BERGEN AAN ZEE.
Ons
mooie
Hoe ik het als jongen zag en
hoe ik het pas later ontdekte.
Voor 't eerst zag ik
Bergen als dagjes-
mensch; als je
tenminste 'n broe
kie van een jaar of
elf, twaalf ook al
een mensch wilt
noemen.
Dat ik bij die
eerste kennisma
king met Bergen
een dagjesmensch
was, ben ik pas la
ter aan de weet Fr- OTTEN.
gekomen, toen ik op zomersche dagen ons mooie
dorp zoo vaak met dagjesmenschen overstroomd
'tWas op 'n Hemelvaartsdag. Met de heele bubs
waren we vanuit het stille stadje aan de Zuider
zee naar Bergen gegaan. In Alkmaar namen we de
tram met de bovenverdieping; 'n reuze-attractie
voor onze jongens. In het kanaal plasten zwem
mers.
In Bergen gingen we langs het interneerings-
kamp, waar Duitschers aan een rekstok hingen te
zwaaien. Onder de boomen-met-hun-laag-bladeren-
dak-door kropen we de duinen in. Toen begon de
lange, warme wandeling door het mulle en schoo-
ne zand.
Veel herinner ik me er niet meer van; als jongen
zie je in de duinen alleen maar zand. De schoon
heid van het duinlandschap heb ik pas later ont
dekt.
Dat we dien uitgaansdag in de duinen gepicnict
hebben ik wist toen nog niet, dat dat picniccen
heet herinner ik me nog heel goed en ook, dat
we harde eieren met zand in plaats van met zout
gegeten hebben,
We kwamen aan zee uit bij een fort; daarin
stonden de resten van een ouwe kachel. Later heb
ik dat fort nooit teruggevonden; 't zal onder het
zand gestoven zijn.
Het zien van de zee was ons een ware verade
ming. In de duinen hadden we de voetzolen van
onze nieuwe kousen versleten; we hadden, om
geen zand in onze schoenen te krijgen, op onze
kousen geloopen, op het strand trokken we on
ze kousen, voorzoover daar nog sprake van was,
uit en zoo tippelde heel de familie in Zuidelijke
richting naar Bergen aan Zee, Het zal Oostenwind
geweest zijn, want het breede strand lag vol kwij-
lerige kwallen, waarvan we op eerbiedigen af
stand bleven. Van het drukke strandleven heb ik
niets gezien; het zal er wel geweest zijn, maar als
jongen merk je dat niet op.
We hebben toen niet in Nassau Bergen a la carte
gegeten; we hebben er niet eens een glaasje ranja
gedronken. Ik geloof ook niet dat dagjesmenschen,
zooals wij toen waren, na zoo'n rommeligen uit
gaansdag in Nassau Bergen plegen te dineeren.
Waar we dan wèl gegeten hebben, weet ik niet;
misschien wel nergens.
Van den terugtocht herinner ik me alleen nog,
dat een boerenvrouw in de tjokvolle tram me
zóó'n lief jochie vond, dat ze me een vierduitstuk
en een zuurtje gaf; zal me nou niet meer gebeuren.
In Bergen wandelden we nog de Sparrenlaan
door. Toen wist ik nog niet, dat het de beroemde
Sparrenlaan was, maar ik herinner me de vele
sparappels, waar we onze zakken vol mee stop
ten en den jongen reiger, die onder de Hooge Boo-
men uit z'n nest was gevallen en in het middelpunt
stond van de belangstelling der dagjesmenschen.
In de Hoflaan heb ik nog door de hekspijltjes
van Huize Kranenburg naar het spuitende fon
teintje gekeken; van het mooie huis en de fraaie
tuin zag ik natuurlijk niets met m'n jongensoogen.
Weer thuis deed de leege stilte van het koele
doode stadje me vreemd aan, na dien zonnigen dag
in het drukke Bergen, waarvan we als herinnering
nog over hadden onze kousen zonder voeten, de
sparre-appels en de geur van het bosch op onze
handen.
En toen ik den volgenden dag m'n schoolvriend
jes, onder wie ik sparappels verdeelde, zei, dat
ik in Bergen geweest was, wist ik niet, hoe weinig
ik er maar van gezien had en hoeveel moois ik er
later nog van zou ontdekken.
