch uitzingen,
want het ongeluk ge
beurde in de laatste
scène. Het zijn overigens
maar slappe Samsons in
onze dagen
rjE BEKENDE rallye-
rijder lan Appleyard
heeft tezamen met zijn
vrouw met een kleine
Britse auto een reis ge
maakt in een tijd, welke
zich uiterst gunstig ver
houdt tot de prestaties
van moderne, grote en
snelle wagens. De kleine
auto reed van Rome naar
de Londense City in 25
uur, de overtocht over
het Kanaal per „lucht-
pont" inbegrepen. De
tocht werd door de auto.
een Morris Minor, met
een gemiddelde snelheid
van bijna zeventig kilO'
meter afgelegd, alle stop
plaatsen inbegrepen. De
grootste handicap gedu
rende de reis was de
voortdurende dichte mist
tijdens de nachtelijke rit
door Frankrijk.
(Advertentie Ing. Med.)
EEN BOETE van vijftig duizmd
gulden, drie maanden voorwaarde
lijke hechtenis en o.a. ontzegging
om gedurende de tijd van vijf jaar
zijn beroep uit te oefenen. Deze
niet malse straf werd gisteren door
de officier van Justitie bij de Eco
nomische Kamer van de Amster
damse rechtbank geëist tegen de
64-jarige groothandelaar in d ia-
mant en diamantgereedschappen
J. B. te Amsterdam. B. was zelf
wegens ziekte niet ter zitting aan
wezig. Het ging hier om een ge
mengde deviezen- en diamanten
zaak.
yERDACHTE werd ten laste gelegd,
dat hij o.a. zonder vergunning dia
mant en kloofafval had gekocht, ver
kocht en uitgevoerd. Voorts had hij
onwettig industriediamant verkocht en
zonder vergunning van de Nederlandse
Bank in Antwerpen de beschikking
over aanzienlijke bedragen Belgische
francs.
Voor de oorlog, aldus de officier van
Justitie, mr Kolkert, had B. een zekere
standing als diamanthandelaar. Tijdens
de oorlog heeft hij het zwart gedaan
en zich na de oorlog begeven op merk
waardige paden om zijn geschokt ver
mogen te hersteilen. De wijze, waarop
hij dit heeft gedaan staat direct in
verband met de internationale politieke
ontwikkeling. Diamant wordt zeer be
geerd door de landen achter het ijze-
voorkomt en geneest
Geen snoepje, maar't help?
20 tabletten 75 et.
ren gordijn, o.a. voor de wapenindus
trie. De diamanthandelaren hadden
dit weldra ontdekt. B. is handig ge
weest en heeft zijn zaken laten lopen
over zijn Belgische compagnon te
Antwerpen. Deze Belg had connecties
met een handelsbureau in Oost-Berlijn
en contactpunten in Praag en War
schau. De Belg kreeg via een filiaal
grote bestellingen uit Nederland. Zo
kreeg de Belg de beschikking over
echte diamant, die o.a. via Frankfurt
naar Warschau en Oost-Berlijn ver
dween. Buiten medeweten van de Ned.
Bank had B. stortingen gedaan in
België van bijna twee millioen francs
voor de zgn. aan Nederland geleverde
diamanten. B. aldus de officier speel
de niet alleen met de belangen van
bona fide Nederlandse diamantairs,
maar ook met algemene Europese be
langen. Rekening houdend met de
leeftijd van B„ kwam hij daarna tot
zijn eis. Verdachte, die drie maanden
in voorarrest zat, heeft bij zijn vrij
lating een zekerheidsstelling moeten
storta van 100.000, dat deels door zijn
familie was bijeengebracht. Uitspraak
29 October.
(Van onze parlementaire redacteur)
Gisteren hield de Tweede Kamer zich
opnieuw bezig met de behandeling van
het wetsontwerp tot regeling van de
watersnoodschade. Duidelijk bleek, dat
hier van de stroefheid en ingewikkeld
heid als bij de wet op de materiële
oorlogsschade geen sprake is. Minister
Van de Kieft uitte nogmaals zijn grote
dank voor de hulp uit binnen- en bui
tenland. De verwijten van de commu
nistische heer Gortzak, als zou de re
gering niet genoeg hebben gedaan om
de ramp te voorkomen, wees de minis
ter verontwaardigd van de hand. Te
genover een natuurramp van deze om
vang staat de mensheid machteloos. Als
het Rampenfonds de huisraadschade
niet geheel zal kunnen betalen, zal de
regering bijspringen met een subsidie.
De voorgestelde regeling nadert een
integrale vergoeding van de rampscha-
Voor verenigingen, die van belang
zijn voor maatschappelijk werk en dia
zijn getroffen, zal, zo voegde minister
Van Thiel daaraan toe, een regeling
worden getroffen voor uitkering uit het
Rampenfonds. Gisteravond werden de
algemene beraadslagingen over het ont
werp gesloten.
