DROOMEILAND BALI
DE BIJBEL EN DE KUNS'
Vóór Gen
aa
Het laatste paradijs ter wereld
Alleen artik(
soort al
Palmzondag]
Naar een vi
Zuid-
Wonderschoon is de natuur maar ook de
mens die er leeft
Alle tempels op de
juiste plaats
door
Jhr Dr J. C. Mollerus
xxxxxxxxxxxxxmxxxxxxx^
Sv
Ter overdenkiJ
Dulles
Depressies met regen
zijn onderweg
WEERBERICHT
Radio-actieve „stof" bo\
Calcutta
Ontwerp-wet be
TWEE EILANDEN hebben mij op mijn reizen wel zeer in het bijzonder getroffen: Bali en Trinidad, laatst
genoemd eiland gelegen in de Caraibische zee, tussen Noord, en Zuid-Amerika. Ja, Bali, vóór mij op
mijn bureau ligt een boekje „Fleurs Océanniennes" van Madame Marie Thérèse de Gadala, de schrijfster,
die de wereld is doorgetrokken en die ik ontmoette aan boord van de „Costa Rica" op weg naar Curagao.
Mevrouw de Gadela was in haar gesprekken vol bewondering over Bali. Als aandenken aan onze ontmoeting
ontving ik later dit boekwerkje van haar. Een ode aan Bali. Het kan wel niet anders, want Bali is een won-
dereiland, waar ik in 'n drietal weken elk ogenblik weer gegrepen werd door al het schoons, dat daar te ge
nieten valt. Och, ik weet het wel, er is over Bali al zoveel geschreven, dat het misschien wat stoutmoedig is
daaraan nog iets toe te voegen. Maar ik kan het niet nalaten; iedere maand zou ik over dat bezoek wel
iets willen publiceren.
DE BOOT bracht ons
van Soerabaja naar
Boeleleng, de meest be
kende havenstad van het
eiland, dat zich kenmerkt
door een kust met weinig
gunstige ligplaatsen en
op vele plaatsen riffor-
maties. Hier treft men de
voortzetting van de vul
kanengordel aan, die via
Sumatra en Java het
eiland Bali bereikt. De
frisse zeewinden doen
aangenaam aan, maar bo
venal trekt de planten
groei. De cocospalm do
mineert, bamboe komt er
minder voor dan op de
andere eilanden van de
archipel, wat ondermeer
in de huizenbouw zijn
terugslag vindt.
Bali is een agrarisch
centrum. Rijst, koffie,
tabak en cocosnoten zijn
de hoofdproducten. De
benodigde waterwerken
eisen een intensief on
derhoud. Zowel daar
voor als voor de aanleg
van deze installaties zijn
door de bevolking de z.g.
soebat-verenigingen in
het leven geroepen, die
in zeker opzicht een
soortgelijk karakter dra
gen als de waterschap
pen in ons land. Naast
de zorg voor deze agra
rische landbouwproduc
ten is het fokken van
runderen, buffels, var
kens en paarden op Bali
van grote betekenis.
Een eiland zonder
spoorwegen, evenals IJs
land; een uitgebreid ive-
gennet verzorgt het ver
voer van goederen. Het
aantal auto's is groot,
evenals het aantal bus
diensten. De bevolkings
dichtheid bedraagt circa
200 mensen per km2.
Wonderschoon is de na-
die er leeft. Ik wil geen
poging wagen iets te zeg-
Balinese danseressen in haar
fraaie tooi.
gen
over de geest van
Bali, ik ben immers
Europeaan. Het Hindoeis
me heeft zijn stempel op
het eiland gedrukt, over
al ontdekt men dat.
IN iedere kampong, die we door
reden, aan de zeezijde, bij de sa-
wah's hoog in het gebergte, treft de
bezoeker een heilig bouwsel, de be
roemde tempels van Bali. En wat
daarbij in het bijzonder opvalt is d^
plaats, waar deze te vinden zijn.
