„Bergensche Bad-, Duin- en Bosciibode"
van ZAÏERDAG 8 AUGUSTUS 1931.
YIJFDE BLAD.
Nieuwsberichten.
22e Jaargang. No. 11.
DE VERLICHTINGSAVOND OP 12 AUGUSTUS.
Woensdag 12 Augustüs organiseert de V. V. V.,
gesteund door de verschillende buurtcommissies
een verlichtingsavond in het centrum van het dorp,
De buurtcommissies zorgen voor de verlichting
van de Dorpsstraat, de Molenstraat, Jan Jacob-
laatt, Schoollaan, Raadhuisstraat, Breelaan tot
Russenweg, Russenweg, Verlengde Oldenburglaan,
Oldenburglaan en Stationstraat.
De V. V. V. heeft de omgeving van de Ruïne
voor haar rekening genomen en stelt voor hen die
hun tuinen willen verlichten, lampions met kaarsen
a 10 cent beschikbaar, te bekomen bij den heer
Diesfeldt, directeur „Rustende Jager".
Bovendien is de kans groot dat ook de Hoflaan
en de Kleine Dorpsstraat verlicht worden.
Niet minder dan 10.000 oranje-lampions zullen
Woensdagavond het centrum van het dorp in een
feeëriek kleed steken.
Om half negen wordt met het aansteken begon
nen en de opzet is, dat ze allen om 9 uur branden.
Vele handen zijn hiervoor dus noodig. Gasten
die hierbij een handje willen helpen, worden ver
docht hiervan aail de heeren Plomp, Zweeris, Mooi,
de Liefde, Roggeveen, Thomas, Nagelkerken, C,
Bogtman Jbz. of C. Meijer Sr. mededeeling te
doen,
Bergens Harmonie maakt dien avond muzikale
rondwandelingen, terwijl het hoogstwaarschijnlijk
is, dat ook het muziekgezelschap St. Louis uit
Alkmaar hetzelfde doet.
Het wordt dus Woensdag weer een prachtavond.
DE TENTOONSTELLING OP HET RUSSENDUIN.
Gasten die de herdenkings-tentoonstelling in het
kasteel Russenduin te Bergen aan Zee nog niet be
zochten, mogen Bergen niet verlaten zonder dit te
hebben gedaan.
De tentoonstelling, die tot en met 15 Augustus
dagelijks van 105 uur geopend is, omvat werken
van 'n 40 schilders en beeldhouwers, een histori
sche afdeeling van de wording van Bergen aan
Zee en een expositie van de werken van in Ber
gen wonende en gewoond hebbende schrijvers,
w.ö. A. Roland Holst en wijlen de dichters Adama
van Scheltema en Herman Gorter.
Ook het gebouw is op zich zelf reeds een bezoek
waard.
VOOR TE PLAATSEN BANKEN.
Bij het informatie-bureau, de boekhandelaren en
in verschillende hotels en pensions zijn a 25 cent
bons verkrijgbaar voor het vormen van een ban-
kenfonds, dat tot doel heeft het aantal banken in
de bosschen te vermeerderen.
Gasten, wees nu eens royaal en koopt een bon
netje.
CONCERT
in den muziektuin te Bergen op Zondag 9 Augustus
1931, des avonds 8 uur, door „Bergen's Harmonie".
Progamma:
1. „Colonel Bogey", marsch, Kenneth J. Alford.
2. „Lustspiel-Ouverture", Kéler-Béla,
3. „La Dame au Coeur d'Or", fantaisie,
G. Gadenne.
4. „Belle Bergère", pastorale, P. Francois.
5. „Populaire Marschpotpourri", arr. Joh. Beekman
6. „Esmeralda", wals, M. J, H. Kessels.
7. „Les Bords de la Verne", fntaisie, L. Ludovic.
8. Masch finale.
WAT AAN DE VERGETELHEID DIENT TE
WORDEN ONTRUKT.
Men deelt ons mede:
In verband met het 25-jarig bestaan van Bergen
aan Zee dit jaar, over welker voorgeschiedenis
reeds eenige artikelen in dit blad verschenen, is
het wellicht wel interessant te vermelden dat reeds
lang vpór 1906 plannen bestonden een groot ge
bouw te stichten op de plaats waar 8 jaar later
Bergen aan Zee verrijzen zou.
