New York: Augiasstal waar misdaad en corruptie welig tieren De gedrukte wandlappen Heeft vliegboot nog toekomst? Maar burgemeester Wagner is geen Hercules nekkramp ersfoort Staatsloterij lolf Hitier mag gedraaid Kwade erfenis van O'Dwyer en Impellitteri Nieuwe vormen in een qude kunst De resultaten van La Guardia's bewind gingen grotendeels weer verloren Bevolking is volkomen gedesillusioneerd Het succes van twee schilders Er is nieuwe inter'esse voor de gigantische Princess Hoger beroep in Veiser affaire Een merkwaardig verschil bij aanbesteding VRIJDAG II l.'t.v Mi-I'.-t 1953 ij het vierde escadron tdoelartillerie, dat is is Willem III-kazerne geval van nekkramp imiddellijk zijn de nemaatregelen geno- natsloterij, 4e klasse js gevallen op: L 7276 10798 20662. met premie 3.000, an Binnenlandse Za- tduitse landen hebben ;n, dat de film „Tot twaalf" over het le- wel mag worden ge- Iers waren van oor- noch een bedreiging I, noch een vorm van ;unste van de Nazi's n Buitenlandse Zaken ts besloot de produ- te verzoeken enkele ;en. veer bij kennis ge- is vermoedelijk ont- :hte trek in de schoor- t feit, dat de kachel loten terwijl er verse een speciaal laisser- eerst als u er uitgaat joort weer terug). Op. i admiraals niet zou- zij van deze veilig- verschoond blijven, wartiercommandant bij bord laten plaatsen, heren beleefd maar den verzocht zich, net bij de security-desk te s ook logisch, immers, :n heus niet alleen in rnteurs en werkmeisjes er binnen te komen, ok doen als generaals ouwens als u weet dat ra soms vijftig gene- ralspetten liggen, dan orstellen dat ook de erde deurwachter ze :an houden. Prettige sfeer [AATREGELEN moe- ïaar ze worden op een alle dikdoenerij ge- genomen, De ingewik- welke sommige lieden m bij wie liet „super- e saamgeperste lippen - we kennen ze ten zijn bij de S.H.A.P.E., ither's hoofdkwartier, :n gaat daar van het nt uit, dat alles wat iedereen mag we'enen geheimen moet bewa- 1 gezicht kan zetten, mers zitten de korpo- even groot bureau als ■- en vlagofficieren. Er :ttige omgang zonder en ieder weet zijn in het hoofdkwartier in Palais de Chaillot politieke toporganisatie ;zelfde worden gezegd, ook mensen van de inde nationaliteiten met ;ch samenwerken, de kleinste bedienden functionnarissen toe, enminste twee talen zo correct mogelijk ar met het „leert el- taan en spreken" heeft iC de grondslag gelegd jke samenwerking. El- i het gewone dagelijkse k de kern, van hetgeen mor velen onverstaan- egratie aanduidt, integratie", die op dèze ingen van de N.A.T.O. ondergeschikte organen ;h zou kunnen verwij- ;rotere kringen der be- dan hebben de staats- el moeite meer het.za- ar eens te worden en ;de en de veiligheid te ons allen. verhing, uitgedrukt tt Alleen de sol-'aat, die over de hoofddeksels ren, heeft er wel eens >eite mee. (Van onze correspondent). HET TRIESTE van de burgemeestersverkiezing, die zojuist in onze stad heeft plaatsgevonden, is dat de meest-belanghebbenden het New Yorks publiek er weinig beter op zullen wor den. Onze stad is in menig opzicht te vergelijken met een Augias-stal. De wantoestanden, die uiteraard in een metropolis van zo betrekkelijk kleine omvang als Manhattan (57 km2) sterk ge accentueerd aan de dag treden, vereisen een Hercules. Dat zijn, eilacie, de allerlaatste kwaliteiten die men onze nieuwe burgemeester, Robert Wagner Jr., kan toeschrijven. Vandaar, dat wij het wagen te voorspellen, dat New York in de komende vier jaar verder zal vervallen tot noodlijden de stad en dat de New Yorkers, die ertoe in staat zijn