Industrie aan de Goudkust staat nog in kinderschoenen LAXEERAKKERTJES neem Surf boats verzorgen vervoer van en naar schepen Wat moet onder 't restaurant bedrijf verstaan worden? Tweede Kamer aanvaardt de belastingverlagingen R 12 fi/ii» '»ny\\ Uiterst primitieve riolering Alles gaat beter H CONSUL J. PRIJS: UITNEMEND HANDELSAMBASSADEUR Grote diefstal bij Schiedamse fabriek Vervaardiging van repen in vieze keuken Gaat aardappelmoeheid verdwijnen Nogmaals de automatiekhouders Verloop van proces onbevredigend „Koninklijke" geeft het millioenste aandeel uit Het sterkst in aantal, maar niet in tel Met Jhr. dr J. C. Mollerus n aar West-Afrika (4) DONDERDAG S NOVEMBER 1058 Bewoner van de Goudkust WAT WAS HET GEVAL? Tijdens mijn verblijf in Accra bezocht de „Ivoorkust", de nieuwe aanwinst van de Holland West-Afrika Lijn, ook Accra. Trots lag het schip op de rede. Op uitnodiging van de kapi tein van de „Ivoorkust" kregen wij de kans dit schip te bewonderen. Zo •tonden we op een Zondagmorgen met drie dames en zes heren gereed om ons naar de „Ivoorkust" te laten brengen. De boot, die ons zou ver voeren, lag enkele tientallen meters van wat men het strand zou kunnen noemen in zee. Het was onmogelijk om in de kledij, waarin wij gesto ken waren, naar deze boot toe te wandelen. Vandaar, dat de „mammy chair", een draagstoel, ter beschik king werd gesteld, waarin de ge gadigden een voor een konden plaats nemen om daarna door negers naar de boot gedragen te worden. Nadat het gehele gezelschap com pleet was, kwamen de roeiers aan boord, 10 aan de ene, 10 aan de an dere zijde van de boot, terwijl de kapitein geheel achterin de boot ging «taan, gewapend met een lange hou ten spaan, die als roer dienst doet. De 20 roeiers hebben ieder een korte spaan, waarvan het uiteinde is ge maakt van in drieën gedeeld metaal. Iedere roeier heeft voorts aan de binnenzijde van de boot een touw- Strop bevestigd, waarin hij zijn gro te teen plaatst, teneinde op die ma nier een zekere steun te hebben. Op een zeker ogenblik wordt de boot, knarsend over zand en stenen, het water ingeduwd, waarna de „ka- Sitein" de leiding overneemt en op et rhythme van overigens onver staanbare klanken de roeiers aan spoort hun taak naar behoren te vervullen. Aangezien deze lieden op dat gebied uiterst geroutineerd zijn, ontbreekt daaraan niets. Ook wij werden opgenomen op de toppen van hoge watergolven om daarna in een watervallei weg te rakken. Met grote behendigheid bracht deze equipage ons naar de „Ivoorkust", waar we een voor een per „mammy chair" omhoog werden gehesen en dus op Nederlandse bo dem stonden. Een prachtig vracht schip met beperkte passagiersacco- jnodatie. De ruime hutten zijn voor zien van mechanische ventilatie, ver warming door warmwater-radiatoren, koud en warm stromend water en tal van kleine snufjes, die het verblijf veraangenamen. De hoofdzaak blijft het vervoer van goederen. Dit schip voldoet aan de verwachtingen en het was, voor ons Nederlanders, een ge noegen de buitenlandse gasten met waardering te horen spreken over deze mooie aanwinst. ACCRA heeft een aantal monumen tale gebouwen in de stad ge legen, behoorlijk geasphalteerde hoofdstraten, een .tweetal hotels, die de toets van de critiek niet kunnen doorstaan en daarnaast een betrek kelijk groot aantal belangrijke im porthuizen, waarbij de Engelsen, Fransen en Zwitsers een vooraan staande rol vervullen, terwijl ook als Uw stofwisseling in orde is! Niets beter dan (Advertentie Ing. Med.) De mond- en keelontsmettende tabletten JALF AUGUSTUS ver trok ik uit Lagos op weg naar de Goudkust met de hoofdstad Accra. Precies om 8 uur was ik op het vliegveld, doch eerst in de middag om even voor half drie werd gestart. Van de 16 zit plaatsen waren er slechts vier bezet. De stoelen wa ren erg ongemakkelijk, de raampjes weinig practisch aangebracht. Gelukkig wa ren we in ruim anderhalf uur over. We vlogen op betrekkelijk geringe hoog te langs de zeekust. Het ene moerasgebied sloot op het andere aan. Met ranke vaartuigjes wordt de visvangst uitge oefend. Na de landing bleek het