In den winter van 1898 op 1899 hadden n.l. eeni
ge doktoren het plan opgevat ergens in den lande
een Sanatorium voor longlijders te stichten en
zochten daarvoor een geschikt oord. Dit waren de
Heeren Df. HomOet uit Arnhem; Dr, Roessingh uit
den Haag; Dr. Wijnhoff uit Utrecht en Dr. de Jos-
selin de Jong uit den Haag (thans Prof. de Josselin
de Jong te Driebergen). Deze Heeren knoopten o.a.
onderhandelingen aan met de familie van Reenen,
en bezochten ppk de plaats waar Bergen aan Zee
later gesticht werd, Zij vonden, ondanks deitoen
natuurlijk zéér slechte verbinding en dp ontoegan
kelijkheid der duinen, de plek zóó mooi, dat deze
hun eigenlijk het beste aanstond van alle plaatsen
die zij bezocht hadden. Zoodra zij echter in nade
re- onderhandeling met de familie van Reenen tra
den en hun plannen ontvouwden, werd hun duide
lijk dat het Sanatorium voor longlijders hier niet
bijzonder welkom geheeten zou worden. De fami
lie van Reenen liet reeds toen doorschemeren dat
zij gehéél andere plannen met haar duinen had,
en zooals Prof. de Josselin de Jong opmerkte:
„Als ik nu zie wat er van deze plek geworden is,
kan ik de familie van Reenen niet anders dan
groot gelijk geven!"
Het Sanatorium werd ten slotte toch gesticht,
doch te Hellendoorn.
BRIDGE-WËDSTRIJD IN HOTEL
NASSAU-BERGEN.
Maandag 17 Augustus zal in het bekende Hotel
Nassau-Bergen te Bergen aan Zee een wedstrijd in
Contract-Bridge worden gehouden, wat zeker voor
de talrijke lieinebbers van dit mooie spel een bij
zondere attractie zal zijn. Niet alleen voor hen, die
als paar inschrijven en zich tot 15 Augustus bij de
directie kunnen aanmelden, maar ook voor hen, die
een dergelijken wedstrijd gaarne eens als toe
schouwer willen bijwonen, ue wedstrijd wordt ge
speeld volgens een nieuw systeem, dat de deelne
mers zeker zal voldoen. Er wordt niet om geld
gespeeld. Voor de winnende paren zijn prijzen uit
geloofd.
Wij twijfelen niet of vele gasten uit Bergen aan
Zee en Bergen zullen gaarne van deze bridge-gele-
genheid gebruik maken en zich meten met de pa
ren uit Alkmaar, De wedstrijd vangt precies acht
uur aan. Een korte uitéénzetting van het systeem
wordt voor den aanvang gegeven.
WAT OP HET STRAND GEWEERD MOET
WORDEN.
Maandagmiddag had een motorrijder de onvoor
zichtigheid het strand als raceterrein te gebruiken,
met het noodlottig gevolg, dat op het tenten-
strand een zevenjarig dochtertje van een der gas
ten werd aangereden. Het kind bekwam een kaak-
fractuur en verloor bovendien vier tanden.
Men zal begrijpen dat de ouders, die terecht ver
onderstelden, dat hun kinderen op het strand niet
door dergelijke ongevallen bedreigd worden, wan
hopig over dit droevig gebeuren waren.
Wanneer dit mogelijk is, dan komt het ons ge-
wenscht voor, dat bepalingen worden gemaakt, die
in de toekomst dergelijke gevaarlijke oefeningen
van lichtzinnige motorrijders op het strand onmo
gelijk maken,
DE HOEFIJZERLOTEN.
Gaarne vestigen wij de aandacht op de adver
tentie over de hoefljzerloten ten bate van het Cen
traal Genootschap voor Kinderherstellings- en Va-
cantie-kolonies.
De hoofdprijs, een villa ter waarde van 10.000,
is ook zeker aanlokkelijk. Bovendien bedenke
men het woord van Hanssen:
„Het gaat om het kind; wat in Het belang is van
het kind, dat moet gebeuren."
HET AANTAL GASTEN.
