Wika's dienen de Hervormde Kerk
op moeilijke posten
Gesprekken met in Noord-Holland geplaatste
werkers in kerkelijke arbeid
NADRUK OP ESSENTIELE WAARDEN
VAN HET CHRISTENDOM
ACHT
OP 18
geloofselectie
Gideonsbende door rrk am^cerde- !f..hiVn een
en opleiding soort „basis-kennis" van al deze
EG'S
AN DEL
«ding een
lbouwers.
afsluiten
mwzaden,
Noord
die
ingen, bij
ige oplei-
is in
l psycho-
brie-
eeftfid, op-
wee recente
24 Oct.
ting voor
6, Utrecht.
Aanvang 8 uur
Aanvang 7 uur
.50 135.—
99.50
.50
75.—
wol
9.50
99.50
i wol
.50
109.50
len
.75
39.50
.50
79.50
.50
34.75
.95
17.95
p van
sen bij
iop van
n een
ZATERDAG 17 OCTOBER 1953
zonder eigen voorganger moeten
doen. Weliswaar poogden predikan-
Van een onzer redacteuren) uit de omU?gende gemeenten
^OORD-HOLLAND BENOORDEN HET IJ heeft in de Nederlands raaar desondanks trad*een zeerern-
Henormde kerk jarenlang de naam gehad, een gebied te zijn met stig geestelijk verval in. Het besef
een zeer zwak kerkelijk leven. De bewuste onkerkelijkheid lag er hoger Van de belangrijkheid van het ge-
dan het lands gemiddelde, al verschilde het percentage van streek tot ioof vool. het persoonlijke en maat-
streek. Maar ook wanneer men zich tot de Hervormden bleef rekenen, schappelijke leven verdween zo goed
uas vaak de band met de kerk niet of nauwelijks merkbaar. De oor- als geheel. Wika Pietersen staat nu
zaken van deze verschijnselen willen we thans niet behandelen. We vol- voor de taak, dit besef te doen her-
slaan slechts met eraan te herinneren, dat de Generale Synode in de ieven en te versterken.
oorlogsjaren de Noodcommissie voor Noord-Holland in het leven riep
en een predikant in algemene dienst beriep, om aan het geestelijk ver- gclist: dus d^or S preSSngf1 gods-
val een halt toe te roepen. Er is sindsdien zeer veel werk verzet. In tal dienstonderwijs, Zondagsschool, door
van gemeenten ontwaakte men tot nieuwe activiteit. Vele lang vacante erTenzeer®1intensief1*je^dweri^dlt
■predikantsplaatsen werden bezet. Op zeer moeilijke posten kwamen bedreven wordt met morele en daad-
speciaal opgeleide krachtendie haddengeleerd de problemen op een werkelijke steun van de burgerlijke
jj j 7 yt r 7 i gemeenten, JJe KerKelijKe imancien
volriomen nieuwe manier aan te pak ken. tiet is over het werk van deze zijn op orde gebracht j ze waren vol-
„arbeiders in de wijngaard des Heren", dat we in het volgende iets komen ontredderd. Nieuwe ambts-
naders willen vertellen. Dat zal dan de weerslag zijn van een reeks ge- ee£Skernvan geregelde kerkgangers.
sprekken. die we in de afgelopen weken met enkelen dezer Wika's heb- I angzamerhand groeit hier weer een
l,on irpJinrl stuk kerkelijk leven. Een gemeente
wordt herbouwd. Zo zal de dag ko-
dezer richtingen bijzonder ge
schoold, al hebben zij eerst allen
een gemeenschappelijk studie-
J# jaar doorgemaakt, waarin zij een
takken van arbeid kregen.
RIKA'S het woord wekt mis- Zo zijn dus de vijf of zes
verstand, vooral wanneer het Wika's, die er in ons gewest
wordt geplaatst voor een eigen- werkzaam zijn, in verschillende
naam. Men leest er zo gemakke- *chtlnS gespecialiseerd Maar.
ri een ding hebben zq bu alle ver-
hjk uit, dat men te doen heeft schillen gemeen: een sterk besef
met een vrouwelijke functiona- van tot dit werk geroepen te
ris en dat is doorgaans niet zozijn, de zekerheid op enigerlei
wijze te moeten medewerken aan
De term is namelijk de samen- <je mobilisering van de Christe-
vatting van de wat langademige nen onder hun medemensen. Zij
taakomschrijving „Werker In <j0en dat ieder op hun eigen ma-
Kerkelijke Arbeid". Zij duidt njer> jn zeer uiteenlopende om-
een functionaris aan, die een standigneden. Maar zij doen dat
zeer brede en diepgaande prac- allen met volkomen inzet van
tische en theoretische opleiding hun persoon. Zij weten zich in
achter de rug heeft welke hem Christus ten nauwste veroenden
voor vele taken geschikt maakt. met de mensen tot wie zij zich
Zo'n Wika heeft niet alleen een richten.