vliegveld van Accra een niet te groot stationsgebouw te hebben. De douaneformaliteiten vergden niet al te veel tijd, waarna een vriende lijke, oude chauffeur mij stadwaarts reed. Gedach tig aan de minder prettige ervaringen in Lagos, be sloot ik mij eerst te ver voegen bij de Nederlandse consul, de heer J. Prijs, die tevens Inspecteur is van de Holland West- Afrika Lijn en wiens roep, als gezellig en onderhou dend mens, reeds in Lagos had weerklonken. Ruim een uur na aankomst stap te ik zijn kantoor binnen. Men had mij zeker niet te veel goeds van hem ver teld. Zelden heb ik een charmanter gastheer ont moet dan in Accra. Op mijn vraag, of hij me behulpzaam zou willen zijn bij het reserveren van een kamer in hotel „Ave- nida" in Accra, begon hij genoeglijk te lachen. Daar van kon geen sprake zijn; ik zou bij hem wonen in het fraaie gebouw van de Holland West-Afrika Lijn. En nauwelijks een uur daarna had ik me bij hem thuis geïnstalleerd. Welk een verrukking, welk een genot om niet m een hotel onder dak gebracht te zijn en welk een unieke kans om veel inlichtingen te kunnen krijgen, al was het alleen maar, omdat Prijs met een 27-jarige er varing deze kust op zijn duimpje kent. Zonder eni ge overdrijving mag ik zeggen, dat dankzij deze relatie mij binnen enkele dagen veel over de Goud kust en in het bijzon der over Accra duide lijk was geworden, dank zij de medewerking van deze uitnemende ambassa deur, die Nederland daar heeft zitten. De politie te Schiedam heeft zeven personen aangehouden wegens diefstal len van chocoladedeeg en cacaoboter uit de maalderij van de chocolade fabriek De Baronie aldaar. Met behulp van smo-kkelvesten heeft een viertal leden van het personeel drie jaar ach tereen bijna elke dag een aantal kilo's chocoladedeeg en cacaoboter uit de fabriek gebracht. De heren wikkelden de grondstof in plastic, maakten eir een vest van en '"eden dit op de W.C. aan. De ruitjes hiervan hadden ze wit ge verfd, zodat de controledienst er niets van merkte. In totaal zijn duizenden kilo's aldus gestolen, volgens een voor lopige raming, ter waarde van f 30.000, Een der gearresteerden maakte met oude vormen van de grondstoffen cho coladerepen. Dit gebeurde in een uiterst vieze keuken van een pand te Rotterdam. Allen hebben bekend. Ter gelegenheid van de opening ener N.A.K.-tentoonstelling, die in Assen wordt gehouden ter gelegenheid van het feit, dat in Nederland vijftig jaren aan keuring van landbouwge wassen wordt gedaan, Ijeeft de adjunct- directeur van de Plantenziektenkun- dige Dienst te Wageningen, dr H. N. Kluyver. te Assen, in een bijeenkomst van landbouwdeskundigen enige mede delingen gedaan over de aardappel moeheid. Dr Kluyver liet een optimis tisch geluid horen, want hij sprak de verwachting uit, dat binnen afzien bare tijd de landbouwwetenschap een aardappelras zal hebben gekweekt, dat immuun is voor aardappelmoeheid. In Zuid-Amerika groeien nl. nog steeds aardappelrassen in het wild en nu heb ben onderzoekingen aangetoond dat sommige rassen onvatbaar zijn voor het aardappelaaltje.Weliswaar hebben deze rassen het nadeel dat ze geen knol voortbrengen, doch dit brengt geen onoverkomelijke bezwaren mede, wijl kruising met een goed productie ras mogelijk wordt geacht. Daardoor zal een aardappelras worden verkre gen, waarop het aardappelaaltje geen invloed heeft en de aardappelmoeheid dus verdwijnt. Dr Kluyver was weliswaar niet zo enthousiast als andere wetenschaps mensen wel zijn, maar uit zijn woor den kon toch wel worden opgemaakt, dat ook hij de aardappelmoeheid over enige jaren ziet verdwijnen. Tot twee Jaar met aftrek heeft de recht bank te Amsterdam de 36-jarige P. W. veroordeeld die sinds zijn aanstelling in 1948 als gemeente-ontvanger van Diemen verduisteringen had gepleegd ten be drage van f 33.000,en bovendien van f 1500,ten nadele ener liefdadige in stelling. Antf-rheumaticum zonder onaangena me of schadelijke nevenverschijnseleni Doeltreffend bij acute en chronlscht spier-, zenuw- en gewrichtsrheumatiek, spit, ischias, lumbago, verkoudheden, en pijnen. Geen gevaar van