KRIJGEN WIJ HET IN 1954
SLECHTER OF BETER?
Een gematigd optimisme is
verantwoord
NIEUWJAARSDAG een gezellige snipperdag
britse militaire bases
in egypte
i rr i
Vele factoren spelen
een rol
DONDERDAG 81 DECEMBER 1953
HiftgFTsehe éntwlkkeling DE MENSELÜKe'OFFËRJ?
<van_de_SOWJET=UN2E ''j;,
Consumptieve uitgaven per hoofd der bevolking in Nederland
CIJFERS 1000
Werklozen en
D U W arbeiders
in Nederland
Totaal aantal
geheel werklozen
COMMUNISTISCHE
m VERLIEZEN
1.897000
GEALLIEERDE
VERLIEZEN
406 S4Z
Duitsland
valt rusland]
binnen ^^0
OCTOBER
REVOLUTIE
MOSKOU VERWACHT
UITBREIDING OVER
DE GEHEL* WERELD
INOORD
KOREA
Oekraïne
.keert zich
vegen ruslanl
Zuid Korea
dodeiv
Zt Rood Chlno I
- gesceuveid of
i&x gewond
035 000
SSg verliezen bui-
sm. ten gevechten
H 233000
gevangenen
m2\ 000!
gewonden
iTOTAALl
pjóngA
jang\
Turkljc^^^^
aanspraak or kars
£n ardakan
vermisten.
N Genot
middelen
Totaal verlies
2.303.452
SOWJET-UNIE
BEGIN VAN DE
NATIONALISATIE
[WIT-RUSSEN
ontketenen
burgeroorlogen
seoel
Noord Koreo
gesneuveld of
gewond
512 000
verliezen bui
ten gevechten
167000
Duurzame consumptie
goederen
Totaal aantol
D U W arbeiders
ZUID
KOREA
Buitenland
verleend steun
aan w/t-russer\
Andere landen
doden-
2.181
gewonden
7375
vermisten
1.777
123 000
SOW JETUNIE
ECONOMISCH HE».
STEL INGEZET
'vSKSt j
DEBEVOLKlS# 5
t59455lV.PELT
tmsnmnv nvt
ot sowje7 unie oöorj
Duiteland fr
Groot BrlttonnU
Frankrijk
Italië
Cumulatief saldo van Nederland In de E.B.U
3AMIETTA
SOW JET-UNIE
MIDDELLANDSE^
buitenland JB
toetreden tot
oe vclkendom
Menzaieh*
300 MILLIOEN DOLLAR
Binnenland
1*-2*EN 3° VIJF
JARENPLAN ALS IN.
LEIDING TOT VOL.
LEDIGE NATIONALI
SATIE VAN DE INDUS»
TRIE EN COLLECTI-
VERING VAN DE
LANDBOUW
1936 r
■1939\ Nieuwe grond.
wet stelt»
artl U-S.S.R iseen
socialistische staaf
van werkers en boeren
POSITIEF SALDO
19SO
KWARTAAL
SOW JET-UNIE
reroan ml
I FRIESLAND ZAG WKE*|
[ADM IR AALZEI LEN
1953
[zoetwater]
[kanaal
NEGATIEF SALDO
{Duitsland
ïfi Z9-194$\
KEfitf DCVERSOtR
«OC-SULTAN •opb
FAYID 23
Britse bases kasfarcct
LUCHTMACHT
«MiLLCi
LEGE»
U VOORRAAO-CEPPT
Groot Brittannië
Verenigde Staten
BELANGRIJKE UITBREIDING]
VAN JREEDBANO'
'AARDGAS DIST RIQUTIEI
I BEGINT
Conferenties Teheran-
Yalta - Potsdam
1554^3 IV-KIY
Ktelo
Bitter hl
KLM WINT DE
CHRISTCHURCH-
RACE
Machtsuitbreiding
DRENTHE KWAM
IN OPSTAND TEGEN
0E RADIO.TELE SC OOP
SOW JET. UNIE
^VOLLEDIGE
ISOLATIE
Indexcijfers van de industriële productie In Nederland
Oost
Europa
0E IJSSELMEER.
POLDERS GROEIEN
GESTADIG
JALGEMENE propuctieL
I Vrije Wereld
IVcrre
lootten
I GROTE KATOENBRANO
TE ENSCHEDE
AMSTERDAM HEEFTl
EEN TUNNEL(PLAN)|
IH MI DE RUVTER IN!