Het recordcijfer is ditmaal bereikt.
De badlijst vermeldt heden het belangwekkend
aantal gasten van '5180, een cijfer, te voren nim
mer bereikt.
OVER VALKVOGELS.
Hoog stonden ze in aanzien, ook in ons land, de
valken, waarmede men in vroegere eeuwen ter
jacht toog. Edelen en jonkvrouwen liefkoosden de
jachtvalken en gaven ze dikwijls de teederste be
namingen, wanneer een ridderlijk weispel gehou
den werd. En van zeer hooge waarden waren de
valken.
Was het de hertog van Bourgondië niet, die in
1396 voor twaalf valken honderden edellieden vrij
kocht, die bij Nicopolis door Sultan Bajesdid I
krijgsgevangen gemaakt waren? Wat men voor
goud niet verkrijgen kon, dat wist men met een
dozijn valken te bewerkstelligen.
Bij gelegenheid, dat de Fransche koning Filips
Augustus de stad Akka, inSyrië, belegerde, vloog
op de jacht een zijner valken weg, en kwam in het
bezit der Turken, die niet geneigd waren den vo
gel voor duizend goudstukken af te staan.
Keizer Karei V stond aan de Johannieters, die
ook wel „Ridders der Orde van Sint-Jan van Jeru
salem" genoemd werden, het eiland Malta in vol
len leen af, onder de enkele voorwaarde, dat ze
hem ieder jaar een jachtvalk leveren zouden.
Reeds in 700 voor - Chr. moet de valkenjacht in
Midden-Azië in zwang geweest zijn, wat de Chi-
neesche jaarboeken vermelden. Pas 12 eeuwen la
ter begon men er in Europa mede, en in de dagen
der kruistochten kwam ze er tot hoogen bloei.
Ook in ons land beoefende men'deze jacht en de
valkerij op Het Loo had wereldberoemdheid. De
Nederlandsche valkeniers stonden in hoog aan
zien,'daar ze handig waren, zoowel in het vangen,
als in het africhten van valken.
De dichter Van Lennep zingt i in zijn ^Nedern,
landsche Legenden" in „Jacoba ren Bertha":
„Haar (Jacoba n.l.) volgde een aantal ed'le heeren,
Op 't jachtvermaak belust,
Met boog en pijl en korte speren,
Volkomen toegerust;
Terwijl de blijdste tochtgenoot,
De kloosterheer, den trein besloot,
Gedost in jachtgewaad.
Een witte valk, een edel dier,
Zat op zijn vuist en pronkte fier
Met kap van inkarnaat".
't Blijkt hieruit, dat%ok de Abt van Egmond,
heer Gerard van Ockenburg, die met bijna vorste
lijke macht bekleed was, deelnam aan de ridder
lijke valkenjachten. Het houden van jachtvalken
was evenwei aan de Geestelijkheid verboden.
De Valkenjacht is zoo goed als geheel in on
bruik geraakt. Alleen te Valkenswaard wonen nog
enkefe personen, die zich bezig houden met het
vangen "en africhten van valken, die dan nog wel
door Engelschen gekocht worden. En welke val
ken waren en zijn voor het doel gewenscht?
Vooreerst de Slechtvalk (Falco peregrinus Funst),
die ook wel Passagier en Noorsche Valk geheeten
wordt, en zich des winters nogal bij ons vertoont,
't Is de Edelvalk uit den Riddertijd, waarvan het
mannetje een lengte verkrijgt van 4 d.M., terwijl
het wijtje 5 c.M. langer wordt. Deze soort ken
merkt zich door bijzonder lange teenen, waarvan
de middelste 5 c.M. meet, alsmede door een groote,
zwarte knevelvlek. De vederkleuren zijn zeer vari-
eerend, vooral in de eerste levensjaren. Het vol
wassen kostuum geeft een donkerbruin op de bo
vendeden en een fraai blauwachtig grijs met don
kere dwarsbandjes op borst en buik.
't Is een echte roofvogel, de Slechtvalk, die zoo
wel hazen en konijnen als allerhande vogels aan
valt. Deze soort, die van zoo groote beteekenis
was voor de valkeniers, werd dikwijls in Noorwe
gen door hen gevangen.
