Van naaistertje tot koningin van Holland Er was Hortense de Beauharnais slechts weinig geluk beschoren r Een tragische jeugd en een ongelukkig huwelijk Dood van Alexander de Beauharnais Het huwelijk Koningin van Holland Een derde zoon geboren Haar grote liefde Napoleons ster daalt „Of een dag kuiam er een onbekende vrouw bij om, die ons met zich mee wilde nemen, mijn broer en mij, zonder enige uitleg te geven. Zij liet een briefje zien met het schrift van mijn moeder, die haar toe stemming gafDe vrouw bracht ons in de Rue de Sèvres achterin een tuin. Zij liet ons geheimzinnig binnengaan in het huis van de tuin man, terwijl 'zij ons het grootste stilzwijgen oplegde. Tegenover ons was een groot gebouw, waarvan een raam openging. Mijn vader en mijn moeder verschenen ervoor. Vol verrassing en emotie stootte ik een kreet uit, ik strekte mijn handen uit naar mijn ouders. Zij gebaarden mij te zivijgen, maar een schildivacht, beneden aan de muur geplaatst, had ons gehoord en riep. De onbekende nam ons toen direct mee Het was de laatste keer, dat ik mijn vader zag. Enkele dagen later leefde hij niet meer Deze aangrijpende episode treft men aan in de ge denkschriften van Hortense de Beauharnais, de Fran- gaise, die als echtgenote van Louis Bonaparte in 1806 koningin van Holland werd. Welk een bittere her- innering: angstig hebben de 11-jarige Hortense en haar 12-jarig broertje Eugène zich hand in hand laten brengen naar het geheimzinnige huis. Hun hart klopt JN 1757 was de markies de Beauhar nais door de Franse koning benoemd tot gouverneur der Benedenwindse eilanden in Amerika. Op het eiland Martinique raakte hij bevriend met Gaspard Tascher de la Pagerie, die een suikerplantage bezat. Hoewel gehuwd, knoopte de markies intieme relaties aan met Gaspards zuster Marie Désirée, die hem naar Frankrijk volgde, toen hij werd teruggeroepen. Daar zag zij de 19-jarige zoon van haar minnaar, Alex ander geheten, terug, een levendig en elegant jongmens, die in het Franse leger diende en zeer bij de vrouwen in trek was. Denkend aan haar broer met zijn drie dochters op Martinique, haast te zij zich huwelijksplannen te smeden voor Alexander en Gaspards 16-jarige dochter Marie Joseph Rose, die Yéyette werd genoemd. Deze kwam naar Frank rijk en werd op 13 October 1779 met Alexander in de echt verbonden. Het paar woonde te Parijs in het Hotel de Beauharnais, maar Joséphine, zoals Yéyette nu werd genoemd, was veel alleen, want haar man was niet van zins zijn leventje van plezier voor haar op te geven. Ook de geboorte van hun zoon Eugène kon hem niet aan huis binden. Een poos erna vertrok hij, in lieftallig gezelschap, naar Martinique, zijn vrouw jaloers en eenzaam thuis latend. Op 10 Augustus 1783 schonk Josphine het leven aan een dochter Hortense, welk gebeuren de markies in hevige woede deed ontsteken en zeg gen, dat dit kind beslist „vreemd" bloed in de aderen had. Uit dit alles blijkt wel, dat de relaties tussen de markies en zijn vrouw allesbehalve har telijk waren. Hoogst beledigd door deze onheuse bejegening vroeg Joséphine scheiding van tafel en bed aan, waar na zij zich met Hortense terugtrok in een klooster, Eugène tot zijn vijfde jaar uitbestedend, waarop hij naar zijn va der zou moeten gaan. Ziekte van haar vader doet Joséphine met Hortense een reis naar Martinique maken, waar zij na een verblijf van twee jaar weg vluchten, wanneer daar opstand uit breekt. Hals over kop, zonder afscheid en zonder bagage schepen zij zich in op het eerste het beste schip met