Alom over de aarde klinkt nu het „Stille Nacht..." Gemengd feest in India Feestviering in familiekring in V.S. IN BELGIE WIJKT DE SINT VOOR DE KERSTMAN Amerikanen dragen Kerststemming aan de gevels van hun huizen In Berlijn werd het feest al wekenlang voorbereid St Nicolaas en de Kerstman versmolten Als president Eisenhower de kerstboom ontsteekt Half millioen gehele en gedeeltelijke landgenoten handhaven traditie Gemeenschapsgevoel op de voorgrond Kerstkind krijgt geen visum „Vadertje Vorst" in Praag De Nederlandse kolonie telt 60.000 leden Verlichte woningen over het gehele land kerstnummer ^SHHaaai DONDERDAG 24 DECEMBER 1953 KERSTNUMMER (Van onze correspondent te New York) \OOR de Nederlanders en eerste-generatie-Amerikanen-van-Neder- landse afkomst in de V-S. is Kerstmis in de eerste plaats het feest van de huiselijke kring. Het Kerstfeest van de Nederlander verschilt niet io veel van dat van de Amerikaan. De kerkdienst en de kerstboom zijn, met de huiselijke kring en de stemming die men tenslotte in zich draagt, de kardinale punten van deze dagen. Ook de Amerikaan ver siert zijn kamers met hulst en mistletoe, hangt een kleurrijke kerst krans aan de buitendeur en als er kinderen in het gezin zijn tuigt een boom op, met ouderwetse kaarsjes of moderne, veelkleurige elec- trische lichtjes. lyAT hier, in de V.S., een tikje ver- schilt is het gemeenschapsgevoel, dat in deze dagen sterk op de voor grond treedt. Dit wordt wellicht het duidelijkst gesymboliseerd door de plechtigheid op het Witte Huis, die elke Eerste Kerstdag plaats vindt en waarbij de president van de Verenigd* Staten welke zijn politieke overtui ging ook moge zijn aan het slot van een korte radio-rede de lichtjes van een „gemeenschaps-kerstboom" doet ontsteken. Te Washington, op het voor terrein van het Witte Huis staat zo n gemeenschapskerstboom opgesteld. Op het centrale plein van de meeste grote steden en in de centra van kleinere steden en dorpen hebben de gemeente- (Van een bijzondere medewerker) WEDEROM staat het Kerstkind verlegen voor de grenzen van de communistische wereld, die het de toegang ontzegt. Zijn plaats wordt ingenomen door een brave Rus met een lange witte baard, die een paar weken vóór Kerstmis met een zak vol geschenken uit Siberië komt en die een uitstekende pers heelt, waarin zijn lange weg naar Europa uitvoerig wordt beschre ven; in de Nieuwjaarsnacht be loont hij de Stachanowarbeiders en alle harde werkers rijkelijk en vermaant de luien om hun plicht aandeel voortaan te vervullen. besturen soortgelijke kerstbomen doen plaatsen. Zodra de president thans hoor- en zichtbaar dank zij radio en televisie de' boom te Washington in een zee van licht heeft doen baden, volgen de andere steden het voorbeeld een symbool van nationale harmo nie. Doch daarna trekt ieder gezin zich weer terug om eigen Kerstgans- en -boom. Een, op degelijke gegevens berus tende, schatting van het aantal Neder landers en Nederlandse organisaties in de V.S. leidt tot fantastische cijfers. In heel Amerika zouden zich ongeveer een kwart millioen Nederlanders be vinden, inclusief zg. eerste-generatie- Amerikanen van Nederlandse afkomst, geboren vaderlanders, derhalve, die zich in de loop van hun verblijf en werkzaamheid in de V.S. hebben laten naturaliseren. Eén vijfde van dit aantal treft men in de omgeving van New York. Van hen hebben 26.000 nog hun oude na tionaliteit behouden, terwijl ruim 20.000 Amerikanen onder hen in Nederland werden geboren. Beide groepen vindt men vertegen woordigd in een druk verenigingsleven, dat zich over het algemeen eerder op verstrooiing en