J. OTTER
M. A. HOPMAN,
Foto- en Lijstenhandel
Gr, Dorpsstraat 14, BERGEN.
Ontwikkelen en afdrukken.
ALLE FOTO-ARTIKELEN.
Hotel PROOT
Langestr.-v. d. Boschstr. Telef, 4321.
Lunch f 1.50-2.00. Diner f 1.50-2.50.
Electr. Limonadefabriek
GEBAK. IJS.
Banketbakkers-Roomijs.
ROOS, Dorpsstraat,
Koekjes. Bonbons.
Haarlemmerpoort gelegen Karthuizer klooster
hadden geplunderd. Daarna plunderden zij op hun
tocht naar Medemblik, waar zij scheep gingen
naar Wesel, Ilpendam en de abdij van Egmond 5).
Voordat zij over Emden hunne bestemming had
den bereikt, verliep dat krijgsvolk geheel en al.
De beide Heeren van Bronckhorst, wier taak nu
afgeloopen was, vertrokken met ongeveer 100
edellieden in een gehuurd schip naar Friesland,
doch door verraad van den schipper viel het
vaartuig in handen van volk van den Graaf van
Megen, die de meesten der opvarenden liet ter
dood brengen.
Zoo eindigde de moedige poging van Hendrik
van Brederode om zich tegen de Spaansche over-
heersching te verzetten en wiens vergeten werk
Telefoon 2188.
ENCADREEREN.
Gemoderniseerd tot „DE ZAAK in
Noord-Holland boven het IJ".
Voor partijen en gezelschappen
een unieke gelegenheid.
Hoofdagent voor ALKMAAR en Omstr.
der BEIJERSCHE BIERBROUWERIJ
„DE AM STEL".
Telefoon 2023.
Agent voor Bergen: J. W. SCHOLTEN,
Dorpsstraat 7. Telefoon 2226.
Koopt deze artikelen bij een vakman.
hoek Kerkstraat. - Telef. 2473.
hetgeen door Herman de Ruyter aan Brederode
werd verraden. De aanslag mislukte wel, doch de
Graaf van Megen liep met zijne benden het land
af, plunderde uit weerwraak het land van Ameide
en bereikte Utrecht, zoodat hij nu op zijn beurt
Hendrik's plan om die stad in te nemen wist te
verijdelen.
Daarop trok Hendrik van Brederode naar het
oude gebied zijns vaders Ouderkerk en werd dén
27 Februari 1567 met behulp van Hervormde
Amsterdammers binnen Amsterdam gebracht.
Zijne gemalin, Amalia van Nieuwenaar (Neue-
nahr) voegde zich daar bij hem alsmede een groot
aantal edelen, o, a. Lancelot van Brederode, Wil
lem Bloys van Treslong, Hartman Galama, Sjoerd
Beyma en anderen. De burgerij droeg hem op de
handen en beschouwde hem, terecht, als een
sterk tegenwicht tegen de Roomsch gezinde
vroedschap.
De Regeering te Brussel zag zeer ongaarne in
de groote stad Amsterdam een brandpunt van
verzet geformeerd en richtte ernstige vertoogen
tot de stadsregeering, waarbij zij er op aandrong,
dat men Brederode zou dwingen de stad te ver
laten. Op alle aanmaningen en overredingen gaf
Brederode ten antwoord, dat hij doen zou wat hij
zelf goed vond en dat hij te Amsterdam wenschte
te blijven. Dat deed hij niet alleen, doch hij wierf
ook gewapende burgers aan, die hem zeer waren
toegedaan. Op verzoek van de burgerij droeg de
vroedschap aan Hendrik van Brederode het bevel
ter bescherming der stad op, doch onder nadere
goedkeuring van den Prins van Oranje, den Stad
houder van Holland. De Prins gaf weliswaar zijn
toestemming, doch liet door een renbode zijn
vriend en medestander waarschuwen zich niet te
vast te werken. .De Prins achtte de zaak van den
tegenstand niet gunstig, deelde mede, dat hij
voornemens was naar Duitschland uit te wijken
en gaf Brederode den raad desgelijks te handelen.