be stemming FrankrijkMet deze vlucht begint Josephines wonderbaar lijke levensloop, want in Frankrijk wacht haar de Revolutie en een kleine korporaal, Napoleon Bonaparte.... INMIDDELS had in Frankrijk Alexan- der, hoewel aristocraat, zich ontpopt als een aanhanger der revolutie. Toch ontkwam hij niet aan de gevreesde guillotine. Hij werd gearresteerd en in het Carmelietenklooster opgesloten, dat wegens het grote aantal arrestaties tot gevangenis was aangewezen. Uit geldgebrek had Joséphine. na haar aan komst in Frankrijk, Eugène bij een timmerman en Hortense bij een naai ster in de leer gedaan. Want wat zal de toekomst haar brengen? Na het ver nemen van de arrestatie van haar man snelt Joséphine naar Parijs, om, alle grieven vergetende, te proberen hem te redden. Zij wendt zich tot de mach tigen van het ogenblik, doch wordt dan zelf gearresteerd en in de Carmelie- tengevangenis opgesloten. Eenmaal nog ziet zij tezamen met haar man hun kinderen, aan wie zij kans heeft gezien een briefje te zenden: „Lieve Hortense, het kost mij veel gescheiden te zijn van jou en mijn lieve Eugène. Ik denk on ophoudelijk aan mijn kinderen, die ik liefheb en die ik van ganser harte om hels". Slechts enkele dagen vóór de val van Robespierre in 1794, die een einde maakt aan de executies op grote schaal, sterft Alexander de Beauharnais op het schavot. Enkele dagen erna openen zich voor zijn weduwe de poorten van de gevangenis. Herademend treedt zij naar buiten, het leven in al zijn volheid tegemoet. En leven wil zij, deze knappe Creoolse met haar mooie stem en bui- Een jeugdportret van Hortense de Beauharnais HORTENSE DE BEAUHARNAIS bewogen leven tengewoon elegante houding. Hortense wordt op de zeer selecte kostschool van Madame Campan gedaan, een vroegere kamervrouw van Marie Antoinette, waar meisjes zo worden opgevoed, dat zij zich in de beste kringen weten te bewegen. Ook aan karaktervorming wijdt Madame Campan veel aandacht. Zij houdt van de lieve, eenvoudige Hor tense met haar levendige blauwe ogen en frisse kleur, de blonde krullen, die het gezichtje met de wat lange neus en vrij forse mond, bekoorlijk omlijsten. Hortense is artistiek aangelegd: zij mu siceert goed, tekent heel aardig. Joséphine heeft zich intussen zorge loos en frivool in het mondaine leven onder het Directoire gestort. Zij ver keert voortdurend in financiële moei lijkheden en wordt eerst de minnares van de machtige Barras, die haar met grote luxe omringt. Want buiten luxe kan Joséphine niet meer; verkwistend geeft zij grote sommen uit voor haar toilet. Bij Barras leert zij de jonge ge neraal Bonaparte kennen, de held van het beleg van Toulon. Zij zet zijn hart in vuur en vlam, inspireert hem tot hartstochtelijke minnebrieven en tot een huwelijksaanzoek.... Haar jawoord geeft haar levensloop de beslissende wending: zij voelt niet zoveel liefde voor hem als hij voor haar, maar zij wil schitteren en ziet in hem de man van de toekomst. In Hortenses gedenkschriften vinden wij het volgende: „Aan tafel zat ik tussen mijn moeder en een generaal, die om met haar te praten zich met zoveel levendigheid en volharding naar voren boog, dat hij mij moe maakte en mij dwong om wat achter uit te gaan. Ik keek eens naar zijn gezicht, dat knap was, zeer expressief, maar opmerkelijk bleek. Hij sprak met vuur en scheen alleen maar bezig met mijn moeder. Het was generaal Bona parte". „Ik gun hem al zijn verove ringen, maar zal hem nooit die van mijn moeder vergeven". Toch ontstaat er een wederzijdse genegenheid tus