De vrouw nog steeds niet gelijk gerechtigd met de man SASKIA Voor de heer des huizes 32ES2MZ EEN BONS OP DE DEUR ROOS RIDIAUX Confectie-industrie voelt niets voor wespentaille Na een strijd van 150 jaar Maria Aletta Hulshoff beraamde een aanslag op Napoleon Te weinig belangstelling bij huidige jeugd DAMPO GENEEST verkoudheden Erg leuk, maar.... Britse koningin-moeder ook naar Canada (Van een speciale verslaggeefster) jVJU HET deze maand honderd jaar geleden is, dat de belangrijkste strijdster voor gelijke rechten voor vrouw en man, dr Aletta Jacobs, werd geboren, nu het zestig jaar geleden is, dat de Vereniging voor Vrouwenkiesrecht werd opgericht, is het de moeite waard de geschiede nis van de emancipatie van de vrouw in ons land eens na te gaan. Wij richten ons hierbij wel in de eerste plaats tot de jonge vrouwen van he den, die op zeer opvallende wijze afzijdig blijven, waar zij de stuwkracht en steunpilaren moesten zijn voor de verschillende vrouwenorganisaties. Dit gebrek aan belangstelling bij" de jongeren wordt veroorzaakt door de vanzelfsprekendheid, waarmee de gelijkwaardigheid van de vrouw thans in onze maatschappij erkend wordt. Het merendeel van de hui dige leden van de vrouwenverenigingen hebben in hun jeugd zelf de knellende banden gevoeld, waarmee ook in die tijd nog de vrouwen aan huis en haard geketend waren; zij hebben gevoeld hoe deze ban den steeds losser werden, er zelf wellicht van tijd tot tijd ook een ruk aan gegeven, en zich met hun medestrijdsters in dit succes verheugd. pEEN wonder, dat zij blijven strijden V voor haar ideaal: een volkomen ge lijkgerechtigde positie van de vrouw. Anders is dit met de jonge vrouwen, die nooit anders dan vrijheid gewend geweest zijn. Die nooit 's avonds door de kruier gechaperoneerd moesten worden, omdat het niet betamelijk was dat jonge meisjes 's avonds alleen over straat gingen; ook hebben zij het niet meegemaakt, dat zij, als onge trouwde vrouw, niet alleen met een heer in een restaurant konden gaan zitten, omdat dat toch werkelijk niet te pas kwam. Zij aanvaarden de huidige opvattingen als zo vanzelfsprekend, dat alleen bij sommige groepen jonge ren, die door bepaalde tenachterstellin- gen persoonlijk getroffen worden (b.v. gehuwde ambtenaressen), dé wil tot aansluiting bij een vereniging bestaat. Toch is het helemaal niet zo, dat het streven van alle bestaande vrouwen verenigingen in de eerste plaats op verbetering van de positie der vrouw gericht is. Er zijn gezelligheidsvereni gingen en ook organisaties die er zich op toeleggen de vrouwen in het al gemeen nader tot elkaar te brengen, b.v. door eens per maand een gezamen lijke maaltijd te houden, waarbij een van haar vertelt over haar werkzaam heden, hetzij in beroep of in gezin. En dan nog de verenigingen voor Vrouwenbescherming, Volksgezondheid, Jeugdzorg, de Algemeen-maatschappe lijke en culturele verenigingen, enfin, te veel om op te noemen. Op allerlei gebied wenden de vrouwen thans haar geestkracht aan om tot een oplossing der moeilijkheden te komen. HAT dit algemeen geaccepteerd en gewaardeerd wordt danken wij, vrouwen van de twintigste eeuw, in be langrijke mate aan de voorvechters van de vrouwenbeweging, die ondanks spot en hoon, soms zelfs verlaten door hun familieleden, doorgingen, met het wakkerschudden van hun tijdgenoten. Het is niet precies te zeggen, wan neer de vrouwen in Nederland tot het besef begonnen te komen, dat haar aandeel in het gezins- en maatschap pelijk leven zich niet moest bepalen tot het (respectievelijk letterlijk en fi guurlijk) aandragen der pantoffels van de heren der schepping. Wel staat vast, dat ten tijde van de revolutie in Frankrijk die in de overige delen van Europa ook onrust en een streven naar veranderingen wekte, en in de jaren daarna in ons land reeds een enkele maal door vooruitstrevende geesten duidelijke taal gesproken werd over de vooraanstaande