Juist altijd op de goede plaats, naar
onze mening. Het landsbeeld is onge
rept gebleven; een schoonheidscom
missie is er overbodig. Maar wat
men van deze bouwsels zegt, kan
men ook zeggen van de mens, die op
Bali leeft en werkt. Ook die hoort er,
vloekt niet met de omgeving de
mens doet aan het landschap geen
schade. Integendeel zouden we wil
len zeggen: hij hoort er, hij past in
het milieu en vormt daarmede een
harmonisch geheel. Dat geldt even
zeer voor die enorme hoge heilige
berg, de Goenoeng Agoe; ook die
staat in het landschap precies waar
deze moet staan, al was 'iet alleen
maar, omdat de omgeving een zeer
bijzonder cachet heeft We zouden
bijna willen zeggen: iets voornaams
Maar ook daarbij blijft het niet. De
schuifelende mens completeert als
het ware het geheel. Ginds is een
jeugdig Balineesje, naakt, bezig zijn
karbouw met water te besprenkelen
In de naaste omgeving fladderen de
slanke, witte vogels te vergelij-
Een van de vele fraaie tempel
poortjes.
ken met een klein formaat reiger bij
ons van het ene ruggetje in de
sawah naar het andere. Ook dat
beeld is één geheel, men zou er niets
in willen missen. En er moet ook
niets uit weggenomen worden, dat
zou het geheel ongetwijfeld schaden.
Een eindje verder is een uiterst pri
mitief afdakje neer gezet. In de
schaduw zitten twee Balinezen met
een haan tussen de knieën; een ha
nengevecht wordt voorbereid. Deze
gevechten zijn te beschouwen als
een overblijfsel van een bloedoffer.
Zij mogen slechts gehouden worden
na verkregen toestemming van het
bestuur. De omstanders en spelenden
wedden De vechthanen zijn voorzien
van een stalen spoor aan de fechter-
poot gebonden. De wedstrijden ge
schieden onder vaste voorschriften
terwijl op overtredingen boeten
staan. De vechttijd van éen wedstrijd
wordt geregeld door een soort water
uurwerk, dat eerst in werking wordt
gezet als één der hanen is gevallen.
Staat de gevallen haan nog vóór
het luiden op, dan mag deze opnieuw
in de strijd gebracht worden.
RAUWELIJKS een half uur later
stoppen wij voor een sawah, waar
de paddi wordt geplant. Daar trekt
ons de landbouwer. Zijn tred dott
weldadig aan. Ginds ligt de kampong
waar hij thuis hoort. Het erf op Bali
vormt één geheel. In de meeste ge
vallen wonen er vele huisgezinnen,
afstammende van dezelfde grootva
der of overgrootvader. De eenheid
van een dergelijke samenleving vindt
als het ware zijn materiële uitdruk
king in de muur van steen, of de
wal van klei, die het geheej omsluit.
Deze afsluiting is tegelijkertijd een
magische afperking van het erf, een
buitensluiting van kwade invloeden
en geesten, die op open wegen, op
akkers of in de bossen rondwaren.
Men acht zich eerst veilig, nadat
men is binnengetreden en de poort
goed is gesloten. Als de ooort van
grote omvang ls, maakt men vlak
daarachter nog een afschutmuur.
met de bedoeling de boze geesten de
ingang te versperren. De poort op
zich zelf is dikwijls een groot ge
bouw, het gehele wooncomplex in
verkleinde vorm. Bij of naast, de
poort vindt men allerhande magische
kentekenen, die de toestand van de
bewoners aangeven. Heerst er onder
de kippen op het erf ziekte, cb i
worden één of meer kippen met uit
gespreide vlerken bij of naast de
poort aan de muur gespijkerd. Is er
naast de poort een bamboe-altaar
met een staak, waaraan een witte
lampion hangt, dan wordt er een
dode bewaard, die nog niet ver
brand is.
Het achterste gedeelte van het
woonerf is de huistempel, waar de
voorouders van de huidige bewoners
worden vereerd. Tal van huiselijke
feesten doorkruisen het dagelijkse
leven van de Balinese familie. Daar
onder zijn ook bijzondere feesten, zo
als dat van drie maanden na de ge
boorte. Bruiloften onderscheiden zich
door plechtige optochten lijkver
brandingen zijn overbekend en ver
eisen een aparte beschouwing. We
reldberoemd zijn de Balinese tem
pels. Tientallen heb ik mogen be
wonderen. Dank zij een studie van
tevoren gemaakt, was veel mij dui
delijk van wat ik te aanschouwen
kreeg. Enkele hoofdelementen uit a!
dat wonderschone moge ik toch aan
stippen.