sen Napoleon en Hortense, als het hu welijk voltrokken is. Op 17-jarige leeftijd verlaat Hortense de kostschool om in het Tuilerie- paleis aan het hofleven deel te gaan nemen: voor vele officieren wordt zij de attractie van het Hof. Zij laat zich maar al te graag de bewondering van haar talrijke aanbidders welgevallen. Coquet laat zij zich in de balzaal ten dans leiden, ondeugend lachen haar ogen als zij de vurige blik van haar cavalier ontmoet. Om de figuur van Napoleons strijdmakker Duroc weeft zij reeds romantische gedachten Het meeste succes heeft zij wel met de tere romances, die zij zelf componeert en bij haar guitaar zingt; Het zijn „Partant pour la Syrië", „La senti- nelle", „Les chevaliers francais". In haar vertrekken droomt zij van liefde en tederheid en als Napoleons zusters in het huwelijk treden vraagt zij zich af- „Wanneer ik?". De stiefdochter van de Eerste Consul heeft echter geen recht op zelfgekozen geluk; zij moet zich schikken naar de wil van de grote heerser, die zijn gehele familie inscha kelt in zijn politieke plannen: de be heersing van Europa. Napoleon wenst een troonopvolger. Welnu, Joséphine heeft hem nog steeds geen kinderen geschonken: dan moet Hortense trou wen met Louis Bonaparte. Hun nako meling zal dan troonopvolger zijn. Mis schien zal deze verbintenis tevens de haat der Bonapartes tegen de Beau- heftig, als zij plotseling hun ouders zien, die gevan gen genomen waren. Geen afscheidsgroet, geen kus is mogelijk: staande voor het venster van het Carmelie tenklooster, dat sinds de revolutie als gevangenis dienst doet, werpt de markies De Beauharnais een laatste hlik op zijn kinderen. Ergens in Parijs wacht hem de guillotine harnais wat verzachten. Joséphine dringt er bij haar dochter op aan zich niet tegen de wil van Napoleon te ver zetten: Bonaparte zal immers de moe der nooit verstoten, als de dochter deze troonopvolger het leven heeft ge schonken? Uit liefde voor haar moe der stemt Hortense toe. Haar a.s. man verzet zich evenmin, van jongsafaan gewend als hij is om de wil van zijn oudere broer te gehoorzamen. 2P werd op 4 Januari 1802 dit huwe lijk gesloten. Op de frisse, levens lustige Hortense maakte Louis Bona parte wel een zeer povere indruk als echtgenoot. Lijdend aan de gevolgen van uitspattingen en van de val van zijn paard, is hij een invalide, maar bovendien steeds bezig met de gene zing van zijn kwaaltjes. Erg bijgelovig, probeert hij alle geneesmiddelen, die men hem aanraadt. Zo ontziet hij zich niet over te gaan tot allerlei weerzin wekkende geneesmethoden als: het baden in de ingewanden van pas ge slacht vee en het dragen van de vuile hemden van schurftlijders. Hij is ja loers en achterdochtig van aard, dwingt zijn vrouw de nachten door te brengen in een klein bed in zijn slaapkamer, waar hijzelf in een comfortabel ledi kant ligtTypisch karakteriseert Napoleon later het eigenaardige ka rakter van zijn broer als volgt: „Louis Het Carmelieten-klooster, dat tijdens de Franse revolutie dienst deed als gevangenis. moeite met onze taal, spreekt bijvoor beeld koning" uit als konijn, wat vaak grappige effecten geeft. Hij neemt al direct zoveel hooi op zijn koninklijke vork, dat hij het regeren slechts^ en kele weken volhoudt. Hij wordt prik kelbaar en heeft nog heviger scènes met Hortense. Na een kuur in een Franse badplaats begint hij opnieuw. Hij heeft een hoge opvatting van zijn taak, wil zelf de besluiten uitvaardi gen, welke hij heilzaam acht voor zijn volk. Helaas ziet hij voorbij, dat hij in