Het Smelleken (Falco aesalon Tunst), de kleinste
der valken, was eenmaal de lievelingsvogel van
Keizerin Katharina II van Rusland, die hem vooral
bezigde voor het vangen van kleine vogels. Ook
elders in de valkerijen werd deze soort hiervoor
afgericht. In moed en volharding evenaart dan ook
geen der andere soorten hem, en niet gemakkelijk
ontkomt het vogeltje aan zijn vlugge bewegingen,
dat hij als slachtoffer van zijn nimmer te verzadi
gen honger uitverkoren heeft, 't Is overigens
een mooi valkje, met een grijsachtig blauw boven
lijf. Boven de oogen heeft het een witte streep en
zijn keel is ook wit. Zijn onderlijf is roestkleurig en
voorzien van zwarte dwarsbandjes.
Beide genoemde valksoorten broeden niet bij
ons. Dit doet wel de Boomvalk (Falco subbetes L.),
die als Baillet bij de valkenieren bekend is, en el
ders in ons land ook Blauwe Wiekei en Stootvalk
genoemd wordt. Hij kenmerkt zich door zeer lange
vleugels, die in rust tot over den staart reiken,
door een donkerblauwe kleur op rug en vleugels en
door wit op voorhoofd en onderdeelen met zwart
achtige lengtevlekken op borst en buik. Hij is me
de een brutale roover, die niet licht muizen en in
secten zal nemen, wanneer hij versch vogelvleesch
kan bemachtigen. Op boomen maakt hij zijn nest,
en de bijna kogelronde eieren zijn geelrond van
grond, met donkerder vlekken. Voor de valkerijen
was hij, wegens mindere vlugheid in het grijpen
van vogels, niet zoo gezocht als andere sporten, en
ook was hij minder verstandig en daardoor moei
lijker af te richten.
Alleen in onze plaatsnamen Valkenswaard, Val
kenburg, Valkeveen, Valkoog, Valkenhuizen en
Valkenisse leven de herinneringen voort aan de
grootheid en macht, vertoond bij de jachtverma
ken der vroegere Edelen, bij wie de valken in
zoo'n hoog aanzien stonden.
Ook in de omstreken van Bergen werden eerder
valkenjachten gehouden, die met eer en luister ge
paard gingen.
J. DAALDER Dz.
PROCLAMATIE.
AANGEZIEN
de naam van iederen badgast volledig en gratis
in de „Badbode" wordt gepubliceerd, heeft het
geen zin initialen, al of niet omgeven door een
hart, in banken of boomen te snijden.
AANGEZIEN
een bosch in 60 minuten door brand vernield kan
zijn, maar de schade in geen 60 jaren is hersteld,
is het aanbevelenswaardig, voorzichtig met vuur
om te gaan en geen brandende lucifers, sigaren of
cigaretten weg te gooien zonder deze daarna met
den voet te dooven of onder een laagje zand te
bedekken,
AANGEZIEN
uwe buren zonder meer gaarne willen aannemen,
dat gij de gelukkige eigenaar van een gramofoo'n
of radio-toestel zijt, is het absoluut overbodig ze
den ganschen dag daaraan op luidruchtige wijze
nog te herinneren. Behandelt deze aangelegenheid
met zachtheid!" Spaart uw buren!
AANGEZIEN
de meeste menschen bloemen kweeken voor zich
zelf en niet voor voorbijgangers, zoudt gij wellicht
onvriendelijk bejegend worden als gij u tot het
plukken van bloemen in anderman's tuin laat ver
leiden. Er zijn bovendien in Bergen goéd-gesór-
teerde bloemenwinkels!
AANGEZIEN
de gemeente-finantiën zulks niet toelieten, kon de
Raad tot op den huidigen dag nog niet overgaan
tot den aanleg van een modern ingèricht sportter
rein en van een raCé-baan voor auto's en motor
rijwielen. Bij gebrek hieraan, straten of pleinen als
zoodanig te gebruiken, kan voor anderen levens
gevaarlijk en v'oór U zelf kostbaar zijn, daar dé
boeten bp overtreding Van de desbetreffende ver
bodsbepalingen hoog zijn. i
AANGEZ1E.N
een hond, waarvan, de hoogte meer dan 30 penti-