Bergensche Bad-,
Duin- en Boschbode
I
Cliché „Ons Eigen Tijdschrift". Zelfportret v. d. schilder. 1918.
atelier, dat hem in staat stelt, zijn werk voor een
groote tentoonstelling voor te bereiden.
Wanneer Gestel zich voor zijn werk in een
streek neerzet, dan blijft hij daar gewoonlijk een
geruimen tijd. Zoo werkte hij in 1914 een ruim jaar
in Spanje, voornamelijk op het eiland Malorca,
waar hij zijn cubistische landschappen en haven
gezichten maakte, die door de gevoelige kleuren,
de verwerking en de compositie tot zijn mooiste
werk behooren.
In 1919 werkte hij vanuit Bergen maanden in
Koedijk, waar hij in zijn teekeningen en aquarellen
het bewegelijke en het vette van dat akkerland
op buitengewone wijze vastlegde.
In 1922 en 1923 maakte hij, eveneens vanuit
Bergen zijn bekende werk in de Beemster, dat op
geslaagde wijze de schoonheid en den natuurrijk-
dom van dezen polder heefl vastgelegd en wel
zoo, als dit vóór hem niet geschiedde en na hem
moeilijk gedaan zal kunnen worden.
Bekend mag ook verondersteld worden zijn be
langrijke serie teekeningen, die hij in den oorlog
maakte van de Belgische vluchtelingen. Zij behoo
ren meer tot den illustratieven kant van Gestels
talent, maar ook daarin heeft hij getoond, een
groot meester te zijn met buitengewone opmer
kingsgave. Eén teekening van hem uit deze perio
de vertelt méér van de ellende, door den oorlog
over een volk gebracht dan menig daarover ge
schreven boek. Deze teekeningen zijn zonder op
zettelijke tendenz vervaardigd uit deernis met de
van huis en hof verdreven menschen en staan
daardoor, hoewel het meer journalistiek werk is,
op een hoog plan.
In 1923 werkte Gestel in Beieren, waar het hein
gelukte, het sombere, romantische karakter van
het Ertsgebergte en de daarin moeizaam werkende
houthakkers vast te leggen.
In 1924 verbleef hij in Italië, waar hij, vooral in
Taormina op Sicilië en Positano, in de omgeving
van Napels, onvergetelijk werk schiep.
In 1926 en '27 arbeidde hij in Vlaanderen en wel
in Dongen aan de Leie, bij Gent. Het daar door
hem vervaardigde werk, vrij van naturalisme, is
vol ziel en legt er getuigenis van af, dat het on
derwerp voor hem slechts van belang is voor het
scheppen van een compositie met geestelijken in
houd. Met dit op styleering gericht werk heeft hij
een bijzonder mooie vruchtbare periode in zijn
kunstenaarsleven geopend.
Gestel kan één van de groote kunstenaars van
dezen tijd worden genoemd. Zijn werk levert het
bewijs, dat hij de materie de baas is geworden en
dat hij over een veelzijdige technische vaardigheid
beschikt.
Thans werkt hij in het Gooi, doch in hoofdzaak
om zijn reeds gemaakt werk af te maken, Nog de
zer dagen schreef hij ons: „Wat is Bergen toch een
mooi land; op de geheele wereld is er toch maar
één Bergen. Ik zit nu in het Gooi, maar zal nooit
een Gooienaar worden."
Dat een fijn kunstenaar en opmerker als Gestel
een dergelijk getuigenis van Bergen aflegt, pleit
zeker voor het natuurschoon van Bergen, waar
mede hij volkomen bekend was.
Vóór een paar weken vertoefde hij hier nog
enkele dagen in het polderlandschap, dat hem niet
het mist lief is en wij zien hem zeker nog wel weer
eens permanent in Bergen terug keeren."
Gestel werd in 1881 te Woerden geboren, waar
zijn vader huisschilder en tevens leeraar aan een
teekenschool was. Hij is dus afkomstig uit een
omgeving, waar de verftechniek en de liefde voor
de teekenkunst hem a. h. w. met de paplepel werd
in gegeven. Zijn vader, die vóór enkele jaren zijn
zaken aan kant deed, trekt er thans nog in de om
geving van Woerden op uit, om het landschap te
schilderen en volgt met groote belangstelling alles,
Cliché „Qns Eigen Tijdschrift". LANDSCHAP (Koedijk). 1919. Collectie Boendermaker.
20e Jaargang. No. 11.
van Zaterdag 10 Aug. 1929.
TWEEDE BLAD.
LEO GESTEL.
„In onze moderne schilderkunst is Leo Gestel
één der leidende figuren.
Meester over den vorm als weinigen, van een
steeds oprechte distinctie in al zijn werk, steeds
rijker wordend in zijn coloriet en dieper grijpend
naar het levensmysterie, behoort hij tot diegenen,
tot wie wij op zien als tot de vernieuwers van de
na het impressionisme in kunstigheid, bloedar
moede of burgerlijke platheid doodgeloopen schil
derkunst", aldus Mr. J. Slagter in het Julinummer
1923 van Elsevier's geïll. maandblad.
