Loonsverhoging middelpunt van
Tweede Kamerdebat
Churchill liet Lagerhuis
in raadsels
Kern van dr Adenauers nieuwe
kabinet bleef gelijk
Oud en Rommepleiten vooreen
vrijere loonregeling
Hoop op snel bekrachtigen van
het EVG-verdrag
Gezinsweek
Landbouwkringen bezorgd over
„zuigkracht" van DUW
Woendag 21 Oct. 1953 VERENIGDE NOORDHOLLANDSE DAGBLADEN 150e Jaargang No. 248
DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN
Mr Burger: „Slag
onder de gordel
WEERBERICHT
Terlouw weer in de
Oranje-defensie
De Prins bezocht beroemde Zuidlaarder paardenmarkt
Wel of niet naar Moskou
Spoedig overleg over
de Saar
Beria wil stukken
uitleveren
Vreemd verhaal Amoss
Dr Ir D. R. Mansholt:
Directie:
J. BIJLSMA en C KRAK
Hoofdredacteur:
H. M. KOEMANS
Redactie:
Achterdam 18, XeL 5541
advertenties
en ABONNEMENTEN:
Voordam 11 Tel. 3320
Postgiro 187294
ALKMAARSCHE COURANT
TARIEVEN:
Advertenties 16 ct p. mm
Vraag en Aanbod
(alleen 2e hands goederen)
tot 15 woorden 1.
elk woord meer 5 cent
Uitsluitend contant
Abonnementsprijs:
bij vooruitbetaling 2.02
per mnd; 6.05 per kwar
taal, plus Incassokosten.
Weekabonnementen t 0.49
(Van onze parlementaire redacteur)
pE EERSTE SPREKER in liet grote debat over de Rijksbegroting voor
1954, dat Dinsdagmiddag in de Tweede Kamer begonnen is, nir
Burger van de P.v.d.A., moge in zijn redevoering het zwaartepunt ge
legd hebben op de gezamenlijke taak van de Kamerleden in liet belang
van de toekomst van ons land en op de eenheid en de samenwerking
van allen, dat neemt niet weg, dat reeds op de eerste middag van deze
algemene beraadslagingen de tegenstellingen op verbluffende wijze aan
bet licht traden.
De namen van de eerste drie fractievoorzitters, die aan het woord
kwamen, mr Burger (P.v.d.A.), prof. Oud (V.V.D.) en prof. Romiue
(K.V.P.) zijn even zovele symbolen van de uiteenlopende opvattingen
over do loonsverhoging, die tot centraal punt van het debat gemaakt
werd. Eerstgenoemde, de socialist, verkondigde, dat de lonen een natio
nale aangelegenheid vormei\, omdat aan de loonpolitiek onverbrekelijk
het beleid op andere gebieden van het economisch leven van ons land
gekoppeld is, zoals de industrialisatie, de investeringen, de export
bevordering, de werkgelegenheid, enz. Aan de loonpolitiek mogen
daarom niet alleen de werkgevers en de werknemers te pas komen. Het
zou funest zijn, zo vond mr Burger, de natuur op maatschappelijk ge
bied de vrije loop te laten. Daarom voelde hij niets voor het streven
van de werkgeversorganisaties om weer tot een vrije loonvorming te
5J
komen,
WAT de feiten betreft, zou volgens
deze afgevaardigde een loonsver
hoging van 6% veeleer gerechtvaardigd
zijn geweest. Op het laatste ogenblik
is men gekomen met een percentage
van 5. Mr Burger kwalificeerde dit
als een slag onder de gordel, waardoor
de arbeidersorganisaties zeer gehandi
capt waren.
Stelde de socialistische afgevaardigde
zich op werknemersstandpunt, zijn
liberale collega prof. Oud maakte zich
veel meer tot tolk van de werkgevers
en verdedigde een „vrijere" loonvor
ming dan de tot dusver sterk onder
de invloed van de overheid staande
loonbepaling. Een „vrijere" loonvor
ming bepleitte prof. Oud, geen „vrije"
loonvorming, omdat hij ook wel be
greep, dat de maatschappelijke ver
houdingen dat op dit ogenblik niet
gedogen.