Op Bali vormen maatschappij en
godsdienst een onverbrekelijk geheel.
Het godsdienstige leven is samenge
groeid uit verschillende godsdienst
systemen, die alle hun eigen aandeel
in het geheel bijdragen. Het oud
inheemse geloof aan berg- en meer-
geesten gaf het aanzien aan tal van
tempels, waarin de grote bergen ver
eerd worden. Daarnaast staat de ver
ering van de heilige bossen, bomen
en meren en bronnen. Aan het wa
ter van zulke bronnen wordt bijzon
dere heilige kracht toegekend, die
bijv. van zonden reinigt. Naast deze
bron staan de badtempels. In deze
tempels baden de goden, dikwijls in
de omgeving van aangelegde baden
voor de mensen. Zeer bekend zijn
de dessa-tempels, waar men een
juiste indruk krijgt van de verhou
ding tussen het inheemse en het
Hindoe-geloof. Gewoonlijk bestaat de
dessa-tempel uit twee gedeelten. Het
achterste gedeelte is voor de goden
bestemd, het overige gedeelte van het
erf voor de raadsvergaderingen en
de voorbereiding van de offers In
het voor-erf staat de open loods voor
de raad van de Dorps-oudsten, de
rijstschuur en de offerkeuken.
In het achterste erf bestemd
dus voor de goden zijn de kleine
re kapellen en altaren. Deze kapel
len zijn niet de woonplaatsen, doch
de logeerkamers van de goden. De
goden wonen in de hemel of tronen
op hoge bergen. Alleen van tijd tot
tijd houden zij zich onder het volk
op aarde op. Dan wonen zij in deze
kapelletjes. De hoofdgod van de
Bali-bewoners is de Zon, identiek
met Ciwa. Feitelijk is deze Zonne
god de enige Hindoegod.
Tot de heiligdommen van het dorp
behoort ook de dodentempel. Het
Een offer voor de goden wordt op
het hoofd gedragen.
hoofdgebouw van deze tempel is dik
wijls een stenen huis voor de Doden-
god. In de meeste gevallen ligt deze
tempel dichtbij de crematieplaats, te
vens kerkhof. De tempels van de
waterschappen zijn gewoonlijk klein
en hebben tën hoogste een of twee
altaren. Meestal vindt men ze mid
den tussen de sawah's. De vereerde
hoofdgodin is de godin van de Rijst,
DE LIJKVERBRANDING, zoals ik
die mocht aanschouwen, heeft
diepe indruk op me gemaakt. Des
ochtends het was' nog vroeg
werd het lijk van het praalbed geno
men en met de doodkist onder witte
lijkwaden, waarover een statiekleed,
in de lijktoren geplaatst. Tal van
gamelans doen hun liederen weer
klinken. De vierkante onderbouw
van de toren stelt de grondvesten
van de aarde voor, met de bekende
slang en schildpad als dragers van
de aarde. Het middenstuk van de
Het hanengevecht heeft op Bali
nog niets van zijn populariteit
verloren.
toren is smal. Daar bevindt zich de
open zetel, waarin de lijkkist wordt
geplaatst. Daarboven zijn de daketa
ges. In het onderste gedeelte bevin
den zich dikwijls grote en kleine
spiegels. Bouquetten en decoraties
versieren het geheel. De dessa-be-
woners van gewone huizen mogen
in het algemeen één dak op hun lijk
toren hebben, de adellijken echter
meer. De priester heeft een hoge
troonzetel zonder dak.
De lijktoren wordt door tal van
dessa-bewoners op de schouders naar
het crematieveld gedragen. Even
voordat een dergelijke stoet zich in
beweging stelt, worden door de
priester vier pijlen in de vier wind
richtingen afgeschoten en een vijfde
op de kop van de slang. De priester
gaat voorop. Hij houdt naast zich
het hoofd van een grote draak, waar
van de staart in de lijktoren ein
digt en waarvan het lichaam door
de familieleden van de gestorvene
wordt vastgehouden. Een lange rij
vrouwen met offers, vaandeldragers,
wijwaterpotjes en sieraden zijn in
de stoet te vinden, die tenslotte drie
maal om de plaats heenlopen, waar
het lijk verbrand zal worden. Daar
vindt men de van hout gemaakte
verbrandingsdieren, rijk versierd. De
lijkkist wordt dan langs een bam
boetrap naar de plaats gebracht,
waar de verbranding plaats heeft.
