Bergensche
Bad-, Duin- en Boschbode
MEI
r
Een-en-dertigste jaargang No. 2 1!l2-\Zv.v.v. Zaterdag 28 Juni 1947
GORTER IN BERGEN
Cultuur te Bergen
J O Losse nummers 25 cent
>5
Redacteur: ANTHONY VAN KAMPEN,
Kerkedijk 23, Bergen N.H., Tel. 2543
UitgaveN.V. Boek- en Handelsdrukkerij v/h Herms. Coster Zn.
Voordam 9, Alkmaar Tel. 3320
Voor advertenties: N. SLUYTER,
Dorpsstraat 23, Bergen, Tel. 2447
UIT QORTER'S ^9
99
Nu staat er midden in het land> een dom
van zuilen die ik stapeld', en rondom
buigen zich popels en de treurcypres.
Het groeit vol leliën, er hangt een tres
van rozen af aan elke schacht, een rij
van kinderen zit en zingt zij aan zij,
roodwangig op de tree met open kelen;
een orgel hing ik aan de wand te spelen
en binnen zette ik een meisjesbeeld.
Ik was de een'ge priester, al die weeld'
had ik, ik woonde er, met mij niemand.
Heel eenzaam was om 't heiligdom het land.
's Nachts waakte ik in de blauwe tempelschauw
heel vaak, de tempel waadde in zee van dauw,
de maan bevloog den blauwen hemelbrauw
dan gutste er tusschen kolommen dauw
muziek, zijn 't vogels, zijn het vlinderen,
klapwiekend muzikale vleugelen?
Of zijn 't de fluweele voetjes van mijn Mei,
die om den tempel treedt dat daar de rij
doodengezichtjes, bloemige viool
droomerig knikt en heel de bloemenschool?
Of was 't misschien de lucht die klanken gaf
door wind en bloemgeschommel en den draf
van Mei die om de tempel liep te spelen?
Maakt niet de lucht ook zoo uit vogekelen
geluid, en drijft uit takken van den boom
de wind niet lichte tonen en de zoom
van 't kleed, ruischt ze niet 's morgens over 't veld?
Muziek komt uit luchtwemeling geweld.
Herman Gorter, de dichter o. m. van het even schone als
magistrale poëtische werk „Mei", waaruit wij hierboven
een citaat opnemen, was jaren lang een bekende figuur in
Bergen. Tussen 1910 en 1927 verbleef hij hier, nu eens gedu
rende de weekends, dan weer langere tijd achtereen. Oudere
Bergenaren zullen zich nog weten te herinneren dat hij woonde
in het huis in de Verbrande Pan, later in Villa „Maryke" en
Villa „Mei", terwijl hij ook talloze malen logeerde in Hotel
Bakhuis. Bergen trok hem in die jaren, ongeveer tussen zijn
40ste en 60ste, zeer en veel van zijn werk (hoewel niet
het gedicht „Mei") schreef hij hier of vond in Bergen zijn,
oorsprong.
Herman Gorter leefde zeer afgezonderd en vermeed waar
mogelijk omgang met anderen, teneinde zich geheel aan zijn
litteraire werk te kunnen geven. Hij stierf in '27, tijdens een
reis in het buitenland.
Gorter is een der grootste dichters geweest die de lage
landen ooit bezeten hebben en zijn werk verdiend onze grootste
aandacht.
Door J. Schekkerman.
Terecht geniet Bergen een zekere'
naam als woonplaats van diverse
kunstenaars. Tal van schilders, beeld
houwers, schrijvers en dichters kozen
dit dorp als hun woonplaats en het is
dus niet te verwonderen, dat deze
groep zijn stempel op de samenleving
drukte en mede 't karakter bepaalde.
Eén enkel artikel is niet toerei
kend om volledig de invloed na te
gaan die de groep van kunstenaars
en de overige burgers op elkander
hebben gehad. Het zou ongetwijfeld
interessant zijn na te speuren in hoe
verre b.v. de woning-inrichting door
de kunstenaars is beinvloed en waar
zij hun stempel hebben gedrukt op
de onderlinge verhoudingen. Ander
zijds zou het de moeite lonen te on
derzoeken waar en in welke mate de
burger-opvattingen in de kunst heb
ben meegesproken; maar zoals reeds
gezegd in een kort artikel is dit niet
mogelijk.
