„DUINVERMAAK"
HOOG EN LAAG WATER
CAFÊ-RESTAURANT
GROOTE KINDERSPEELTUIN.
KAASMARKT
LUNCH of KOFFIETAFEL
VALK's Lunchroom
lil
■Hiïwpppi
te Bergen aan Zee. 1934. (in zomertijd).
JULI—AUG.
Datum
Hoog water:
Laag water:
29
6.01
18.29
2.36
14.58
30
6.45
19.12
3.21
15.41
31
7.28
19.55
4.05
16.21
1
8.13
20.39
4.49
17.07
2
9.02
21.29
5.34
17.48
3
10.01
22.32
6.16
18.38
4
11.09
23.44
7.14
19.47
Mooi gelegen aan den voet der duinen.
ZONDAGSMIDDAGS
Concerten Openlucht-Dancing
door eerste klas Orkest.
RUIM PARKEERTERREIN.
BEZOEKT DE L
te ALKMAAR.
GEBRUIKT UW
in
KAASMARKT,
tegenover Bureau V.V.V.
Onze zaal is
Vernieuwd - Vergroot - Verfraaid.
Tot voor een tiental jaren werd dit kasteel nog
bewoond door de eigenaresse de famillie Jhr.
Govers, wier groot duinbezit evenens in handen
van de provincie is overgegaan.
Op de plaats van dit kasteel stichte in 1252
graaf Willem II, ter begunstiging van zijn strijd
tegen de West-Friezen, een sterke burgt.
Van 13 Nov. 1358 tot Februari 1359 hebben de
bewoners van dat kasteel een manmoedige verde
diging gevoerd tegen de aanvallen van het leger
dat Hertog Albrecht van Beijeren tegen den
kasteelheer Wouter van Heemskerk had uitgezon
den, omdat deze als Kabeljauwsch gezinde huisves
ting aan gevluchte Kabeljauwschen had verleend,
die in de duinen bij Castricum hadden gestreden
tegen de mannen van Jonker Reinard van Brede-
rode baljuw van Kennemerland.
Door voedselgebrek zagen de verdedigers zich
genoodzaakt het kasteel over te geven, dat spoe
dig daarop geheel werd verwoest, omdat de inwen
dige sterkte en de uiterlijke pracht van het
kasteel steeds een doorn in de oogen van de
Hoekschen was geweest. In 1800 werden de laat
ste resten van deze burgt afgebroken.
Het tegenwoordige kasteel dateert uit de 18e
eeuw. Enkele gedeelten bewaren nog de herinne
ring aan de vroegere burgt.
Sinds 1889 werd het bewoond door de familie
Gevers. In 1923 werd het kasteel, dat nog gedeel
telijk gemeubileerd is, door de familie verlaten en
elf jaar bleef het nagenoeg onbezocht. Thans heeft
de familie het werk, in somenwerking met de ge
meente, die het door werkloozen liet opknappen,
en de V. V. V., voor het publiek toegankelijk ge
steld. In het park is een tusschenburgt aangelegd
en kleine gezelschapen slagen er wel in, om on
der leiding van den bewaarder van het kasteel,
door de vertreken te wandelen om te zien hoe een
rijk geslacht hier eens in een wereldje op zich
zelf leefde.
Ten Oosten van Heemskerk bevindt zich het
kasteel Assemburg, Dit middeleeuwsche slot is uit
de 16 eeuw en werd gebouwd door Gerrit van
Assendelft, raadslid in het Hof van Holland. Hij
overleed op 70-jarigen leeftijd en vermaakte zijn
goederen aan een neef, aangezien zijn eenige zoon
priester was in Rotterdam.
Deze zoon verliet, toen zijn vader overleden
was, zijn parochie en veroverde het vaderlijk
kasteel op zijn neef en verkreeg dispensatie voor
een huwelijk met Wilhelmina van Hoeften, waar
na hij met de andere leengoederen van zijn vader
werd begiftigd. Hij behoorde in 1566 tot de mede-
onderteekenaren van het smeekschrift der edelen
aan de Hertogen van Parouw te Brussel aange
boden, doch later bood hij zijn onderwerping aan.
r
HHKMM
In 1570 stierf hij plotseling te Aken en kwam dit
slot aan zijn neef. In 1617 werd het bezit van
Gerrit van Renesse echtgenoot van Anna van As
sendelft. De laatste der Renesse verkocht het aan
Johannes Wouters, een Amsterdamsche patriarch
en van diens weduwe ging het over aan de familie
Deutz.
