Zomerfeesten 1947
Wij allen zijn een tikje zwart
Middenstanders de stelers kopers de helers
Er gaat geen dag voorbij, of wij lezen in de krant over frauduleuze
affaires, zwarte transacties en clandestiene manipulaties. Hier wordt
een bonnenhandelaar gegrepen, d&ar valt een banketbakker door de
mand en nog ergens anders betrapt een ijverig C.C.D.-ambtenaar een
slager, die in 't bezit van een half geslachte koe langs 's heren wegen
fietst. Ziedaarde „zwarte" oogst uit één krant!
En de abonné slaat het blad dicht en verzucht: „goed zo, laten ze
die schobbers maar te grazen nemen, anders raken we d'r nóóit vanaf".
Diezelfde meneer steekt wellicht daarna een zwart „Camel"-tje op,
terwijl moeder de vrouw intussen bezig is zijn brood-voor-morgen te
stofferen met een extra stukje zwarte kaas of dito rookvlees. Want
vader moet toch wat op z'n brood hebben
De tragedie van 't „iets extra's" f" omdat het doorgaans maar om 'n
a kleine hoeveelheid gaat.
Lezer, er moet mij iets van 't hart! Maar hoè ze ook helpen, ze moeten
Als ge mij zegt, dat de zwarte han- gaan manipuleren. Met bonnen, met.
del een pest is en een vloek, dan ben j!Un voorraad, met het aankopen van
ik dat roerend met U eens. Het is ZWarte voorraden. Duizenden en dui-
een koud kunstje om, pak weg, hon- zenden zakenlieden in onze provin-
derd argumenten tégen zwarte han- cje) jn onze stad, ons dorp, horen
del in het vuur te brengen. En we iedere dag hetzelfde lied op dezelfde
kennen die argumenten allemaal. wijs: Och bakker, slager, melkboer,
Als we het totaal der overtredin- kruidenierhelpt U me even!" En
gen, begaan door onze middenstand, ze helpen, die bakker en die slager, de
eens zouden vergaren en optelden, melkboer en de kruidenier. Ze helpen,
dan zou blijken, dat dit getal verbijs- net zo lang tot op een dag de C.C.D.-
terend is. Hoe weinigen zijn er, die ambtenaar verschijnt. Dan denken die
niet eens een keer tegen de lamp ge- duizenden klanten, die allemaal „even
lopen zijn tengevolge van een kleine geholpen" zijn: „wel, da's nou toch
overtreding op „zwart" gebied? jammer, maar hoe krijg ik nu m'n
„Net goed," zegt ge en alweer: na- extra rantsoentje?" En de niet-klan-
tüürlijk is dat goed. De Wet is er om ten gnuiven en zeggen: „Al wéér een
nageleefd te worden en hij is er a gepikt, het gaat goed, die lui moeten
priori om te beschermen, veilig te maar hebben wat er op staat!"
stellen, te beschutten. Maar en zie- wie uwer is zonder zonde, lezer?
hier de kernvraag van dit artikel Wie Uwer' kocht nooit zwart
kunnen wij er mee volstaan de schuld wie Uwer weigerde principieel
hier uitsluitend en alleen te depone- iedere gram boter, vet, gebak, melk
ren op het hoofd van onze midden- of vlees boven het rantsoen?
stand Kom, laat ons niet zijn als de Pha-
Een even pijnlijke als delicate vraag rizeeërs!
Doch hij diént, ter wille van objecti- En laten we erkennen (en daarom,
viteit en eerlijkheid (benevens fat- daèrom. alleen schreven wij dit arti-
soenshalve!) gesteld te worden. kei) dat niet alleen de middenstan-
Is de middenstand uitsluitend schul- ders, de zakenlieden, de wet schon-
dig of zijn wij, het publiek dus, mede den, maar wij allen, stuk voor stuk,
schuldig? Om het anders te stellen: u en ik en iedereen. Als de gesnapte
is hier alleen maar sprake van stelers slagers, melkboeren, kruideniers en
of zijn er ook helers? bakkers dan al stelers zijn, zijn wij
Pijnlijk en delicaatJa. Er- dan iets minder dan helers?
gens in het Groote Boek staat het Laat ons gezamenlijk, de midden-
wijze woord „Wie uwer zonder zon- stand en wij, trachten van de zwarte
de is werpe op mij de eerste steen" handel af te komen. Maar laten wij
en met een kleine variant zou men beginnen dit euvel klaar te zien in
kunnen zeggen: Wie uwer, die zich onze eigen harten. Laten we toch
nimmer inliet met een zwarte trans- vooral niet de balk in onze eigen
actie, 't zij heel groot, 't zij heel ogen over het hoofd zien bij het loe-
klein, moge oordelen (en vèroorde- ren naar de splinter in dat van de
len) hen die zich wel daartoe lenen, middenstand
We krijgen van alles wat, tegen- De middenstand fraudeerde. Maar 't
woordig, maar van het meeste nog publiek fraudeerde, even hard, zo niet
steeds te weinig. Men kan geen harder, méé en dwong maar al te vaak
erge grote sprongen maken. Maar de winkelier tot daden, waarvoor hij
somser komt een vriend van- zich als goed zakenman eigenlijk ge-
avondmen gaat zich verlo- neert.
