VAREN OP ATOOMKRACHT De intei Kernsplitsing nog te veel in de militaire sfeer NERVA NOVA Stichting „De Schatkist cadeaustelsel bestrijden wil Plan tunnel-hrugverbinding Denemarken-Zweden J. H. Hildebrand nam Churchilï gevangen. ssistente In kort bes Atoomduikboot een voorloper voor de schepen der toekomst Nationale bev m TOT RUST Spaarsysteem ontworpen Ponten kunnen verkeer niet meer aan r Pints Pam Pom en de graafmachine Tachtig-jarige bewoner van Apeldoorn haalt herinneringen op PUROL DOKTERS ADELAIDE HUMPHRIES Veerkaartjes tweemaal verkocht Luister eens naar: Radioprogramma li „Om het leven completer en r te maken Minister Manshol intelligent... MAANDAG 11 JANUARI 1954 (T an een bijzondere medewerker) GEDUREXDE de laatste weken van het oude jaar zijn verschillende berichten in de pers verschenen die de aandacht moeten hebben ge trokken van ieder die belangstelling heeft voor de ontwikkeling van de atoomenergie. Zo was er de rede van president Eisenhower, waarin deze aanspoorde tot internationale samenwerking op dit gebied en verder reeds gedurende enige maanden proefvaarten heeft gemaakt. En men kan moeilijk ontkomen aan de indruk dat er een zekere span ning bestaat tussen deze twee gebeurtenissen. Voor de zoveelste maal wórden wij geconfronteerd met de onverkwikkelijke situatie waarin het atoomonderzoek zich bevindt: het wordt bijna geheel beheerst door het militair belang en de internationale politiek. We willen ons thans niet bezig houden met de vraag op welke wijze wij de atoom energie uit deze impasse kunnen helpen; hierover lopen de meningen zeer uiteen. Doch velen zullen het er over eens zijn dat de predikers van de vredelievendheid in eigen land niet altijd blijk geven van de wens zich tot vredelievendheid zonder meer te beperken wanneer het gaat om de vraag op welke wijze het atoomonderzoek gericht zal worden. WAANNEER wij ten volle profijt wil len trekken van de mogelijkheden welke de atoomenergie als potentiële bron van welvaart biedt, is het nood zakelijk, dat men ook in die landen, waar thans geheimhouding om mili taire redenen de vrije ontwikkeling der wetenschap in de weg staat, de politiek op dit terrein herziet. Eerst wanneer we zover zijn dat dit moge lijk is, is er een kans dat de weten schap een oplossing geeft voor die problemen, waarvoor de wereld met haar zich steeds uitbreidende bevol king zich geplaatst ziet met betrek king tot haar energievoorziening. Ten overvloede moge er nogmaals op ge wezen worden dat een dergelijke ont wikkeling slechts mogelijk is wanneer alle belemmeringen welke voortkomen uit politieke argumenten en gebrek aan eerlijke wil tot samenwerking, uit de weg geruimd zijn. En het is jam mer dat zovele jaren voorbij moesten gaan voor de eerste krachtige tenden- zen in deze richting duidelijk werden. Boot ^yANNEER wij het bericht betreffen de de onderzeeboot, gedreven door atoomenergie, nader beschouwen, geeft ons dit een duidelijke indruk van de richting, waarin men in de Verenigde Staten het atoomonderzoek hoofdzake lijk leidt. Ter gelegenheid van het ge reedkomen van de machinerieën voor deze boot, de „Nautilus", verklaarde de toenmalige president der V.S., Tru man, dat deze boot een voorloper zou zijn voor de handelsschepen van de toekomst. De experimentele vaarten van het schip zouden gegevens opleve ren welke van groot belang zouden zijn voor de bouw van handelsschepen, vliegtuigen en electrische centrales, gedreven met behulp van een atoom reactor. Nu ligt er ongetwijfeld een kern van waarheid in deze mededeling van Tru man. De atoomenergie is immers het eerste theoretische stadium reeds te boven: naast het werk van de physicus is thans dat van de chemicus en de technicus een dominerende rol gaan spelen. Zij moeten de eigenschappen van de brandstof en van de voor de constructie van atoomreactoren