1 DIENST GESTELD
GEMIDDELDE DAGPRODUCTIE
Indexcijfers van de buiten
landse handel van Nederland
PRODUCTIE PER WERKNEMER
Uitvoer
volume
lARNHEM BOUWT E
INIEUW STATION
tULEMBOR5 MÈROACHTl
IAN VAN RIEBEEK
loiJKEN GESLOTENj
|NA OE RAMPNACHT|
Woningbouw In Nederland
6000
llnvoervolumc;
4000
4000
Invoerwaarde'
AANTAL GEREED GEREED
GEKOMEN WONINGEN
[NIEUWE MIJNSCHACHT
VOORDE MAURITS
1QOO
1000
NEDERLAND WINT
HET PLOEGENKLAS.
SEMENT INDE RONC
VAN FRANKRIJK
Uitvoerwaarde]
(Van onze economische medewerker).
INTERESSEERT het u of een bepaalde onderneming in 1954 5 of
6"lo dividend uitkeert? Of de juteprijzen zullen zakken of stijgen?
Neen toch. Wat u wel interesseert, ja, u nauw raakt, is het ver
loop van de werkgelegenheid, van de kosten van levensonderhoud,
van de lonen. Deze factoren bepalen of wij het al of niet beter
zullen krijgen. De werkgelegenheid echter is afhankelijk van de wil
van de ondernemer om te produceren, om te moderniseren, om uit
te breiden. Zij is ook afhankelijk van de wil van de overheid om
in te grijpen en te steunen door werken te laten uitvoeren. De
kosten van levensonderhoud worden direct bepaald door de prijzen,
die op hun beurt weer afhangen van de grootte van de productie,
de modernisering van het productieapparaat, de groei van de be
volking, etc. Doch de lonen hangen ook weer van die productiviteit
af en natuurlijk eveneens van de eigen arbeidsproductiviteit. En
nu denken wij nog maar niet eens aan de invloed van de geldcir
culatie, van een begrotingstekort of -overschot, van de ontwikke
ling van de uitvoer. Genoeg is dit alles echter om in te zien, dat
al die factoren in elkaar grijpen en elkaar beïnvloeden. Hoe groter
de productie, hoe beter de werkgelegenheid, hoe lager de prijzen
en hoe gunstiger de levensomstandigheden kunnen zijn. Theoretisch
althans. Laten wij nu eens naar de feiten zien.
QNZE PRODUCTIE beweegt zich op
een hoog peil: ongeveer 10 a
15% boven die van 1953. Er is alle
aanleiding om te verwachten, dat dit
hoge peil voorlopig gehandhaafd
zal blijven. Mits de ondernemers
winstmogelijkheden blijven zien
waarover straks meer.
De werkgelegenheid is thans zon
werkloosheid maar zelfs de minister
van Sociale Zaken erkent, dat wij
„full employment" hebben. En bo
vendien: er is bij de D.U.W. een
voorraad van geheel voorbereide
werken van ƒ250 millioen of te wel
3 millioen manweken arbeid. Een
druk op de knop is voldoende om
dit programma ten dele of geheel in
te schakelen.
Dat er in bepaalde streken van
?,ÜS i t. ejen ernstige structurele
werkloosheid bestaat, merken wij
volledigheidshalve even od, doch dit
ue werkgelegenheid is thans zon- feit do?t aan het algemene ëunsW
der meer gunstig. Er is natuurlijk beeld voor nu en de S' toekomt
niets af. Het kan het later wel doen,
als zij ongestoord blijft voortwoe
keren.
De koopkracht is gezien de in
dexcijfers van de kosten van levens
onderhoud en van de lonen het
afgelopen jaar stabiel gebleven. De
lonen staan onder controle, de huren
zijn gebonden doch de overige prij
zen zijn vrij. Op 1 Januari a.s. komt
voor grote groepen een loonsverho
ging, voor allen een belastingverla
ging, een (kleine) prijsverlaging en
een (behoorlijke) huurverhoging. De
deskundigen hebben berekend, dat
allen die in loondienst zijn, er niet
slechter op worden. Over de overige
groepen zwijgt men.
Er treden echter verschuivingen
op, die alle gezamenlijk tot resultaat
zullen hebben, dat de inkomsten van
de overheid door de belastingverla
ging omlaag gaan, dat het begro
tingstekort groter wordt maar dat
de totale koopkracht stijgt (de hoge
re huren toch verhogen de inkom
sten van de eigenaren). Deze gro
tere koopkracht is uiteraard een
stimulans voor de ondernemers.