Tegen de avond worden de lijk-
dieren en de lijktoren verbrand, ter
wijl in de nacht de as en beenderen
worden verzameld en bewaakt. De
volgende dag worden de as en enkele
speciale fijngemalen beenderen in
een urn gebracht naar de priester en
door deze gewijd. Tenslotte wordt
deze urn in een special.e draagstoel
onder begeleiding van muziek op
uiterst plechtige wijze naar de zee of
de rivier gedragen, waar urn en
draagstoel weggeworpen worden.
De loutering door vuur en water is
volbracht.
En dan de muziek en de dansen.
Uren achtereen heb ik, dikwijls in
de flinke hitte, zitten kijken en ge
luisterd. Adembenemend interessant.
Welk een gratie, welk een prachtig
rhythme en dat alles in een omge
ving, die ook al weder past in het
geheel. Ik heb eens ergens gelezen
ik weet helaas niet meer waar
„Wanneer God de mensen naar zijn
evenbeeld geschapen heeft, is het op
Bali schoner en gaver dan ergens
anders ter wereld bewaard". Zo staat
het er. zo is het ook inderdaad. De
Balinees met de lendedoek om het
lichaam, zelfbewust en fier, de Ba
linese vrouw met het ontblote bo
venlijf en de kleurige sarong, met
de offerschaal op het hoofd, alle zijn
Oosterse schoonheden, werkend in
een omgeving waar alles even prach
tig is, waar de tourist zijn ogen
uitkijkt en waar hij heimwee aan
blijft houden.
Toen de Amerikanen Bali hadden
ontdekt spraken zij van: The last
Paradise on Earth" (het laatste pa
radijs op aarde). En zo is het.
Deel van een huistempel
te Sawan.
{TEN juichende menigte zwaaiend t
palmtakken en luid hun begro
uitroepend haalt Jezus in b.ij zijnj
in Jeruzalem. Als hun koning be
ten zij hem die zijn weg gaat overl
als een loper voor zijn voeten neeJ
worpen kleren van de geestdriftige tl
schouwers. Een waarlijk koninklijk,!
tocht, een blijde dag! Bij wie j j
gedachte kunnen opkomen, dat de:,]
tocht onder gejubel niet voert naarT
zegepraal maar naar een smaaej
dood?
Er is één die daarvan weet. WanlJ
der het enthousiasme van de men]
blijft Jezus onberoerd door het uil:
dig vreugdebetoon. Jezus staat stil
weent over de stad die niet begrijpt J
tot haar vrede dient. Ziet hij nu alj
zich hoe deze nu juichende rr.e:]
straks verhit zal schreeuwen om
dood, in botte nieuwsgierigheid zal]
kijken op Golgotha? In elk geval 4
ziet hij het voze en broze van
enthousiasme van de dag, kan hij]
niet warmen aan het vuur dat op J
maal oplaait en weldra dooft. Nu]
stuwen zij hem, spoedig zullen
hem de rug toekeren. Zo gaat
zijn wij. Van Palmzondag maken]
een féést, het is óns feest, de
het blijde inhalen van de Meeste I
we vergeten gemakkelijk, dat i-J
de Vrijdag volgt. Palmzondag is]
feest van de al te gemakkelijke
drift, de dag van menselijke opper,]
kigheid en onstandvastigheid. De]
die veelbelovend lijkt, maar er vei
verraad, verloochening, afval. Neen
feest is het eigenlijk helemaal niet]
weet dat, die onder het gejuich
om hen, die niet begrijpen wat tot J
vrede dient.