in aan merking komende materialen aan een onderzoek onderwerpen. In verband hiermee is het uiteraard van belang dat men kan beschikken over de re sultaten waartoe proefnemingen met een experimentele reactor hebben ge leid. Men overschatte echter niet de vredelievendheid van de argumenten, welke tot de bouw van de „Nautulus" geleid hebben. Wanneer we ons namelijk afvragen of er op een gegeven ogenblik het in voeren van een nieuwe wijze van energiewinning verantwoord is, dan zijn de factoren die voor het antwoord op deze vraag beslissend zijn geheel verschillend, al naar gelang het een economisch dan wel een militair ob ject betreft. Weegt men de voordelen van een atoomreactor voor een schip af tegen de nadelen, dan zullen in het eerste geval economische factoren een rol spelen, terwijl in het tweede geval gelet zal worden op de strategische voordelen, waartoe het gebruik van atoomenergie kan leiden. Energie J7N hierin ligt nu de grond van de belangstelling welke men speciaal van militaire zijde steeds gehad heeft voor de atoomenergie als middel tot voortdrijving van schepen en vliegtui gen. En dit wordt duidelijk wanneer wij de „ouderwetse" wijze van energie winning met de nieuwe vergelijken. Wanneer wij een brandstof als steen kool of benzine omzetten in energie dan treedt daarbij een chemische reac tie op. Dat wil zeggen, dat de kleinste deeltjes waaruit de stof is opgebouwd, de atomen zich op een andere wijze groeperen. Verbranding wil dan niets anders zeggen dan dat de zuurstof uit de lucht zich met de brandstof ver bindt onder de vorming van nieuwe groeperingen van atomen, nieuwe mo leculen. Met andere woorden: de brand stof als zodanig verdwijnt, de zuurstof eveneens en daarvoor in de plaats treedt een aantal nieuwe verbindingen. Bij een dergelijke chemische reactie nu komt een hoeveelheid energie vrij, ons bekend in de vorm van bijvoor beeld de warmte van de kachel. Geheel anders is het bij een kern- cnui un KWJW J ïfSA'H- (Advertentie, Ing. Med.) reactie, zoals die zich afspeelt in een atoomreactor. Daar is het niet de groe pering van de atomen, die een veran dering ondergaat, doch hier zijn het de atomen zelf die bij de reactie in klei nere delen uiteenvallen. En hier ma ken we kennis met de door Einstein gevonden relatie tussen materie en energie: de delen, waarin het atoom uiteenvalt hebben samen een geringere massa dan het oorspronkelijke atoom, en wat zo aan materie verloren gaat wordt gewonnen in de vorm van energie. Het grote verschil tussen de energie, die vrijkomt bij een chemische reactie en die, welke bij een kernsplitsing ge wonnen wordt, ligt in de hoeveelheid. Voor een bepaald gewicht „atoom brandstof" is de vrijkomende energie millioenen malen groter dan voor een gelijk gewicht „klassieke" brandstof. Gewicht \\/E kunnen uit dit verhaal direct een tweetal conclusies trekken dat van belang is voor onze beschouwing. In de eerste plaats komt de zuurstof in het betoog over de kernsplitsing niet meer voor. En in de tweede plaats blijkt uit de opmerking over het ver schil in gewicht dat men voor het ver krijgen van een bepaalde hoeveelheid energie bij een atoomreactor een vele malen kleiner gewicht aan brandstof nodig heeft dan bij een van de thans gebruikelijke vormen van energie winning. En deze twee eigenschappen zijn juist van belang voor de onderzeeboot. Immers, de machinerieën die het schip voortdrijven zijn niet langer afhanke lijk van de zuurstoftoevoer. Hierdoor is een belangrijke beperkende factor voor de periode, gedurende welke de boot onder de oppervlakte van de zee verblijven weggenomen. Ook het verschil in gewicht tussen de hoeveelheden brandstof welke in beide gevallen nodig zijn om een schip in staat te stellen een bepaalde afstand af te leggen, is van groot belang. Het eigen gewicht van een reactor is