de stenen stad te ontvluchten, dit proces in versnelde mate in de hand zullen werken. L A AT MEN vooropstellen, dat het bestieren van een zo heterogene bevolking als New York te enenmale biedt, geen eenvoudige taak is. Het vereist een genie als Fiorello „Bloemetje") La Guardia was. La Guardia, flamboyante figuur wiens imposant gesticuleren reeds zijn Italiaanse afkomst verried, verstond niet alleen de gave zichzelf bij het publiek populair te maken: hij was een geboren „manager" of administrateur en hij ivas zo eerlijk als goud. Hij pousseerde zijn vrienden alleen indien deze op hun speciaal terrein bij uitstek des kundig waren. Gunsten werden noch gegeven, noch gevraagd. Zolang hij de scepter voerde ivas de stad allerminst ingeslapen: er ivaren misstanden, gangsters, dieven, moordenaars, oplichters en zwendelaars, die meenden dat zij voorbestemd waren om niet tegen de lamp te lopen. Maar dit soort lieden vindt men tenslotte in elke stad. De hoofd zaak was, dat La Guardia de gemeente, politie, brandiveer, gezond heids- en ophaaldiensten, volledig in de hand had. In de hogere regio nen werden geen oneerbare praktijken getolereerd. Dat was het resul taat van de 11 jaar (19341945) van zijn bewind. CINDSDIEN is het met New York D bergafwaarts gegaan. Menig vooraanstaand Amerikaan heeft zijn afschuw uitgesproken over de mis standen, die zich sinds 1945 in onze metropolies hebben geworteld. „New York is de vuilste stad van d wereld", heeft een opinieonder zoek uitgewezen. Dat is nog niet eens de ernstigste beschuldiging. Voor de jeugd van New York bestaan weinig uitwegen. Naast het vele particuliere werk, dat er op dit gebied geschiedt (doch dat altijd aan beperkingen gebonden is) punt de gemeente zich uit innietsdoen. Speeltuinen zijn schaars, ook al staan er daarvoor ruimten beschik- 1 baar. „Speelstraten" (waarin de automobilist niet meer dan 10 mijl per uur mag rijden) zijn nog steeds de voornaamste oplossing, die de ge meente voor het jeugdprobleem wist te vinden. Geen wonder, dat de po litie machteloos staat tegen een toe nemende 'misdadigheid onder de jeugd, een steeds erger wordende verkoop van verdovende middelen, en telkens opnieuw verbijsterende w oning-wantoestanden. Met de ophaaldienst is het droe vig gesteld. In de gemeentezieken huizen zijn de staven overwerkt en is de verpleging vaak het omge keerde van wat het zou moeten zijn. De ondergrondse spoorweg, onmis baar bestanddeel van een metro polis- van zo'n inwonertal, is failliet ondanks het feit dat de bevolking thans per rit het drievoudige be taalt van het tarief van vijf jaar geleden. De verhouding tussen de gemeente en de vakbonden die de buschauffeurs vertegenwoordigen, is nauwelijks een verhouding te noe men. „City Hall" staat dagelijks bloot aan chantage van allerlei aard. De boeken zijn als gevolg van boekhoudkundige kunstgrepen in vergaande staat van ontreddering. I)IT ALLES laat zich gemakkelijk y °f snel. herstellen. Men zou zich derhalve kunnen indenken, dat de bevolking de gelegenheid van een burgemeesterverkiezing zou hebben aangegrepen om in grote getale ter stembus te gaan en een man te kie zen die welke partij hij ook mocht aanhangen het vertrouwen genoot deze reuzen-taak met redelijke kans op succes op zich te kunnen nemen. Minder kiezers dan ooit zowel In aantal als ook relatief in verhou ding tot de uitbreiding van het in- tvoncrstal trokken echter naar de kicslokalen. Er was geen candidaat, die groot vertrouwen genoot. Er was geen La Guardia onder net drietal waartussen men kon kie