belangrijke theologische en wijs- Met drie hunner hebben wij in de
gerige vorming ontvangen, hij afgelopen weken gesproken. Wij ont-
draagt ook kennis van maat- moetten Wika J. Pietersen in Schel-
schappelijke verschijnselen en linkhout, de voorganger van drie klei-
hllTl oorzaken. Hij kent de tech- ne verwaarloosde gemeenten, Wika H.
niek van het club- en vereni- J. Groeneveld, leider van het Her-
gingswerk, weet hoe gesprekken vormde vormingscentrum De Haaf te
in kleine groepen dienstbaar Bergen, en Wika J. Steigstra, te IJmui-
kunnen worden gemaakt aan den werkzaam onder de arbeiders van
bewustwording en verdieping de Hoogovens, leder hunner vertegen-
Van het geloofsbezit. Al naar de woordigde voor ons een bepaald aspect
taak die hij in dit kerkelijke van dit werk.
Do bijeenkomsten op De Haaf du
ren een dag, een weekend, soms ook
langer. Zij zijn er niet in de eerste
plaats op gericht, de bezoekers naar
de kerk terug te brengen: het is ook
vaak de vraag, of zij er zich thuis
zouden voelen. Het gaat er om, hen
zichzelf te doen zijn en hen aldus in
contact te brengen met de boodschap
van Christus. Zo'n groep bezoekers
vormt gedurende het verblijf een
kleine gemeenschap; behalve het ge
sprek is er het gemeenschappelijk
werk aan een bepaald object, dat
niet zelden tot verrassende uitingen
leidt.
Zo leidt tenslotte dit samenzijn
tot het besef, dat christenzijn in de
eerste plaats wil zeggen: medemens
zijn, en de ander als zodanig zien en
ernstig nemen.
IJET GAAT, anders gezegd, om het
herstel van de menselijke verbon
denheid en om het mobiel maken
van de christenen in de omgeving
waarin zij staaii. Deze formulering
van het werk van de Wika is af
komstig van Wika Steigstra in
IJmuiden.
Staat Wika Pietersen in dienst van
een Hervormde gemeente, verricht
Wika Groeneveld zijn arbeid voor
een stichting die in nauwe betrek
king staat tot de vier classes der
Hervormde Kerk benoorden het IJ,
Wika Steigstra is verbonden aan de
stichting Evangelie en Industrie
IJmond, waarin de samenwerking
tussen Hervormde, Gereformeerde,
„De Haaf", het fraaie landhuis te Bergen, dat eens De Bazel bouwde, is
thans dienstbaar aan de herkerstening van Noord-Holland. Vele honderden
maken hier jaarlijks een of meer bijeenkomsten mede en genieten er even
zeer van de gezamenlijke gesprekken als van de stilte in de grote tuin om
het huis.
Beurtelings daverend en fluisterend mengen de orgeltonen zich in de zang
der christenschare en ondersteunen lofprijzing en bedezang: ad solius Dei
gloriam tot ere van de enige Cod.
Maar welk aspect van het geloof
ook op de voorgrond wordt geplaatst
in alle gevallen streven de Wika's
naar een sterke geestelijke bewust
wording hij de mensen tot wie zij
zich richten.
Zij kunnen dat doen, omdat hun
opleiding voor een deel op deze leest
geschoeid is geweest. De drie jaren,
die zij op de academie van de
stichting Kerk en Wereld te Drie
bergen hebben doorgebracht, zijn
niet slechts besteed aan het verza
melen van kennis op velerlei gebied.
Iedere dag opnieuw bleek een stuk
practische beleving van deze theorie
te zijn. Menselijke verbondenheid?
Op De Horst aldus de naam van
net landgoed waar de academie ge
vestigd is werd er naar gestreefd,
haar tot een levende realiteit te
maken. Zeer nadrukkelijk is de ge
meenschap onder de jonge kerkelijke
werkers voorop geplaatst. Zo groei
de er een sterke verbondenheid on
der hen, een verbondenheid, die nu
nog doorwerkt.
Evenzeer is de critische bezinning,
waartoe de Wika's hun mede-chris
tenen trachten te brengen, hun eigen
deel geweest. Zij zijn geplaatst voor
de vraagstukken, welke zich in een
zich ontwikkelende samenleving
voordoen.
Deze kennis is hun in hun werk
tot een zeer belangrijke steun, al
beseffen zij scherp, dat niet uitslui
tend sociologische factoren hebben
geleid tot geloofsverzwakking en ge
loofsafval.
Zij hebben de betrekkelijkheid van
allerlei traditionele opvattingen le
ren inzien. Wat zij aan wezenlijks
hebben overgehouden heeft een die
pere klank voor hen gekregen.
SCHERPE SELECTIE, grondige
opleiding en een enorm religieus
enthousiasme hebben deze Wika's
doen worden tot het werktuig,
waaraan de kerk behoefte had om
de impasse te overwinnen waarin
zij lang heeft verkeerd.