onpasse lijkheid, oorsuizen, duizeligheid. On schadelijk voor hart, maag en nieren* Kuur verpakking, inh, 48 tabletten, Gld. 3.20Verkrijgbaar bij apothekers tn drogisten, (Advertentie Ing. Med.) ^CCRA is de hoofdstad van de Goudkust, een gebied met histo rische betekenis voor ons land. Immers in 1598 nestelden onze landgenoten zich daar om in 1821 dit gebied aan de Engelsen over te dragen. De Goudkust telt ruim 4 millioen inwoners, waarvan slechts 5.000 personen behoren tot de niet-Afrikaners. Wie zou menen, dat Accra de beschikking zou hebben over een haven, vergist zich. Er is in 't geheel geen haven. Alle goederen worden er gelost met behulp van „surfboats", een soort grote kano's, die circa 1% ton goederen kunnen laden. Uren achtereen heb ik voor het gebouw van de Holland West-Afrika Lijn, dat aan de kust is gelegen, staan kijken naar dit merkwaardige gedoe met deze „surfboats", vooral wanneer de zee woelig was en dat gebeurt maar al te dikwijls. Deze uiterst ranke en smalle vaartuigjes gaan met een bemanning en een stuurman van de kust naar de schepen op de rede om daar de goederen in ontvangst te nemen. Ik vond het maar al te dikwijls een griezelig bedrijf en maakte me wel eens bezorgd, wanneer een dergelijk bootje naar mijn gevoelen als het ware onder gedoken bleef tussen twee aanstormende golfformaties. Het kwam toen niet in me op, dat ik korte tijd daarna zelf een dergelijke tocht zou maken. Libanese en Syrische huizen in dit geheel niet verwaarloosd mogen wor den. Het aantal Nederlandse onder nemingen is zeer beperkt. Tot de belangrijkste uitvoerpro- ducten behoren: cacaobonen, bauxiet, mangaanerts, goud, diamanten en hout. De cacaobonen nemen verre weg de belangrijkste plaats in. De waarde van de export bedroeg in 1952 circa 52.533.000. Naast deze producten mogen nog ;enoemd worden: huiden, vellen en torens^ Het is een Nederlandse onderne ming in Accra, die zich speciaal met de export van deze artikelen bezig houdt. De Goudkust heeft ook locale in dustrieën. Niet alleen in de onmid dellijke omgeving van de kust, maar rfiok in tal van straten van Accra m de naaste omgeving van de kust, ziet men de herstelwerkzaamheden aan de visnetten. Deze netten wor den niet ingevoerd. Men laat het be nodigde touw komen en maakt daar van de netten. Ook de reparaties worden ter plaatse verricht. Daarnaast worden kleden gewe ven. Al moge het dan zo zijn, dat hier geen sprake is van modern ge outilleerde fabrieken met een inge- nieuse apparatuur, doch slechts van vrij primitieve weefgetouwen, toch tonen deze kleden een zekere goede smaak, een vorm van gevoel voor kleurencombinaties en aangenaam aandoende lijnen. Eenzelfde kunstzin vindt men bij de aanmaak van goud- en zilver werk en bij het bewerken van leer. Dat daarnaast het hout, dat de Goudkust nu eenmaal als rijkdom bezit, niet ongebruikt gelaten wordt, spreekt wel vanzelf. In een show room in een der hoofdstraten van Accra, vindt men de hout-, hoorn en ivoorproducten, welke in dit land worden gemaakt. Het gouvernement is daarbij ingeschakeld en stimu leert de aanmaak van deze artikelen. Tenslotte wordt in dit land ook aan pottebakkerswerk gedaan. Het machinale proces speelt ook daarbij geen rol. Alles is handenarbeid, al les wordt uitgevoerd met primitieve hulpmiddelen, maar het bereikte is er daarom niet minder interessant om. ACCRA heeft evenals Lagos ry een uitermate primitief riole ringssysteem. De afvoer van het re genwater en van tal van andere ingrediënten, die men kwijt wil, ver dwijnen in deze riolering. Men ge bruikt daarbij geen gesloten leidin gen, die in de grond zijn wegge- werkt, neen, men heeft open gres- buizen, die zo ongeveer voor alles dienen wat afgevoerd moet worden. Het is een weinig verheffend geheel. Op een der tochten buiten Accra kreeg ik de gelegenheid kennis te maken met een landbouw-veeteelt- bedrijf. De weg, die er naar toe voerde, was vrij eenzaam. Hier en daar wat simpele huisjes, uiterst primitief, waar de eenvoudige bewo ners hun producten op matjes had den uitgestald en rustig wachtten tot zich een koper