Palmzondag is in vele kerken]
feestelijke dag, de dag waarop niJ
leden bevestigd of op hun belijdenis!
doopt worden. Een dag van blijdsq
waarop de kerken voller zijn
woonlijk, want velen willen dit hooj
punt in het leven van de Gemeente]
missen. Hoe velen zijn er nog. meti
wij blijde op, die hun Heer vcrwi]
men. „Gezegend Hij, die komt, dt|
ning, in de naam des Heren",
wij niet blijde zijn zonder bedenkiid
Maar hoe is het eigenlijk met i
steld, zijn onze hooggestemde gevot
van deze dag van blijvender g
dan de voorbijgaande geestdrift
Jeruzalemmers? Is ons eenmaal b
geloof waargemaakt door een dl
getrouw leven? Hoeft over or
Meester niet te wenen, omdat
nen te begrijpen wat tot onze i
dient? Pijnlijke vragen! Wij weter|
maar al te goed, in onze levens p
zich het oud verhaal weer af:
blijde inhalen wordt spoedig ven;
bespot, verloochend, gekruisigd.
Morgen vieren wij dat feest we
de Palmzondag, de blijde dag vat]
beloften. De dag ook van het
mende besef van de verzuimde#
lijkheden. Laten wij het dan maai]
ren als een blijde dag om die f
mogelijkheden. Als wij dan mairl
vergeten wie de blijdschap geldt:I
met gejuich begroete koning, dies
de geestdriftige begroeting weent]
hen die niet begrijpen wat tot hunc
dient. Misschien gaan we er danl
van begrijpen. Dan wordt het een]
feest!
jrElV van de oudste en bekendste boeken is ongetwijfeld
de bijbel. In de vierde eeuw na Christus tot zijn huidige
vorm gekomenheeft dit boek een grote rol gespeeld in
alle tijden, zowel religieus als cultureel. Duizenden hebben
troost en kracht gevonden uit dit boek in uren van zware
beproeving, maar ook duizenden zijn door'de inhoud ge
ïnspireerd tot aesthetische vormgevingen.
Bijbelse kunst is zo oud als de bijbel zelf. Zelf is de Bijbel
even tens een bron, waardoor wij op de hoogte geraken
van oude culturen. Prof. Beek beweert, dat men de bijbel
niet kan verstaan zonder de cultuur te kennen van het
oude Babylonië, Egypte, het Hellenisme en het Romeinse
rijk. De bijbel is in dit opzicht een tijdgebonden boek, be-
invloed door de cultuur, te midden waarvan het ontstond.
De opvatting, dar de bijbel een uit de hemel gevallen boek
zou zijn, of dat dit boek van letter tot letter door de Hei
lige Geest zou zijn gedicteerd, is tegenwoordig wel ver
laten op grond van het wetenschappelijk onderzoek.
]Jit de bjjbel dus, kunnen
wij eveneens gegevens
verzamelen, waardoor wij
de oude culturen beter leren
benaderen.
De invloed, die de bijbel
in de loop der tijden echter
zelf geeft, komt niet zozeer
uit de culturele waarde van
het boek, maar wel uit de
naar Oosterse trant ge
schreven verhalen, waarin
diepe geloofsbezinning staat
naast de historische ach
tergrond.
Het zijn deze verhalen ge
weest, die de geesten van
duizenden kunstenaars heb
ben vervuld en geïnspireerd
tot hun grootse scheppin
gen. De eerste christenen
hebben in de catacomben
van Rome muurtekeningen
gemaakt van Christus met
een lam op Zijn schouder
naar het bekende verhaal
van het verloren schaap
(Luc. 15:5). Wellicht zijn
dit wel een van de eerste
kunstuitingen, door de bij
bel geïnspireerd, al moeten
wij ons hierbij realiseren,
dat zij waarschijnlijk niet
als kunstuiting zijn bedoeld
Jn de Renaissance leeft de
bijbelse kunst op. Figr en
als Michel Angelo, Rafaël
en Leonardo da Vinei heb
ben tal van bijbelse onder
werpen en personen tot on
derwerp van hun kunst ge
maakt. Men behoeft slechts
zijn blik naar boven te rich
ten op de plafondschilderijen
in de Sixtijnse Kapel om te
weten tot welk een niveau
deze bijbelse kunst is geste
gen. De zin voor de mense
lijke proportie krijgt in de
Renaissance met zijn sterk
humanistische inslag het
volle accent. De figuren
zijn levend in de eerste
plaats, zij zijn „gewoon",
diep menselijk en er wordt
gebroken met een zekere
traditionele stijl. Men ziet
b.v. in het laatste avond
maal van Tiepolo een Chris
tusgestalte, in Wie een echt
menselijke trek de hoofd
toon van het schilderij uit
maakt. Ook Rembrandt ten
onzent met zijn „Rem-
brandtbijbel" laat ons de
talloze taferelen uit le bij
bel zien op een onnavolg
bare wijze geschilderd, met
het accent volledig op het
menselijke aspect van het
gebeuren.
