NIEUWSBERICHTEN.
GROOTE WERKEN.
in dezen ernstigen werkerdie méér
bereikte dan hij zelf vermoedt.
„De Ark" en „de Bark" mogen al te ver
gaan in hunne bedoeling om töüdrukking te
geven aan een voorwaartsche beweging,
toch hebben zij het voordeel onze aandacht
af te leiden van de huizen met een voor
gevel, achtergevel, twee zijgevels en daar
boven een dak een type, dat zoo lang
zamerhand een onoverkomelijken afkeer gaat
inboezemen. En hierin, hoe charmant de
kleurwerking der huizen van la Croix ook
doet en hoe deugdelijk van plan, indeeling
en opzet de huizen van Blaauw ook mogen
zijn, grijpen zij niet zoo ver als hun collega
Staal.
Blaauw heeft de charme ontdekt van het
gezellig interieur, de ruimte-ontwikkeling
door overbouw en verrassende door-een
werking der boven en beneden plattegronden.
Hij is in zijne weloverwogen bouwwerken
uitgegaan van 'n kerngedachte, die telkens
van uit het plan in de gevels sprekend
wordt doorgevoerd.
Het is in plan de meetkundige dooreen-
schuiving van quadraten en veelhoeken, die
daardoor de balcons en erkers op de ver
diepingen doen ontstaan, of de terrassen
de gewenschte afdekking bezorgen. Zijn
huizen staan allen soliede op de aarde,
maar huize „Beek en Bosch" vooral, groeit
door de prachtige overbouw op de verdie
ping als een paddestoel uit den grond op;
en evenals deze, door de natuur in volmaakt
heid geschapen vorm, draagt dit huis den
stempel eener werkelijke perfectie.
La Croix is in al zijn kleurenweelde toch
in vormgeving de, in deze groep van
jongeren in mineur gestemde. Hij heeft
die gedegenheid in zijn werk die reeds bij
voorbaat volkomen rekening houdt met de
wenschen en verlangens der bewoners. De
decoratieve versieringen aan den gevel staan
juichend-frisch temidden van het lage hak
hout in het parkmaar zijn sober gehouden
hoofdvorm der gevelmassa doet vreemd aan
in vergelijking met de bestrevingen naar
sterke bewegelijkheid in de hoofdvormen
der huizen van de andere architecten dezer
groep.
En zoo gebeurde het, dat architect Staal
het hoogste verlangdemaar het minste
slaagdedat la Crojx het minste ver
langde en wellicht het beste slaagde en
dat Kramer als „de Bard" van deze jon
geren in jubelende zangen, met nieuwe
tonen vertelde van de eeuwige schoonheid
van vergane tijden en deze verbond, aan
de meest moderne bestrevingen,zonder
theorieën, zonder opzetjeenvoudig daar-
stelde wat zijn hart hem ingaf, als een
kunstenaar bij de gratie Godszingend
als een verliefde zwerver in het tooverland
der kunst. Hij jubelt in zijn vormgeving en
is vol wonderlijk jolijt. Zijn plannen zijn
van een grillige dooreenwerking, met, in
iedere cosy-cornef, de sfeer der romantiek
als ingemetseldDuizenden sprookjes
zijn er reeds gefluisterd Hier is het
werk van een, die het leven ziet als 'n
groot en schoon gedicht, een, die ontvan
kelijk is voor de wonderen van het Oosten
en Japanschen invloed reeds heeft onder
gaan.
En toch aanschouwen de drie huizen van
Kramer, „Tamalone", „Meneva" en „Rogier",
facing to the West, aan verren
horizon, het land waar een zelfde sfeer zoo
menigmaal om de moderne architectuur
zweeftde sfeer die Norman Shaw wél
kende en Baillie Scoten Lutyens
en Voysey,en die nu door Kramer op
eigen wijze en in eigen vormgeving is ver
werkt Hij is de wever van een schoonen
schijn, vlechtend in glanzende kleuren en
welige vormen geheimzinnige stemmingen
door de zoo nuchtere architectuur.
Zoo hebben zij allen in Bergen de reli-
quieën van hun geloof aan eene nieuwe
schoonheiden diep tusschen het kreu
pelhout verborgen, staat ook nog de kleine
hut „Tyltyl" als symbool van het eeuwige
zoeken naar de schoone Blauwe Vogel.
Aan mejuffrouw Margaret Kropholler, de
eerste vrouwelijke architect in Nederland,
werd Vrijdagmiddag na de bezichtiging der
villa's, namens de jongere architecten door
den heer P. L. Kramer een bloemenhulde
gebracht, omdat zij met haar bouwwerken
had getoond de moderne vormgeving vol
komen machtig te zijn. Alle aanwezigen
gaven door applaus hiermede van hun in
stemming blijk.
Door den heer Arnold M. A. Heystee werd
den architecten, schilders en journalisten in
het Oranje-hotel een lunch aangeboden,
waarbij de he'erën G. F. la Croix en H. Th.
Wijdeveld den heer Heystee huldigden voor
het in dezen genomen initiatief. Deze bracht
zijnerzijds echter zijn hartelijken dank aan
de architecten nu de bouw thans is voltooid.