meldde. Daarna sloegen we een lange zijweg in, waar plaveisel ontbrak en hoge, rood achtige mierenhopen met spitse pun ten aan het geheel een bijzondere aanblik gaven. Aan het einde daar van stond een groot aantal witte schuren, niet van hout, doch van een soort steen gemaakt, voorts een soort kantoor en enkele eenvoudige woonhuizen. Koeien het grootste gedeelte voorzien van prachtige ho rens kippen en kalkoenen, vorm den de levende have. We waren op een gouvernements onderneming, die onder leiding stond van een Afrikaner. Men leefde er in de vrije natuur, ver van het stads gewoel. Met bijzondere belangstel ling heb ik een kijkje genomen in de vee-stallen, waar 's nachts de koeien onder dak gebracht konden worden. Ze waren modern ingericht en gaven vooral de indruk van zin delijkheid. De leider van het bedrijf, die de Engelse taal min of meer beheerste, sprak als het ware met liefde over het gehele bedrijf. Hij vertelde mij, enige jaren een bijzondere opleiding te hebben genoten, waaraan wel de nodige zorgen verbonden waren. Ik had sterk de indruk, dat hij blij was, (Van een onzer redacteuren) Het Gerechtshof te Amsterdam heeft gistermorgen uitspraak ge daan in de zaak tegen de Alk- maarse automatiekhouders De W. en de B. Het Hof was van mening dat de dagvaardingen nietig moes ten worden verklaard. Op deze dagvaardingen was namelijk niet, zoals de wet dat voorschrijft een mededeling aangebracht, waarbij het voor verdachten mogelijk is te transigeren. Bij arrest van de Hoge Raad is enige tijd geleden bij een test-case uitge maakt, dat een dergelijke mededeling vereist is. Op het moment dat aan de twee Alkmaarse automatiekhouders de dagvaardingen werden uitgereikt, be stond dit arrest nog niet en daar de officier van Justitie te Alkmaar niet wenste te transigeren, juist met de be doeling om een uitspraak te verkrijgen, Het weven van kleden geschiedt aan de Goudkust nog op primitieve wijze. zich aan de lessen te hebben gewijd, waarvan het nut wel degelijk was gebleken en de resultaten niet ach terwege waren gebleven. Ook van andere zijde was mij wel medege deeld, dat op dit gebied zeer gelei delijk aan vorderingen werden ge maakt. Wel stond menige Afrikaner in de aanvang wat schuchter tegen over al dat nieuwe, dat vreemde en kostte het heel wat Inspanning hem van het belang daarvan te overtui gen, maar de aanhouder had ook hier gewonnen. Dat er natuurlijk nog veel te ver beteren valt, zal niemand bevreem den. Maar daartegenover staat, dat een zekere bereidheid om mede te werken niet ontbreekt. Op zichzelf is dat reeds een be langrijke stap voorwaarts. Ongetwijfeld was men hier ver der dan in die streken, waar de kle den waarover ik al sprak wor den geweven. Daar was van invoe ring van moderne fabricage-metho- den geen sprake. Op de meest pri mitieve getouwen, die men zich kan indenken, werd de arbeid verricht. Het verworven product ziet er zeker niet onaardig uit. Deze handenarbeid is natuurlijk weinig economisch, van machinale bearbeiding is geen sprake en er zal nog heel wat moeten ge beuren, voordat men een en ander tot een industrie heeft weten om te bouwen. In schrille tegenstelling daanmede staan de opleidingen, die in tal van centra worden gegeven om het ont wikkelingspeil van de bevolking te verhogen. Men dient daarbij niet uit het oog te verliezen, dat de Goudkust een zich sterk ontwikkelend gebied is. Accra heeft vliegverbindingen, de stad bouwt zich hoe langer hoe meer uit naar de wijken, waar de Euro peanen wonen. In de stad ziet men nieuwe gebouwen verrijzen of be staande gebouwen een uitbreiding ondergaan. Er zijn plannen voor een nieuwe haven om die van Accra te vervangen. Tegen de houtworm en de witte mier is de strijd aangebonden; de funeste West-Afrikaanse malaria wordt met alle macht bestreden en de Goudkust zelf snakt er naar zich zelf te gaan regeren, dat betekent: aan Goudkustenaren het gehele be wind in handen te geven. En in die richting is men al een heel eind op geschoten. was die bewuste mededeling achter wege gebleven. Dit verloop, de nietig verklaring van de