zen. Kolonel Riegelman was de Re publikeinse candidaat en de Republi keinen hebben het in het eerste jaar van Eisenhower's bewind maar pover laten liggen. Er was voorts een „liberaal", Ru- dolf Halley, wiens persoonlijke pres tatie ais de rechterhand van Senator Estes Kefauver tijdens het onder zoek tegen de onderwereld wat ver bleekt was en die zich voorts slechts had ontpopt als een voze demagoog. Bleef over Robert-Wagner Jr., zwak ke zoon van een sterke vader, aan wie de overwinning nauwelijks kon ontgaan. ALS STEEDS was de verkiezings- •c* campagne „zwaar" van de schan dalen. Politici en vakbondsleiders hadden saamgespannen om de over heid en de arbeiders te bezwendelen. Een geheimzinnige „Mr. X" nog steeds niet met naam en toenaam genoemd zou daarin een grote rol hebben gespeeld. Bovendien: „Mr. X" zou weer relatie? onderhouden met de Republikeinse partijgroten. Kortom, democraten, republikeinen en de duistere elementen van de onderwereld zouden in het duister van de nacht samenspannen tegen de gemeenschap, ook al betichtten zij elkaar overdag van het instigeren van deze duistere daden. Of Robert Wagner Jr. „zijn" stad in de hand zal kunnen nemen is aan grote twijfel onderhevig. Hij is een voorman van de democratische par tij en als zodanig zal hij loyaal moe ten zijn jegens de mindere goden, die er prat op kunnen gaan het ver eiste stemmental voor zijn verkie zing te hebben opgebracht. Met an dere woorden: jegens al degenen, die hij bij voorkeur zou moeten ont slaan, is Wagner dank verschuldigd. Een moeilijke situatie. De apathie van het publiek laat zich gemakkelijk verklaren. Twee jaar geleden stemde een overwel digende volksmenigte op de „onaf hankelijke" candidaat Impellitteri. Men hoopte dat een niet-partijman deze Augiasstal althans ten delé zou kunnen reinigen en zuiveren. Maar Impellitteri bleek een nietsnut en een prul. Hij liet de stad nog verder in het honderd en het deficit in de millioenen lopen. Geen won der, dat de New Yorker, na zijn er varingen met „Impy" (geen Ameri- we bezems" wat gedesillusioneerd is kaan die van vijf-lettergrepige na men houdt) op het gebied van „nieu- geworden. Een kleed in wording. Ulco Kooistra aan het werk. JJET WANDKLEED, de gobelin, is opgestaan uit de toestand van schijndood waarin het verkeerde sedert de uitvinding van het machinale patroonweven. In verschillende landen is men zich op nieuw gaan interesseren voor deze zo oude kunstvorm en de resul taten zijn vaak verrassend mooi. Vooral in Frankrijk, waar zeer vooraanstaande schilders de ontwerpen verzorgen, zijn hoogte punten bereikt welke moeilijk te evenaren, laat staan te overtref fen zijn. Naast deze geweven kleden hebben zich tegenwoordig ook de geborduurde en geappliqueerde wanddoeken een plaats ver overd, terecht, gezien de prachtige voorstellingen, welke met deze technieken op verschillende stoffen zijn aangebracht. Een groot nadeel kleeft echter aan deze kunstvormen: de zeer hoge prijs. Moet men voor een schilderij reeds veel betalen, omdat de schilder zijn kunnen beloond wil zien, bij het wandkleed moet naast de schilder-ontwerper ook de kunstzinnige uitvoerder voor zijn lang durige en moeilijke arbeid worden beloond, terwijl tenslotte het materiaal vaak ook nog een woordje meespreekt. ROBERT F. WAGNER zwakke zoon van sterke vader p]ET succes van iemand, die via een geheel nieuwe techniek wand doeken zou gaan maken, evenzeer artistiek verantwoord als de gewe ven of geborduurde kleden, zou dus redelijkerwijs van tevoren vast staan, mits zijn producten