Hi] verzoekt speciaal hém geen hulde te
bewijzen, wijk hij meer „voor de aardig
heid" den architecten in de gelegenheid had
willen stellen geheel naar hun eigen op
vattingen te bouwen nog al een dure
aardigheid! werd er in onze buurt geroe
pen en sprak de hoop uit, dat deze bouw
en schilderkunst navolging mocht vinden
en daardoor beter zou gebouwd worden dan
tot nu toe het geval was geweest. Hij achtte
het een gelukkig verschijnsel dat thans be
wezen was, dat moderne architecten en hun
principalen wel degelijk kunnen samenwer
ken en deze samenwerking niet met onaan
genaamheden behoeft te eindigen zooals wel
het geval is, doch met een vriendschappelijke
samenkomst zooals thans. Spr. bracht dank
aan den redacteur van „Wendingen" voor
de prachtige uitgave van het laatste num
mer, waarin de villa's afgebeeld staan.
Nadat de heer Blaauw herinnerd had aan
de verdienste bij het bouwen der villa's
bewezen door de heeren A. Eibink en J. H.
Sneliebrand, mochten wij ten slotte met een
enkel woord Wijzen op het gelukkige tot
dankbaarheid stemmende feit, dat juist Ber
gen was uitverkoren om deze moderne bouw-
opvattingen tot' uiting te brengen en de ver
schillende kunsten zoo harmonisch zich hier
in deze prachtige natuur konden ontwikkelen.
■- -Vj-fr
Aan den fortenwedstrijd hebben niet minder dan
12 groepen, ieder! van 8 kinderen, meegedaan en
deze hebben, dank zij de commissie van voorberei
ding, een allergezëlligsten dag gehad, die zeker in
hun herinnering als een van de prettigste vacantie-
dagen zal blijven voortleven.
De uitslag is als: volgt:
Den eersten prijs verwierf groep 12, bestaande
uit Jo en Frits van- Peski, Truus en Albertine Hon-
dius Boldingh, Eduard en Miek ter Horst, Willy
Schmieden en Paula van Beresteyn.
Den tweeden ptijs kreeg groep 10, bestaande
uit Frits en Elsa Kepplér, Simon Aardema, Pieter
Praetorius, Constant van Panhuys, Johau, Hetty en
Hans Wurfbain.
Den derden prijs kreeg groep 12, bestaande uit
Tijs, Zus, Henk en Pip Wiessing, Maartje Strooker,
Pierre Cantens, Beppie Wöhrmann en Alie Stroomer.
Den vierden prijs groep 11 bestaande uit Willem
van Hasselt, Jaap en Edo Schorer, Annemie, Henry
en Corrie de Graeff, Nancy en May v. Limburg Stirum.
Den vijfden prijs groep 14, bestaande uit Willem
en Wart Verkade, Hetwig van der Linden, Herman,
Hans en Touti Oarschhagen, Mientje Leidner en Louis
Cantens.
Den zesden prijs kreeg groep 7, bestaande uit
Hanne Mone, Matsy Hilsje, Tpnia, Hesje en Wim
Heybroek en Piet Meter.
Den zevenden prijs kreeg groep 6, bestaande
uit Jan Stap, Adriaan Went, Jan en Auke v. d Waals,
Lotte Boeke, Bernard Westerbeke, Rudolf en Miek
Boeke.
Den achtsten prijs kreeg groep 3, bestaande
uit Anneke van Ark, Bertha en Annie van Amniers,
Bob en Louis Pot, Han en Dina Bierdrager en Jan
Sinnige.
Den negenden prijs kreeg groep 1, bestaande
uit Frans en Piet Blaisse, Gerard en Piet Timnier-
mans, Frans v.d. Paauw,Gerard en Jacoba dejoncheere
en Arie Zijp.
Den tienden prijs kreeg groep 4, bestaande uit
Jacoba en Geertruida de Boer, Kees Boeke, Frits
Went, Luuk en Kees v. d. Waals, Mariet Wurfbain
en Louis Fabius.
Den elfden prijs kreeg groep 5, bestaande uit
Betsy en.Eef Gorter, Jan Stroomer, Paul Feldmann,
H., A. en Jo Reuser en Willy Waetjens.
Den twaalfden prijs kreeg groep 2, bestaande
uit Henry en Clasina Dubois, Maria Dutilh, Dia
Beets, Lijsbeth en Johan van Blommesteyn, Tilly
Waetjens en Pan Praetorius.
Na afloop had de prijsuitdeeling in hotel „Nassau
Bergen" plaats. Voorafgegaan door muziek, ging de
jeugd eerst langs de tafels waarop de prijzen waren
geëtaleerd en later mochten de kinderen groeps
gewijze binnenkomen om uit de prijzen een keus
te doen.
De eerste prijs bestond uit een stoomschip van
hout, dragende den naam „Prinses Juliana" en een
luid gejuich steeg op, toen deze prijs in ontvangst
werd genomen.
Alle kinderen kregen wat, zoodat allen hoogst
voldaan huiswaarts keerden.