verschillende sociale activiteiten dan op weldadigheid toe legt. Er zijn twee weldadigheidsorgani saties, n.l. de Stichting Nederland ter Zee, een groep met een in de naam opgesloten doel, en de Netherlands Be nevolent Society,, een groep, die de helpende hand verleent aan elk legi tiem noodgeval. Zeker ook actief is de Algemene Ne derlandse Vereniging,een vrijwillige organisatie van Nederlanders uit alle kringen en standen der maatschappij, waarvan de voorzitter een oud-lid van de Utrechtse gemeenteraad is. de heer Alexander Poppers. Hij, en de immer nijvere secretaris, Pieter U. Waasdorp (voormalig marinier-officier) beijve ren zich steeds om Nederlandse ge beurtenissen, als verjaardagen van het Koninklijk Huis, 3 October, e.d. door een zo groot mogelijke groep Neder landers en vrienden van ons land te doen gedenken. Weer op een ander plan staan de Holland Society en de Saint Nicholas Society. Beide zijn organisaties van en voor Amerikanen, wier Nederland se voorouders zich wel zeer lang ge leden in Amerika vestigden. Van de eerste organisatie verluidt, dat het lid maatschap beperkt is tot hen, die kun nen aantonen, dat hun voorouders met de „Bontekoe" in het Westelijk half rond voet aan wal zetten. De Saint Nicholas is iets minder selectief, doch denk niet dat zij, die hier in de twin tiger of dertiger jaren van onze eeuw kwamen, ook maar een schijn van kans op het lidmaatschap maken. Voorts is er nog een ietwat fossiele groepering van „Dochters van Hollandse Dames". Teneinde te kunnen toetreden moet men van de vrouwelijke kunne zijn en tenminste acht kruisjes plus grijze ha ren kunnen aantonen. Om beide rede nen faalden wij tot dit gezelschap door te dringen. Van veel belang is de „Netherlands- American Foundation", een instantie, die zich in het komende jaar actief zal bezig houden met Nederlands-Atperi- kaanse culturele belangen. Deze ver eniging heeft een tijd lang een wat kwijnend bestaan geleid. Radicale wij zigingen in opzet en bestuur wettigen de hoop, dat dit lichaam van nu af aan een prominenter rol in de verhoudin gen tussen beide landen zal gaan spe len. Van bepaald meer plaatselijke, aard zijn typisch-Nederlandse gezelligheids verenigingen als „Kunst en Genoegen" in het stadje Patterson, New Jersey. Ook de Friezen zijn hier vertegen woordigd in de „Frisian Sociëteit UTI" Soortgelijke groeperingen treft fnen zowel om en nabij de metropolis aan als ook elders in het land, in Holland, Michigan, Fella, Ohio, Netherlands, Texas. Daar bestaan tal van organisa ties, wier leden zich gebonden weten door hun Nederlanderschap of hun Nederlandse afkomst. Kerstmis wordt er alom gevierd, zo als men deze dag in Amsterdam of Groningen, Nijmegen of Zwolle her denkt. (Van onze Brusselse correspondent) CINTERKLAAS, die ill België steeds bijzon der vroeg zijn intrede doet half October heeft amper weer de stoomboot naar Spanje genomen, of het Kerst mannetje staat reeds voof de deur. Ziet men niet hoe de Belgische steden als bij toverslag in kerstgewaad worden gestoken! Duizenden electrische lampjes flikkeren op de boulevards en in de voornaamste winkelstra ten. Mien hoort muziek, men ruikt de geur van dennengroen en mimosa. De smaakvol versierde etalages spreiden een schat van geschenken ten toon. Restaurants en café's kondigen hun spe ciale menu's en attrac ties aan voor de „réveil- lon" van 24 December. En wanneer men enkele dagen voor Kerstmis op de pleinen vrolijk ver lichte kerstbomen ziet opgesteld en de traditio nele kerstkalkoenen en ganzen in de winkels liggen uitgestald, terwijl men zich slechts met moeite een weg kan ba