(Advertentie Ing. Med.)
JN verband met de verdwijning van
de Joodse pleegkinderen Anneke
Beekman en Betty Melbado hebben
dertig predikanten en leden van de
Doopsgezinde Broederschap zich in een
open brief tot de Aartsbisschop Coad-
juter van Utrecht gericht.
Na een korte relevatie van de afgelo
pen gebeurtenissen, waarbij geatten
deerd wordt op de verklaring van de
Aartsbisschop, dat de weigerende hou
ding van de dames Moorts uit Hilver
sum om de kinderen aan de Joodse
voogdijraad „Le Ezrath Ha-Jeled" af
te staan niet op een vermeende geloofs
plicht is gebaseerd, maar op de diep
menselijke gevoelens van wederzijdse
aanhankelijkheid en genegenheid, die
tussen de dames en het meisje zijn ge
groeid gaan de predikanten o.m. verder:
„Wij dringen er bij U Uwe hoogwaar
dige Excellentie op aan, dat Uwerzijds
alsnog een duidelijke uitspraak worde
gedaan, dat het geloofsplicht moet wor
den geacht aan het opsporen van ach
tergehouden Joodse kinderen mede te
werken. Dit geldt zowel Anneke Beek
man als Betty Melhado en eventuele
andere, waarmee dat tot nu toe niet het
geval was. Wij willen hier doelbewust
spreken van een Christelijke geloofs
plicht. Jezus' woordt luidt: „Voorwaar ik
zeg U, wat gij niet hebt gedaan voor
een deze geringsten, dat hebt gij ook
voor mij niet gedaan." Gedachtig daar
aan zeggen wi.i: De Joodse Gemeenschap
in Nederland heeft er recht op, door de
Christenheid te worden bijgestaan in
zijn pogingen om zi.in recht gerealiseerd
te krijgen. Wij herhalen, dat hier, met
wat voor goede bedoelingen dan ook,
naar onze overtuiging onrecht geschiedt
Rond het stroomgat bij Ouwerkerk
(Duiveland) heerst thans een geweldi
ge activiteit. Honderden arbeiders op
alle mogelijke posten geven hier hun
uiterste krachten. Hier is werkelijk
van „hoogspanning" sprake, welke ook
nodig is om straks (men neemt aan in
de eerste week van November) tot
sluiting van de bres in de zeedijk
te komen. Duizenden vierkante meter
zinkstukken zijn nodig en men laat
zowel bij de vervaardiging hiervan
als bij het zinken geen kostbaar ogen
blik verloren gaan.
Dit zijn werkzaamheden, welke al
leen op getij kunnen gebeuren. De
ijver, welke de v erkers hier zonder
onderscheid aan de dag leggen, is
beslissend voor de verdere gang van
zaken. Deze drukte beperkt zich niet
alleen tot Ouwerkerk, doch in de wij
de omtrek legt deze een stempel op
het scheepvaartverkeer. Bij Ouwer
kerk immers zijn millioenen kubieke
meters zand, klei, stortsteen, rijshout
en andere materialen nodig, welke
alle moeten worden aangevoerd. In
de havens, o.a. de vluchthaven van
Bruinisse, de Val en Zierikzee, is het
een drukte van belang. In de vlucht
haven van Bruinisse werken geregeld
zeven overslagkranen.
Gisteren vroeg werd hier de eerste
van de drie Phoenixcaissons binnen
gebracht, welke hier gereed zullen
worden gehouden om straks voor 'e
sluiting van Ouwerkerk dienst te
doen. Twee baggermolens hebben de
haven uitgediept, want deze caissons
met een diepgang van zes en een hal
ve meter, moeten steeds vlot liggen
om op elk gewenst moment, onaf
hankelijk van het getij, naar het ob
ject te kunnen worden gesleept. Door
zes grote sleepboten, nl. de Amerika,
Brazilië, Chili, Pernis, Kinderdijk en
Spitsbergen, werd gisteren reeds om
zeven uur met hoog water de eerste
Phoenix in de haven gebracht. De
tweede wordt vandaag verwacht. Aan
deze caissons moeten nog verschillen
de voorzieningen worden getroffen.
In verband hiermee zullen nog di
verse werkschepen in de haven van
Bruinisse ligplaats kiezen.
Drukte in de havens vinden we op
vrijwel geheel Schouwen en Duive
land. Overal voeren tientallen sche
pen materialen aan, welke nodig z;jn
voor de versterking van de dijken en
andere objecten van herstel en we
deropbouw. Voornamelijk betreft dit
Ouwerkerk, waarop een groot deel
van de aandacht wordt geconcen
treerd. Hier ligt nl. de laatste bres
van het gehele rampgebied en wan
neer deze wordt gesloten, waartoe
alles in het werk wordt gesteld, tan
zal begonnen kunnen worden met
het droogmalen van het laatste over-
stroomde gebied, namelijk de 2700 ha
grote Vierbannenpolder van Duive- 1
land.