Grootste sorteering hier ter stede. C.V. Cement Tennisbaan N.V. Melkinrichting „Wilhelmina' ALLE MELKPRODUCTEN. GERARD WORM Dames- en Heeren Badcostuums. ADVERTENTIËN. LANGESTRAAT 28 TELEFOON 150 LANGESTRAAT 28 BERGEN-BINNEN Profiteert van de lage vieeschprijzen. Houttil 54 Achterstraat 43 Houttil hoek Langestraat. Aparte modellen LEGENDEN EN SAGEN UIT HET PLANTENRIJK. Wie heeft de namen gegeven aan planten en dieren? Niet juist de wetenschappelijke, door de geleerden er aan toegekend, maar vooral de een voudige, plaatselijke namen? Zij zijn dikwijls ge geven door het landvolk en vele dier namen be rusten op legenden en sagen. Er is een tijd geweest, waarin de priesters be weerden, dat elke plant door God toebedeeld was met een verborgen kracht, die tot heil of tot na deel van de menschen kon werken. En op iedere plant was een teeken te vinden, waaruit de kracht kon blijken. Maar hoe dat teeken te ontdekken? In de sterke beharing van de klissen zag men, dat de wortels van deze planten een voorbehoed middel waren tegen haaruitval; het roode melksap van de meekrapplanten moest heilzaam zijn tegen bloedarmoede; de als longen gevlekte bladeren van Pulmanaria zouden longziekte tegengaan, enz. Uit kleuren en vormen, uit beharing en bouw wordt de signatura vastgesteld en de namen wa ren dikwijls in overeenstemming met de werkelijke of vermeende eigenschappen. Maar verhevener zijn de namen, die spreken van geloof en liefde, zij het dan ook, dat ze meermalen hun oorsprong vinden in bijgeloof. Legenden en fabelen houden er gewoonlijk verband mede, en dikwijls ziet men er in menschelijke voorstellingen omtrent goddelijke gebeurtenissen. We willen eens rondzien op heide en weide, in duin en op het strand, in sloot en plas en stellig zullen we namen vinden, die op het beweerde be rusten. Zie, op gindsche bouwakkers vindt men langs greppels en slooten tal van wilde planten met dichte aren van rose en witte bloempjes. Poly- gonium persicaria zegt de geleerde; de Neder- landsche botanist spreekt van perzikkruid. Maar de landlieden noemen het Jezusgras. Waarom? Toen de Heiland gekruisigd werd, groeide deze plant menigvuldig aan den voet van het kruis. Het onschuldig vergoten bloed van Jezus spatte in het rond en vele druppels vielen op de bladeren van dezen Duizendknoop. En zie eens op de lang werpige bladen! Vele zwartroode vlekken komen er voor, en ze zullen blijven op het Jezusgras, om door d' eeuwen heen te getuigen, dat de kruisi ging op Golgotha een schanddaad was. Dat vertellen ons de eenvoudige landlieden. De Sleutelbloem (Primula offioinalus) wordt ook Sint-Pieterskruid en Hemelsleutel genoemd, In Twente weet men te vertellen, waarom deze na men er aan gegeven zijn. Petrus, de Apostel, toch was aangesteld als dorpelwachter aan de He melpoort, waardoor alleen waardige hemelbewo ners binnen mochten gaan. Daar verneemt Pe trus, dat er valsche nachtsleutels gemaakt zijn, waarmede men door een achterdeurtje in den he mel weet te komen. De dorpelwachter schrok hiervan zoo geweldig, dat hij zijn sleutelbos liet vallen. Deze rolde van ster op ster en belandde zoo weldra op de aarde. Spoedig werd een enkel uitgezonden, om het verlorene terug te halen. De engel daalde neder en greep de sleutels, doch op de aarde bleef een indruk achter en hieruit groei den planten op met goudgele bloemen en iedere lente verschenen ze opnieuw en ze verschijnen nog, maar op verschillende plaatsen, 't Zijn de Sleutelbloemen, die men in Twente nog Hemel- slötel noemt. In veenstreken en langs heidevelden, en ook op zandige wegen, groeit dikwijls het bekende Sint- Janskruid (Hypericum perforatum). Bloeitijd on geveer Sint-Jan (24 Juni). Plukt ge op dien da tum een takje af van dit kruid en draagt ge het bij u, dan zal dit een bezwerende macht vormen bij het verschijnen van booze geesten. Daarom wordt deze plant ook wel genoemd „Jaag-den- duivelBekijk eens een blad van zoo n plant. Het is door oliekliertjes doorschijnend gestippeld en men ziet dit het best, wanneer men zoo'n blad tegen het licht houdt. Maar wat zegt de legende er van? Dat het geen kliertjes, maar naalden- prikken zijn, en deze