De feesten te Bergen aan Zee.
„Bergensche Bad-, Duin- en Boschbode"
van ZATERDAG 27 JUNI 1931.
VIERDE BLAD.
Nieuwsberichten.
22e Jaargang. No. 5.
Te Bergen aan Zee heerschte gisteren in af
wachting van de onthulling van het monument en
de kinderfeesten een echt feestelijke stemming,
waarvan het hotel Nassau-Bergen het centrum
vormde.
De officieele opening van de
tentoonstelling.
De Hollandsche driekleur wapperde gisteren weer
voor het eerst sedert 16 jaren van het Kasteel
Russenduin om er getuigenis van af te leggen, dat
dit eenzame gebouw thans weer een centrum van
leven is geworden.
Een prachtige zomerdag verhoogde de feeste
lijkheid. Het was een gedistingeerd gezicht, de ve
le keurig gekleede dames en heeren zich op weg
naar het voorname Kasteel te zien begeven en
auto's af en aan te zien rollen.
Onder groote belangstelling had dan ook de
opening plaats.
De Eere-voorzitter van het Comité, mr. H. D. A.
van Reenen, heette in de eerste plaats hartelijk
welkom den Commissaris der Koningin, wien hij
de verzekering gaf, dat het Comité het buitenge
woon op prijs stelt, dat Zijne Excellentie zich be
reid had verklaard, de tentoonstelling te openen.
Een hartelijk woord van welkom en dank richt
te spr. ook tot het bestuur van de Stichting Bio-
Vacantieoord voor de beschikbaarstelling van het
schoone gebouw, waarna spr. de vele kunstenaars
dankte voor het beschikbaar stellen van hun werk
voor de expositie.
Een woord van dank bracht spr. hierna aan den
heer Klomp, die geweldig veel arbeid voor de ten
toonstelling had verricht en wien daarvoor eere
toekwam. De schoone catalogus legt er getuigenis
van af, dat de Berger schilders op schitterende
wijze met hun werk voor den dag komen. Dit kan
ook verklaard worden van het werk der andere
kunstenaars.
Dank bracht spreker hierna aan den heer Boen
dermaker voor het arrangement der schilderijen,
waarna hij mevr. Adama van Scheltema en mej.
Clinge Doorenbos én mevr. Taets van 'Amerongen
dank bracht voor de verzorging van de litteraire
en de historische afdeelingen.
Spr. verklaarde voorts, niet te kunnen nalaten,
een woord van dank te richten tot den heer Bak-
Tter, die de aankleeding van het gebouw zoo uit
nemend had verzorgd.
Na een woord van dank in het algemeen aan
allen, die voor de tentoonstelling hun medewer
king hadden verleend en een bizonder woord van
dank aan de pers, eindigde spr. met den wensch,
dat het geëxposeerde van de kunstenaars, waar
Bergen trotsch op is, in aller smaak mocht vallen.
Hierna verzocht spr. den Commissaris der Ko
ningin, jhr. mr. dr. Roëll, de tentoonstelling te
openen.
De opening.
Jhr. Roëll verklaarde, dat hij met bizonderen
schroom aan het verzoek voldeed, omdat hij, zoo
als hij reeds schreef, van meening was, dat de eer
daarvan toekwam aan zijn rechter-buurman, den
heer J. van Reenen.
Bij het 25-jarig bestaan van Bergen aan Zee
moet wel allereerst hulde worden gebracht aan
den heer Van Reenen, en wel in de eerste plaats
aan de nagedachtenis van de hooge Vrouwe, die
met haar scherpen blik de ontwikkelingsmogelijk
heden van Bergen zag en met haar buitengewoon
organisatievermogen Bergen aan Zee tot ontwik
keling bracht. Aan haar nobel initiatief heeft Ber
gen aan Zee te danken, dat het zijn 25-jarig be
staan mag vieren.
Spr. rekende het zich tot een voorrecht, bij het
eerste Berger feest ter viering van het 25-jarig
Bestaan een woord van hartelijken gelukwensch
te kunnen spreken met het feest, dat de gemeente
thans viert. In zijn veeljarige loopbaan maakte
spr. verschillende eeuwfeesten mee, o.a. van Am
sterdam en Beverwijk. In vergelijking daarmee
bestaat er een groot verschil. Op een langdurige
geschiedenis van Bergen aan Zee niet wijzen,
maar toch heeft het reeds een geschiedenis,
waarop de gemeente trotsch kan zijn.