dagvaarding, was zo wel voor de officier als voor de ver dachten min of meer onbevredigend. De economische Meervoudige Kamer te Alkmaar had verdachten weliswaar ont slagen van rechtsvervolging on grond van het feit dat zij aangesloten waren bij de Horeca en dat daardoor het be- dlrijf dat zij uitoefenden een restau rantbedrijf was, maar de Hoge Raad meende dat dit vonnis niet in stand kon blijven, omdat aan restaura'iebe- drijven nog andere eisen moeten wor den gesteld dan alleen het feit dat de eigenaar aangesloten is bij de Horeca, De vraag waar het dus nu steeds om gaat is: wat moet men onder een res taurantbedrijf verstaan. Het zal de automatiekhouders in hoge mate in teresseren. Niet omdat het voor hen van essentieel belang is dat zij als restauranthouders worden gekwalifi ceerd, doch alleen omdat zij als restauranthouder niet gebonden zijn aan de bepalingen, vervat in de win kelsluitingswet 1951. In het kader van de aan de gang zijnde conversie der 3% procent con verteerbare obligatie-lening is gisteren door de Koninklijke Nederlandsche Petroleum Maatschappij het millioenste aandeel van f 1000,in haar kapitaal uitgegeven. Dit is de eerste maal, dat een Neder landse vennootschap een uitgegeven aandelenkapitaal van een milliard gul den heeft bereikt. (Vervolg van pag. 1) Ook de heer Van Leeuwen (V.V.D.) moest niets van het amendement heb ben, doch de verdediging ervan door de heren Van Vliet (K.V.P.), Corne- lisseri (V.V.D.) en v. d. Wetering (C.H.) gaf de heer Bommer weer moed. Niet ten onrechte, zoals uit de stemming bleek Twee amendementen nam minister Witte over en wel eveneens van de socialistische specialist op het gebied van woningvraagstukken, de heer Bommer. Het eerste had tot strekking de huuradviescommissies te ontlasten van het afgeven van verklaringen om trent onderhuurders, voor zover deze verklaringen toch geen zin hebben, omdat de rechter met de belangen van de onderhuurders geen rekening mag houden. Het twede amendement bedoelde de mogelijkheid te scheppen voor huur ders om zich bij verwaarlozing van het door hen bewoonde pand recht streeks tot de kantonrechter te wen den en deze de bevoegdheid te ver lenen de huurder te machtigen zelf de nodige voorzieningen te laten aanbrengen en de kosten daarvan van de huur af te trekken, ook wanneer contractueel bepaald is, dat de huur- Advertentie Ing. Med.) der dergelijke kosten niet op de huur penningen in mindering mag bren gen. Het spreekt vanzelf, dat aan de aanneming, de overneming door de regering of de verwerping van amen dementen steeds enige gedachtenwis- seling vooraf ging, waarin het vóór en tegen werd overwogen. Hedenmiddag begint de Tweede Ka mer met de behandeling van de begro ting van Binnenlandse Zaken en heden avond* met die van Maatschappelijk Werk. De volgende week gaat de Kamer met Maatschappelijk Werk verder; dan komen ook de begroting van Overzeese Rijksdelen en de Ves- tigingswetbedrijven op de agenda. Het Brusselse Dagblad De Standaard schrijft dat, ondanks het grote demo grafische overwicht der Vlamingen, de Belgische staat nog altijd in het Frans wordt bestuurd. „Nog nooit is er belangrijks uitgedacht, ontworpen of besproken waarbij het Nederlands voorop ging en het Frans in vertaling achteraan kwam hinken. De rangorde der belangrijkheid van het Frans en het Vlaams is nog steeds als volgt: Het meest in tel in België zijn degenen, die alleen maar Frans kennen. Daarna komt hij die Frans en gebroken Ne derlands kent. Vervolgens degeen die volkomen tweetalig is. Hierna hij die tweetalig is doch het Frans niet volko men beheerst en tenslotte de Vlaming die slechts zijn moedertaal kent. In plaats van gezag in te boezemen door hun grotere talenkennis komen de zgn perfecte tweetalig en (voornamelijk Vlamingen), dus slechts op de derde plaats. Zij worden door de Franstali- gen alleen maar beschouwd als een be langwekkend gebruiksvoorwerp, dat in staat is or> staande voet een overi gens onverstaanbare en nutteloze taal in het Frans om te zetten".

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1953 | | pagina 9