'»>iAan 't einde van 't feest bracht Jhr. Mr. Dr. van
Beresteyn eenige vriendelijke woorden van dank aan
Mevrouw van Reenen. die zooveel had bijgedragen
om dezen dag voor de kindeken onvergetelijk te
"doen zijn.
Dat de jeugd hiermede van ganscher harte instemde
laat zich begrijpen!
In den Be'rgenschen Kunsthandel wordt thans eene
tentoonstelling gehouden van schilderijen en batiks
op perkament van Mevrouw F. van der Hoef—van
Rossem en den heer G. van der Hoef. Wij kunnen
0"zen zomergasten ten zeerste aanraden dit artistieke
werk te gaan bezichtigen.
Door de oudere badgasten van Bergen aan Zee
is Maandag een onderlingen fortenwedstrijd gehouden,
die een zeer geanimeerd verloop heeft gehad en
waarvoor eveneens fraaie prijzen beschikbaar zijn
gesteld.
Door de jeugdgroep „Jonge Kracht" te Alkmaar
wordt met enkele bestaande jeugdgroepen in Noord-
Holland op Zondag 25 Augustus een wandeltocht
ondernomen naar Bergen-binren. „Onze Tooneel-
club" en de mandolineclub „Crescendo" van de
Alkinaarsche jeugd.zullen den tocht opluisteren, door
in de zaal van café „Hilbrand" van den heer H. C.
Smit te Bergen een uitvoering te geven.
GEVONDEN EN VERLOREN VOORWERPEN^
Er is te B.ngen gevonden: een zilveren bril
een pompadour redicule met drie vakken, een zil
veren rozenkrans in etui, een bruin sigarenpijpje, een
kinderzakje en een gladde trouwring met initialen
Er is verloren: een zilveren broche (model vlinder)
een rood met wit gestreept zijden mutsje, een nik
kelen lorgnet, twee badmutsen, een naaizak met
handwerk, een gummiband van een kinderwagen,
een medaillon met portretjes, een groene portemonnaie
met 70 cent en broodkaart, een grijs geknoopt taschje
met roze zijde van binnen, inhoudende portemonnaie
met/1.70., een donker tricot heerenzwempak, een
verguld gouden broche met drie afhangende kettinkjes
er aan, een double lorgnet met veer en geslepen
glazen, een rozenkrans met rood koordje gebonden,
een damesparapluie, een damestaschje met ronde
beugelsluiting, inhoudende portemonnaie met ruim
ƒ5.- zilveren rozenkrans, zakdoek enz., een zilveren
dameshorloge, een rood met wit zijden mutsje, een
zwart lederen damestasch, een nikkel heerenhorloge
met paarschen wijzerstrook; een gouden lorgnet in
zilveren etui, een zwarte parapluie met bonte rand
en zilveren knop, een groene kap van een kindercape,
een groene portemonnaie met eenig geld en post
zegels, een rugzak met twee badpakken, twee bad
mutsen en een witte handdoek.
Inlichtingen te bekomen ter gemeente-secretarie
te Bergen.
De oorlog heeft de regeeringen gewend
aan hooge budgetten, de oorlogskosten Ioo-
pen niet meer als vroeger, in de millioenen,
doch in de milliarden en nog is er geen
sprake van de heëndiging van den strijd uit
geldnood. Al is het geld nu meer dan weleer
nog de zenuw van den oorlog, geldnood
is nog niet prikkel tot vrede. De waar
deering van het geld is metterdaad anders
geworden, Wat voorheen een onverantwoor
delijk hooge uitgave heette, is thans, met
de reusachtige crisisuitgaven als tegenwicht
een bagatel, Groote plannen en groote werken,
welker uitvoering indertijd afstuitten op gel-
delijde bezwaren, ondervinden thans van
financiële zijde geen tegenkanting meer. Dat
zien wij aan de hernieuwde pogingen, dezer
dagen weer aangewend tot ondergraving
van den Sond met een spoorwegtunnel,
ter lengte van ongeveer 30 K.M., waardoor
een snelle verbinding tusschen Zweden en
Denemarken en dus met het Europeesche
vastland zou verkregen worden. Dat zien
we eveneens aan de stijgende kansen voor
den reeds meermalen overwogen tunnel van
Frankrijk naar Engeland, onder het Kanaal,
of beter onder de Straat van Dover.
Ook ten onzent heeft de oorlog dezelfde
uitwerking gehad. Terwijl men in 1892 en
in 1901 herhaaldelijk het groote nut en de
uitvoerbaarheid van de drooglegging der
Zuiderzee naar de plannen van Dr. Lely
betoogde of toegaf, de uitvoering zelve stiet
even herhaaldelijk af op de hooge kosten
van rond twee honderd millioen gulden, die
men niet bijeen wist te krijgen. Thans,
met den oorlog, stegen de crisisuitgaven
plotseling over de 500 millioen, en nu stapt
men over het zooveel geringere bezwaar
der 200 millioen gemakkelijk heen. Wij
weten, dat de Zuiderzeeplannen door de
Sfeten-Generaal in de zitting van dit jaar
zijn aangenomen en dat tot de uitvoering
is besloten.