plaats, die de vrouwen in een goed geregeerd land zouden moeten innemen. Bijzonder aardig is in dit verband het toekomstbeeld, dat de Delftse pa triot Gerrit Paape in 1798 schiep van de Bataafse Republiek, zoals die in 1998 zou zijn. Hierin voorspelde en propageerde hij tal van hervormingen, waarvan de gelijkstelling van man en vrouw er een was. Hij schrijft in zijn Revolutionnaire Droom o.m.: „Inzon derheid, Bataafse bestuurders, behoort gij uwen aandagt te vestigen op de be minnelijkste helft van het menschlijk geslagt; op die wezens, welken ons, in dit leeven, kunnen zaligen, wij be doelen de Vrouwen Natuur en Wijs begeerte plaatsen hen in den rang der vrije menschen, en tot nog toe hadden zij ter nauwernood een half Vader land! en inderdaad maaken wij er onze slaavinnen van: Wij sluiten ze buiten alle Regeering, schoon het hen aan geen verstand, aan geen doorzigt en beleid ontbreekt! Wij onthouden hen alle geleegenheeden, allen toegang tot de hooge Schooien en de geleerdheid, schoon zij er even als wij alle ge schiktheid toe hebben". Dezelfde schrijver vindt het ook onrechtvaardig, de vrouwen buiten de beschaving te houden en „derzelver aangebooren ver stand en ontwikkelend vernuft in den keukenrook te versmooren". pAAPE was trouwens niet de enige man, die tot dit revolutionnaire in zicht was gekomen. In 1795 was er al een pamflet verschenen „ten betooge, dat de vrouwen behooren deel te heb ben aan de regering van het land", dat getekend was door een mysterieuze P.B.v.W „waarvan men de identiteit tot nu toe niet heeft kunnen vaststel len. Algemeen wordt echter aangeno men, dat dit pamflet door een man ge schreven is. Toch waren er in die dagen reeds vrouwen, die in het openbaar voor het feminisme pleitten. Etta Palm bijvoor beeld, die in Parijs heel goed werk gedaan heeft, en een andere Neder landse, Belle van Zuylen, die in Zwit serland leefde en werkte. Belangrijker voor ons is echter de naam Maria Alet ta Hulshof f, die reeds in 1804 zelf pam fletten schreef en de verantwoording voor andere publicaties op zich nam. Zij is na vele wederwaardigheden tot een jaar verbeterhuis veroordeeld, en beraamde, toen zij deze straf had uit- Enkele prentjes over de strijd van de vrouw voor emancipatie, wat humoristisch voorgesteld. Optocht; superioriteit van de „heer der schepping"; eens beschouwden de studenten een vrouwelijke collega als een rariteit en een aantasting van hun waardigheid. Het kan verkeren gezeten, een aanslag op Napoleon. Haar vrienden hebben haar nog bijtijds van het schavot kunnen redden door haar naar Engeland te laten ontvluch ten. Deze eerste pogingen om verande ring te brengen in een eeuwenlang ge volgde gedachtengang waren echter nog te individueel en te veel een uit vloeisel van de Franse revolutie, om werkelijk van invloed te kunnen zijn op het leven van de Nederlandse vrouw. Het waren naast en voor vele andere de beide schrijfsters Elisabeth Wolff en Agatha Deken, die door haar boeken en geschriften die een voor die tijd zeer moderne geest ademden, de nieuwe begrippen meer en meer ver breid hebben. Zo dringt dan toch ge leidelijk het besef, dat juist een meer ontwikkelde vrouw een betere echtge note en moeder zijn kan, in brede kring door. J^ELAAS kunnen wij in het bestek van dit artikel niet verder ingaan op de interessante ontwikkeling van het maatschappelijk leven in ons land in de negentiende eeuw, en wij moeten dus met een grote sprong overgaan op een andere fase in de emancipatie van de vrouw: de strijd om het kiesrecht. Deze is in Nederland minder sensa tioneel geweest dan bijvoorbeeld in En geland, waar een enkele „suffragette" zelfs zelfmoord pleegde om de aan dacht op de zaak der vrouwen te ves tigen. In ons land zijn ook de herinne ringen aan deze strijd verbonden met de naam Aletta Jacobs, wier geboorte men in deze dagen herdenkt. Niet al leen was zij de eerste, met de vinger