wezen slechts de 'zetbaas' is van zijn broer de Keizer, zodat botsingen niet kunnen uitblijven. Als Napoleon het Continentale Stelsel invoert om Enge- lands handel te fnuiken, laat Lodewijk oogluikend de smokkelhandel toe, om dat zijn volk een handelsvolk is. Hij stelt een ridderorde in: de Koninklijke Hollandse Orde der Unie, met het de vies: „Doe wel en zie niet om", wat de koning uitspreekt als: „D'ou elle ainsi nid d'homme". Zelf geeft hij ech ter het goede voorbeeld, wanneer er in 1807 in Leiden door het springen van een kruitschip een hele wijk in as wordt gelegd en 153 mensen het leven verliezen. Nog dezelfde avond moe digt hij ter plaatse de reddingswerk zaamheden aan en stelt zijn paleis het Huis ten Bosch voor de slachtoffers beschikbaar. Ook zijn hulpvaardigheid na het onderlopen van de Betuwe maakt hem enigermate populair. In zijn huwelijk evenwel toont hij zich niet van zijn beste zijde. Napo leon bemoeit zich, ontevreden over Lodewijks z.i. te vriendelijk optreden tegen de Hollanders, ook hiermee en schrijft hem: „Je twisten met de ko ningin dringen tot in het publiek door. Toon in je huiselijke kring dat vader lijk en verwijfd karakter, dat je in je bestuur laat zien en heb in regerings zaken die strengheid, die je in je huis houding toont. Je behandelt je jonge vrouw, zoals men een regiment comdeze voor haar gepaard ging met veel marideert. Laat haar dansen, zoals zij verkiest, dat brengt haar leeftijd mee" In zijn paleis te Haarlem deed Lodewijk Napoleon afstand van de troon. heeft zich een wereld voor zich alleen geschapen. Hij begrijpt zelfs niet de band des huwelijks. Hij heeft teveel naar de letter het voorschrift opgevat, dat man en vrouw één zijn. Hij is dan ook stomverbaasd, dat zijn vrouw het goed maakt, als hij ziek is, dat zij van dansen houdt, als hij het niet doet en dat zij het warm heeft, als hij het koud heeft". Het duurt dan ook niet lang, of Louis boezemt zijn vrouw een zo on overwinnelijke afkeer en angst in, dat reeds zijn nadering met slepende tred en het getik van zijn stok op haar zenuwen werkt. In plaats van vreugde te voelen over de geboorte van een zoon, een troonopvolger, in 1803, is hij jaloers, omdat de baby Hortense in beslag neemt. Hij is jaloers op alles, waaraan Hortense zich wijdt: haar vriendinnen, haar muziek, haar hand werken en haar tekeningen. Ook de geboorte van een tweede zoon brengt hierin geen verbetering. JN 1806 benoemt Napoleon zijn broer Louis tot Koning: van Holland. In Juni rijden de 23-jarige Hortense en de 28-jarige Louis met hun beide kin deren in een met tien paarden bespan nen reiskoets naar hun koninkrijk. Het is geen stralend jong paar en er is ook geen sprake van een blijde intocht met luide toejuichingen, als men na een lange reis Den Haag binnenrijdt. De verstijving aan zijn rechterhand, die hem noodzaakt te schrijven met een pen aan een handschoen gebon den, en zijn verlamd been hebben Louis al de bijnaam van de „lamme koning" bezorgd. Met grote ijver zet deze zich aan zijn taak en aan het leren van de Hollandse taal, onder lei ding van o.a. de letterkundige Bilder- dijk. Hij wil vóór alles een goed en waardig vorst voor zijn onderdanen zijn. Hij verhollandst daarom zijn naam in Lodewijk. Hij heeft grote JNDERDAAD voelt Hortense zich niet gelukkig in Holland met zijn don kere luchten en guur klimaat. Zij ver langt naar Frankrijk en de bescher mende genegenheid van haar stief vader, de Keizer. Vooral na de dood in Den Haag van haar oudste zoontje na een ziekte van slechts