Spr. oordeelde het een bizonder gelukkige ge
dachte om de feestelijkheden te openen met een
tentoonstelling, waarop de schilders, schrijvers,
componisten en kunstenaars in 't algemeen gele
genheid is gegeven, te toonen, wat ze te zeggen
bebben. Spr. verheugde zich erover, dat zooveel
artisten, die hun inspiratie in Bergen hebben ge
vonden, gevolg hebben gegeven aan de uitnoodi-
ging. Met aandacht heeft spr. in de keurige cata
logus het voorwoord, het woord over de histori
sche afdeeling en het woord over het gebouw ge
lezen. Het was hem bekend, dat het gebouw is
bestemd geworden, om als vacantieoord voor de
jeugd te dienen. Spr. hoopt, dat de jeugd daarin
straks de gewenschte verpoozing en verkwikking
zal vinden.
Persoonlijk en ook namens het Provinciaal Be
stuur verzekerde spr., dat hij er zich zeer in ver
heugt, dat Bergen ep Bergen aan Zee de vreemde
lingen en ingezetenen zooveel goeds bieden.
Hulde bracht hij aan de Commisie, die de ten
toonstelling heeft samengesteld, zich daarbij aan
sluitende aan het gesprokene van den burge
meester.
Moge deze tentoonstelling een schitterend suc
ces hebben, en het symbool zijn van de driedaag-
sche feesten, die een nieuwe periode inluiden van
roem en ontwikkeling van Bergen aan Zee.
Hiermede verklaarde spr. de tentoonstelling
voor geopend. (Applaus).
De voorzitter van het Bi^>-Vacantieoord, de heer
Ter Linde wensöhte namens het bestuur van de
stichting Bio-Vacantieoord* het Comité geluk met
de tentoonstelling. Spr. \ierzekerde, dat 't het
Bestuur aangenaam was geweest, het gebouw aan
het Comité beschikbaar te stellen, omdat het over
tuigd was, daarmede een góede daad te verrichten.
Spr. deed mededeeling van de verbouwings
plannen van het gebouw vblgens plannen van den
architect Harry Elte, welke plannen men in de
stand van de Bio kan zien jen hij hoopte op mede
werking van de gemeente, opdat volgend iaar in
Maart het Vacantie-oOrd geopend kan worden om
aan het verlangen van de kinderen en de wen-
schen van de menschen, die de stichting Bio-
Vacantieoord steunen, te kunnen voldoen.
Hierna noodigde de Burgemeester den Commis
saris en de genoodigden uit, de tentoonstelling te
bezichtigen, hetgeen onder leiding van den Bur
gemeester en den heer Klomp geschiedde.
DE TENTOONSTELLING.
De tentoonstelling in het voorname gebouw,
maakt, mede dank zij de aardige aankleeding met
Perzische Tapijten en ihoderne meubelen, be
schikbaar gesteld door de woninginrichting van
den heer Bakker te Bergen, een keurigen indruk.
In de groote zaal is de historische afdeeling, be
trekking hebbende op de wording van Bergen aan
Zee en verzorgd door baronnesse Taets van Ame
rongenvan Reenen, ondergebracht, bestaande uit
kaarten die doen zien hoe Bergen aan Zee er voor
25 jaar uitzag en hoe het er thans uit ziet. Ook zijn
aanwezig de werkteekeningen die gebruikt zijn bij
het maken van den weg door de duinen volgens
plannen van den tuinarchitect Leonard Springer
te Haarlem, alsmede tal van foto's betrekking
hebbende op de ontwikkeling van de Badplaats.
In een tweetal keurige beneden-vertrekken
vraagt de Stichting Bio-Vacantieoord aandacht
voor haar werk. Ook vindt men daar de teeke-
ningen voor dé verbouwingsplannen van den ar
chitect Harry Elte. Volgens deze plannen komt er
in de voormalige stallen een gymnastiekzaal, een
overdekte zweminrichting' en een tweetal zieken
zaaltjes.
Het hoofdgebouw wordt inwendig geheel veran
derd, zoodat de tentoonstelling wel de laatste ge
legenheid is om het door wijlen August Jansen
gestichte kasteel in zijn oorspronkelijken vorm te
zien. Tot 15 Augustus, wanneer de tentoonstel
ling gesloten zal worden, bestaat daartoe gelegen
heid.