wel iswaar buitengewoon groot, in de eer ste plaats door het gewicht van de materialen welke de bemanning be veiligen tegen de gevaarlijke straling, maar is men er eenmaal in geslaagd een schip met een atoomreactor te construeren, dan speelt het verschil in gewicht tussen de twee typen „brand' stof" een grote rol. Het gewicht van splijtbaar materiaal voor een reactor is immers zo gering, dat het niets uit maakt of men brandstof voor een maand of een jaar meeneemt. Dit is ook van groot belang voor vliegtuigen, welke door atoomenergie gedreven worden. Hier is het juist het gewicht van de extra brandstof welke een on beperkte uitbreiding van de actieradius in de weg staat. Wanneer dit extra gewicht zo gering is, dat het tegen het totale gewicht te verwaarlozen valt, zal men de actieradius bijna onbeperkt kunnen uitbreiden. Het behoeft geen betoog dat dit voor militaire vliegtui gen van groot belang is: tanken in de lucht wordt een historische curiositeit. Uitwisseling J^EN kan er zeker van zijn, dat deze strategische voordelen welke het militaire vervoermiddel van morgen heeft ten opzichte van dat van van daag zeker niet gepaard gaan met ge ringe kosten. Niettemin zal het onder zoek voortgaan; verbeteringen zullen worden aangebracht, de snelheid ver hoogd en de strategische mogelijkhe den zullen ten volle benut worden. Doch de handelsvloot vraagt om een atoomreactor die economische voorde len met zich kan brengen in vergelij king met de huidige scheepsmotor. En ongetwijfeld zullen de proefvaarten met de „Nautulus" gegevens opleveren welke hiervoor van belang zijn. Doch het is sterk de vraag of de militaire autoriteiten het raadzaam achten deze gegevens voor kennisneming door bij voorbeeld buitenlandse deskundigen vrij te geven. Het verleden geeft ons in dit op zicht weinig hoop en we moeten dus naar alle waarschijnlijkheid dit expe riment als een interne militaire aange legenheid beschouwen. Dit is te betreuren, omdat de Ame rikaanse laboratoria met hun uitge breide wetenschappelijke staven en hun kapitaalkrachtige positie onge twijfeld goede partners zouden zijn voor West-Europa in een onderlinge samenwerking. Thans is het enige wat wij kunnen doen zelf die onderzoekin gen op het gebied der vredelievende toepassingen der atoomenergie te ver richten. Doch het is te hopen, dat een internationale ontspanning het spoedig mogelijk maakt voor Europa en de Verenigde Staten door uitwisseling van gegevens en nauwe samenwerking bij het onderzoekingswerk gezamenlijk tot resultaten te komen welke voor de toekomst van de wereld van zo groot belang kunnen zijn. Het eerste embleem voor de ge allieerde strijdkrachten in Cen traal Europa zal spoedig door alle militairen van de aangeslo ten naties op de mouw gedragen worden. Het embleem bestaat uit een wapenschildje, waarop een zilveren toren staat afge beeld, die de vesting „Europa" symboliseert. .99 De onlangs opgerichte stichting „Huisvrouwenfonds de Schatkist" wel ker zetel té Rotterdam is gevestigd, heeft een spaarsysteem ontworpen, waarmede zij het cadeaustelsel, dat, naar zij meent, veel schade en zelfs een chaos in de middenstand kan veroor- Zes Deense en Zweedse aannemers firma's hebben bij de regeringen van Denemarken en Zweden een plan in gediend om deze twee landen via een tunnel en een brug te verbinden. Het project (het grootste van zijn soort in de wereld) zal in tien jaar kunnen worden voltooid. Het zal naar schat ting f250 millioen kosten. Het plan voorziet in een tunnel van het eiland Amager, ten Zuiden van Ko penhagen, naar het Deense eiland Salt- holm, dat halverwege de Sont ligt. Vandaar wil men een brug bouwen naar een punt ten Zuiden van - Lim- hamm, bij Malmö in Zweden. De leng te van tunnel en brug tezamen zal on geveer veertig km zijn. De weg zal twee banen hebben van elk zeven meter