nen door een menigte van mensen, zwaar be laden met pakjes, mistle toe en hulst, dan kan men met recht zeggen, dat de stad de kerstsfeer ademt. Er zijn Belgen, die ook Kerstavond in deze sfeer beleven en met familie en kennissen Kerstnacht vieren in café of restau rant in de stad. Anderen geven de voorkeur aan een Kerstmis in de Ar dennen of aan de kust. Maar velen ook brengen Kerstavond door in de huiselijke kring alvorens zich naar de Nachtmis te begeven, waar zij op vro me wijze het Kerstgebeu ren herdenken. Zo viert ieder Kerst feest naar eigen, gewoon ten en dit is ook het ge val voor de Nederlanders die in België verblijven. Zij waren in hun land gewend Kerstmis thuis te vieren en doen dit doorgaans nog. In de meeste huizen zal de kerstboom niet ontbre ken, noch de traditionele kerstkransjes en het worstenbrood En hoe wel Sinterklaas niet ge makkelijk wordt ont troond, ziet men toch hoe langer hoe meer, dat in gezinnen zonder kleine kinderen de pakjesavond van 5 December op 24 December wordt ge bracht. Meer dan 60.000 Ne derlanders hebben in Bel gië een tweede vader land gevonden. De mees ten zijn gevestigd in de grote steden, vooral in Antwerpen en Brussel. Ze hebben daar hun eigen clubs en verenigin gen. Hoe zou de Neder lander immers kunnen buiten zijn sociëteit waar hij rustig met zijn vrien den kan bomen onder het genot van een geurige sigaar en een glaasje ouwe klare? De „Neder landse Vereniging" te Brussel en de „Hollandse Club" in Antwerpen zor gen voor het contact on der de landgenoten en organiseren van tijd tot tijd filmavonden, waarop Nederlandse documentai re films worden vertoond voor dansavondjes, brid gedrives, een autorallye enz. Koninginnedag wordt natuurlijk nooit verge ten. In de Hollandse scho len te Antwerpen en te Brussel worden de kin deren dan getracteerd op een vaderlandse beschuit met muisjes. Er bestaat meer dan één weldadig heidsvereniging, die door het inrichten van fancy- fairs, collectes enz. tracht behoeftige landgenoten te helpen. Vooral in de Kersttijd is men natuur lijk druk in de weer om ook aan de minst bedeel de Nederladers in den vreemde een gelukkig Kerstfeest te bezorgen. Vorig jaar verscheen deze politieke Kerstman, „Vadertje Vorst" genaamd, voor het eerst ook in Bohemen en de tegenwoordige Tsjechische staatspresi dent Zapotocky, toen nog regerings chef, poogde in een aandoenlijke rede zijn radiotoehoorders te overtuigen, dat de „legende" van de stal te Bethlehem uit de mode was. In de volksdemocra tie was alles zó hygiënisch, dat kinde ren niet eens in een Kolchozenstal ge- horen werden. „Vadertje Vorst" daar entegen, uit de broederlijke Sovjet- Unie overigens een figuur uit een Russisch volkssprookie uit de kapita listische tijd was veel beter geschikt om de kinderlijke fantasie te grijpen en de aandacht van de dorpskoelakken af te leiden. Nu heeft men „Vadertje Vorst" on langs in Siberië volgens de voor schriften uitgerust en op reis gestuurd. In Praag hebben 17 staatsfabrieken de traditionele Kerstmarkt, eens het pa radijs van de jeugd, in een tentoon- stehing veranderd. On de taaipoppen en hpt pakpapier is alleen de oude man uit Siberië met zijn lange baard en een dennebnom op zijn rug afgebeeld en de Kermiskramen met hun licht en la waai van luidsprekers moeten de ro- m-niisehe, door sneeuw gedempte summing van de Advent vervangen. Éii de opening van de Kerstmarkt van Vadertje Vorst" spraken de minister voor de Binnenlandse Handel F. Krajoir en de burgemeester van de hoofdstad dr V Vaeek. maar hun woorden klonken niet ande-s d?n wanneer ze op een partiiverpadenng waren