Er zouden op dit terrein
nog vele voorbeelden te
geven zijn.
\\/ij gaan echter naai een
ander gebied der kunst
het toneel. Ook hier waagt
men zich aan bijbelse uit
beeldingen. Het is vooral
Vondel geweest, die de dra
matische stof uit de bijbel
voor het toneel op sublie
me wijze gestalte heeft ge
geven. wy noemen uit zijn
oeuvre enkele stukken:
Adam in ballingschap, Jozef
in Dothan, Jephta, Lucifer
enz.
Ook later vinden toneel
schrijvers hun onderwerpen
uit de bijbel. Als voorbeeld
hiervan noem ik Frans
Werfels stuk Paulus onder
de Joden zoals ook later in
de tijd onvergelijkelijke bij
belse scheppingen in de
beeldhouwkunst hun ont
staan vonden. Kijkt u maar
eens naar de Christusge
stalte van Thorwaldsen, die
u kunt zien in de Frukirke
in Kopenhagen. In Sons-
beek bij Arnhem zagen wij
enige jaren terug de Jo
hannes de Dopergestalte
van Rodin.
Doch ook op andere ter
reinen doet de invloed van
de bijbel zich gelden. Toe
ven wij een wijle bij de mu
ziek. Hier is de invloed gro
ter, dan wij vaak vermoe
den. Direct bijbelse invloe
den bieden de psalmen, die
in de middeleeuwen be
rijmd werden voor gebruik
in de eredienst.
In de katholieke eredienst
worden in de mis enkele
Nieuwtestamentische tek
sten in het Latijn gezongen
(Magnificat, Agnus Dei,
Sunctus). Uitroepen ais
„Amen", „Hallelujah" en
„Kyrie eleison" vinden hun
ontstaan in de oudjoodse
tijd. de tijd van de bijbel
Door tal van componisten
(en niet alleen katholieke!)
zijn deze stukken verklankt
en worden regelmatig in de
concertzalen uitgevoerd. In
dit verband denken wij aan
Bachs Matthaus-Passibn
die het lijden van Jezus
Christus uitbeeldt eni
de lijdenstijd wordt
voerd in kerk en com
zaal. Deze indrukwetó]
muzikale schepping
zijn ontstaan rechtsta
aan de bijbel te dankel
dit zelfde verband ra]
wij de oratoria van Hë|
zien. Heel veel van i
rijke geestelijke liei
zijn op de bijbel ti
voeren. Onnodig is 1.
van voorbeelden aan te»
ren.
Zelfs op het gebied vai
film is momenteel invl
van de bijbel te besp'::j
Denk maar eens aan fflf
als David en Bathseba,(
gotha.
Wij willen de grote l
vloed van de bijbel op 1#]
tuur en dichtkunst
wege zijn onuitputtelijk!
hier achterwege laten.
Bepaald interessant l
het zijn na te gaan, hot,
bijbel met zijn verschik™
stereotype uitdrukk®!
een plaats heeft verovert!
onze spreektaal (b.v. ,f
vreemdeling in Jeruza1']
de „Benjamin van de ftl
lie" etc.)
2° hebben wij ?"j
dat de invloed van f
bijbel op het kunstzin]
leven van alle tijden
groot is.
De bijbel is geenszins fj
ouderwets boek, dat w{1
een met stof beladen is'
boekenkast heeft prijken]
de bijbel liggen zeker
ohontgonnen gebieden,
wie de taal ervan verst®'
Bron voor persoonlijk
loofsleven, een onuitp1]
lijke kracht voor de cuW
vormende elementen is 1
samenleving.