nagewezen, vrouwelijke student, zij was ook, na het behalen van haar graad in de medicijnen, de eerste vrouw die (in 1879) politieke verga deringen bezocht en daar herhaaldelijk de vraag stelde, of men onder het toen gepropageerde algemeen kiesrecht ook het kiesrecht voor de vrouw rekende. Deze vraag werd meestal met algemeen gelach begroet. Zij liet zich echter door dit begin niet afschrikken, maar moest bij de grondwetsherziening van 1885 waarbij (in tegenstelling tot wat er in de oude grondwet vermeld was) uit drukkelijk alleen aan mannelijke Ne derlanders en mannelijke ingezetenen het kiesrecht werd verleend, toegeven voorlopig verslagen te zijn. In 1893 deden o.a. Wilhelmina Druc- ker en Theodora Haver een beroep om te komen tot een vereniging tot ver krijging van het vrouwenkiesrecht en in 1894 werd de Vereniging voor Vrou wenkiesrecht opgericht, waarvan in 1907 de Nederlandse Bond voor Vrou wenkiesrecht zich afscheidde. Boven dien werd in 1909 de Mannenbond voor Vrouwenkiesrecht opgericht. Aletta Ja cobs werd enkele jaren na de oprich ting presidente van het Hoofdbestuur der Vereniging, hetgeen zij bleef tot het doel in 1919 bereikt was. Voor het zover was hadden de strij dende vrouwen echter nog een bittere pil te slikken gekregen bij de grond wetsherziening van 1917, toen het vrouwenkiesrecht wel danig in de Ka mer besproken, doch tenslotte toch niet in de grondwet opgenomen werd. jyju willen wjj geenszins de indruk b(j u wekke.i, dat de Nederlandse vrou wenorganisaties na het verkrijgen van het kiesrecht op haar lauweren zijn gaan rusten. Integendeel, zoals aan het be gin van dit artikel al is aangeduid, is <le vrouw nog steeds niet volkomen gelijk gerechtigd; denkt u maar aan de ge huwde ambtenares, de huwelijkswetge ving, en „het gelijke loon voor gelijke arbeid", dat de vrouw nog steeds niet krijgt. Ook wordt er op allerlei gebied zegenrijk werk gedaan, waarvan de grote tentoonstelling van 1948 „De Vrouw", te Den Haag gehouden ter ge legenheid van het 50-jarig regerings jubileum van koningin Wilhelmina ge tuigenis afllegde. Het zou te ver voeren om alle aspec ten van de vrouwenbeweging in Neder land hier te bespreken, maar een uit zondering moeten wij maken voor het Internationaal Archief voor de Vrou wenbeweging, gevestigd in Amsterdam, Keizersgracht 264. Dit I. A. V. werd in 1935 opgericht door een aantal dames, die het grote belang ervan inzag voor de vrouwenbeweging in het algemeen. Het doel van het archief is: Documen tatie en wetenschappelijke studie be treffende de vrouw in de maatschappij en gezin, heden en verleden, Nederland en buitenland. Ondanks het feit, dat het archief in 1945 volkomen leeggeroofd bleek te zijn, is men er toch weer in geslaagd een aanzienlijke bibliotheek op te bou wen. Allerlei soorten boeken, tijdschrif ten, brochures en brieven over vrou wen, vrouwenbeweging en vrouwelijke bezigheden in de ruimste zin kan men er vinden, lezen en lenen, terwijl ook van tijd tot tijd grote en kleine werken gepubliceerd worden. Zo is In 1948 een prachtig standaardwerk over „het aan deel van de vrouw in een veranderlij ke wereld" onder auspiciën van het Internationaal Archief voor de Vrou wenbeweging uitgegeven door E. J. Brill in Leiden, getiteld „Van Moeder op Dochter". Dit boek, dat iedere vrouw in haar boekenkast zou moeten hebben, behandelt de ontplooiing' van de vrouw van de negentiende eeuw tot 1948 en geeft daarover behalve een boeiende beschrijving, een schat van feitenma teriaal. De gegevens voor dit artikel zijn grotendeels daaraan ontleend. J-JET zal er heus van moeten komen dat ik die brief eindelijk eens ga beantwoorden. Elke lezeres die mij iets vraagt of vertelt, dat is mijn on wrikbare stelregel, heeft recht op ons aller aandacht in deze kolom. Maar niettemin het nakomen van deze vrijwillige opdracht valt mij niet al tijd licht. Want soms komt er zo'n velletje pa pier aanwaaien waarbij 3e na lezing denkt: Ach lieve beste mevrouw, wat zal ik daarop nu zeggen? En als ik werkelijk, na rijp beraad, mijn mening DOORv publiekelijk ten beste geef: is die dan misschien voor u niet al te hard om te verdragen? Hoe het zijik zal ook dit keer de netelige vraag niet omzeilen, maar de kwestie rechtuit en zr. objectief moge lijk ter tafel brengen. Alle lezeressen mogen dadelijk en onvervaard in haar pennen gaan klauteren, als zij vinden dat ik het mis heb. Saskia kan alleen Luther maar nazeggen Hier sta ik.