Voor de heren Burger en Oud was
de zaak eigenlijk niet zo moeilijk. Wij
nemen aan met de beste bedoelingen
stelden zij zich op een min of meer
eenzijdig standpunt. In zulke gevallen
zit de KVP in een veel lastiger parket.
Deze politieke organisatie heeft een
groot quantum arbeiders-leden, maar
de werkgevers zijn er evenmin zon
der een belangrijke invloed. Daarom
moest prof. Romme naar twee kanten
tevreden gezichten maken. Nu kan
men dat aan niemand beter toever
trouwen dan aan de welsprekende
Katholieke fractie-leider.
Ook hij evenals mr Burger had
niet veel terug van het „miezerige
decimalen gereken", dat leidde tot de
vaststelling van een percentage van
vijf. Maar aan de andere kant begreep
hij niet, dat het Centraal Bureau voor
de Statistiek door de arbeidersorgani
satie tot zondebok gemaakt wordt. De
regering heeft zich bij haar beslissing
gebaseerd op het oordeel van drie on
partijdige deskundigen. Ook de Kamer
dien{ zich daarbij neer te leggen.
J7EN ANDERE vraag is echter of de
regering niet een systeem van vrije
re loonvorming moet bevorderen. Hij
beantwoordde deze vraag bevestigend
en wenste, dat de ministers daarmede
maar direct op 1 Januari 1954 begon
nen.
Die vrijere loonvorming zag prof.
Romme toch niet geheel zonder res
tricties: de arbeiders mochten niet
klagen vanwege een openhartig lon
ken naar de werkgevers en deze laat-
sten wilde prof. Romme te vriend hou
den, door een eindweegs met hun
streven naar het herstel van de vrije
loonvorming mee te gaan.
Hij bepleitte vaststelling van een
loonvloer door de overheid van dis
pensatie en daarboven enige vrijheid
afhankelijk van de economische po
sitie van de bedrijven tot bepaling
van het loon op een hoger niveau.
In concreto legde hij dit verlangen
een bedrijfstaksgewijze loonvorming
dus, waarin wat meer vrijheid verdis
conteerd is dan op het ogenblik be
staat vast in een motie
Hoewel deze motie wel geen casus
belli zal zijn, zal de regering toch
moeten kiezen en zullen de socialisten
er een duidelijke uitspraak over moe
ten doen
Dat „kiezen" beval trouwens prof
Verwachting tot morgenavond;
RUSTIG WEER
Zwaar bewolkt of nevelig weer
met in de nacht en ochtend plaat
selijk mist. Weinig wind. Geen
ergen. Dezelfde of iets lagere
temperaturen.
Donderdag: Zon op 7.16 'onder 17.32
Maan op 16.57, onder 7.18
Oud in het algemeen aan het kabinet
aan. Hij ontkende niet, dat compro
missen hij sprak liever van een
vergelijk soms een gunstige wer
king hebben, maar het maken van een
keus, met name tussen de socialistische
en de niet socialistische weg, achtte
hij toch beter. En zeker zal thans ge
kozen moéten worden voor versobe
ring van de overheidsdienst, voor ver
laging van het budget, voor verlich
ting voor het bedrijfsleven, voor ver
laging van de belastingdruk en voor
verbetering van de positie van de
middengroepen.
^L deze onderwerpen zijn min of
meer uitvoerig aan de orde geweest.
Verlaging van de belastingdruk vond
vooral instemming bij de heer Burger.
Prof. Oud was er niet minder mee
ingenomen, maar het zou hem toch
nog meer deugd gedaan hebben, als
de belastingverlaging nog duidelijker
de strekking had gehad van een tege
moetkoming aan het bedrijfsleven.
De loonsverhoging en de belasting
verlaging zijn bedoeld als een com
pensatie voor de aanstaande huurver
hoging. en het wegnemen van het
restant der consumptiebeperking. Het
was prettig te horen, dat de drie ge
noemde sprekers de heer Tilanus
(CH) voegde zich bij hen opkwa
men voor de groepen, die wel van
huurverhoging te lijden zullen krij
gen, maar niet van de loonsverhoging
profiteren, zoals kleine zelfstandigen
en rentetrekkers.