breedte. De indieners van het plan zijn van mening, dat men per auto in 40 tot 50 minuten van Kopenhagen naar Malmö zal kunnen rijden. Vooraanstaande Zweedse en Deense banken hebben steun toegezegd voor het project. De zes aannemersfirma's, die het werk gezamenlijk willen uit voeren, willen een concessie van zestig jaar om tunnel- en bruggeld te vragen van het passerende verkeer. In de afgelopen zes jaar is het ver keer over de Sont verzesvoudigd, waar door de bestaande veerdiensten volko men ontoereikend zijn geworden. Van de nieuwe route zullen tien tot vijf tien millioen voertuigen per jaar ge bruik kunnen maken, met een maxi mum van twee- tot drieduizend per uur. zaken, afdoende wil bestrijden door het bedrijfsleven zelve en zonder in grijpen van de centrale overheid. De stichting meent een oplossing te hebben gevonden. Aan de uitvoering van het systeem kunnen alle branches deelnemen. Het spaarsysteem houdt in dat de deelnemende winkelier coupures verstrekt, die recht geven op een saldo bij een spaarbank. Dit spaarsysteem zal de middenstanders van verscheidene branches weer tot elkaar kunnen bren gen. In plaats van elkander de klanten af te vangen' zal men de klanten naar elkaar gaan toesturen, zo zegt de stich ting. Het argument: „Mevrouw, wan neer u bij mij koopt, behoeft u geen laken meer bij de manufacturier te ko pen," kan worden vervangen door het argument: „Mevrouw, de waardebon nen, die u bij mij ontvangt, krijgt u ook bij de manufacturiers". De huis vrouw zal door dit spaarsysteem nipt meer worden beperkt in de wijze, waarop zij haar korting wenst te beste den. De huisvrouw, die eertijds van de sociale functie van het cadeaustelsel wenste te profiteren, kan dit in het nieuwe spaarsysteem even goed. Zij kan haar geld net zo lang op het spaar bankboekje laten staan als zij wenst. De stichting „De Schatkist" is er van overtuigd dat een dergelijk spaar systeem het cadeaustelsel overbodig zal maken en voorts een gunstige invloed zal hebben op de welvaart van een groot gedeelte van ons volk. De stichting is landelijk opgezet. Plaatselijke bij kantoren zullen zo nodig streeksgewijze kunnen werken. Een bijkantoor zal overal worden opgezet, waar men er behoefte aan heeft. 11. Professor Splitser keek naden kend naar het gat, dat door de twee gevangenen was gemaakt. „Inderdaad". mompelde hij „De grond is hard erg hard". Hij had een paar stukken gruis van de grond opgeraapt en be keek deze met saamgeknepen ogen van achter zijn brilletje. „Maar er bestaan toch luchtdrukhamers en pneumatische boren", zei hij peinzend, terwijl hij de stukken steen weer op de grond liet vallen. „Van die dingen, die zo'n la waai maken als het asfalt opgebroken wordt. Ik zal de burgemeester eens vertellen, dat hij zo'n ding moet laten komen. Dan schiet het werk tenminste op". In gedachten verzonken, wandel de de professor naar huis terug. „Maar wat een lawaai zal dat allemaal geven", zei diij plotseling tot zichzelf, terwijl hij geschrokken bleef stilstaan. „Wat een hels lawaainee, dat moet ik niet hebben. Dan kan ik geen ogenblik rustig meer werken. Ik moet er niet aan denken. De hele dag dat geratel van die pneumatische boren aan je hoofd. Neeals ik verstandig ben, zeg ik niets". Hij knikte enige malen met zijn hoofd, zette zijn brilletje wat steviger op zijn neus en stapte toen vastberaden verder. Maar toch zou i) graag die put gauw klaar hebben", ws zijn volgende gedachte. „Ik moet e nog eens over nadenken/. (Van onze correspondent) De heer J. H. Hildebrand, een vete raan uit de Boerenoorlog in Zuid- Afrika, die deel uitmaakte van het boerencommando, dat in die dagen Churchill arresteerde, is deze week 80 jaar geworden. „Ondanks zijn protest, waarbij hij zei geen militair te zijn, maar een verslag gever van „The Star" sloten we hem toch maar op in de