Het gelag wordt echter betaald
door de overheid, wier schulden gro
ter worden. Grotere schulden op
korte termijn vergroten de kans op
inflatoire spanningen: grotere schul
den op lange termijn belasten ons
nageslacht. Doch dit terzijde. Matige
inflatoire spanningen kunnen overi
gens de werkgelegenheid gunstig be
ïnvloeden. De productie van de on
dernemingen blijft echter alleen
hoog. als de winstverwachtingen en
de resultaten goed zijn. Een onder
nemer werkt nu eenmaal alleen, 'om
dat hij winst kan maken.
Gaan wij af op de tussentijdse
verslagen, dan zullen ook onderne-
mingen m 1954 minstens met het
zelfde dividend als in 1953 voor de
dag komen. De resultaten zullen dus
best meevallen. De grotere koop
kracht in 19o4 zal bovendien menige
industrie zeer ten goede komen. En
ten slotte zullen de lagere bedriifs-
belastingen de kosten drukken.
Doch dit alles is niet voldoende.
Uns land is verre van zelfgenoeg
zaam. Wij moeten veel invoeren en
dus ook veel uitvoeren. De concur
rentie wordt steeds scherper en de
grote vraag is dus, of onze onder
nemers hun kostprijzen zó kunnen
drukken, hun productie en afzet zó
kunnen opvoeren, dat ondanks de
gedaalde winstmarges de totale
winst op zjjn minst gelijk blijft.
Nu is het een gelukkig teken, dat
de ruilvoet in het afgelopen jaar
gunstiger is geworden, hetgeen wil
zeggen dat de prijsdaling van de in
gevoerde goederen (vooral van de
grondstoffen) groter is geweest dan
die van de uitvoer. De onderne
mer kan dus iets gemakkelijker ex
porteren.
Het is nu maar de vraag wat de
grondstoffenprijzen doen en hoe de
prijzen van de eindproducten zich
ontwikkelen. Dit hebben de Neder
landse ondernemers niet in de hand.
Hier moeten wij dus een vraagteken
plaatsen. Het enige wat wij kunnen
zeggen is, dat aan de daling op de
Amerikaanse grondstoffenmarkten
(sedert Juli j.I.) een einde gekomen
schijnt te zijn. Ook de Engelse goe
derenmarkten schijnen zich gestabili
seerd tc hebben. Van die kant be
hoeven onze ondernemers vermoede
lijk geen verlaging van de kostprij
zen te verwachten.
A v
J)EN DALING van de kostprijs is
dan ook, mede met het oog op de
stijgende lonen, alleen te verwachten
van rationalisatie, betere organisa
tie vernieuwing. Wij komen hier
automatisch op het terrein van de
investering: het beschikbaar stellen
van grote delen van de bruto winst
en het aantrekken van nieuw ge
spaarde kapitalen.
In de industrialisatienota zijn de
bedragen aangegeven, die geïnves
teerd moeten worden om de bestaan
de bevolking het huidige welvaart
niveau te garanderen en de er bij
komende bevolking zonder schokken
aan het werk te helpen. Ook in de
komende jaren.
Verschillende belastingmaatregelen
maken in 1954 het investeren ge
makkelijker. Het hangt nu van de
ondernemers af, of die investeringen
er komen. Dat wil dus zeggen van
hun winstverwachtingen en van de
mate, waarin zij kapitaal kunnen
aantrekken. Aangezien er maatrege
len op komst zijn om het risico
mijdende kapitaal bij de verzeke
ringsmaatschappijen enz. dank zij
een transformatorfonds op ruime
re schaal naar de industrie te doen
stromen, is er dus hoop dat de in
vesteringen uit dien hoofde in 1954
niet vertraagd behoeven te worden.
Naar mate onze ondernemers meer
en beter kunnen produceren en con-
currerender kunnen aanbieden, kan de
uitvoer niet alleen gehandhaafd blij
ven doch op zich zelf is dat zelfs
een gebiedende eis opgevoerd
worden. Los hiervan kan geconsta
teerd worden, dat onze betalings
balans als de verhouding van in-
en uitvoer tegen mocht lopen een
behoorlijk stootje kan hebben door
de zeer mooie reserves aan valuta
en goud.
Wij hebben het terrein nu vluchtig
verkend. Onze conjunctuur is thans
nog goed, de productiviteit groot en
de werkgelegenheid hoog. Er zitten
evenwel zwakke plekken: door de
structurele werkloosheid, door de
kleiner geworden winstmarges, door
de belemmeringen die het buiten
land onze exporteurs in de weg
leggen. Sterk zijn wij ook door
onze in- en uitvoer van de buiten
landse conjunctuur afhankelijk. Dit
maant dus, afgezien nog van onver
wachte revoluties, gewapende con
flicten en natuurrampen, tot voor
zichtigheid.