M'n volgende kennismaking met Bergen viel in
den winter; op een killen Decemberdag, m'n eerste
indruk was; 'n gewoon boeredorp.
Maar het duurde niet lang, of ik leerde Bergen
kennen en liefhebben; meer dan het oude stadje
aan die andere zee, waar m'n wieg eens stond. Ik
zag, dat Bergen schoon was in alle vier de
jaargetijden; in den herfst, als de late zonnestra
len wondere tinten geven aan het stervende bosch;
in den winter, als de verschgevallen sneeuw het
omtoovert in een sprookjesland; in de lente als het
jonge groen het dorp een frissche schoonmaak
geeft en de schoonheid van ons boomendorp alle
dagen rijker groeit; en vooral in den vollen zomer,
als het feest van de bloeiende natuur uitbundig
wordt, de zon weldadig brandt, de zoute zee het
lichaam nieuwe krachten geeft en het dorp vol is
van kleurige vroolijkheid.
En, als 'n ouwe Bergenaar me dan vertelde van
heel vroeger, toen de Dorpstraat nog 'n boschlaan
was met laaghangende takken, toen de gemoede
lijke walletjes nog schilderachtig langs de wegen
lagen, toen de Bergerweg nog een ruiterpad was,
toen Bergen nog niet ontdekt was door zaken-
menschen en grondspeculanten o, dan kreeg ik
heimwee naar een tijd, die ik niet gekend heb en
ik verlangde in dien tijd van gemoedelijkheid en
ongerept dorpsschoon geleefd te hebben.
Nu is Bergen anders; het is twee- driemaal zoo
groot gegroeid, wat inwonertal en huizen betreft;
alleen aan natuurschoon is het armer geworden.
Veel mooi's is er verdwenen; gelukkig is er ook
nog veel mooi's overgebleven; meer dan een dag
jesmensch op een dag kan zien.
Die dagjesmenschen beklaag ik telkens weer; ze
komen van ver, zitten bijna een heele dag in een
heete trein, om enkele uren de zee te zien, temid
den van de massa; ze zitten even aan den bosch-
rand en denken, dat ze met een wandeling door de
Sparrenlaan of een stoeipartij op 't Speelduin het
mooie Bergen ontdekt hebben, Ik laat ze in die
waan. Vergeleken bij hun steden, die wangedroch
ten van steen en asfalt, waar de atmospheer ver
giftigd wordt door olie- en benzinedampen, is ook
maar het kleinste plekje van Bergen, waar de lucht
vol is van de geur van bosch en zee, waar in de
wijde duinen het zonnetje brandt en elk huis zijn
vriendelijke tuin heeft, een paradijs.
Maar ik ken Bergen anders; ik weet de mooie
plekjes en de koele lanen van het weelderige
bosch; het bosch, dat we ongerept mochten be
houden, toen geldzuchtige handen het dreigden te
schenden; ik weet een stille oase, waar de gouden
brem te vlammen staat en straks de paarse hei
bloeit, omlijst door blankgebaste berk en geurig
eikenhout; ik geniet zooveel ik wil van het goud
der ondergaande zon over het malsche polderland,
waarin de molens met hun kruis van wieken staan
en breed de lage boerderijen zitten; ik zie de fan
tastische wolkenformaties van de Hollandsche
luchten als een spel van zeldzame kleuren; ik kan
dwalen naar hartelust door de woeste duinen met
die wondere vogel- en plantenwereld; ik zoek de
zee op bij zomer en winter, bij zonnigen dag en
maanbeschenen nacht; ik houdt van de serene
rust van het Oude Hof en de jolige jolijt van het
Jonge Hof; ik 'ben trotsch op de oude Ruïne en zijn
dorpsche omgeving, die voor mij is als een kost
baar souvenir uit het Bergen-van-vroeger.