enkele da gen, verdraagt zij, diep wanhopig, niet langer de nabijheid van haar man en de atmosfeer in Holland. Zij vertrekt naar de Franse badplaats Cauterets en ontmoet daarna Lodewijk in Toulouse. Op 21 April 1808 schenkt Hortense te Parijs het leven aan een derde zoon, de latere Napoleon III. Is Lodewijk de vader of, zoals boze tongen bewe ren, de Hollandse admiraal VerHuell? Op de geboortedag van dit kind houdt Lodewijk Napoleon zijn offi ciële intocht in Amsterdam, waar al leen het beroemde stadhuis in aan merking komt voor paleis. Op straat zingt men: „Het achtste wereldwonder is naar den donder, want het is de woning van onzen lammen koning". Lodewijk houdt van zijn Hollanders, die zijn goedhartigheid en vredelie vendheid wel naar waarde weten te schatten. In Haarlem koopt hij het buiten Welgelegen in de Hout, waarin hij veel met zijn hond wandelt. In de schors van een boom snijdt hij de woorden: Respectez ma solitude. In 1810 verblijft Hortense een poos in Amsterdam en op het Loo, wordt even wel zo streng bewaakt, dat zij door list het paleis ontvlucht en over de grens komt. De verhouding tussen Napoleon en Lodewijk wordt met de dag slechter door het onafhankelijk optreden van de laatste. De toestand spitst zich zo toe, dat Lodewijk op 1 Juli 1810 op het Paviljoen Welgelegen een acte van troonsafstand tekent ten behoeve van zijn zoon Napoleon Louis. In de nacht van de 4e Juli sluipt hij met zijn sle pende tred het tuinpoortje uit, waar een reiskoets gereed staat. Hij wan kelt en valt Men draagt hem de koets in, waar zijn hond zich tegen hem aanvlijt. Op de muur van het Paviljoen lezen de Hollanders de vol gende proclamatie: „Hollanders, nim mer zal ik een goed en deugdzaam volk vergeten zoals gij zijt: mijn laat ste gedachte zoowel als mijn laatste zucht zullen voor Uw geluk zijn". Inmiddels heeft de reiskoets de grens al achter zich gelaten en is Lodewijk op weg naar Oostenrijk, waar de een zaamheid hem wacht. Hij sterft in 1846 in Livorno. Over Lodewijk Na poleon als echtgenoot en als vorst lo pen de getuigenissen nogal uiteen. Over het algemeen hebben Franse schrijvers, als bijv, Henri Bordeaux en Pierre de Lacretelle, weinig goeds over hem te vertellen als echtgenoot. Niemand minder dan Professor Colen brander breekt evenwel een lans voor Lodewijk als vorst, welke hij vriende lijk en toegewijd noemt, een man des vredes, geroepen tot een onderdruk- kingsdienst, die hem niet lag, een wel menend en eerlijk mens, meer mense lijk dan Napoleon zelf. „Het was zijn noodlot geweest de broer van Napo leon te zijn en te moeten aanzien, dat zijn leven voor hem door een ander werd gemaakt". In naam koningin van Holland is Hortense slechts korte perioden in ons land geweest. Zij voelde zich hier niet thuis. Hiertoe heeft ongetwijfeld ook de slechte verhouding met haar man veel bijgedragen. Toch heeft Hor tense de alles vervullende en verdra gende liefde gekend, zij het dan, dat verdriet. gIJ hun eerste ontmoeting had Hor tense weinig aandacht besteed aan de jonge officier graaf de Flahaut. Geprikkeld echter door de jaloerse achterdocht van haar man, constateert zij tot haar eigen verbazing, „dat haar hart begon te kloppen, zodra zij van verre zijn grijze paard zag", maar zij verzet zich en vermijdt hem zoveel mogelijk. Zij waant zich genezen, maar als zij hem weerziet, weet zij dat zij hartstochtelijk verliefd op hem is. Fla haut, slechts enkele jaren ouder dan Hortense, was door zijn moeder, die in alles nog zijn vertrouwde was, op gevoed