In de groote beneden westelijk gelegen zaal is
in mooie vitrines het werk van de dichters en
schrijvers, w. o. zeldzame exemplaren en foto's
van Adama van Scheltema en Herman Gorter,
alsmede keurige uitgaven van Jac. Bloem, A. Ro
land Holst, Victor van Vriesland, Kees van Brug
gen en Nienke van Hichtum. Interessant zijn hier
ook de manuscripten en foto's van Adama van
Scheltema en Gorter.
Het beeldhouwwerk van Tjipke Visser en Wil
lem Radeker zal zeker de belangstelling van ve
len trekken.
In een 15-tal bovenzaaltjes en in de breede gan
gen vindt men schilderijen, teekeningen, aquarel
len en etsen van Graadt van Roggen, B. Ëssers,
Jaap Veldheer, Hans Beers, A. Colnot, Matthieu
Wiegman, Hendrik van Bloem, C. Boendermaker,
Beli Bok, D. H. W. Filarski, Chr. Hammes, Roelf
Jongman, O. Kamerling Onnes, Focke Kamstra,
J. Georg Kocksx, Adriaan Lubbers, Jacoba Mar-
chant, Jan Ponstijn, W. Radeker, Charly Toorop,
Jelle Troelstra, Jaap Weand, Leo Gestel, die met
geheel nieuw belangrijk werk uitkomt, hetgeen des
te meer opvalt, aangezien hij in geen 10 jaar nieu
we werken exposeerde, S. L. Schwarz, Else Berg,
M. J. Lau, Arthur Verbeeck en Jan Bleijs.
De bloemen en planten, welke ter eere van de
opening waren opgesteld, verhoogen het feeste
lijk aanzien.
De tentoonstelling, die tot 15 Augustus dagelijks
van 10 tot 5 uur geopend zal zijn, zal zich onge
twijfeld in een druk bezoek mogen verheugen.
DE ONTHULLING VAN HET MONUMENT.
Des middags ten 2 ure werd op het Stations
plein te Bergen aan Zee het monument onthuld,
een lantaarns van Beier s graniet, ontwerp van
den architect Cijfers.
De burgemeester van Bergen, Mr. H. D. A. van
Reenen, sprak namens het gemeentebestuur van
Bergen een woord van welkom tot den commis
saris der koningin, de burgemeesters uit de om
geving, baron Kraaienhof, voorzitter van de A. N.
V. V., de comitéleden en de talrijke aanwezigen.
In een historisch overzicht deed hij uitkomen
hoe sinds de stichting van de badplaats, Bergen
groeide van 1800 inwoners tot een gemeente met
5900 zielen en een budget van 20.000 tot
350.000.
In het drukst van het seizoen vertoeven er in
Bergen en Bergen aan Zee reeds 4200 gasten.
Spreker eindigde met den wensch, dat Bergen
ook in de toekomst moge blijven groeien en
bloeien.
Het woord was hierop aan den voorzitter van
het comité, den heer Zeiler, die de volgende rede
uitsprak:
Mijnheer Jacob van Reenen,
Als voorzitter van hét Comité tot Herdenking
van het 25-jarig bestaan 'van Bergen aan Zee, valt
mij het voorrecht te beurt het woord tot U te
richten, uit naam van de geheele burgerij van Ber
gen en van vele belangstellenden van buiten deze
gemeente.
Als ik zeg: uit naam der geheele burgerij, dan is
dat niet een holle fraze, welke nu eenmaal bij een
dergelijke gelegenheid gebruikelijk is. Integendeel,
deze uitdrukking is hier ter dege op haar plaats.
U behoort tot de gelukkige menschen, die geen
vijanden hebben en die verzekerd kan ziin van de
sympathie van alle Bergenaren, onverschillig of dit
oude geboren Bergenaren zijn, of nieuwere, die
zich hier later vestigden.
Het zal moeilijk of wel onmogelijk zijn, iemand
in deze gemeente te vinden, die den „ouden heer
van Reenen" niet „mag
Den „ouden heer van Reenen!" Ter onderschei
ding van het jongere geslacht is deze qualificatie
misschien juist, doch overigens niet op haar plaats.
Wij vieren nu de stichting van deze badplaats,
waartoe het initiatief werd genomen door wijlen
uwe echtgenpote, mevrouw van ReenenVölter,
en welke plannen door U werden uitgevoerd. Maar
allen, die zoowel de badplaats als U persoonlijk
gedurende deze 25 jaar gekend hebben, zullen het
wel met mij eens zijn: hoezeer ook de jonge bad
plaats in die kwart eeuw veranderd is, de „oude
heer van Reenen" is in die 25 jaar. niets veran
derd!