Prof. Romme legde er speciaal de
nadruk op, dat de regering niet ge
slaagd is in haar compensatie voor
de kleine ondernemertjes met minder
dan 3000.inkomen. Zij betalen
wel mee aan de loonsverhoging, maar
delen niet in de belastingverlaging.
Hij beval de regering aan deze men
sen in de vereveningsheffing tegemoet
te komen. Voorts vroeg hij, of de 5%
loonsverhoging ook zal gelden voor
het Rijkspersoneel en de onderwijzers.
Wat de huren betreft, was het voor
al prof. Oud, die er aanmerking op
maakte, dat de regering tot dusverre
de lasten steeds heeft afgewenteld op
de huiseigenaren ten bate van de
huurders. Volgens berekeningen van
het Centraal Planbureau zou het te
genwoordige huurpeil 240 a 250% moe
ten bedragen van dat van 1940. Hij
zou het daarom niet zo gek vinden
de huren jaarlijks met 10% te verho
gen, totdat ze weer wat bijgespijkerd
zijn.
(Zie verder elders in dit blad)
Gisteravond heeft de Keuze Com
missie van de KNVB het Neder
lands elftal voor de wedstrijd tegen
België samengesteld. Er zijn en
kele wijzigingen in het Oranje
team aangebracht zoals dat enkele
weken geleden tegen Noorwegen
speelde. In de eerste plaats zal de
van zijn blessures genezen Terlouw
weer als stopperspil fungeren, met
het gevolg dat Van der Hoek naar
het reservebankje werd verwezen.
De aanvalslinie is totaal gewijzigd.
Meyers, Van der Kuil, Bleyenberg en
Van Ede moesten plaats maken voor
Overbeeke, Van Melis, Bennaars en
Gruijzen. Alleen Van Beurden heeft
zich kunnen handhaven.
De opstelling luidt dus als volgt:
Steiger (PSV); Odenthal (Haarlem) en
Tebak (Eindhoven); Klaassens (VW),
Terlouw (Sparta) en Biesbrouck
(RCH); Overbeeke (Dosko), Van Beur
den (BW), Van Melis (Eindhoven),
Bennaars (Dosko) en Gruyzen (Sit-
tardia). Reserves: Van de Wint (VSV),
Van der Hoek (Feyenoord), Bleyen
berg (Rigtersbleek)Schouten (Ex
celsior) en Schmidt (Eindhoven).
Gisteren heeft Z.K.H. Prins Bernhard een bezoek gebracht aan de
beroemde paardenmarkt in Zuid-Laren. In gezelschap van burge
meester H. Roukema maakte Prins Bernhard een rondgang over
de markt.
SIR Winston Churchill heeft gisteren
in het Lagerhuis geweigerd iets te
zeggen over persberichten, als zou hij
van plan zijn een bezoek aan Moskou
te brengen. Een stampvolle zaal wacht
te in spanning op elk woord, dat de
Britse pre; ier zou zeggen op vragen
van een lid van re Labourpartij in ver
band met deze geruchten. ,.Ik ben
Tang, dat ik zeer wüde deuren zou
openen, indien ik zou trachten alles
wat in de kranten wordt gezegd, te
bevestigen of te ontkennen", zo zei de
oude staatsman en hij ging weer zit
ten.
Reuter's medewerker, Stanley Pridd-
le, tekent hierbij aan, dat het plan van
Churchill naar Moskou te gaan als hij
er niet in zou slagen de regeringslei
ders van de vier grote mogendheden
bijeen te krijgen, niet door de meer
derheid van zijn partij wordt gesteund.