gesoroken. De genodigden begonnen pas belang stelling te fonen. toen er waren aange kondigd werden die tot dusver nergens te krijgen w*ren. Vadertje Vorst" zou deze winter de brave, arbeidzame men sen belonen met sinaasappels, dadels en v;:"nn, be'ere text;eWoederen en uit stekende scheermesjes uit Zweden; er waren ook kaarsen voor de kerstboom, zilversneeuw en stevig speelgoed te krijgen. Nauwelijks waven de poorten geopend of de ongeduldig wachtende bevolking van Praag stroomde naar binnen en al spoedig zag men voor de kraampjes lange rijen staan. De voor raden waren binnen enkele uren uit verkocht, hoewel de prijzen onwaar schijnlijk hoog waren. Om zich niet te blameren laat de minister voor de Bin nenlandse Handel dagelijks uit het hele land nieuwe zendingen aanvoeren, maar hii kan niet verhinderen, dat reeds vroeg in de middag de kramen weer leeg zijn. Zuidvruchten, een stevige stof of een scheermesje, dat écht snijdt, zijn dingen, die in Tsjechoslowakije maar één keer in het jaar te krijgen zijn, als „Vadertje Vorst" uit het Verre Oosten komt. De notabelen, die een tikje trots zijn op de aantrekkelijke architectonische kwaliteiten van hun huisje, hebben een guirlande van lichtjes aangebracht langs de daklijn en de geveltjes van de zolderkamers. In elk der venster ruiten hebben ze een klein lichtkaarsje in een krans geplaatst. Andere buren hebben zich opzettelijk ingespannen een heel spectaculair effect te berei ken: ze hebben niet alleen de kerst boom voor één van de ramen opgesteld, maar bovendien aan de buitenkant van dat raam een boom-achtige decoratie van groen en lichtjes aangebracht, met een kleurige ster in de top van de „boom". Feestelijke gloed £)E KINDERHAND is ook duidelijk merkbaar in het huis ernaast. Een bundelend, blauw licht, vestigt de aan dacht op één van de ramen, waarin met behulp van heel simpele papieren knipseltjes een sneeuwvlok-effect is verkregen. Weer andere buren, voor wie het j kerstfeest in de eerste plaats een gods- f| dienstige betekenis heeft, hebben, H smaakvol, in zwart-en-wit allegorische kerstvoorstellingen in de fries boven de deur aangebracht en daarop de zoeklichten gericht. Ook de dennebomen in de tuin ge tuigen van het jaargetijde. Veilige apparatuur is in de handel, met be- hulp waarvan kleurige ballen en slin- riet effect vütl een boom in een boom wordt door ggpg^ zonder ë^vaar voor kortsluiting deze verlichting verkregen. de geheel natuurlijke kerstbomen kun- - nen versieren. En wij herinneren ons met de gemeenschapskerstt omen, die zee van gevelverlichtingen veel aan- Van een jaar geleden een (wellicht wat men op de grote pleinen en centrale trekkelijks zien, protserige) veel-kleurige arreslee-van- punten aantreft, en de hulst mistletoe Want hier wordt, aan de buitenkant licht, getrokken door de bekende ren en kerstkransen die een (overigens van het huis, de kerstatmosfeer waar-, dieren inclusief Rudolf het rendier spaarzame) huisheermaatschappij aan in elk gezin leeft, in electrische lichten met de rode neus en met het kerst- de ingang van de gebouwen heeft aan- en ontwerpen getekend. Wie er langs mannetje, op ski's'er achter, gestyleerd gebracht. Bovendien er zijn al hch- rlJdt in zijn auto (want een auto in ,n neon-silhouet, tegen het dak van ten genoeg in de stad. Amerika is het equivalent van de fiets een heel groot huis. in onze lage landen) voelt zich onwil- Maar of deze versieringen nu groot (Van onze correspondent te New York) IN scherpe tegenstelling tot de Brit, die zich in zijn huis als achter poort en gracht van zijn kasteel waant en bij voorkeur zijn hart en humeur