Dit slot waarvan de heeren het z.g. halsrecht
bezaten (de galg was hier op een toren geplaatst;
op de binnenplaats werd de rechtspraak uitge
oefend en bij slechts weer in een der zalen) ge
raakte in de vorige eeuw dermate in verval, dat
het werd overgedragen aan het Rijk, die onder
leiding van 's rijks monumentenzorg, de restaura
tie in handen heeft genomen.
Een deel van het slot is thans in gebruik gege
ven als jeugdherberg aan de Nederlandsche
Jeugdherberg Centrale,
Pinksteren j.l. is het alszoodanig in gebruik ge
nomen en 200 jonge menschen kunnen hier, onder
leiding van den herbergvader, de moustreel Geert
Dils, bij het haardvuur luisterende naar zijn emi
nent luitspel, in gedachten verwijlen in het rijke
historische verleden.
Na een bezoek aan dit slot rijden wij noord
waarts naar Uitgeest, waar men aanluiting vindt
op den nieuwen provincialen weg naar Limmen,
vanwaar wij over Alkmaar naar Bergen rijden om
te midden van de vacantiegangers weer deel te
nemen aan het moderne strand- en jazzleven.
Het koopen van schilderijen.
Menigeen die een bedrag kan en wil besteden
voor een teekening of schilderij laat dit wel eens
na door de overweging dat hij of zij er geen ver
stand van heeft. Bij deze opvatting past natuur
lijk de conclusie dat men kans loopt een kat in
den zak te koopen.
Net als met de meeste dingen is ook dit betrek
kelijk, al is er een grond van waarheid in.
Er zijn weinig menschen die verstand van
schilderijen hebben en toch zijn er weer naar ver
houding veel menschen die een schilderij koopen.
Men kan bij die koopers niet van verstand van
schilderijen spreken. Er zijn er die een schilderij
koopen van een bekenden schilder, de naam is dan
de waarborg voor de degelijkheid en schoonheid
van het werk, zooiets als een rooker een bepaald
merk sigaretten rookt.
Niet altijd toch is een werk van een bekenden
schilder een kunstwerk, in elk geval is het eene
werk vaak veel beter dan het andere.
Bovendien komen er allerlei factoren in aan
merking zoodra een schilderij wordt bekeken. Het
onderwerp, de kleur, de lijst zelfs, de belichting
en niet het minst het wezen van den toeschouwer.
Wanneer 1000 menschen eenigszins onbevooroor
deeld dezelfde schilderij zien, zullen ze niet allen
gelijk er over oordeelen en zal, om de uiter
sten te nemen, de een het prachtig vinden en de
andere leelijk. Daar tusschen in zijn dan allerlei
schakeeringen van mooi, minder mooi, gevoelig
van kleur, enz. enz.
Het objectief beoordeelen van een kunstwerk is
voor den beroepscriticus reeds moeilijk, laat staan
dan voor een leek.
Dat neemt evenwel niet weg dat er zeer veel
menschen zijn wier gevoel ontvankelijk is voor
een schilderij, ongeveer zoo als iemand een stuk
muziek in zich opneemt omdat hij of zij muzi
kaal is.
Dien aanleg kwunen we niet aanleeren, maar
hebben we bij onze geboorte meegekregen. Ge
lukkige menschen die dat hebben.
Zien zij nu een schilderij waarin de kunstenaar
iets van zich zeiven heeft ingelegd, dan voelen zij
dat mee.
Er gaat dan iets voor hen van de schilderij uit,
hetzij een zekere rust, een levensblijheid of een
devotie. Dus eigenlijk buiten de schilderij om is
dit een alles beheerschende factor.