voor een redelijk bedrag te koop zouden zijn. Wanneer nu in de kunst ook de lo gica een rol speelde, dan lag de op lossing voor de hand. In de textiel industrie waren de gedrukte stoffen in staat die met ingeweven patroon voor een belangrijk deel te vervan gen, omdat de productie eenvoudiger en goedkoper is. Gedrukte wand kleden zouden dus een goede kans maken hun zoveel moeizamer tot stand gekomen zuster te beconcur reren. Inderdaad zijn sedert enige jaren twee Nederlandse schilders bezig te experimenteren met deze materie en zulks met groot succes. Zij kwamen echter niet tot dit procédé via de redenering, maar door een toeval. (Van een luchtvaart- medewerker) ER zijn na de oorlog in Engeland twee reus achtige vliegtuigtypen ont worpen: de Bristol Bra- bazon en de Saunders- Roe Princess. De Brabazon het grootste verkeersvlieg tuig ter wereld, heeft met succes gevlogen. De ma chine bleek echter te groot en te onhandelbaar te zijn en moest daarom gesloopt worden. Het heeft er een tijdlang uitgezien alsof het met die andere Britse luchtreus, de Prin- cess-viiegboot, dezelfde kant zou opgaan. Thans echter schijnt de toekomst voor de Princesses weer wat rooskleuriger te zijn. Eén Princess vliegt ai se dert Augustus 1952 en wordt nog steeds aan diep gaande proeven onderwor pen. Twee andere staan half opgebouwd in de hangars en kunnen binnen enkele maanden voltooid worden. Het proto-type van de 140-ton zware Princess- vliegboot, die in staat is om 102 passagiers of wel 250 soldaten te vervoeren, is uitgerust met tien schroefturbines van het Ret proto-typ.e van de 140 ton zware Princess-vliegboot die met 10 schroefturbines is uitgerust. Omstreeks 1958 komen drie van deze vliegboten mogelijk op de luchtroutes. type Bristol Proteus. Vier van deze motoren zijn twee-aan-twee gekoppeld op één schroefas, zodat het net lijkt alsof de Prin cess maar met zes motoren is uitgerukt. Met behulp van deze motoren is de Princess echter niet econo misch te exploiteren. En dit is dan ook de reden geweest dat de Engelse luchtvaartmaatschappij BOAC, die eerst van Lon den naar New York met de Princesses zou gaan vliegen van haar bestel ling afzag. Intussen heeft men bij de Bristol-fabriek de Pro- teus-schroefturbine een straalmotor die een pro peller aandrijft verder ontwikkeld. Het is waar schijnlijk dat deze zoge naamde Proteus-3 straks in staat zal zijn een ver mogen te ontwikkelen van 3780 pk. Deze Proteus-3 wordt thans o.a. in grote series gebouwd voor de Bristol Britannia, het prachtige turbo-prop ver keersvliegtuig waarvan er o.a. 26 door de BOAC besteld zijn, alsmede een aantal door de Austra lische Qantas. Ais straks de Princess-vliegboot met de Proteus-3 kan worden uitgerust, zal wellicht met zes motoren per vliegboot kunnen worden volstaan in plaats van de tien, waarmee het proto-type thans is voorzien. FIOREI.I.O l.A GUARDIA •■■zegenrijk bewind.... IN Engelse luchtvaartkringen is men bang geweest dat het lot van de Princess hetzelfde zou zijn als dat van de Brabazon. Dit zou niet al leen jammer zijn, gezien de prach tige constructie van deze vliegboot, doch tevens een groot weggegooid kapitaal betekenen. Want in Juni 1952 had men aan de drie Prin- cess-vliegboten al een bedrag van 10.800.000 Engelse ponden (Meer dan 110 millioen gulden) besteed! Het merkwaardige doet zich nu voor, dat de BOAC eensklaps weer grote interesse voor de Princess toont. Hoewel deze Engelse lucht vaartmaatschappij vroeger enthou siast was voor de vliegboot, en tal van vliegdiensten (o.a. naar Zuid- Afrika, Australië