tot een zeer veelbelovend jongmens. Als officier wachtte hem een grote carrière. Hij was Hortense genegen, doch zij was voor hem niet de enige vrouw, aangezien hij geregeld intieme relaties met vrouwen had, zich niet wilde binden en onrustig van aard was. Als Hortense in 1810, na hevige scènes met Lodewijk uit Holland gevlucht, vermagerd en ner veus in Plombières aankomt, ontmoet zij daar weer Flahaut, die medelijden met haar voelt opkomen, als zij hem haar belevenissen vertelt. In een wat afgelegen villa vindt Hortense, mèt Flahaut, de rust, die haar geschokt zenuwgestel behoeft. Zij beleeft hier de gelukkigste dagen van haar leven. Terug in Parijs weet zij, dat Flahaut haar grote liefde is, doch zij tracht haar verlangens zoveel mogelijk te beheersen. „Ondanks het verlangen dat ik voortdurend had om hem wéér te zien, zei ik nooit tegen hem: „Zie ik je morgen?" Ik wachtte altijd, dat het verlangen van hem kwam. Ik kon alleen maar genieten van wat mij spontaan werd aangeboden". In 1811 brengt Hortense een zoon ter wereld, de hertog de Morny. Flahaut trekt zich het lot van dit kind aan, en ver trouwt zijn opvoeding aan zijn moeder toe. De noodzakelijke scheiding valt Hortense onnoemelijk zwaar. Als Fla haut in 1817 Hortense schrijft, dat hij voornemens is een rijke Engelse te trouwen, is dit voor haar een zo zware slag, dat zij eerst na een bede vaart naar Einsiedeln de kracht vindt om werkelijk afstand van Flahaut te doen. Nadat Napoleon zich heeft laten scheiden van haar Moeder, die zich terugtrekt op het kasteeltje Malmai- son ontvangt Hortense, geleid door haar groot aanpassingsvermogen en haar ge negenheid voor de Keizer, diens tweede vrouw Marie Louise, Napoleon wil' een goed figuur slaan bij zijn bruid. „Voor uit, Hortense", zegt hij, „Jij bent onze Terpsichore, leer mij walsen". „Het voorstel des keizers kwam ons zo on gewoon voor", schrijft Hortense, „dat wij in lachen uitbarstten. Hij drong aan. Het was geen grapje. Gedurende twee avonden gaf ik hem les. Hij had niet veel aanleg en lachte om zijn on handigheid. „Ik ben er te oud voor. Trouwens, ik weet, dat het niet door dansen is, dat ik moet schitteren". In 1811 is het Hortense, die Napoleons opvolger, de koning van Rome, in de Notre Dame ten doop houdt. £)E GLORIETIJD van Napoleon Buo naparte, de kleine Corsicaan, die op zo fabelachtige wijze van eenvou dig militair opklom tot keizer van Frankrijk is ten einde. Hortense vertelt ons, hoe zij op een avond in het paleis kwam. „De keizer was alleen met de keizerin, toen ik binnenkwam. Hij hield haar in zijn armen en maakte de indruk om haar te lachen. „Zeg eens, Hortense", zei hij, „men is dus wel bang in Parijs Men ziet er reeds de Kozakken? Ach, zij zijn er nog niet en wij hebben ont beroep nog niet vergeten". „Wees maar rustig", zei hij tegen zijn vrouw, „wij zullen nog naar Wenen gaan om papa Frans (Marie Louises vader) te ver slaan". Tijdens het diner kwam zijn zoontje binnen. Hij herhaalde ver schillende malen: „Wij gaan papa Frans verslaan" en het kind herhaalde deze zin zo vaak en goed, dat de kei zer er opgetogen om schaterlachte" Het loopt echter anders dan Napo leon verwacht. Hij wordt verslagen en doet afstand van de troon, waarna da verbanning naar Elba hem wacht. Door voorspraak van de keizer van Rusland, wordt Hortense door de nieu we vorst, Lodewijk XVIII, tot hertogin van St. Leu verheven. In 1814 vat Jo séphine kou, zij voelt zich ziek en on behaaglijk. Enkele dagen later sterft zij aan longontsteking en wordt in da