Huri werk is een zegen voor de
kerk is een zegen ook voor
degenen tot wie zij zich richten.
Of het resultaat heeft? In elk
geval laat zich dit niet in cijfers
uitdrukken. Het kan slechts in
de stilte van de binnenkamer
worden vastgesteld door hen, die
door de activiteit der Wika's hun
geloofsleven hebben voelen op
bloeien. Eigenlijk vraagt nie
mand naar resultaat. Men kan
slechts in gehoorzaamheid blij
ven doorwerken in vertrouwen
op Hem, die ook op dit zaad zijn
wasdom zal geven.
Eeuwenlang zijn de gelovigen uit Alkmaar in het stille Godshuis tezamen
gekomen om er hun Heer te dienen. Vaak vonden hun stoffelijke resten
binnen de gewijde muren een laatste rustplaats. Hier weet de bezoeker zich
in de geest verbonden met het voorgeslacht.
men, waarop deze drie dorpen teza
men weer een predikant zullen kun
nen beroepen en deze zal dan
staan te midden van een groep men
sen, voor wie het christelijke geloof
een levende, richting gevende wer
kelijkheid is geworden.
Want het mag dan van belang zijn,
dat een kerkelijke gemeente her
rijst, veel belangrijker nog is dat
mensen, wier leven volkomen op
deze wereld was gericht, ervaren dat
er waarden zijn die daar ver in be
tekenis boven uitgaan.
HET GAAT om die levende werke
lijkheid. Het gaat om het ant
woord, dat het geloof geeft op de
vragen die de wereld van nu stelt.
Nog al te vaak gaan christenen op
volkomen schematische wijze op deze
kwestie in. Dit denkschema moet
worden doorbroken. Daarom laat
Wika Groeneveld op de bijeenkom
sten op De Haaf zelden of nooit
lezingen houden deskundigen ko
men er niet aan te pas. Want die
lezingen blijken de verstarring eer
der in de hand te werken dan te
belemmeren.
Wanneer de mens inderdaad wil
worden geleid tot een nieuw en le
vend contact met de werkelijkheid
van zfjn geloof en met de werke
lijkheid om hem heen, dan moet hij
in een gesprek in kleine kring wor
den gebracht tot confrontatie met
zichzelf. Dan moet hij zichzelf cri-
tisch leren zien.
Uiteraard is het Evangelie uit
gangspunt van al dit werk, ook als
het niet nadrukkelijk als zodanig
naar voren wordt geschoven. Want
in de discussies stuit men steeds
weer op de diepste vragen des le
vens.
Oud-Katholieke Evangelisch-Luther-
se en Remonstrantse kerk en het
Leger des Hells in zijn werkgebied
haar uitdrukking heeft gevonden.
De heer Steigstra heeft zich te
richten tot de nog aanwezige chris
tenen in zijn werkgebied. Hij volgt
daarbij methoden, die verwant zijn
aan de op De Haaf gebruikelijke. In
kleine gespreksgroepen worden chris
tenen van uiteenlopende signatuur
geplaatst voor de essentiële vragen
van hun geloof. Deze monden ten
slotte alle uit in dat ene probleem
van de menselijke saamhorigheid, in
het elkaar onvoorwaardelijk aan
vaarden als medemens Gód komt
immers onvoorwaardelijk tot ons; dat
heeft zijn consequenties voor ons le
ven. Ook echter: wordt deze kwestie
benaderd van het industriële klimaat
uit, hetgeen betekent, dat de men
selijke verhoudingen in het bedrijf
en dus al wee- de menselijke ver
bondenheid aan de orde komen:
Daarbij komt men hier voor bij
zondere problemen te staan, omdat
de gezagsverhoudingen in een bedrijf
bijna altijd zekere spanningen teweeg
brengen en omdat „iets bereiken
hier in feite betekent: iets hoger op
de ladder van de gezagsdragers ko
men te staan. Al deze zaken komen
echter aan de orde en worden cri-
tisch beschouwd. Evenzeer wordt het
geloofsleven van de deelnemers, zo
als dat normaal werkt, bekeken, ten
einde het besef van de centrale
waarden in de christelijke levens
voering te ontwikkelen.
JS DUS HET werk van de Wika-
evangelist nog het nadrukkelijkst
gericht op het herstel van een be
paalde kerkeliike gemeente, dat van
de anderen werkt veel meer toe naar
wat we misschien het best zouden
kunnen noemen het lidmaatschap
van de gemeente van Christus. Want
in Christus ontmoet men elkaar, ook
wanneer men in de kerk aan elkaar
voorbij gaat. Deze gemeente is er,
als het goed js. niet alleen op Zon
dag, maar op elke dag van de week
ook midden in het bedrijf.
Het verval van de kerkelijke gemeente heeft vaak funeste gevolgen gehad
voor de kerkgebouwen Zo verkeert thans het mooie oude kerkje van
Schellinkhout in een zeer deplorabele toestand.