De lijster, die wormen zoekt in m'n tuin, de
leeuwerik, die boven de bloeiende wei in de reine
lucht den nieuwen dag begroet en heel de wereld
vertelt, hoe mooi de natuur is; de kievit, die al
zoo vroeg over de polders kwettert; de nachtegaal,
die in den zoeten Meinacht zingt, als alles rustig
is; de koekoek, die bij avond eenzaam roept, de
specht, die deftig in zijn smoking, wit-en-zwart,
het kreupelshout doorzeilt, de houtduiven, die bij
honderdtallen vredig koeren in het bosch, de
spreeuwen, die vechten, onder de pannen van het
dak, de zingende vinken, de fluitende meezen en
de vechtende musschen, het zijn allen mijn vrien
den van eiken dag, die met me genieten van de
natuur, die hier zoo goedgeefsch is en overdadig
schoon.
Ik ben Bergenaar en houdt van mijn dorp, dat
niet altijd het mijne geweest is; ik voel het als het
mijne en heb het lief, niet minder dan de ge
boren Bergenaar het maar lief kan hebben.
Ik vond er zooveel wat me dierbaar is; jong ge
luk en het volle leven; rijk bezit en weldadige
rust.
Ik vond er ook vrienden, vrienden, die als ik
ons mooie dorp liefhebben.
En, omdat je een vriend nooit iets mag weige
ren, heb ik deze regels voor de jubileerende Bad-
bode van m'n collega en vriend Dirk geschreven.
FR. OTTEN.
Bergen, Mei 1934, 't Jonge Hof.
N.V. BOUW-EXPLOIT.-MAATSCHAPPIJ
„BERGEN AAN ZEE".
Het is ook voor heeren verplicht in badcostuum
te baden.
Een badkoers mag niet langer dan 45 minuten
door denzelfden persoon gebruikt worden.
Het bad is geopend van des morgens 7.30 uur
tot 12 uur en van des middags 1.30 uur tot 5.30 uur
TARIEF ZEEBADEN.
1 Bad met volledig costuum en handdoek 0.55
1 Bad alleen met handdoek0.35
1 bad zonder costuum en handdoek 0.25
1 Kinderbad met volledig costuum en
handdoek 0,35
1 Kinderbad alleen met handdoek 0.25
1 Kinderbad zonder costuum en handdoek 0.15
ABONNEMENTEN voor:
10 Baden met volledig costuum en hand
doek 5.25
10 Baden alleen met handdoek 3.25
10 Baden zonder costuum en handdoek 2.25
10 Kinderbaden met volledig costuum en
handdoek 3.25
10 Kinderbaden alleen met handdoek 2.25
10 Kinderbaden zonder costuum en hand
doek 1,25
Abonnementskaarten, dit jaar afgegeven, zijn
voor een volgend jaar niet meer geldig.
Onder Kinderbaden worden begrepen, die voor
kinderen beneden tien jaar.
Extra handdoeken worden verstrekt tegen be
taling van tien cent per stuk.
Zij, die een volledig bad betalen, hebben het
recht hun eigen badcostuum kosteloos in bewaring
te geven.
Men wordt beleefd verzocht de voetenbakjes
niet in de badkoets leeg te storten.
STRANDSTOELEN.
Eén stoel per één uur of korter 0.15
Eén stoel per twee uur of korter 0.20
Eén stoel per dag0.50
Eén stoel per week2.30
Eén stoel per maandM 8.00
Eén stoel per seizoen16.00
Voor het hebben en gebruiken van een
eigen ligstoel (opvouwbare) op het
strand per dag 0.25, per week 0.50
De Directie behoudt zich het recht voor, om
alleen des Zondags de stoelen van houders van
week-, maand- of seizoenstoelen, aan anderen te
verhuren, tenzij genoemde houders van deze stoe
len zelf gebruik wenschen te maken, alsdan zoo
mogelijk vooruit bericht.
Des Zondags worden er geen stoelen per dag
verhuurd.
Op het strand bij de badkoetsen zijn steeds aan
wezig twee zwemmers voor het verleenen van
hulp bij eventueele ongelukken. In het gebouwtje
voor eerste hulp bij ongelukken bevindt zich een
brancard, een volledige verbandtrommel, een
zuurstofapparaat, terwijl het badpersoneel onder
wezen is in het verleenen van dadelijke hulp. Bui
ten badtijd vervoege men zich in geval van nood
bij C. Schotten, Witteweg 15 nabij het Station.
TENTENSTRAND.
Het tentenstrand bevindt zich ten noorden van
den hoofdingang naar het strand, ongeveer nabij
de tweede trap.