Een artikel over de cultuur in Ber
gen zou echter niet volledig zijn in
dien het de kunstbeoefening door
niet-kunstenaars zonder meer voorbij
ging. Het is treffend welk een be
langrijke groep burgers zich op het
culturele terrein beweegt. De talrijke
koren, muziek- en toneelverenigin
gen, zij allen openen verscheidene
sectoren van het culturele leven voor
de actieve leden maar bovendien
maken zij tal van cultuuruitingen
toegankelijk voor grote groepen be
langstellenden. In dit verband moet
ook, zonder echter volledig te kun
nen zijn, het werk van de V. V. V.
met de regelmatige bespeling van het
openluchttheater en van d'e Berger
kunstkring genoemd worden, omdat
door middel van deze organisaties de
mogelijkheden tot het geven van het
beste op toneelgebied aanwezig zijn.
Zien we reeds jarqn lang het kunst
leven der burgers georganiseerd op
tal van manieren, tot voor kort be
stond er onder de kunstenaars wei
nig verband en ook de beide groepen
onderling hadden weinig officiële
contactpunten.
Het Kunstenaars Centrum Bergen,
dat zich enkele maanden geleden
heeft gevormd, wil een poging zijn
om een gezamenlijk optreden van al
le in Bergen en naaste omgeving
wonende kunstenaars mogelijk te
maken. Aan de andere kant wil het
de verbinding zijn tussen burgers en
kunstenaars. Het merendeel der
scheppende kunstenaars heeft zich
achter dit plan geschaard, terwijl
van een verheugende medewerking
uit de burgerij gesproken mag wor
den. Grote voldoening geeft ook het
feit, dat het Gemeentebestuur vol
sympathie achter de plannen staat en
waar mogelijk zijn daadwerkelijke
steun verleent.
Het Kunstenaars Centrum Bergen
wil door het houden van verschil
lende exposities het werk van de
scheppende kunstenaars bekend ma
ken. Een eerste tentoonstelling kon
in het begin van deze maand in de
Kunstzaal Boendermaker aan de
Loudelsweg geopend worden. Hier
exposeert een deel van de medewer
kende kunstenaars met schilderijen,
tekeningen, weefwerk, kunstnaald
werk, beeldhouwwerk, ceramiek, enz.
terwijl de tweede groep in Juli haar
werk in dezelfde zaal zal tentoon
stellen.
Daarnaast is in voorbereiding een
centrum in de kom van het dorp,
waar in de loop van deze zomer alle
medewerkende kunstenaars in kleine
groepen zullen exposeren. Het
Kunstenaars Centrum mag zich ge
lukkig prijzen, dat de heer de Vries
hiervoor een paar vertrekken in „Het
huis met de pilaren" aan de Kerk
straat heeft willen afstaan.
Hierin zal ook een bescheiden bi
bliotheek op kunstgebied worden
ingericht van werken en tijdschriften
uit binnen- en buitenland. Bovendien
zal dit centrum de mogelijkheid van
contact bieden tussen kunstenaar en
belangstellende leek.
Vele plannen staan nog op stapel.
En dan denken wij aan het organise
ren van contactavonden ,van lezin
gen en voordrachten en in een wat
verdere toekomst het stichten van
een eigen museum. Het Centrum
staat echter nog in de kinder
schoenen.
Tal van mogelijkheden zullen
zich misschien nog voordoen en
wanneer zij kunnen bijdragen tot
verwezenlijking van de bedoelin
gen, zullen zij zeker worden aan
gegrepen. Deze zomer zal het zich
voornamelijk uiten in de genoemde
exposities. Wanneer U een over
zicht wilt krijgen van datgene wat
momenteel in Bergen en omgeving
werkt en streeft, dan kunnen wij U
een bezoek aan deze tentoonstel
lingen van harte aanbevelen. U
zult een idee kunnen krijgen van
het werk van de ouderen, die reeds
jaren in Bergen wonen, maar ook
van de jongeren, die veelal nieuwe
wegen zoeken. Ouderen en jonge
ren, die elkaar in een goede samen
werking hebben gevonden en als
kunstenaars gezamenlijk naar bui
ten optreden.
U zult kennis kunnen maken
met schilderijen, beeldhouwwerk,
weefwerk, kunstnaaldwerk, potten
bakkerskunst en grafische kunst in
rijke schakering en zodoende iets
meer weten van datgene wat in de
Bergense samenleving zo'n belang
rijke plaats inneemt.
REIN SNAPPER EXPOSEERT.
Rein Snapper, schilder en graficus,
exposeert momenteel in de Bergense
Kunsthandel van P. Hopman en wij
kunnen de gasten die van het stand
punt uitgaan dat men van brood al
leen niet leven kan adviseren kennis
te nemen van het tentoongestelde
werk. Snapper heeft buitengewoon
mooi werk vervaardigd en in het
bijzonder zijn hoüsneder verdienen
de volle aandacht.
Wij hopen dat zich de mogelijkheid
nog voordoet uitvoeriger op deze ex
positie terug té komen. Zij verdient
dat alleszins.