—ik kan niet anders. Goed danhef onderhavig schrijven is van een moeder, die bij mij haar hart uitstort. De oude, oude historie: AFGEPASTE GlASGORDUNEN (Advertentie, Ing. Med.) QP verzoek van een zorgzame echtgenote gaan we manlief eens verrassen met een gezellige kamerjas of een comfortabel huis jasje. Ons model heeft een royale overslag, aangeknipte sjaalkraag, flinke zakken en naar verkiezing brede of geen manchetten. U kunt het geheel van dezelfde stof ma ken, dan heeft U voor een lange jas ca. 3,25 m van 1.40 of 5,25 m van 80 cm breedte nodig. Als gar nering brengt U stiksels of koord aan. Een andere stof of kleur voor het beleg van de kraag, manchettten en zakken ziet men ook. veel. Bij gestreepte badstof neemt U voor zakken en beleg de streep dwars. De onderkant van het korte jasje is met een lijn in het patroon aangegeven. Het onderste gedeel te van het beleg vanaf 56) kan aangeknipt worden. U stikt de van garnering voorziene zakken op de voorbanen en maakt het kleine figuurnaadje tussen kraag en schouder. Zij- en schouderna den sluiten, waarbij de laatste iets ingehouden worden. U stikt het achternaadje van de kraag en verbindt deze met de rug hals. Het beleg zonder fig uur naadje, wordt tegen voorkanten en kraag genaaid. Bij dunne stof is een linnen inlegsel wel aan te bevelen. U verbindt de onder mouw met de bovenmouw, die op elleboogshoogte van voren even gerekt en van achteren ingehou den wordt. De mouw inzetten en de manchetten van dubbele stof c.anstikken. De ceintuur is S cm breed en ca. 2 cm lang. De ein den schuint u af. Op de zijnaden stikt u in de taille een paar lus jes om de ceintuur door te halen. Gebruikt u dat zware flanel voor ochtendjassen, dat aan beide zij den te dragen is, dan kan het be legstuk desnoods vervallen en werkt u de voorkanten en de kraag met boorlint of schuine biezen af. „Mijn dochter van achttien heeft enige tijd omgang gehad met een jongen van een-en-twintig. De gevolgen zijn niet uitgebleven, ze verwacht van hem een baby". U moet mij goed begrijpen, vrou wen die dit leest. Als ik zo'n brief neerleg heb ik altijd zo bitter te doen met moeder zowel als dochter. Zo'n gedwongen huwelijk (als het er van komt), is voor beide een wrange his. torie. Moeder vooral ziet haar zoete droom van een dochter in tulle en zij de, een plaatje van een bruid, die na een verloving een vlijtig sparen en strootjes aanslepen het veilige nieuwe nest betrekt in snel verwaaide rook opgaan. Er blijft alleen maar een haastig improviseren, een jacht om het gerucht voor te blijven, een nood sprong. Voor de dochter brandt (diepstever nedering voor een vrouw) de angst: Zal hij bij me blijven, of moet ik straks en levenslang, de verantwoor delijkheid alleen dragen? Met alle moderne tolerantie en brede blik kan nog niemand de bitterheid van die angst wegpraten. En juist hier is die bitterheid zo groot, omdat tussen haar en een hu welijk niet de onverschillige ontrouw van de aanstaande vader staat maar de invloed van de aanstaande schoonmoeder. Dat maakt het lezen van deze brief voor mij zo'n pijnlijke ervaring. De jongen ontwijkt zijn plicht niet hij heeft de ouders van het meisje on middellijk opgezocht en plechtig be loofd: wij zullen zo spoedig mogelijk trouwen. Van zijn vader lees ik ner gens enige directe verklaring, nega tief noch positief. Maar alle tegen stand, alle volslagen