zou de duivel er in gemaakt hebben. Hij was uiterst boos, dat de menschen in deze plant een geheimzinnige kracht hadden ge vonden, waarmede ze zich tegen hem konden be veiligen. En daarom ging hij haar met fijne naal den doorsteken. Doch het gelukte den booze niet, de plant haar eigenaardige werking te ontnemen. De kliertjes komen evenwel steeds voor. Het kruid blijft gewijd aan den Heiligen Jan, en de Germanen droegen het op aan God Odin of Wo- dan. Meerdere tooverkrachten werden er aan toegekend. In den oorlog beveiligde het tegen zwaarden en kogels, en wilde men zich verzekeren van de liefde eens menschen, dan behoefde men het kruid „Jaag-den-duivel" maar op de borst te dragen. Omtrent de plant Sempervivum tectórum vindt men het volgende opgeteekend; ,,Het huislook heet ook donderbaard, als beschermplant tegen den bliksem. Bij de Germanen was de plant dan ook gewijd aan God Donar. De geschiedenis ver haalt, dat Karei de Groote van deze beschuttende kracht zoo overtuigd was, dat hij den landlieden beval, de plant op de daken te zetten, tot aflei ding van den bliksem. Ook nu nog wordt ze ten platten lande, in Twente nog veel, op de huizen aangetroffen. Ze is daar nog dikwijls een deel van de familie en gaat van geslacht tot geslacht. Van deze plant wordt gezegd; „Bloeit ze wit (zel den), dan zal er spoedig een doode in de familie zijn. Roode bloei (de meest voorkomende) wijst op geluk in het huisgezin. Verdort de plant, dan gaat de familie uiteen". Nog tal van legenden uit het plantenrijk zouden hieraan toegevoegd kunnen worden, doch we wil len volstaan met er aan te herinneren, dat de ra- telpopulier steeds beven moet, omdat hij sliep, toen Judas, den Christus verraden hebbende, zich in het bosch wilde ophangen, en nu voor zijn straf steeds moet ratelen. Het Onze-Lieve-Vrouwen-Bedstroo moet ge diend hebben voor het kindeke Jezus, in den stal te Bethlehem; en van het Mariablompje, het Mei zoentje, wordt gezegd, dat het moest dienen, en nog wel als kunstbloem voor een krans, ter eere van Jezus verjaring. Het werd Hem geschonken door zijn Moeder Maria, doch ze had zich bij het vervaardigen in den vinger geprikt en daardoor waren de witte straalbloempjes om het gele hartje een weinig rood gekleurd. Dit bloempje be viel aan Jezus het meest, waarom hij het leven in blies, en thans groeit en bloeit het Mariabloempje overal en bijna altijd. Zoo berusten ook deze verhalen en nog vele an dere op kinderlijk en eenvoudig geloof en op gods dienst. J. DAALDER Dz. Kantoorboekhandel, Advertentiebureau, Electrische Drukkerij, Schrijfmachines, Telmachines. Lederwaren, Reisartikelen, Reiskoffers, Tennisartikelen, Badartikelen, Wandel- kaarten, Gidsen, Souvenirs van de Kaasmarkt. Schrijf- en Teekenbehoeften. Specialiteit Kantoorboeken. te BERGEN (N.-H.) - PRINSESSELAAN. Vrije en beschutte baan te huur per uur, per week, per maand of seizoen (VOORDEELIGE VOORWAARDEN). Inlichtingen te bekomen bij den heer JOH. PRINS, Sigarenwinkel, Bree- laan 33-35, tegenover Russenweg, Telefoon 147. BERGEN (N.-H.) TELEFOON 110. Filiaal KLEINE DORPSSTRAAT 7. Wettig gedeponeerd Hendelsmerk. Bestelling te Bergen aan Zee rnet eigen bestelwagen, BOTER en KAAS onder Rijkstoezicht. Prima kwaliteit. Hygiënische bereiding. Wij slachten uitsluitend 1ste klas runderen, kalveren en varkens. Varkensvleesch. per pond. Biefstuk of Oesters f 0.90 Fricandeau of Schijf - 0.70 Carbonade (haas) - 0.60 Carbonade - 0.50 Lappen - 0.60 Gehakt - 0.40 Saucijsjes - 0.40 Rundvleesch. Kalfsvleesch. per pond. per pond. Ossenhaas f 1.10 Oesters, snitsel of Biefstuk - 1.10 blinde vinken f 1.20 Lenden - 0.70 Biefstuk - 1.20 Roastbeaf - 0.70 Fricandeau, Rollade Ribstuk - 0.65 of Nierstuk - 1.— Rollade - 0.60 Coteletten of lappen - 0.80 Lappen - 0.50 Gehakt of poulet - 0.80 Gehakt of Poulet - 0.50 Wij bezorgen zonder prijsverhooging in Bergen en Bergen aan Zee. D, KONING, Dorpstraat 52 - Telef. Vraagt onze Worstsoorten, fijne Vleeschwaren en prima prima Ham. 80 Fabr. JANT5EN Groote sorteering DELANA - NAJADE - RIBANA.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Bergensche bad-, duin- en boschbode | 1932 | | pagina 10