niet aan wildvreemden ont bloot, is de Amerikaan een extrovert. Zijn glim lach (of pessimisme) werpt altijd een paar mijl zonneschijn e.g. schaduw voor hem uit. Viert hij feest, dan mag de gehele buurt het ge rust weten. Is het Kerst mis, dan strekt zijn ge meenschapszin verder dan het feest louter te vieren om de boom en aan eigen haard. Gedurende de laatste jaien heeft zich de ten dens ontwikkeld ook de gevel van het huis te versieren. Elk naar eigen aard en eigen smaak.. En, zonder twijfel, om de kinderen trots te doen zijn op hun eigen huis. De lichtzee komt groten deels ten goede aan het platteland. De stedeling, in zijn appartementen en flats, is al erg tevreden nu DORPELING is er in de laatste 5 vueii zu.ii unwii- Maar Of deze ve: iaren toe overgeheld juist in de lekfung Ser°epen het spelletje te gaan 0f klein, beschaafd en bescheiden, ar- jaren toe overgeneia juist in ae spelen: zeg me hoe ge uw huis met tisliek of smakeloos ziin in deze meer afgelegen gebieden een electn- Kerstmis versiert en ik zal zedoen f zlJn in aeze sehe kerstverlichting aan 1e hreneen versiert, en ik zal zeggen feestweken straalt nu over heel het scne Kerstveriicniing aan ie Drengen wat voor mensen er wonen. a-j De eerste reactie is er wellicht een Y Y Amerikaanse platteland, dat tot een van teleurstelling: „he. wat jammer, De meer bezadigde elementen van jaar of wat geleden m deze tijd van moest men in deze landelijke omge- de gemeenschap - vermoedelijk de de lange nachten in het diepste duister ving nu ook al de kleinsteedse winkel ouderen zijn maar schoorvoetend gehuld placht te zijn, een feestelijke, straat imiteren?" Alleen de Europeaan nlellwe P .?g!;ïJ, meegegaan, gloed van licht. voor wie Kerstmis hii traditie het ZlJ hebben, als gebruikelijk, een grote De Europeaan, die gemerkt heeft dat voor wie kerstmis, dij traame, net kerstkrans aan de voordeur gehangen dit uiterlijk vertoon geenszins afdoet feest is van natuurkleuren het gele en een kleine schijnwerper gebruikt lan de gevoelens, waarmee elk gezin maanlicht op het sneeuwwit-en-scha die zich gemakkelijk onder een boom het kerstfeest viert, begint te geloven, duwzwart van de winternacht kan 'aa' camoufleren, maar die een sterkt dat een Amerikaanse Kerstmis ten deze critische instellin» hebben Man, ;tralfnbundel afgeeft. Het geeft eei plattelande, zonder deze feestelijke het Huurt „iet 1= aardig, beschaafd en bescheiden ef- versieringen, eigenlijk geen echt Kerst- het duurt niet lang of hij gaat in deze fect. mis meer zou zijn. 1 Yf tl (Van een bijzondere medewerker) SLECHTS weinige landen ter wereld kennen zoveel religieuze feesten als India. De Hindoes vieren Holi, Dussehra en Divali, de Mohammedanen ld, de Sikhs de geboortedag van Goeroe Nanak en de Christenen tenslotte Kerstmis. In India wonen in totaal meer dan acht millioen Christenen, terwijl het aantal sympathiserenden op eenzelfde aantal kan worden geschat. Al deze mensen zullen het feest van Christus' geboorte op een of andere wijze gedenken. Er zijn er, die de Bijbel of de kerkgang tot uitgangspunt zullen kiezen, anderen het gezin als symbolische belichaming van het wonder der geboorte en derden weer ge schenken of de maaltijd. Het Kerstfeest in India kan eigenlijk als een versmelting van het Nederlandse Sinterklaasfeest en het Engelse Kerstfeest worden gezien. De kinderen, hoe arm ook, krijgen presenten, terwijl speciale aandacht aan de dis en de versiering van de huiskamer wordt besteed. Op de foto is duide lijk te zien, dat de man, die cadeautjes aan de kinderen geeft, meer op de Nederlandse Sinterklaas dan op het Engelse