Het is ons een voldoening, dat deze buitenge
wone kunstenaar, van wiens bekwaamheid ook
door andere deskundigen meermalen getuigenis is
afgelegd, (Dr. F. H. Hübner gaf over hem in zijn
bekend werk „Die neue Malerei in Holland" een
uitvoerige verhandeling, terwijl van de hand van
i:hé „Ons Eigen Tijdschrift". Landschap Genova (Malorka).
Électie Boendermaker. 1914.
Van den Eeckhout in het Juni-nummer van
„Ons eigen tijdschrift" van Van Houten een inte
ressante beschouwing over dezen kunstenaar
wordt gegeven) tot de Berger schilders behoort en
één van de scheppende persoonlijkheden der Ber
ger School genoemd mag worden.
Niet alleen nationaal, doch ook internationaal
wordt Leo Gestel als één van de leidende per
soonlijkheden in de moderne schilderkunst erkend.
Dat bleek nog dit jaar uit een verhandeling in het
te Brussel verschijnende tijdschrift: „Variétés".
Van 19091918 bezocht Leo Gestel des zomers
Bergen. Hij kreeg het aan vorm en kleur zoo rijke
land van Bergen der mate lief, dat hij er in 1918
volgens plannen van den architect Streefkerk aan
den Buerweg het landhuis „De Hulsten" liet
bouwen.
De ervaring heeft wel geleerd, dat deze artist,
die in de eerste tijden van zijn kunstenaarsloop
baan de vertolker was van het mondaine stads
leven (zijn atelier in de Jan Steenstraat te Amster
dam was in dien tijd het Centrum van het jonge
artistieke en literaire leven) de man er niet naar
is om permanent een landhuisje te bewonen. Daar
voor is hij een te groot zoeker en kan hij den
drang om te reizen en zich opnieuw in de natuur
te verdiepen, niet weerstaan, al gevoelde hij zich
op al zijn reizen toch steeds weer tot Bergen aa l-
getrokken. Bovenal was hem zijn atelier aan den
St. Anthoniestraat lief, waarin hij de studies en het
rijpere werk van zijn reizen zorgvuldig gerang
schikt had.
'Dit atelier werd in Januari van dit jaar door
brand verwoest. Vaak heeft hij daar dag en nacht
gewerkt om het wonderbare, nooit te begrijpen
leven in zijn werk vast te leggen. Wie hem daar
temidden van zijn teekeningen, aquarellen en
schilderijen uit zijn verschiljende periodes ook
Gestel is door het luminisme en het impressionisme
gegrepen geweest werkzaam heeft gezien, moot
gevoeld hebben, te staan tegenover een persooa-
lijkeid, die ondanks de verschillende uitingen in
zijn werk, zichzelf is gebleven.
Zijn werk is voor Gestel altijd no. één geweest.
Wij zouden dit met verschillende voorbeeld :n
kunnen illustreeren en kunnen aantoonen, hoe
moeilijk hij het daarvoor vaak zichzelf en anderen
heeft gemaakt en maakt, doch achten het hier niet
de plaats, daarop nader in te gaan.
Gestel is een buitengewoon scherp opmerker en
hoewel in het diepst van zijn wezen honnêteté, be
zit hij toch in hooge mate het gevoel voor de hu
mor, waardoor hij tevens een eminent caricatu
rist is.
Man van groot plichtsbesef en grooten werk
lust, heeft hij toch tijden, waarin hij daarwerkelijk
niet aan den slag kan komen, al verwerkt hij in
die tijden de dingen vaak het sterkst geestelijk.
Wanneer hij een poos bezig is geweest met al
lerlei zaken, die ook een gewoon mensch in onze
gecompliceerde maatschappij, waar men zich ner
gens kan vestigen of mer stuit op den staat in zijn
hinderlijksten vorm, ook heeft te verrichten, dan
wordt Gestel zóó nerveus, dat hij zich wel in een
klooster zou willen isoleeren. Als man van groote
levensvitaliteit en als man met een pantheïstische
wereldbeschouwing, is hem dit echter niet moge
lijk. Vaak werkt hij dan echter dagen lang, ook des
avonds, in zijn atelier om zijn naar de natuur ge
maakte studies te vergeestelijken en te verdiepen.
Door den genoemden brand ging zeer veel van
Gestels werk verloren. Gelukkig wist hij nog zoo
veel studies te redden, dat hij zeer zeker over het
materiaal beschikt, waaruit hij in de toekomst zal
kunnen putten.
Door de bekende collectie van den heer Boen
dermaker, die een groote verzameling bezit van
Gestels werk, is het werk van Gestel in zijn ver
schillende periodes bewaard gebleven. Uit deze
collectie kan men eenige teekeningen, aquarellen
en doeken van Gestel bewonderen in het Stedelijk
Museum te Amsterdam, het Stadhuis te Amster
dam, de Musea te Rotterdam en Den Haag, het
lyceum te Baarn en het Gemeentehuis te Heem
stede.
Ook in de collecties voor Hedendaagsche
Kunst van Mevr. Kröller, de heeren Beffie, Dr.
Eser, Dr. Bremmer en Regnauld zijn belangrijke
werken van Gestel opgenomen.
Door het verbranden van zijn atelier zag Gestel
zich echter genoodzaakt, naar een ander atelier
om te zien. Zijn onrustige geest dreef hem daar
door weer naar elders en thans heeft hij in het
Gooi de beschikking gekregen over een zeer groot