en Amerika) met vliegboten vloog, heeft zij enige ja ren geleden al haar vliegboten door landvliegtuigen vervangen. Toch heeft de President van de BOAC, Sir Miles Thomas, onlangs verklaard, dat hij nog altijd in de vliegboot geïnteresseerd is. Het is nog te vroeg om te zeggen op welke routes de Princesses uiteindelijk zullen gaan vliegen, maar de BOAC is van mening dat zij wellicht ge schikt zullen zijn voor zowel de Trans-atlantische route naar Ame rika als voor de Commonwealth- route naar Australië. Het ziet er thans naar uit dat er straks nog om gevochten zal worden wie de Princess-vliegboten zal kun nen kopen. Ook de Engelse charter maatschappij Aquila Airways is na melijk in de Princess-vliegboot uiter mate geïnteresseerd. Al op 5 Nov. j.l. heeft deze maatschappij aan het Britse Ministerie van Bevoorrading aangeboden om de drie Princess- vliegboten te kopen voor een prijs van „aanmerkelijk meer dan een millioen Engelse ponden per ma chine". Aquila Airways is op het ogen blik de enige Britse luchtvaart maatschappij die met vliegboten vliegt. Zij heeft twee vier-motorige Solents alsmede vier viermotorige Hythes in dienst, waarmee zij o.a. van Engeland naar Madeira vliegt en in April straks ook naar Capri. Aquila is onlangs overgenomen door een grote maatschappij, waartoe ook de bekende Silver City Aairways be hoort, die zo bekend werd door haar auto-veerdienst over het Kanaal. Al met al mogen wij aannemen, dat de Princess omstreeks 1958 op de luchtroutes zal verschijnen. Zes krachtige schroefturbines zullen deze prachtige vliegboot dan in staat stel len om economisch te vliegen en te concurreren met overeenkomstige landmachines. Of het uiteindelijk ae BOAC of de Aquila Airways zal zijn die de trotse Princess-vliegboten in dienst zal stellen, zullen wij moeten afwachten. Eigenlijk doet dit er dan ook niet zo heel veel toe. Hét voor naamste is echter dat de vliegboot dan zal kunnen bewijzen, dat zij niet voor het landvliegtuig behoeft onder te doen. Het zou best kunnen zijn dat de vliegboot nog een grote toekomst tegemoet gaat, vooral wan neer straks van atoomvoortstuwing gebruik zal kunnen worden ge maakt. Ook in Amerika ligt reeds jarenlang een enorme vliegboot, de acht-motorige Hughes, op krachtige motoren te wachten. En volgens ge ruchten is er een kans dat ook deze vliegboot met atoom-motoren zal worden uitgerust. Ulco Kooistra moest voor een tex tielfabriek een stofontwerp maken en wilde het ontwerp op de stof zien voor hij het afleverde. Om het te drukken maakte hij gebruik van een techniek, welke hij als jong kunstenaar had toegepast om flu welen gordijnen met goudkleurige taferelen te bedrukken. Hij sneed ae figuren in linoleum, bedekte deze met een dun laagje verf en drukte ze af op de stof. Het resultaat was bevredigend en de tekeningen gin gen naar de fabriek. De gedrukte lap echter bleef en zwierf door het huis. Zij bleef zwerven totdat de geestelijke vader op het idee kwam dat er met deze techniek wel iets te beginnen viel. Samen met Gras Hey- en ging hij aan het werk, waarbij zij ervan uitgingen, dat hun pro ducten geen imitatie mochten wor den van schilderijen of gobelins. Een geheel eigen beeldvorm moesten zij ontwikkelen en zij zijn daarin uit stekend geslaagd. Zij' zochten naar variatie- en uitdrukkingsmogelijk-, heden en bereikten waarlijk ver rassende resultaten. Kooistra, die zich altijd intensief met de dans kunst heeft beziggehouden, vond hier een ideaal middel om de dans uit te beelden, terwijl Gras Heyen zijn ge liefde Noord-Afrika