kerk van Rueil bij Malmaison begra ven. Haar dood gaat bijna ongemerkt voorbij, want Napoleon is in Zuid- Frankrijk geland en rukt al op naar Pa rijs. Men beschuldigt Hortense ervan deze landing voorbereid te hebben. Heel snel vliegt de Adelaar naar da Tuileries. Een koele ontvangst wacht Hortense van de zijde van Napoleon. „Je had niet in Frankrijk moeten blij ven, een stuk zwart brood ware te ver kiezen geweest. Als men de opkomst van een familie heeft meegemaakt, moet men ook het ongeluk delen". Slechts honderd dagen duurt Napo leons terugkeer: na de slag bij Water loo, die definitief zijn macht breekt, neemt Napoleon in de bibliotheek van Malmaison afscheid van zijn stief dochter Hortense. Sint Helena wacht hem Na de beschuldigingen Napoleons terugkeer voorbereid te hebben is Hor tense nu gedwongen het land te ver laten. Na vele omzwervingen, bespion- neerd en gesurveilleerd, koopt zij aan het meer van Constanz in Zwitserland het landgoed Arenenberg, waar zij zich wijdt aan het geluk en de opvoeding van de zoon, die haar man haar nog heeft gelaten, Louis Napoleon, de la tere Napoleon III. In 1830 ziet zij te Florence haar andere zoon terug. Bei de broers nemen, met verhit gemoed deel aan een opstand in Italië. In 1831 wordt de oudste zwaar ziek en sterft in de armen van zijn broer. Door list weet Hortense deze laatste, wanneer hij ook besmet blijkt, als kamerbe- diende vermomd, veilig naar Parijs te brengen, waar Hortense Louis Philip pe, tevergeefs, smeekt om een plaats voor haar zoon in het Franse leger. Diep verslagen vertrekt zij met de jonge prins naar Arenenberg. Hier speelt zich een romantische idylle af tussen Hortenses zoon en de bekoor lijke dochter van Jerome Bonaparte, de 16-jarige Mathilde. Niets liever voor haar zoon willend dan een ge lukkig huwelijk, tracht Hortense alle obstakels uit de weg te ruimen. Hu welijksplannen worden er reeds ge smeedLouis Napoleon heeft echter in het geheim ook andere plan nen. Op zekere dag is hij verdwenen. Kort daarop komt het bericht, dat hij in Straatsburg getracht heeft volk en garnizoen tot opstand te bewegen. Het is mislukt en hij wordt naar Amerika verbannen. Dit maakt meteen een einde aan de idylle.... In de stilte van Arenenberg wacht Hortense op bericht van haar zoon. Het blijft wel lang uit. Zij waant hem op zee omgekomen. Na zijn vertrek hebben zich de eerst symptomen ge openbaard van een der meest afschu welijke ziekten, die de mensheid kent: kanker. Wanhopig en eenzaam ver langt zij naar de dood. Een grote sta pel brieven van haar zoon doet haar opleven. Zij gaat weer plannen ma ken en laat zich naar buiten brengen om van de stralen der zon te genieten en er kracht in te vinden. Haar kwaal is ongeneeslijk, zij is ten dode ge doemdAls haar zoon in Amerika dit verneemt, wacht hij geen toestem ming af en reist naar Europa om nog juist op tijd te komen bij zijn sterven de moeder. Op 5 October 1837 knielt hij aan haar bed neer. Zacht raakt zij zijn hoofd aan en zegt: „Adieu voor altijd". In haar 55ste levensjaar gaat zij heen. Vlak bij haar moeder werd haar stoffelijk overschot bijgezet. Na een ongelukkig huwelijksleven werd het haar niet meer gegeven haar zoon Louis Napoleon als Napoleon III op de troon van Frankrijk te zien en daarin toch de voldoening te smaken, dat door haar de wens van haar stiefvader Napoleon I: dat haar zoon hem eenmaal zou opvolgen, was ver vuld. FIORANCA. KONING LODEWIJK NAPOLEON faalde

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1954 | | pagina 12