TWEE-EH-TWIHTICSTE JAARGANG. - No. 5. ZATERDAG 27 JUNI 1931.
EERSTE BLAD-
Uitgave van de N.V. Boek- en Handelsdrukkerij v.h. Herms. Coster Zoon, Voordam 9, Alkmaar.
REDACTEUR" D. A. KLOMP, NESDIJK 7, TELEF. 21, BERGEN (N-H.)
Jb. VAN REENEN, Oud-Burgemeester van Bergen.
Het ontstaan van Bergen aan Zee.
.Nu we midden in de feesten zitten, die worden
gehouden om het feit te herdenken, dat vóór 25
jaar de badplaats werd gesticht, is o. i. een woord
in de Badbode van den stichter, den heer Jb. van
Reenen, alleszins op z'n plaats.
De Badbode kan zich erin verheugen, dat zij
reeds 22 jaar de belangen van Bergen en Bergen
aan Zee heeft gediend en daarom is er ook alle
reden voor dit blad om zich geheel bij de feesten
aan te sluiten.
De heer Jb, van Reenen uitte reeds dadelijk
zijn verwondering over de grootsche wijze, waarop
de burgerij gemeend heeft, het zilveren feest van
Bergen aan Zee te moeten vieren en hij verheelde
niet, dat dit hem tot dankbaarheid stemt, omdat
daarin een erkenning van zijn levenswerk en dat
van wijlen zijne echtgenoote Mevr. Van Reenen.
Völter, tot uiting komt.
Inderdaad, zoo zeide hij, is thans de moeilijkste
mijlpaal bereikt en het verheugt mij in hooge mate,
dat de eerste bewoners van Bergen aan Zee, die,
'door zich aldaar te vestigen, een onzekeren stap
deden in de toekomst, mij verzekerden, dat zij
daarover geen berouw hebben gehad en over het
algemeen daar hebben gevonden, wat zij er dach
ten te vinden.
Met voldoening las ik, zoo vervolgde hij, de uit
voerige herinneringen die de heer Zeiler vóór 14
dagen in de Badbode neerschreef. Ook het aardige
artikel van Mej. Marinkelle over het leven van de
bewoners te Bergen aan Zee las ik met groote be
langstelling.
Aanvankelijk was ik voornemens, het feit in een
intieme bijeenkomst met de bewoners en met de
menschen, die in de eerste jaren door handenar
beid de stichting van Bergen aan Zee hebben be
werkstelligd, te vieren. Zooals U weet, heeft deze
bijeenkomst 30 Mei plaats gehad en ik zal heel
mijn leven de herinnering bewaren aan den pretti-
gen geest, die op dat feest tot uiting kwam. Vooral
de woorden van waardeering, door den heer Mosk
namens de bewoners gesproken, deden mij goed.
Het was mij ook een voldoening, daar weer eens
te zijn te midden van de arbeiders, die den weg
naar zee hebben gemaakt en die bij het vertoonen
van de lichtbeelden zoo duidelijk blijk gaven, dat
bij hen nog sterk leven de herinneringen aan de
moeilijkheden, die bij dat werk moesten worden
overwonnen.
Aan den vooravond van de groote, door het Co
mité georganiseerde feesten, gevoel ik mij, even
als op den intiemen feestavond gedrongen, mijne
dierbare, helaas op 10 Juli 1925 ontslapen echtge
noote Mevr. Van ReenenVölter te herdenken.
Mijne vrouw had een buitengewone arbeidskracht,
gepaard aan grootebegaafdheid, vooruitzienden
blik en groote wilskracht en daarbij den drang om
voor anderen nuttig te zijn. Mijne vrouw maakte
de plannen en ik voerde die plannen technisch uit.
Het is "voor "mij een gromt; voldoening dat
erkenning voor hetgeen mijpe vrouw tot stand ge
bracht heeft, te Bergen aan Zee een borstbeeld
van haar heeft opgericht.
Op onze vraag om voor de lezers een en ander
te vertellen over het tot stand komen van de bad
plaats, antwoordde de heer Van Reenen, dat hij
dit overbodig oordeelde, omdat wij dit z. i. in de
vorige nummers van de Badbode reeds op ver
dienstelijke wijze hadden gedaan en omdat, wie
daarover meer wil weten, de raad kan worden ge
geven, daarover het werkje „Bergen in Woord en
Beeld" van Mevr. Van ReenenVölter te raad
plegen. Wie daarin belang stelt, zal ook goed
doen, de historische afdeeling van de tentoonstel
ling in het kasteel Russenduin te gaan zien. Daar
toch vindt men kaarten en kiekjes geëxposeerd,
die een volledig beeld geven van Bergen aan Zee
van voorheen en thans.