Voorwaarden en condities voor het plaatsen van
goederen op het tentenstrand te Bergen aan Zee.
1. dat de goederen, welke op het tentenstrand
worden verhuurd, uitsluitend op dit strand
overeenkomstig hunne bestemming en aanwij
zing van het dienstdoend personeel gebezigd
mogen worden en bij niet naleving hiervan de
goederen onmiddellijk weder ter beschikking
der Maatschappij zullen staan, terwijl de huur
ders aansprakelijk zijn voor alle schade die de
verhuurde goederen anders dan in de berg
plaats mochten beloopen;
2. dat de tenten en andere in bewaring te geven
goederen zoodanig zullen moeten zijn samen
gevouwen en gebonden, als het dienstdoende
personeel zal noodig achten, ten behoeve van
het opbergen;
3. dat alle nummers welke ter bevestiging aan
tenten worden verstrekt, eigendom der Maat
schappij blijven, terwijl hiervoor een statiegeld
van f per stuk verschuldigd is;
dat waar dergelijke nummers verstrekt wor
den, deze aan de tenten bevestigd moeten blij
ven zoolang deze op het strand staan;
4. dat de verstrekte kaarten niet voor overdracht
geldig zijn en steeds op eerste aanvrage van
het personeel getoond moeten worden;
5. dat de Maatschappij niet aansprakelijk is voor
schade met betrekking tot in bewaring gegeven
goederen beloopen in verband met diefstal,
brand, storm of bederf;
6. dat de Maatschappij niet aansprakelijk is voor
schade ontstaan in verband met fraude ge
pleegd ten aanzien van de afgegeven kaarten;
7. dat de vergunning om tenten, stoelen en derge-
lijken op het tentenstrand te plaatsen uitslui
tend geldig zijn van des vóórmiddags 8 uur tot
des namiddags 8 uur, buiten welke uren geen
goederen in bewaring kunnen worden gegeven
of teruggevraagd.
Plaatsen van een eigen tent per dag 0.50
Opbergen van een eigen tent voor ten
hoogste 24 uur0.50
Plaatsen en opbergen van een tent per
week of korter3.00
Plaatsen en opbergen van een tent per
maand of korter10.00
Plaatsen en opbergen van een ligstoel per
week of korter0.25
Opbergen van kisten enz. naar grootte,
minstens 0.25 of veelvouden ervan.
Huur van een tent per dag,1.50
Huur van een tent per week of korter 6.00
Huur van een tent per maand of korter 22.50
Huur van een ligstoel per dag of korter 0.25
Huur van een ligstoel per 2 uur of korter 0.15
Huur van een ligstoel per week of korter 1.
Men kan van uit de tenten, indien volgens tarief
de betaling heeft plaats gehad, onbeperkt baden
onder toezicht van een deskundig badman, wiens
bevelen strikt opgevolgd moeten worden.
Alle tenten moeten des namiddags om 8 uur ge
heel ontruimd zijn.
Het is echter niet geoorloofd andere personen,
niet tot het gezin behoorende, uit de eigen of ge
huurde tenten te laten baden. Het gezin mag uit
ten hoogste 6-personen bestaan.
Tevens is er gelegenheid tot het nemen van
gewone baden volgens tarief als bij zeebaden
vermeld.
DE BADDIRECTIE.
Voorname, rustige Badplaats
met breed, helder wit strand.
Geen stof Geen grondvervuiling.
Verrassende resultaten, vooral bij kinderen.
Uitstekende Tennisbanen. (Gravel, rood).
Schitterende wandeling in c.a. 1500 H.A, der
prachtige duinen en duinbosschen voor bad
gasten, op kaarten die tegen betaling van 25 cents
worden verstrekt.
Duinwaterleiding en electrisch licht.
Post- en Telegraafkantoor.
Het bebouwingsplan en de gansche opzet der
badplaats maken haar tot een der lieflijkste plaat
sen om een buitenverblijf te stichten.
Voor bouwgronden en andere inlichtingen wende
men zich tot de
N.V. BOUW-EXPLOITATIE-MAATSCHAPPI.I
BERGEN a. ZEE.
Huize „Kranenburgh", Bergen (N.H.) of bij den
Heer D. HAASBROEK te Bergen aan Zee.