Mijnheer van Reenen: Wij weten wel, dat de
officieele naam van de jubilaresse thans eigenlijk
luidt: N.V. Bouw Exploitatie Maatschappij „Ber
gen aan Zee"; die naam moge goed zijn voor de
buitenwereld voor cns Bergenaren zegt die
naam weinig; voor ons concentreert zich dat alles
in Uw persoon.
Het is zéér zeker de groote verdienste geweest
van wiilen mevrouw van ReenenVölter, dat zij
niet alleen het initiatief genomen heeft tot stich
ting der badplaats, doch ook jaren daarna haar
beste krachten aan dit werk heeft gewijd. U zélf
stelt het initiatief van wijlen Uwe echtgenoote
steeds op den voorgrond en wij respecteeren
dat. Maar dezen dag willen wij toch óók wel eens
aangriipen om U zelf, als de uitvoerende macht
dier plannen, naar voren te brengen.
Uw taak is zeker niet licht geweest, maar is U
vergemakkelijkt door Uw tact, Uw „slag" met
zooveel menschen om te gaan; menschen met zoo
uiteenloopende belangen pn met zooveel verschil
lende eischen en verlangens. Uw aangeboren
vriendelijkheid en bereidwilligheid heeft U over
vele moeilijkheden heen geholpen.
En zoo kunt U dan thans, na een kwart eeuw,
Uw oog over Uw werk laten gaan. Wij hopen, dat
U tevreden is over Uw werk; dat U bereikt heeft,
wat U zich hebt voorgesteld.
In elk geval moet het U een voldoening zijn te
weten dat U, door de stichting van Bergen aan
Zee, de welvaart van zoovelen in de Gemeente in
den loop dier jaren hebt zien toenemen. Verschei-
denen hebben hun levenstaak te Bergen aan Zee
zelve gevonden, nog meer hebben hun economi-
schen toestand aanmerkelijk zien verbeteren te
Bergen-binnen. Niet genoeg kan met nadruk ge
wezen worden op het feit, dat het oude dorp Ber
gen uit zijn slaap is gewekt, door de stichting van
Bergen aan Zee.
Bergen-binnen en Bergen aan Zee vormen ééne
Gemeente, zijn dan ook absoluut op elkander aan
gewezen. De ontwikkeling van het ééne deel der
Gemeente zou niet wel mogelijk geweest zijn,
zonder die van het andere. Wel geen tweede plek
is aan onze Noordzeekust te vinden, die op zulk
een ideale wijze het natuurschoon van zee en
strand, bosch en duin, èn polderlandschap, in zich
vereenigt.
Geen wonder dan ook dat de bevolking van on
ze gemeente behoefte gevoelde de herdenking
van het heug'lijk feit: de stichting van Bergen aan
Zee, feestelijk te vieren. Toen het tijdstip van
het 25-jarig bestaan langzamerhand naderde, werd
door dezen en genen de vraag al eens geopperd:
„wat moet er dan gebeuren?" Er liepen ge
ruchten, dat U zelf het plan had, de gebeurtenis
wel niet onopgemerkt voorbij te laten gaan, doch
deze op eenvoudige wijze, in intiemen kring, 'te
herdenken. Maar, mijnheer van Reenen, daar
mee waren de Bergenaren het niet eens en al
gauw werd er in het dorp over gesproken, dat U
daarin nu eens niet Uw zin zou krijgen!
Het feit der stichting werd toch van te groote
beteekenis voor het algemeen belang geacht, om
deze mijlpaal maar zóó, nagenoeg zonder er eenige
aandacht aan te schenken, voorbij te laten vliegen.
In het bestuur der Vereeniging tot Bevordering
van het Vreemdelingen Verkeer werden voorloopi-
ge besprekingen gevoerd; doch al spoedig bleek,
dat de V. V. V. niet de éérste was, die er zoo over
dacht. Er waren vóórloopers, n.l. de bewoners van
Bergen aan Zee zelf! En natuurlijk werd het initia
tief van de Bergen aan Zeeënaars geëerbiedigd; zij
hadden de oudste en meest gefundeerde rechten....
en de V. V. V. trok zich dus terug. Daarop volgde
een vergadering te Bergen aan Zee, waarop wel
alle bewoners vereenigd waren. Deze vergadering
constitueerde zichzelve als Voorloopig Comité en
riep een groote, algemeene vergadering te Ber-
gen-Binnen bijeen, een beroep doende op alle
gemeentenaren en vooral op de verschillende ver-