Immers in de bijbel
den wij die samenvoeg
van het existentiële
met de diep doorl©
aestethiek. het felle re*1 j
gemengd met de OosMJ
romantiek, kortom er
nog stof genoeg 66k
de moderne tijd. die
op verwerkelijking e°
een gestalte, die de.s'j
van deze tijd tot in z1
weet aan té spreken.
Ds D. A. WERN"
Directie:
J. BIJLSMA en C. KRAK
Hoofdredacteur:
a M. KOEMANS
Redactie:
Achterdam 18, Tel. 5541
ADVERTENTIES
en ABONNEMENTEN:
Voordam 11 Tel. 3320
Postgiro 187294
ENGELAND en de Ver. Statei
men om het initiatief te r
Zuid-Oost Azië, dat communis
de conferentie van Genève er x
te herstellen, aldus werd gister
men. De overeenkomst werd b
in de Engelse hoofdstad tussen
Dulles en Eden. Waarschijnlijk
Staten, Australië en Nieuw Zee
verdrag zijn. Dulles zal het voc
Franse regering. Het Westen z
de regering van communistisch
hulp in Zuid-Oost Azië voor de
vankelijk voorstelde. Naar mer.
bij de Franse opvatting, dat er
op succes van de conferentie in
QISTERNACHT begon de b
wolking snel toe te nemen a
gevolg van enkele storingsfrot
ten, die echter maar weinig e
geen regen met zich meebracl
ten. Het hogedrukgebied dat ve
dagen zonnig weer met nach
vorst heeft gebracht is naar Mie
den-Europa weggetrokken. Te
Zuidwesten van Ierland ligt eei
ander hogedruk-centrum. Tusse
dit gebied en een lagedrukgebie
tussen Groenland en IJsland stat
in de hogere luchtlagen een zet
sterke Westelijke luchtstroming
Met grote snelheid trekt ee
depressie, die gisteren nog dicl
bij Amerika lag met deze Iticlu
stroming over de Oceaan naa
onze omgeving. De kans op rege
en wind ivordt morgen groot, n
deze Oceaandepressies een aar
val op West-Europa gaan ondei
nemen. De wind zal uit h<
Zuid-Westen toenemen en d
temperatuur kan hierdoor enkel
graden hoger worden.
Verwachting tot morgenavonc
WiaSELEND BEWOLKT
Wisselende bewolking en ovei
wegend droog weer. Matige, i
het Noorden van het land aan
vankelijk krachtige wind tusse
West en Noordwest. Vannacb
voornamelijk in de Zuidelijk
helft van het land plaatselijj
lichte nachtvorst, morgen ovei
dag ongeveer dezelfde tempera
turen ais vandaag.
Het instituut voor kernphysica
Calcutta heeft gisteren medegede
dat radio-actieve stof boven Calc
is aangetroffen. De radio-activ
werd ontdekt in twee stofmonsters,
door Indische vliegtuigen waren
zameld op een hoogte van meer
10.000 voet. Volgens het instituut h
radio-activiteit van het stof zo z\
dat zij „geheel onschadelijk" kan
den genoemd.
BIJ de Tweede Kamer is inged
perking van de vrijheid tot I
schenken in verband met het ui
king cadeaustelsel). Voorgesteld
van een bedrijf geschenken aan
van goederen, tenzij deze dezelf
taling plegen te worden verstre'.
xnelijk kan worden gemaakt, da
directe of indirecte afnemers ei
en verstrekt.
QOk geldt het niet ten aanzien
het aanbieden en verstrekken
geschenken aan wederverkopers
goederen, »1s bij het uitoefenen
het betrokken bedrijf tegen beta
plegen te worden verstrekt, en
bij algemene maatregel van bes
aan te wijzen ln economisch op?
met zodanige wederverkopers gelij
stellen groepen personen.
Voorts geldt het verbod niet i
geschenken in de vorm van goede
voorzien van een in het oog vall
onuitwisbaar kenmerk, dat aan
goed een reclamekarakter geeft, i
zulke goederen plegen te worden
bruikt of verbruikt bij het gebrui
of erbruiken van goederen, die
het uitoefenen van het betrokken
drijf tegen betaling plegen te woi
verstrekt. Evenmin geldt het vei