Staatsmodelschool, omdat we wapens op hem aantroffen en hij daarom als vijand werd aange merkt. Churchill was echter niet lang onze gevangene, want de volgende dag bleek hij te zijn ontvlucht. Enkele da gen later kregen we een bericht over zijn behouden aankomst in Natal met de groeten voor alle leden van ons commando". Dit is een van de vele avonturen, die de heer Hildebrand, thans woonachtig in Apeldoorn, tijdens zijn zeven Afrikaanse jaren heeft be leefd. Hij was, toen hij een betrekking aan vaardde bij de Ned. Zuid-Afrikaanse Spoorwegmaatschappij, 23 jaar oud. Eenmaal in Pretoria werd hij al gauw ingelijfd bij een boerencommando. Er moest in die dagen een actie worden ondernomen tegen de Zoeloekoning Bu- nu van Swazieland, die de blanken het leven zuur maakte. Na drie maanden slaagde het commando erin de kaffer koning gevangen te nemen, juist toen hij op het punt stond te vluchten naar Portugees gebied. Maar op zijn vlucht sleepte hij ook zijn 70 vrouwen met zich mee, waardoor hij zich niet snel genoeg uit de voeten kon maken Kort nadat de heer Hildebrand in Pre toria zijn werk bij de Spoorwegmaat schappij had hervat, brak de bekende Boerenoorlog tegen Engeland uit en weer werd hij opgenomen in een boe rencommando. In deze periode raakte de heer Hildebrand bevriend met de grote Paul Kruger die hem aan de vooravond van de slag bij Ladysmith toevertrouwde: „Tenslotte zal Zuid- Afrika zijn onafhankelijkheid verove ren. .Misschien niet door middel van geweren on kanonnen, dan toch in ieder geval door de wapenen van de geest". De geschiedenis heeft geleerd, dat „Ome Paul" een profetische blik had. De heer Hildebrand geraakte in krijgsgevangenschap en kwam in Lon- I),vermaak geefï ruwe huid vtntcbt-geoeeit (Advertentie, Ing. Med.) DOOR: 33 „Moet je je ook even melden bij de dokter?" vroeg Ben, nadat ze afscheid hadden genomen van mevrouw Mc. Rae en haar dochtertje dat in slaap was ge vallen in haar moeders armen. „Nu de dokter het zolang zonder je heeft moeten doen", grinnikte Ben spot tend, „kan hij, dunkt me, de rest van de dag nog wel alleen door-modderen Ik vind dat we allebei een vrije dag verdienen. Misschien kunnen we de goede afloop ergens feestelijk vieren. Ook dat verdienen we. En ik heb de laatste tijd niet veel van üwe konink lijke hoogheid gemerkt". Er blonk zo wel overreding als verwijt in zijn blau we ogen. Hij was zo geweldig geweest, ze was het Ben verplicht om er een feestje van te maken, als hij dat graag wilde. Het had geen zin om nu nog naar haar werk te gaan. Ze zouden zich wel zon der haar redden en over een uur was het toch sluitingstijd. Eigenlijk vond ze. dat ze wel even moest opbellen, maar om de een of andere onverklaarbare reden deed ze dat toch niet. Eric mocht zich gerust eens afvragen waarom ze niet opbelde, het zou hem goed doen. „Ik vind ook, dat we een feestje ver dienen", stemde ze toe. „Zeg maar hoe je je dat had gedacht en dan doen we het." „Nou, overwoog hij, „eerst gaan we eten. Ik heb trek in een malse, dikke biefstuk. Daarna gaan we eens wat fris se lucht happen. Daaraan heb ik ook ■behoefte als ik bedenk hoe een gemene streek die kerel zo'n aardige vrouw als Eileen Mc. Rae heeft geleverd. We zou den een rijtuigje kunnen nemen en door het Park rijden". „Die biefstuk klinkt goed", onderbrak Janice hem, „maar dat ritje in een rij tuig weet ik nog niet. Ik bedoel, ik zou een tochtje boven op een bus door Fifth Avenue net zo leuk vinden. Ik zou het enig vinden om op een bus helemaal tot aan Riverside te rijden en dan weer terug tot Washington Square". Het Park niet, daar was ze met Eric in een rijtuig doorheen gereden. Ze hoopte dat Ben niet verbaasd was ger weest over het feit dat ze hem zo plot seling in de rede was gevallen. Ze hoopte maar dat hij een busritje als surrogaat niet al 'te min zou vinden. Het