Dertigste jaargang. No. 5.
Zaterdag 1 Juli 1939.
EERSTE BLAD.
Abonnementsprijs j Per seizoen
I f 1.— voor leden der V.V.V.
Uitgave van de N.V. Boek- en Handelsdrukkerij v.h. Herms. Coster Zn., Voordam 9, Alkmaar.
REDACTEUR: D. A. KLOMP, NESD1JK 9, TELEFOON 2039, - BERGEN (N.-H.)
Hoe een Duitscher de
Alkmaarsche kaasmarkt zag
Pijnlijke Hollandsche zindelijkheid
„vliegende" kazen kaaslossen en
stapelen een sport? - de onverschil
lige koopman de vakkundige keu
ring de enthousiaste toerist wordt
en blijft bewonderaar Duitsche
kaas?
Onder het opschrift „Kaasmarkt in Holland"
schrijft een zekere Rovote in het Duitsche Land-
bouwmaandblad „Landbau und Technik" de vol
gende ontboezeming:
„Het bekoorlijke stadje Alkmaar is voor heel
Noord-Holland de belangrijkste plaats voor de
kaasmarkt. Temidden der pijnlijk zindelijke stra
ten en stegen staat aan een groot plein de sier
lijke Stadswaag met haar hooge, slanke toren.
Een gracht, gedeeltelijk door boomen omlijst, ligt
er langs. lederen Vrijdag, 's morgens al heel vroeg,
nog in de schemering, komen langs alle land
wegen, die naar de stad leiden, voertuigen van de
meest verschillende vormen, aanrollen. Zij zijn
alle beladen met de in de heele wereld bekende
ronde, gele kazen in de grootte van dikke kegel
ballen. Eveneens trekken in de grachten kaasboot
aan kaasboot naar de stad en de kaasmarkt toe.
Het zijn de kaasboeren uit de omliggende dorpen
en boerderijen, die hun producten aan de kaas
handelaren te koop aanbieden. Op het marktplein
ontwikkelt zich al spoedig een levendige bedrij
vigheid. Het gaat erom, de kazen te lossen en in
lijnrecht loopende stapels rechtstreeks op het
plein op te stapelen. Van de rijtuigen en booten
worden de gele kogels met groote behendigheid
van hand tot hand naar de stapelplaats geworpen.
De vreemdeling, die dit ziet, die vele door de
lucht heen en weer vliegende gele ballen, gelooft
eerder op een sportterrein, dan op een Holland
sche kaasmarkt te zijn.
Zorgvuldig worden de kazen op lange zinde
lijke kleeden, die te voren op den grond waren
uitgespreid, dicht naast elkaar gezet. Op de
onderste laag wordt kunstig een tweede en een
derde laag opgebouwd en zoo wordt een stapel
gevormd. Het duurt niet lang, of het ruime markt
plein is geheel bedekt, met uitzondering van
smalle gangetjes, die tusschen de gele, glanzende
stapels openblijven voor passage.
De koopers ontbreken echter nog .De kaasboe
ren loopen langzaam om hun stapels heen. Ze
draaien de kazen met de voordeeligste kant naar
voren, ze poetsen en wrijven ze met (olie) doeken,
kortom ze doen alles, om de stapels een zoo ver
leidelijk en aanlokkelijk mogelijk aanzien te
geven.
Daarbij wordt het heele plein van een prikke
lende geur vervuld, zoodat de toeristen in den
vroegen morgen reeds het water om den mond
loopt.
Ter bescherming tegen de zonnestralen worden
tenslotte de stapels met kleeden of versch ge
maaid gras zorgvuldig afgedekt.
Ondertusschen zijn echter de kooplui versche
nen en gaan keurend, doch oogenschijnlijk onven-
schillig tusschen de stapels door. Hier en daar
wordt hun op hun verzoek door de boeren bereid
willig een exemplaar ter nadere beschouwing in
de hand gegeven. De stevige kaas wordt luchtig
jes bekeken, beklopt, gedraaid en vakkundig met
de vuist beklopt. Als alles naar wensch is, wordt
het priemvormige, uitgeholde lemmet van het
kaasmes (de kaasboor!) in de gele kogel gestoo-
ten, om een monster uit het binnenste te voor
schijn te halen. Intusschen kijkt de boer met
gespannen aandacht en vol verwachting naar den
kaashandelaar. Deze verbrokkelt de uitgeboorde
massa tusschen de vingers en steekt ook wel een
deel daarvan in den mond, zonder echter het
monster door te slikken. De koop geschiedt tame
lijk snel, zonder lang over en weer te redeneeren.
Een krachtige handslag bekrachtigt den koop.
De gekochte stapel wordt met behulp van ber-
rie's naar de Stadswaag gebracht om gewogen te
worden. Hierbij helpen de door de gemeente
aangestelde kaasdragers. Zij zijn in witte pakken
gekleed en dragen gekleurde, grappige hoeden.
Meer dan 10 millioen ponden kaas worden zoo
jaarlijks alleen in Alkmaar in de Waag gewogen.
De voor het buitenland bestemde kazen worden
van een roode, conserveerende laag voorzien.
Deze roode Edammer kogels zijn ook bij ons (in
Duitschland dus) overal bekend.
De toerist, die voor het eerst zoo'n markt in
Holland heeft meegemaakt, verlaat de stad als
verklaard en enthousiast vriend en bewonderaar
der kazen. De spreekwoordelijke Hollandsche
zindelijkheid en nauwlettendheid heeft hier zonder
twijfel veel toe bijgedragen".
Het artikel, dat van 5 aardige kiekjes van de
Kaasmarkt en Waag is voorzien, eindigt met de
volgeiide verzuchting:
„De Duitsche landbouwers verkeeren in de ge
lukkige omstandigheid, goede en smakelijke kaas
soorten te kunnen bereiden.
Waarom zoo vraagt men zich af probeeren
zij niet de bereiding rationeel uit te oefenen, en
de verkoop te organiseeren, zooals in Holland
gebeurt?
Waarom vindt men in de kaaswinkels in onze
steden, behalve misschien Tilsiter en Allgauer,
geen of bijna geen Duitsche kaassoorten?
Ook de gewone, goede Duitsche landkaas ver
dwijnt hoe langer hoe meer van de markten!
Boerinnen! Het is mee Uw taak, ervoor te zorgen,
dat voor de steeds grooter wordende vraag vol
doende Duitsche kaas in goede kwaliteit overal te
verkrijgen is!"
H. J. KöSTER.
HET ALKMAARSCHE WAAGGEBOUW.