gemis aan ver- antwoordelijksheidsgevoel en solida riteit komt van Ma. Ma verbiedt zoonlief verdere be zoeken of aanhouden van de relatie Ma neemt de telefoontjes aan en ant woordt kordaat aan de andere kant van de lijn! dat zoonlief niet thuis is en altijd niet thuis zal geven, om dat zij dit huwelijk niét wil. Immers, zoonlief verdient niets, en zij is er ook niet zeker van dat de ko mende babyu begrijpt het, Dus schuift zij overdrachtelijk de knip op de deur, wetende dat zij, mits haar been volhardend strak houdend, toch aan het langste eind zal trekken. Gezien zijn financiële afhankelijk heid zal de zoon daarin ook wel moe ten berusten, om van zijn blijkbare psychologische afhankelijkheid nog maar te zwijgen. Inderdaad, mevrouw, er kan, zo als u schrijft: „alleen maar ingegre pen worden als het kind geboren is en dan kan hij in het gunstigste ge val alleen financieel boeten, anders niets". En of u dan van deze jeugdige kikker enige veren zult kunnen pluk ken, valt ook nog te bezien. Maar om hem wettelijk tot een huwelijk te dwingen ik zou niet weten hoe u dat kunt bewerkstelligen. Blijft alleen een beroep op het mo reel besef, het verantwoordelijkheids gevoel van de ongehuwde vader in dit geval; van zijn moeder. En hier, mevrouw, wil ik voor u nog één keer met alle kracht op die gesloten deur rammeien, in de hoop dat Ma dit le zen en er tenminste één nacht van wakker liggen zal. Want weet dit goed, waarde Ma: u treft met uw grof egoïsme niet alleen een andere moeder, u verbittert niet enkel het leven van een jong meisje; u straft in de eerste plaats een on schuldige weerloze derde: dat onge boren kind. Ook al is onze samenleving niet zó hard meer ten opzichte van het on wettig kind dat geeft u nog niet een vrijbrief om het datgene te ont houden waarop iedere pasgeborene een natuurlijk recht heeft: het op groeien in een normaal gezin. De natuur heeft niet voor. niets twéé mensen, een moeder én een va der, aan het begin van elk nieuw le ven geplaatst. Maar u schuift die dub bele taak die menige weduwe of gescheiden vrouw zwaar valt op de schouders van een achttienjarige. Daarom uitgeslapen Ma, wéét wat u doet. Besef, dat op de volle schuld neerkomt van de woordbreuk en de trouweloosheid van uw zoon. Het is geen kunst, zich te wreken op een klein kind. Maar ik stond niet graag in uw schoenen als het, groot geworden, u ter verantwoording komt roepen. Het wintert nog en reeds komen de Parijse ontwerpers met hun eerste voorjaarsmodellen voor de dag. Hier zijn er drie. Links een geheel wollen fantasie ensemble van de ontwerper Ber. In het midden een combinatie van een rechte rok en een wijd jasje van grove fantasiestofuit gebracht door Gattegno, en rechts een katoenen cocktail japon met kant broderie van Ber. bij Vader, Moeder en Kind (Advertentie, Ing. Med.) KOU GEVAT... Bedek keel en borst met de pfln- •tillende Thermogène; de welda dige warmte verjaagt verkoudheid (Advertentie Ing. Med./ internationale confectie-indusi trie is allesbehalve enthou siast over Fath's Wespentaille. En kele prominenten uit deze krin gen, die wij spraken, zeiden: „erg leuk, maar wij blijven er af! De japon van Fath met een zeer groot aantal figuur-naden is voor de confectie absoluut ongeschikt om de eenvoudige reden, dat het figuur van de ene vrouw met maat 40 niet hetzelfde is als dat van een andere vrouw met maat 40. Hier- door zal slechts een doodenkele vrouw deze confectie japon wer kelijk „afkleden". De overgrote meerderheid heeft een japon die eigenlijk niet past. Neen, ivij voorspellen Jacques „wespen taille' Fath met al zijn naden geen groot succes en dan drukken wij ons nog voorzichtig uit. De Can se regering heeft koningin moeder Elizabeth van Engeland offici eel uitgenodigd na haar bezoek aan de J.S. in de herfst enige dagen in Cana da te komen doorbrengen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1954 | | pagina 7