scheen van niet. Hij was uiter mate opgewekt, vooral na de verorbe ring van zijn biefstuk. Hij had er op gestaan dat Janice er ook één zou be stellen, want hij beweerde, dat ze er bloed-arm uitzag en een stevige bief stuk, juist 't dieet zou zijn, dat de dokter wangen heet worden. Janice had zich een ogenblik afge vraagd of hij Dokter Holbrook bedoel de. Maar Ben wist niet dat ze in een persoonlijke betrekking tot Eric stond. Vol verontwaardiging vertelde ze hem, dat ze er zo bloed-arm uitzag, omdat ze nog steeds zonder lippenstift was. Ze deed er wat op en wilde weten of ze er nu niet. veel beter uitzag Ben schudde zijn hoofd. „Je ziet er nog steeds helemaal slecht uit", zei hij. Ze vroeg zich af of Ben ook al zag dat ze zo ongeluk kig was, een feit dat zelfs make-up niet kon verbergen. Maar ze kwam tot de conclusie dat ze overgevoelig was. Bovendien voelde ze zich niet meer zo ellendig nu ze hier met Ben- gy zat. Ze wist wel, dat dat gedeel telijk kwam door de va^ugde die ze samen Eileen hadden bereid. Maar gedeeltelijk kwam het toch ook door Ben zelf. Het gaf haar zo'n rust om bij hem te zijn. Ze was nu niet op gewonden zoals wanneer ze met Eric uit was. Het kon haar b.v. weinig schelen hoe ze er uitzag als ze bij Ben was, of wat hij van haar uiterlijk vond. Ze deed alsof ze het zich aantrok en zei: „Jij bent ook een galante ridder! Je kunt wel eens wat complimenteu zer zijn." „Is die vriend van je, die dokter, dat?" Ben's toon was schertsend, maar zijn blauwe ogen, die recht in de hare keken, schertsten niet. Janice zei dat ze niet begreep wat hij. bedoelde. „O, jawel, dat doe je wel." „Als je soms dokter Holbrook be doelt" begon ze en wenste toen dat ze had gezwegen. Ze voelde haar wangen hete worden. „Er kunnen er geen twee zijn, wel?" „Twee wat?" „Twee dokters, met wie je zo in tiem bent." „Ik weet er niet eens één". Hoe was dit begonnen? Ben dacht, dat er iets was tussen haar en Eric. Zijn vaste blik vertelde haar dat. „Er kunnen er geen twee zijn", zei Ben, „die je zo'n kleur doen krijgen. En toevallig vertelde Albie me die avond, toen je me in de steek liet voor je vriend de dokter, dat je ver liefd was op iemand". „Wat aardig van Albie!" Maar Ja nice was vooral boos op zichzelf, om dat ze haar blos nog steeds voelde stijgen. Maar het hielp niets om boos op iemand te zijn. „Vertelde ze je ook op wie?" Dan had haar stralend uiterlijk haar I die avond verraden. Het hielp haar niets om de waarheid tegenover Ben te verbloemen. „Ik geloof niet dat Albie dat wist," zei hij. Het was niet zijn bedoeling geweest dit onderwerp nu aan te snij den. Het zou beter zijn geweest er mee te wachten tot ze op de bus za ten. Maar aangezien het nu eenmaal zover was, had het geen zin er om heen te draaien. „Maar ik weet het wel." „Je bent een betere detective dan je vriend Ed". Ze trachtte haar stem dezelfde spottende klank te geven die Ben soms gebruikte. Hij scheen het idee dat ze verliefd was op iemand anders, nogal rustig op te nemen. „Dat vereist niet veel speurders kwaliteiten". Ben had tot het laatste ogenblik weerstand geboden aan zijn twijfel en argwaan, in de hoop dat hij zich tóch nog vergiste. Maar Janice ontkende niet. Haar hele gezicht ver ried haar; niet alleen haar blos, maar ook haar ogen. Janice's ogen zouden haar altijd verraden. Hetgeen Ben daarin las, stond hem helemaal niet aan, maar dat wilde hij haar, indien mogelijk, niet laten merken. Hij moest doen alsof deze klap hem niet zo hard trof als inderdaad het geval was. „Eerlijk gezegd, Janice, vind ik hem een vent van niets. Een getrouwd man. En dan bovendien nog zoveel ouder dan jij". Iemand moest deze dingen aan Janice zeggen; Ben wenste wel, dat hem deze rol bespaard was gebleven. Ze verdedigde zich niet zo fel als wel mogelijk was geweest. Ze had in een sterk gespannen toestand