Een woord van dank aan den heer Leonard
Spsringer, tuinarchitect te Haarlem, die ons bij het
maken van de plannen voor den Zeeweg zoo
krachtig ter zijde stond, lijkt mij hier wel op zijn
plaats.
Ook wensch ik een woord van waardeering tot
wijlen den heer W. Bakhuis, die in 1910 overleed
en die als opzichter den weg met een ploeg van 40
arbeiders uitvoerde, te uiten. Gedurende het ge-
heele werk heeft de heer Bakhuis zich als een
uitstekend leider doen kennen, zoodat er, on
danks het groot aantal arbeiders, waarmede ge
werkt moest worden, er geen moment sprake is
geweest van een conflict tusschen werknemer en
werkgever.
In de eerste jaren, aldus de heer Van Reenen,
nadat wij erop hadden aangedrongen, dat hij toch
enkele belangrijke gebeurtenissen zou aanstippen,
stonden wij voor de oplossing van allerlei vraag
stukken, aangezien een moderne badplaats wat
meer noodig heeft dan een toegangsweg. Deze
vraagstukken waren; goed drinkwater, dat er is
gekomen; licht, waarover men thans in den vorm
van electriciteit beschikt; een post-, telegraaf- en
telefoonkantoor, dat er thans permanent is ge
vestigd, politie-toezicht, waaraan het nu niet meer
ontbreekt, omdat er doorloopend een rijksveld
wachter is gestationneerd; een openbaar vervoer
middel, waarover men nu de beschikking heeft in
den vorm van een stoomtram, die in het seizoen
thans dagelijks ruim 20 maal te Bergen aan Zee
aankomt en vertrekt en zelfs een doorgaande di
recte verbinding met de hoofdstad geeft.
Deze zaken zijn gemakkelijker genoemd dan tot
stand gebracht, maar ze zijn er en naast den
straatweg beschikt het verkeer thans ook over een
uitstekend rijwielpad en is over een lengte van
900 M. het wandelpad, waarmede zal worden
voortgegaan, afgewerkt.
Het eerste personenvervoer geschiedde op lor
ries, door paarden getrokken, langs rails. De toe-
Wljlen Mevr. M. VAN REENEN—VÖLTER.
vloed van menschen was soms zóó groot, dat dik
wijls op één lorrie 40 personen zaten. Hier heb ik
nog een kiek van het vervoer met zoo'n lorrie.
Ons verzoek om die foto voor reproductie in de
Badbode af te staan, omdat wij veronderstelden,
dat de lezers het nog wel aardig zullen vinden, al
is het maar op een plaatje, kennis met dit ver
voermiddel te maken, werd dadelijk ingewilligd en
wij zijn daardoor in staat, dit vervoermiddel,
waarmede in 1903 vanaf de Ronde Kom tot aan
Zee nog 14444 personen a 10 cent per rit werden
vervoerd, te reproduceeren.
Op onze vraag of het niet mogelijk zou zijn ge
weest om ten behoeve van de tentoonstelling als
curiositeit voor het bezoek aan het kasteel Rus
senduin vanaf Bergen aan Zee de lorries tijdelijk in
dienst te stellen, antwoordde de heer Van Reenen,
dat dit niet mogelijk was, omdat dit duin te sterk
klimt. Langs den straatweg had dit geen be
zwaren opgeleverd, omdat de zeeweg zóó is aan
gelegd, dat de bochten geen kleinere straal heb
ben dan 100 M. en geen grootere stijging dan
2 c.M. per M.
Wij voerden hiertegen aan, dat, wat met paar
denkracht niet mogelijk is, met motorische kracht
niet tot de onmogelijkheden behoort, doch de heer
Van Reenen antwoordde, dat het plan wel heel
aardig was, doch dat het financieel ook uitvoer
baar moet zijn en ondeugend voegde hij hieraan
toe, dat hij meende te weten, dat ons idee ook in
het Comité op financiëele bezwaren was gestuit.
Wij stapten daarom maar van dit onderwerp af
en stelden de vraag of het vliegterrein voor kleine
vliegtuigen ten behoeve van zakenmenschen, die
hun vacantie in Bergen aan Zee doorbrengen, nog
tot stand wordt gebracht, en of het geen zaak
wordt om in Bergen aan Zee golflinks aan te leg
gen en de gelegenheid voor het ondernemen van
zeilvluchten te openen.
De heer Van Reenen antwoordde ons, dat het
tot stand komen van het landingsterrein voor
vliegtuigen niet alleen van hem afhankelijk was,
doch dat daaraan ook door anderen ernstig wordt
gewerkt.
De beide andere genoemde zaken oordeelde ook