Velen menen, dat een dergelijke daad
HERSTEL van de onafhankelijkheid, hereniging van het land en deel
neming aan de Europese Gemeenschap en de eenwording van het
vrije Europa, ziehier de drie grondbeginselen, van de buitenlandse
politiek van de nieuwe Westduitse regering, waarvan de leden gisteren
door dr Konrad Adenauer, die in het nieuwe kabinet weer optreedt als
Bondskanselier en minister van Buitenlandse Zaken, werden voorgesteld
aan president Theodor Heuss. Een uiteenzetting van deze, zeker niet
nieuwe grondgedachten van de Westduitse politiek, gaf dr Adenauer in
een door hem afgelegde regeringsverklaring. Het nieuwe Westduitse
kabinet bestaat uit vijftien ministers met - en nog vier zonder porte
feuille. Ofschoon men te Bonn in de regeringsbank een aantal nieuwe
gezichten zal zien verschijnen, is er aan de kern van het oude kabinet
niet veel veranderd. Op de sleutelposten van Economische Zaken en
Financiën blijven prof. Erhard en dr Fritz Schaeffer (beiden CDU). Ook
Jakob Kaiser (zaken geheel Duitsland betreffende) blijft, alsmede de
Christelijke vakbondsleider Anton Storch (Arbeid). Bij Binnenlandse
Zaken en Landbouw stonden de verwisselingen al bij voorbaat vast, daar
de vroegere ministers zich uit het politieke leven terugtrekken. Deze
worden nu beheerd door dr Gerhard Schroeder (CDU) en dr Heinrich
Luebke (CDU).
JN zijn regeringsverklaring zei Ade
nauer voorts, dat indien de Sovjet-
Unie werkelijk vrede wenst, haar
waarborgen van veiligheid kunnen
worden aangeboden op basis van de
Europese Verdedigings-Gemeenschap
Hij bevestigde nogmaals dat de Bonds
republiek bereid is samen te werken
in een dergelijk verdedigingsstelsel.
Deze kan een basis zijn van een be
perking van de bewapening, zoals dooi
Eisenhower is voorgesteld. Adenauer
zei er vast van overtuigd te zijn, dat
het EVG-verdrag in de komende maan
den zal worden bekrachtigd De West
duitsers willen overigens de hoop niet
opgeven, dat de Russen zich bereid
zullen tonen op een viermogendheden-
conferentie over vrije verkiezingen in
geheel Duitsland en de status van een
Duitse regering te spreken. Hij zei
nogmaals dat de Oder-Neisse-grens on
aanvaardbaar is, maar dat de desbe
treffende problemen met vreedzame
middelen dienen te worden opgelost
De Frans-Duitse besprekingen over
het Saargebied zullen waarschijnlijk
nog voor het begin van de conferentie
der ministers van Buitenlandse Zaken
van de landen van het plan-Schuman,
die op 26 November te Den Haag zal
worden gehouden, beginnen.
\^AT de leden van het nieuwe kabi
net betreft nog het volgende. De
nieuwe minister van Binnenlandse Za
ken, dr Schroeder, is 43 jaar en advo
caat in Dusseldorp en geldt reeds lang
als een bijzondere vertrouweling van
Adenauer. Hij had in de Bondsdag
mede de leiding van de CDU-fractie
Hij is een der felste bestrijders van
•ie door de Socialisten gewenste mede
zeggenschap van de arbeiders in de
industrieën. Hij staat te boek als een
man met zeer grote ambities en men
ziet in hem zelfs een opvolger van
Adenauer in diens functie van Bonds
kanselier.
Luebke, die aan Landbouw komt, is
sedert acht maanden werkzaam als
directeur van het Raifeisen-verbond.
Hij is een krachtig verdediger van de
boerenbelangen en van de door de
landbouworganisaties nodig geachte
bescherming.
Vice-kanselier dr Bluecher (Vrije
Democraten) zal zich als bondsminister
voor economische samenwerking blij
ven toeleggen op de economische een
heidsplannen.
Aan Justitie komt de Liberaal Neu-
mayer. Oberlaender van de Vluchte
lingen partij zal zich met vluchtelin-
genkwesties bezig houden* Preusker
(Huisvesting) is ook een Liberaal.