Kerst mannetje lijkt. Zelfs de „Zwarte Piet" ontbreekt niet, ook al draagt de laatste een witte jas en ook al is de voor Nederlandse Kinderen zo mysterieuze zak vervangen door een doorzichtige rieten mand. (Van onze Berlijnse correspondent) MET de voorbereiding van het Kerstfeest werd hier in Berlijn en ook in de door de Sovjet-Unie bezette zone van Duitsland reeds weken geleden begonnen. Er wonen in Oost-Duitsland maar 2000 Nederlanders, tvaarvan onge veer de helft in Berlijn, doch deze zijn meestal door grote afstanden van elkaar gescheiden en zo .slecht bemiddeld, dat tijdig met de bedel- beurs moet worden rondgegaan. Is het geld eenmaal binnen en dat is meestal enkele dagen vóór Kerstmis dan kan pas voor hel feest worden ingekocht. Dit ge schiedt door de gecombineerde weldadigheidscommissie van de twee Nederlandse verenigingen al hier, namelijk „Nederland en Oranje" en „Hollandia". „Neder land en Oranje" bevat de meer kapitaalkrachtige Nederlanders, maar dit verhindert niet, dat de samenwerking tussen beide vereni gingen uitstekend is. In feite zijn het hun gecombineerde weldadig heidscommissie en het consulaat der Nederlanden alhier, die de ivereldlijke kant van het Kerst feest voor hun rekening nemen. Het Kerstfeest heeft hier voor de Nederlanders echter ook een sterk godsdienstig karakter. Het wordt in Berlijn en de zone nog op oud-vader landse wijze gevierd. Zo heeft hier nooit de Duitse gewoonte kunnen bin nendringen, dat de avond vóór Kerst mis, de zogenaamde heilige avond, als een deel van het Kerstfeest werd be schouwd. Evenmin worden door de Nederlanders bij het geboortefeest van Christus geschenken gegeven, wat de Duitsers wel doen. Op de morgen van het kerstfeest komen de protestantse Nederlanders ongeveer 90 procent der kolonie bijeen in het zogenaam de Deense kerkje. Domina Ruys, de ziel der Nederlandse protestantse ge meente achter het ijzeren gordijn, ver telt het Kerstverhaal, en de Neder landse consul, de heer Millenaar, spreekt een Kerstherdenking uit. In de namiddag komen alle Nederlanders weer bijeen. Onder begeleiding van een strijkje worden Kerst- en oud- Nederlandse liederen gezongen in de prachtig versierde zaal. Onderwijl wordt cacao gedronken en deelt men kerstverhalen uit. Dit jaar zal dit feest plaats vinden in de grote parochiezaal van, let wel, de katholieke Clemens- kerk, die tot dit doel door Pater Bren- ninkmeyer ter beschikking werd ge steld. Wel een bewijs, dat het onder de Nederlanders van beider confessie hier uitstekend harmonieert. Dit was ieder jaar het officieel pro gram, maar deze keer staat het Kerst feest nog sterker in het teken der Ne derlandse kolonie. Ongeveer twee weken geleden werd hier namelijk het eerste vluchtelingen kamp onder Nederlandse leiding inge richt, dat een confessioneel belang be oogt. De vluchtelingen kunnen er ko men naaien, strijken, spelletjes doen en lezen. Zij verliezen er voor enkele uren de anonimiteit van het kamp leven en ontmoeten er mensen, die zich werkelijk voor hun noden interesseren. Ook heeft men dit jaar 800 Nederland se gezinnen weer verblijd met een prachtig Kerstblad. Het noemt zich: „De Open Deur" en bevat naast vele ontroerende Kerstverhalen onder an dere ook reproducties van de Zwitser se schilder Willy Fries, wiens kunst de betekenis van het Kerstfeest juist nu, in onze dagen van tanks en atoom bommen. zo drastisch, maar ook zo waardig vertolkt, De Nederlandse ko lonie in Berlijn en Oost-Duitsland wenst U allen in het vaderland een gezegend en prettig Kerstfeest.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1953 | | pagina 11