verkeerd. Ze was nog steeds moe en haar liefde voor Eric leek eensklaps niet meer zo belangrijk als een dag geleden. Het was natuurlijk nog wel belang rijk en ze mocht Ben niet zo lelijk over Eric laten praten. (Wordt vervolgd.) den terecht. Hier werd hij spoedig vrij gelaten op zijn erewoord, dat hij de eerstvolgende drie jaar geen voet op door Engeland beheerst grondgebied zou zetten. De heer Hildebrand keerde daarna naar Nederland terug. In Hat- tem heeft hij jaren later Paul Kruger weer gezien De Gorinchemse politie heeft aan het licht gebracht, dat door een drietal le den van het veerbedrijf Gorinchem Sleeuwijk veerkaartjes voor de tweede maal werden verkocht. Zij hadden tot taak deze kaartjes bij controle af te scheuren. Zij deden dit echter niet, maar namen ze ongeschonden in en verkochten ze wederom. Door de poli tie is nu proces-verbaal opgemaakt te gen H. van D., W. van 't S en J. v. P. CANONS VAN MOZART, te zin gen door een vocaal kwartet. Mo zart heeft verscheidene canons ge schreven, vrolijke zowel als ern stige, vaak op zeer fraaie melo dieën. Meestal waren ze bestemd voor „huiselijk gebruik". Het zin gen van canons was in Mozarts tijd een zeer veel verbreide vorm van huismuziek. Maar ook heeft Mozart deze werkjes wel geschre ven om zich in de techniek ervan te oefenen met het oog op groter werk dat hij onderhanden had. Zowel het een als het ander is in dit programma vertegenwoordigd. (Dinsdag 19.30 over Hilversum I, 402 meter). HET SCHOENMAKERSFEEST, of een vrolijk spel van het edel am bacht. Het spel is geschreven door Thomas Dekker en uit het Engels vertaald door drs Chr. Meertens en Willem Tollenaar. Dinsdag 20.30 over Hilversum II, 298 m). DINSDAG 12 JANUARI HILVERSUM I, 402 m.: 7.00 AVRO, 7.50 VPRO, 8.00—24.00 AVRO. 7.00 Nieuws. 7.10 Gram. 7.50 Dagopening. 8.00 Nieuws. 8.15 Gram. 9.00 Morgenwijding. 9.15 Gram. 9.25 Waterstanden. 9.30 Voor de huisvrouw. 9.35 Gram. 10.50 Voor de kinderen. 11.00 Voor de zieken. 11.30 Fiano-recital. 12.00 Musette-Orkest. 12.30 Land- en Tuinbouwmededelingen. 12.33 Voor het platteland. 12.40 Orgelspel. 13.00 Nieuws. 13.15 Mededelingen en gram. 13.30 Lichte muziek. 14.00 Amerikaanse muziek-kaleidoscoop. 14-30 Gram. 14.40 Schoolradio. 15.00 Gram. 15.15 Voor de vrouw. 15.45 Gram. 16.30 Voor de jeugd. 17.30 Lichte muziek. 17.45 Reportage ot gram. 18.00 Nieuws. 18.15 Pianospel. 18.30 Militaire causerie. 18.40 Gram. 18.55 „Paris vcus parle". 19.00 Voor de kleuters. 19.05 Fanfare-orkest. 19.30 Vocaal kwartet. 20.00 Nieuws. 20-05 Gevar. programma. 21.35 Lichte muziek. 21.55 Mededelingen. 22.00 Lichte muziek. 22.05 Dansmuziek. 22.45 „De woelige wereld", causerie. 23-00 Nieuws. 23.15 New York calling. 23.20— 24.00 Gram.muziek. HILVERSUM II, 298 m.: 7.00—24.00 KRO. 700 Nieuws. 7.10 Gram. 7.15 Gym. 7.30 Gram. 7.45 Morgengebed en Liturgische kalender. 8.00 Nieuws en weerbericht. 8.15 Gram. 9.00 Voor de vrouw. 9 40 „Lichtbaken", causerie. 10.00 Voor de kinderen. 10.15 Schoolradio. 10.45 Gevar. muziek. 11.00 Voor de vrouw. 11.30 Schoolradio. 11.50 Als de ziele luis tert. 12.00 Angelus. 12.03 Lunchconcert. 12.30 Land- en Tuinbouwmededelingen. 12.33 Gram. 12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nieuws en Kath. nieuws. 13.20 Amus.- Orkest en soliste. 13-50 Gevar. program ma. 14.40 Kamerorkest. 15.30 Ben je zes tig? 16.00 Voor de zieken. 16.30 Zieken- lof. 17.00 Voor de jeugd. 17.15 Felici taties v. d. jeugd. 17.45 Regeringsuitzen ding: J. W. Gravenhorst. „Rijksdelen Over Zee": „Het werk van Sticusa in de Ne derlandse Antillen". 18.00 Amus.-muziek. 18.20 Sportpraatje. 18.30 „Dit is leven", causerie. 18.45 Gram. 18.52 Actualiteiten. 19.00 Nieuws. 19.10 Gram. 19.15 Uit het Boek der Boeken. 19.30 Gram. 20.25 De gewone man. 20-30 „Het schoenmakers- feest" of „Een vrolijk spel van het edel ambacht", hoorspel. (In de pauze: Gram.) 22.45 Avondgebed en Liturgische kalen der. 23.00 Nieuws. 