Wat is nu het verschil tusschen een werkelijk
kunstwerk en een oppervlakkige doch oogen-
schijnlijk mooie schilderij? Dat aan het laatste
wat wij hier boven schreven, ontbreekt. Er gaat
niets van uit en omdat er niets van uit gaat is bij
de eerste kennismaking het werk mooi, doch be
gint het hoe meer men het ziet te vervelen en dan
komt men ten slotte tot de ontdekking dat men
het liever niet meer ziet. Staat men daarom voor
de keuze öf een goede reproductie öf een opper
vlakkig origineel, koop dan liever een goede copie,
al is die nog duurder dan genoemd origineel.
Want werkelijk, van het kleinste stilleven van
den kunstenaar zal iemand meer voldoening heb
ben dan van een groot landschap met veel figuren,
water, schepen enz., zonder gevoel geschilderd,
aleen maar gedaan, nu ja, als broodwinning.
Zeker, de kunstenaar zal voor zijn werk wat
meer vragen, doch ook hij moet met den tijd mee
en waar vroeger grif drie a vier honderd gulden
voor betaald werd, gaat nu ook voor honderdvijf
tig en honderd gulden, en zoo naar verhouding.
Hij is ook genoodzaakt zijn werk goedkooper
te leveren en kan niet anders dan zijn kunst in
kwaliteit hoog houden, ook al wordt het ten
slotte niet verkocht.
Bij hem gaat de kunst boven alles, dat is zijn
leven, zijn ziel, zijn alles.
Wil men een schilderij koopen, maak dan
van de gelegenheid gebruik wanneer er een ten
toonstelling is. Spreek voorloopig niet over te
willen koopen, doch zie alleen. Doe dat eens eeni
ge dagen achter elkaar en wanneer dan de schil
derij tot U spreekt, hetzij in rustigen, devoten, of
levensblijden zin, koop het dan gerust, het zal Uw
geheele leven lang vreugde geven.
Historische Anecdoten.
Maarschalk de Villars was aan de wijn ver
slaafd, zelfs in zijn hoogen ouderdom. Uitgerukt in
1734 naar Italië als aanvoerder, ging hij zijn op
wachting maken bij den koning van Sardinië.
Maar hij was zóó beschonken dat hij voor den
vorst niet op zijn beenen kon blijven staan en
neerplofte. Hij had intusschen zijn tegenwoordig
heid van geest niet verloren en zei: ,,U ziet me
letterlijk aan uw voeten, Majesteit".
De Engelsche tooneelspeler Pasmore was zoo dik
dat de toeschouwers op de galerij steeds vreugde
hadden met zijn optreden. Op zekeren avond
speelde hij in een militair drama, waarin hij ten
slotte moest gedood worden. De soldaten moesten
zijn lijk van hét tooneel dragen en dit viel hen in
het geheel niet mee. Toen brulde een stem van
boven: Je bent erg zwaar dikke plumpudding.
Toen verhief zich de doode en zei mét een waren
grafstem: Hebt eerbied voor de dooden!
Bij de inspectie van een Zweedsch regiment dat
de Zweedsche Koning persoonlijk leidde, ontspon
zich volgend gesprek:
De Koning: Hoe heet je?
Recruut: Andree, Majesteit.
De Koning: Nou dan draagt ge een beroemden
naam. Weet je daar wat van?
Recruut: Ja Majesteit. Dat was de man, die naar
de Noordpool wilde vliegen.
De koning verheugde zich over de algemeene
ontwikkeling van den recruut, en vroeg verder:
Hoe weet je dat?
Dat heeft ons de luitenant verteld.
Zoo, en heeft hij daar nog meer van verteld?
Ja, Majesteit! antwoordde de recruut met
een stralend gezicht. Hij zei nog speciaal tegen
mij: jammer, dat hij jou niet heeft meegenomen.
Nöggerath, de beroemde hoogleeraar in de mi
neralogie aan de hoogeschool van Bonn, stelde op
zekeren dag bij het physica-examen een der ge-
ëxamineerden de vraag:
Wat voor een steen heb ik in mijn jaszak?
De student, licht verontwaardigd, vroeg: Maar
professor, hoe kan ik dat weten? laat me den
steen immers niet zien!
Nöggerath antwoordde:
Blijf maar kalm jongmensch, als ge het steen
tje ziet, weet ge het immers ook niet.