Dit zag Brederode, die den grooten invloed vin
de te Amsterdam bovendrijvende Roomsche
partij had leeren kennen, ook in en hij trof met
de stadsregeering een vergelijk, waarbij hij be
loofde de stad te verlaten.
Ten einde de kosten, verbonden aan de reis
van den Jonkheer met zijne gemalin en gevolg
naar Duitschland te bestrijden, gaf de stadsregee
ring hem een hypotheek van acht duizend gulden
op zijne landerijen in de drooggemaakte Berger-
en Kleimeer. Verder verschafte de Vroedschap
hem alle mogelijke faciliteiten om hem maar weg
te krijgen, zoodat hij den 27 April 1567 met zijn
groot gevolg in twee karveelen en met een wel
bemand waterschip scheep ging met bestemming
naar Emden.
Het door Hendrik van Brederode ges
Raadhuis is gebruikt en toen d
Geheel zuiver was evenwel de toestand niet,
want zijn krijgsbenden kwamen uit Vianen, bleven
in de buurt om te pogen onder bevel van Gijs-
bert en Dirk van Bronckhorst Heeren van Baten
burg de stad in den nacht aan de Haarlemmer3)
en Regulierspoort 4) binnen te komen.
Ofschoon van ultramontaansche zijde deze
krijgsbeweging als een door Brederode gepleegden
woordbreuk werd voorgesteld, is het duidelijk,
dat het niet meer was dan een bedelpartij van
hongerige onbetaald gebleven krijgsknechten.
Deze kregen uit de stad eenige leeftocht toege
zonden en stalen verder iets uit de tuinen, maar
op het bericht, dat de Graaf van Megen met een
welbewapende macht op weg was om hen gevan
gen te nemen, verdwenen zij alras.
De schepen van Hendrik van Brederode ver
trokken den 28 April naar het Vlie en verder
naar Emden. De hongerende benden van Brede
rode gingen den 30 van die zelfde maand per
schip naar Waterland, nadat zij het buiten de
Thans Heerenmarkt.
4). Thans Munttoren.
hte Rechthuis, dat later tot 1910 als
>r het nieuwe werd vervangen.
van veel meer belang is geweest, dan van vele
anderen, wier naam als martelaren voor de volks
vrijheid in de herinnering is gebleven.
Hendrik van Brederode bleef niet lang te Em
den, hij ging met zijne gemalin eerst naar Bremen
en later naar het huis Harnhof of Harenburg in de
vesting Recklinghausen, dat aan den Graaf Joost
van Schaumburg behoorde. Hij stierf daar kinder
loos den 15 Februari 1568, nadat hij bij testament
de heerlijkheid Bergen als pillegift aan Hendrik,
Graaf van HolsteinSchaumburg en Sterneberg,
vrijheer van Gemen, had vermaakt.
Even voor zijn dood liet Alva hem indagen als
het Hoofd der Verbonden Edelen en als verwoes
ter van kerken en kloosters. Natuurlijk verscheen
hij niet en werd, na zijn dood, den 28 Mei 1568,
veroordeeld tot verbanning en verbeurdverklaring
van zijne goederen.
s). Het later van ultramontaansche zijde ge
propageerde bericht, dat benden Geuzen uit
anti papisme het klooster hadden gemolesteerd, is
onjuist. Het waren muitende huurlingen, die geen
soldij hadden ontvangen en op den boer leefden.
DE .DIKKE MOLEN'.
Deze werden door de rentmeesters van Ken-
nemerland beheerd, totdat zij in het jaar 1588
aan den Graaf van HolsteinSchaumburg werden
verleend. - !y
Was de tijd voor den Heer ongunstig geweest,
zoo was deze niet minder noodlottig voor de
Bergenaren, die door de troebelen en door het
beleg van Alkmaar met de gevolgen van dien
zwaar te lijden hebben gehad, doch ten slotte
de bezwaren en moeilijkheden te boven zijn geko
men en hebben kunnen genieten van den pioniers
arbeid van Hendrik van Brederode.
Bergen, (N.H.), 1 Mei 1939.
Dr. H. C. PRINSEN GEERLIGS.