Wij behoeven echter de toekomst
alles behalve met bezorgdheid tege
moet te zien. De overheid kan door
haar ingrijpen sterk stabiliserend
werken. AI met al een gematigd op
timisme is volkomen verantwoord.
RAUWELIJKS heeft op
Oudejaarsavond de klok
12 uur geslagen of er valt
iets van ons af. Het oude
jaar is ten einde en het lijkt
of wij vrijer ademen. Wij
aanvaarden dat al hetgeen
wij feitelijk nog in 1953 had
den moeten doen en wat
wij in een steeds onrustiger
tempo de laatste tijd achter
ons aan hebben gesjouwd,
niet is klaar gekomen.
Nu goed dan; dat moet
dan maar in het nieuwe
jaar. 1954 telt immers weer
365 dagen. Nieuwe schone
dagen met ontzettend veel
uren en minuten en onnoe
melijk vee] seconden. Heer
lijke ruime dagen, die steeds
met meer licht gevuld zullen
zijn, want wij gaan weer
naar de lente toe. Alleen al
die gedachte maakt ons blij
en bijna overmoedig. Nie
mand denkt meer aan „niet-
klaar-komen". Er is weer
volop tijd! weer zoveel tijd
dat wij aan wensen en illu
sies, ja zelfs aan idealen
kunnen denken. Wij denken
weken, zelfs maanden voor
uit: aan Pasen, aan vacan-
ties, aan aardbeien en zo-
merpostzegels. Mevr. Wezel
man hoopt op een ring met
een echte diamant, mijnheer
Wezelman denkt zich in een
nieuwe Delahaye. Als de
tantième nu maar meevalt!
Marietje heeft goede moed
haar eindexamen te halen
en zal proberen stewardess
te worden. En waarom zou
Jan niet zijn hoop voeden
wat betreft zijn lotje in de
Staatsloterij? Dat brengt
hem dan eindelijk zo'n fijne
wintersportreis.
Een ieder heeft zijn wel
of niet geuite wensen als de
eerste dronk geheven, de
eerste oliebol gegeten wordt
in het nieuwe jaar. En
waarom niet? Is er in een
jaar een beter ogenblik dan
dit moment van tijdloze tijd
om de illusie te voeden? Ge
heiligd zij dit zorgeloos mo
ment! Zo men geloven wil in
het oude: „Men krijgt kracht
naar kruis", dan kan men
het nieuwe jaar in gaan.
vertrouwend dat alles wel
in orde zal komen.
Want hij of zij die zijn
wensen zo duidelijk gefor
muleerd heeft dat men er
van droomt of dat men er to
taal van vervuld is, geeft in
de toekomst inderdaad een
goede kans aan zijn verlan
gens. Een nauwkeurig af
wegen van de wensen, een
herhaald stimuleren van het
verlangde, vaststelling van
het doel en de middelen om
het doel te bereiken, bevor
dert in grote mate de ver
wezenlijking.
Dit mathematisch denken
is allemaal goed en mooi en
begrijpelijk voor een mens,
die wat van zijn leven wil
maken. Maar helaas is men
zodoende ook weer meteen
overgeleverd aan het tem
po van de nieuwe tijd.
Neen, neen wij moeten
nog even het zorgeloze ogen
blik van de jaarwisseling
rekken, de herademing zo
lang mogelijk laten duren
Wij willen van die 365 da
gen er één souperen als een
onverwachte vrije school
dag, één zoals wij ons her
inneren als onze onderwij
zer 's mru-gens ziek in zijn
bed was blijven liggen en
wij naar huis werden ge
stuurd met de boodschap:
Kom morgen maar weer
eens kijken of er school is".
Zo'n gelukzalige dag maken
wij maar dadelijk van de
Nieuwjaarsdag. Wij weten
maar al te goed dat als wij
het niet dadelijk doen, wij
kans lopen dat het werk, het
bedrijf, de sportvereniging,
de vriendenschaar hem al
weer opeisen.
Wij maken van de Nieuw
jaarsdag geen landerige dag
met een kater maar een
gezellige snipperdag voor
onszelf, zonder verplich
tingen van de Zondag. Op
Nieuwjaarsdag behoeft men
niet extra mooi aangekleed
te zijn, niet extra veel of
weinig te eten uiteindelijk:
niet eens op familiebezoek
te gaan, want daar komen
nog dagen genoeg voor. Men
leeft op deze dag nu eens
lekker zoals men zelf wil.
Dat is het waardige begin
voor een nieuw jaar en de
resterende 364 dagen zullen
er U heus niet boos om
aankiiken Zo'n goed begin
wordt u van harte toege
wenst door PETRA.