Voorts zijn er in dit kabinet twee mi
nisters van de Duitse Partij en nog
een van de Vluchtelingenpartij en de
Liberalen, beide zonder portefeuille.
noodlottige gevolgen zou hebben voor
de Europese opinie en de Brits-Ameri
kaanse betrekkingen, indien dat be
zoek zou mislukken.
Te Washington ontkende Dulles ca
tegorisch. dat Churchill hem zou heb
ben meegedeeld van plan te zijn alleen
naar Moskou te vliegen voor een on
derhoud met Malenkov. Het voorstel
voor een ontmoeting tussen Eisenho
wer, Churchill, Laniel_ en Malenkov is
in Londen niet ernstig in overweging
genomen. Dulles voegde er echter aan
toe, dat hij slechts sprak over de for
mele zittingen van deze conferentie en
niet wenste te spreken over de niet-
officiële bijeenkomsten der ministers
in Londen.
De Russische oud-minister van Bin
nenlandse Zaken, Beria, is niet alleen
uit de Sovjet-Unie ontsnapt, maar
bovendien bereid, zeer belangrijke do
cumenten in banden van de Westelijke
mogendheden te spelen, zo heeft de
Amerikaanse oud-kolonel Julius Amoss
verklaard. Amoss is leider van een
soort particulier inlichtingenbureau
annex buitenlandse nieuwsdienst.
In het bericht van Amoss heet het
verder, dat Beria, toen zijn positie on
houdbaar was geworden, de documen
ten aan vijf vertrouwde ondergeschik
ten heeft gegeven. Hij zond deze men
sen het land uit met de opdracht, de
stukken in handen van de autoriteiten
in de Westelijke landen te stellen, in
dien hem iets zou overkomen. Daarna
verdween hij zelf. De papieren bevat
ten o.m. plannen op het gebied van de
atoomenergie.
Toen de Russen Beria niet konden
vinden, hebben zij een stroman in zijn
rol laten optreden. Een van Beria's
handlangers heeft, alweer volgens deze
inlichtingendienst, aan een agent van
Amoss verzocht het Kremlin te laten
weten, dat Beria ontevreden is over de
wijze, waarop het schijnproces voor al
lerlei propaganda wordt gebruikt en
het eerste van zijn vijf dossiers met
geheime documenten aan het Westen
zal uitleveren, wanneer de propagan
da niet eindigt.
Morgen wordt de tweede rijbaan van
de drukke Rijksweg Arnhem—Nijmegen
in gebruik genomen.
J-JET GEZIN staat deze week In het
middelpunt van de belangstelling.
De protestantse kerken in Nederland,
waartoe we voor het gemak ook het
Leger des Heils rekenen, vieren de Ge
zinsweek. Zij spitsen de prediking toe
op het gezin en wijden in wijkavonden
en gemeentesamenkomsten aandacht
aan bepaalde vraagstukken, op deza
kleinste en belangrijkste vorm van sa
menleving betrekking hebbende.
Men zou de kerken onrecht doen,
wanneer men deze nieuwe traditie
kunstmatig noemde. Zij is dat in zo
verre, dat zij na de oorlog ontstond
uit de samenwerking van de betrok
ken kerken. Maar zij is meer dan dat.
Zij is een bewijs van een kentering in
de opvattingen van verontrusting
tevens.
Het feit namelijk, dat de kerken aan
dacht gaan besteden aan de actuele
vraagstukken, zoals de positie van het
gezin in onze hedendaagse maatschap
pij, bewijst dat er iets gaande is. Men
wordt niet slechts onontkoombaar met
de feiten geconfronteerd men houdt
er zich zeer bewust en diepgaand mee
bezig, probeert „ermee klaar te komen".
Ook wanneer men het met de resulta
ten van die bezinning niet altijd eens
is het feit op zichzelf is belangrijk.
Want hieruit blijkt, dat er een sterk
besef van verantwoordelijkheid bestaat
niet ten onrechte. De kerk heeft haar
verantwoordelijkheid tegenover de we
reld, omdat zij het normbesef verte
genwoordigt in een samenleving die
zich van normen hoe langer hoe minder
aantrekt. Zij verkondigt het Evangelie
en kan dat slechts met vrucht doen,
wanneer zij van haar verkondiging
uit antwoord weet te geven op de vra
gen, die de wereld aan haar stelt. Daar
mee kan zij trouwens niet volstaan; zij
zou achter de feiten aanlopen. Zij heeft
op haar wijze leiding te geven aan de
geesten.