23.15—24.00 Radio Phil- harmonisch Orkest. Televisie-programma. VARA. 2015: Actualiteiten, o.a. weerbericht. 20.30 „Een hoedje van papier". 20.35 Drie probeersels van Willy van Hemert. 21.05 Film. 21.20 Twintig vragen. DAT de spanning tuss agrarische producten hijvoorbeeld geïllustreert Amerika de laatste jaren de dichtst bevolkte gebie: (ten gevolge van de lage conclusies waartoe minis agTarisch congres van d< gehouden. Sterker nog di het accent op de problem die wel zo veelomvattem veel onberekenbare facto manente bedreiging van He sociale en economisch/ gen, die door het massa probleem in de wereld bli sen en die gevoed worder vrees van de ene natie, weet wat de andere van pl gen dan niet overal in de t ke angstige afmetingen hebl nomen, geconcludeerd kan ii val worden, en hiertoe k op het congres dan ook, dat ningen overal en ook in Eu sen. De contrasten tussen ductie en geringe koopkrach voor internationaal m-n-ktbf het lozen van opgespaarde op de wereldmarkt (met als ses), de nationale autonomie landen zich voorbehouden en te landbouwintegratie steeds doet schijnen, alle zijn het sen, die de ijveraars voor pese éénwording de moed in Het serieuze agrarische van de P.v.d.A. had op s momenten toch ook weer paald vrolijk karakter. beeld toen dr ir A. Vondel in, zijn spontaniteit tijdens hem uitgesproken rede l vallen dat hij het niet all wenselijk achtte dat Nede. veel agrarische massapr op de markt bracht, maar bovendien de Nederlandse intelligent achtte om ma, kelen te produceren. Op i ment ging er een ware door de zaal en hoorde lerwege lachende en get protesten. Ook minister Manshc achter de congrestafel z zich niet inhouden. Hij i peerde vrolijk ironisch of Vondeling hiermeer ook niet-intelligente melkve bedoelde. De heer Vondeling lii hierdoor echter niet uit 1 slaan en antwoordde drooc minister hoeft op dit punt aan te slaan, want op zijn (De minister bezit in de germeer een eigen bedrijf immers meer verbouwd-da alleen Grote vrolijkheid i eveneens toen de voorzit het congres, iemand m pracht van een witte baai zaal ontdekkend deze ven de als ome Jan van Zutpl De man met de baard u ter prof. dr E. van Slogte In drie kantoorgebouwen ■werd ingebroken. De diever nen met duizend gulden in d nis van de nacht. Elf Japa caten willen de Amerikaanse aanspreken voor tienduizem schadevergoeding voor elke die bij de atoombombardem Japan aan het eind van de omgekomen. Op enkele b stations zullen 's avonds na de controle kranten te koop z: peil van de Amazone en haa ren stijgt thans tien centimete De bevolking in het betrokker Brazilië vertoont een zekere maakt zich gereed om weg ti Toon Hermans is, toen hij programma Ballot in zijn plaats Sittard optrad, door d valsclub benoemd tot ridder i der Papegaaien. 3? De politie heeft een man gearresteerd, villa bewoonde, maar van leefde. Hij maakte particu: winkeliers in totaal vijftien- tigduizend gulden armer. sische marine zal in 1956 b over driehonderd duikboten. dertig schepen van de Arr zesde vloot brengen op het og< bezoek van zes dagen aan Sp vens. Zo is de bevelhebber. raai Cassedy, met, een smaldei schepen naar Barcelona gest Een groep van dertig vroege krijgsgevangenen, onder wie raals Klippstein en Flugbeil, Sovjet-Unie in West-Duitslan gekeerd. In een Haags aard huis wierp een knecht zijn ei aantal aardappelzakken op t De collega trok zijn mes en euveldader in de lies. Hij zi vangen. De hoeveelheid b in 1953 bij Vaals Duitsland i gesmokkeld wordt geschat O] van die in 1952. (fc De Arr marine krijgt een nieuwe na jager, de Demon, die kan opsi vliegdekschepen. Het toestel snelheid van meer dan 965 kr en wordt beter dan de Russii 18 genoemd.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1954 | | pagina 2