in zeer simpele motieven tot leven wist te brengen. Een prachtige vondst was het twee- of driemaal afdrukken van een figuur, welke slechts eenmaal met verf was ingerold. De steeds lichter wordende afdruk weet diepte te suggereren, terwijl het de moge lijkheid schept ornamenten voor de meest verschillende doeleinden te gebruiken. De twee schilders drukken op jute of ongeruwde molton, dus grove weefsels, wat een levendig oppervlak geeft. Zij hebben zelfs voorstellin gen gemaakt van steden (Amster dam, Den Haag, Rotterdam, Parijs), welke vooral bij toeristen grote af trek vinden in een Amsterdamse an tiekzaak en in Den Haag. Ondanks dit succes kunnen wij deze pogingen niet zeer bewonderen. De techniek leent zich niet goed voor zulke inge wikkelde beelden, welke bovendien gemakkelijk vervallen in enigszins afgezaagde clichévoorstellingen. Hoewel voor verschillende kleden dezelfde gesneden linoleumvormen worden gebruikt, zijn geen twee doe ken aan elkaar gelijk, omdat de kunstenaar zich tijdens het drukken steeds door stemming en gevoel laat leiden en daardoor steeds andere resultaten in kleur en compositie bereikt. Dit meerdere malen ge bruiken van de linoleumsneden en de eenvoud van beelden en mate riaal maken echter, dat de prijs van deze wandkleden voor niemand bezwaarlijk is. Ondanks hun rijkdom aan kleur vormen deze lappén een rustige wandversiering, welke ook in de ogen van vele kieskeurige bin nenhuisarchitecten genade heeft ge vonden en in vrijwel ieder smaakvol interieur past. Naar onze mening biedt deze kunstvorm nog vele mo gelijkheden en wij hopen, dat Ulco Kooistra en Gras Heyen ertoe zullen komen ook grote wandkleden te maken, teneinde te bewijzen, dat hun techniek zich ook hier met weven en borduren kan meten. Mr. W. H. Overbeek uit Den Haag, die officier van justitie was tijdens de behandeling van de zaak van de twêe vroegere Velser politiemannen door de bijzondere strafkamer van de Haar lemse rechtbank, heeft volgens H.D., beroep in cassatie aangetekend tegen de uitspraak van de rechtbank, waar bij de verdachten ontslagen werden van rechtsvervolging. Deze was ten laste gelegd ten nauwste betrokken te zijn geweest bij de gevangenneming van een groep illeealen. die on 16 Januari 1945 een overval had gepleegd op de boerderij van een landbouwer in de Velserbroekpolder. De zaak zal te zijner tijd door de Hoge Raad worden behandeld. Een verschil tussen de hoogste en laagste inschrijver, zoals gisteren is voorgekomen bij de aanbesteding van grond- en drainagewerken door de dienst van openbare werken van Zwijndrecht, zal slechts zelden zijn voorgekomen. De hoogste inscbrijfster, fa. Gebr. van Gilst uit Rotterdam, had voor dit werk ingeschreven met f 25.360. De laagste inschrijfster. Fa. J. P. Baas uit Capelle aan de IJssel meende echter dit werk voor f 5450 dus voor ongeveer f 20.000 minder, te kunnen uitvoeren. Weliswaar heeft de Fa. Baas een kleine vergissing in de berekening ge maakt, doch de op een na laagste in schrijver bleef nog beneden f 6000 met zijn inschrijving. Verder lopen de be dragen nogal uiteen. BOEUANDA BLIJFT RUSTIG De regering van Oeganda heeft be paalde noodmaatregelen verzacht, om dat het in Boeganda rustig blijft. In Boeganda, de centrale provincie van Oeganda, was op 30 November de noodtoestand afgekondigd, nadat de Britse regering erkenning van koning Moetesa de tweede van Boeganda had ingetrokken. Marokko, een kleed met motieven van Ulco Kooistra en Gras Heyen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1953 | | pagina 7