En daarom geeft zij voortdurend de
resultaten van haar overdenkingen door.
Nu mag men het wat kunstmatig vin
den, dat dat ten aanzien van het ge
zin in één bepaalde week moet gebeu
ren Kerk, gezin en wereld hebben
immers het gehele jaar door met el
kaar te maken en staan twaalf maan
den lang onder dezelfde norm en het
zelfde oordeel aan de andere kant
leert de ervaring, dat de aandacht het
grootst is, wanneer een stuk verkon
diging wordt gehaakt aan een stuk ac
tualiteit. En waarom zouden de kerken
in dit opzicht hun methoden niet wat
moderner mogen maken? Wat zij te
zeggen hebben blijft door de eeuwen
heen hetzelfde, ook als de taal waarin
het gezegd wordt verandert.
Van W.
JN landbouwkringen bestaat bezorgd
heid over de .zuigkracht" van de
door de DUW gesubsidieerde werken
op de arbeidskrachten, die in het land
bouwbedrijf op normale wijze emplooi
kunnen vinden. Dit werd medegedeeld
door de directeur van de Rijksdienst
voor de Uitvoering van Werken
(DUW) dr ir D. R. Mansholt tijdens
de algemene vergadering van het Ko
ninklijk Landbouw Comité te Den
Haag. Volgens spreker moet deze be
zorgdheid lang niet altijd in het bij
zonder op de DUW betrekking hebben.
De DUW heeft pas een taak, indien
een arbeider geen werkgelegenheid
meer heeft in eigen beroep, dan wel
hem geen passend ander werk buiten
zijn beroep kan worden aangeboden
In de afgelopen jaren is gestreefd naar
aanvullende werkgelegenheid voor hen,
die gedurende korte of langere tijd
niet in hun eigen beroep knnnen wor
den geplaatst.
In belangrijke mate geschiedt dit
door uitvoering van openbare- en land-
bouwcultuur technische werken Aan
dit gehele complex van arbeidsbezet-
ting kleven diverse moeilijkheden, die
alleen kunnen worden opgelost in iet
geheel van werkgelegenheidspohtiek
en de werkloosheidsbestrijding, die
daar mee samen gaat. Het beleid van
werkloosheidsbestrijding in de land
bouwsector hangt nauw samen mei
de andere bedrijfstakken Daarbij be
hoort een goede geestesgesteldheid
van de individuele werkgever en van
de werkgevers als groep, vooral ook
met het oog op de losse arbeiders.
JOT DOELMATIG werk, aldus dr
Mansholt, zal de samenwerking
tussen overheid, bedrijfsleven, kerken,
sociale e,. culturele organisaties wor
den verstevigd en uitgebouwd. Slechts
op deze manier zal men kunnen ko
men tot een goede organisatie van
de aanvullende werkgelegenheid en
slechts op deze wijze kan een doel
matige werkloosheidsbestrijding wor
den verwezenlijkt. Inmiddels zijn nieu
we mogelijkheden getoetst, als de toe
passing van de vrije loonregeling,
waarvoor de aard der werkzaamheden
bepalend is, als bijv. bij cultuurtech
nische werken. Voorts wordt een
systeem van bemiddeling en onttrek
king van arbeidskrachten op basis van
bet vrije bedrijf ^gevolgd, voor zover
de behoeften van het bedrijfsleven niet
in het gedrang komen. Tenslotte is
er nog een streven om de DUW-be-
mt??.',enIS me* de objecten zo veel mo-
*e keperken. door, waar mo
gelijk. regiewerk door aangenomen
werk te laten vervangen Dr Mansholt
besloot met te zeggen, dat veel begrip
moet worden getoond voor de psy
chologische invloeden op de door werk-
loosheid bedreigde of getroffen ar-
beider.