vener is bruiloftva- Als we ons goed realiseren, dat hier
der gaat z'n jubileum viereneerder sprake is van een collectieve
de oudste zoon wordt meerder- dan een individuele schuld is er reeds
jarigen dan is er iets nodig, veel gewonnen en zou in elk geval de
Dat „iets" kan nét niet van de bon- atmosfeer opgeklaard zijn.
nen. In zo'n geval „moet" je wel
zwart kopen! Ergens in onze provincie ligt aan
Het ergste is, dat de meesten het de kust een badplaats. Gedurende het
ook doen! U en ik wellicht ook. En sejzoen bevinden zich hier tienduizen-
we vinden het niet zo erg, omdat we den gasten, deels in enkele hotels,
alleen maar tegen de slager en de deelg in pensionS) deels in gemeubi-
melkboer, de kruidenier en de bakker leerde woningen. Die plaats leeft, in
zeggen: och, helpt U ons even, 't hoeft dg meest volstrekte betekenis van 't
niet veel te zijn. U kunt dat toch niet woord, van dat seizoen. De enkele ho-
weigerentels krijgen extra toewijzing van het
't Is verkeerd, onrechtvaardig, on- c.D.K. ten behoeve hunner gasten. Dat
maatschappelijk en a-sociaal. En 't js logisch en juist. De honderden pen
is nog wel veel meer ook. Accoord.... sions en gemeubileerde woningen krrj-
maar we doen het, de enkelen, heel gen GEEN extra toewijzingen. Dat is
sterken in de leer, een ultra-kleine ONlogisch en ONjuist. De V.V.V. in
Gideonsbende, daargelaten. die plaats richtte zich tot de Over-
Voor wie ik hier nu eigenlijk pleit heid en wees op het euvel. Zonder re
en in de bres spring? Niet voor de sultaat.
zwarte handelaar, die er alleen maar Nu is het hoog-seizoen en duizen-
op uit is in zo kort mogelijke tijd aan den en duizenden gasten bevolken het
een maximum profijt te komen. Niet dorp. Is het wonder, dat de winke-
voor de man, die zwart handelt alleen liers in dat dorp onder haast onmen-
ter wille van de zwarte handel. Maar selijke druk staan van de bevolking
wél voor die gróte groep midden- 0m „zwart" te leveren? Omdat die
standers, in Noord-Holland en waar duizenden gasten iets „extra's"
ook in Nederland, die dag in, dag uit eisen. Omdat zij anders een volgend
onder ondragelijk hoge druk gezet jaar niet terugkomen. Want d t is
wordt door hun klanten en relaties, de praktijk. Gelooft U met mij, dat
door U en U en U en mij, om hen en die zakenmensen daar op dat dorp
mij aan „iets extra's" te helpen. Hon- wel een hart van gewapend beton en
derdduizend Nederlanders vragen van- een huid van graniet moeten hebben
daag aan duizenden middenstan- om dSArtegen bestand te zijn?
ders om „iets extra's". Iedereen Het is geen wonder als er op zo'n
heeft dat juist dringend nodig, ieder- dorp geknoeid wordt. Door alle zaken-
een zit er om verlegenlieden en alle bewoners. Collectief. En
Al die winkeliers willen hun klan- evenmin is het een wonder, dat C.C.D.-
ten houden en ze moeten dan wel ambtenaren hier een jachtterrein ge-
helpen. Omdat men een goede klant vonden hebben, dat in rijkdom onge-
zo moeilijk voor het hoofd kan stoten hoord isAJNTH. v. KAMPEN.
V.V.V.
Agenda
OPENLUCHTTHEATER
Zondag 13JULI, 's namiddags 2.30 uur:
„Terwijl de zon schijnt",
Blijspel-comedie
Entree f 2.— en f 1.50.
Voorverkoop f 1.50 en f 1.
3 Aug.:
„de Kringloop der belangen".
10 Aug.:
„De Paradijsvloek"
23 Juli VERLICHTINGS-AVOND
JAAP SAX, die zoals wij reeds vermeldden, bij Romeny exposeert
HET HUIS MET DE PILAREN.
Tweede Tentoonstelling van
het Kunstcentrum.
In het huis met de pilaren houden
de Bergense kunstenaars hun tweede
tentoonstelling. Jeanne Kouwenaar
en Dirk Hubers, die ook de vorige
maal deelnamen, zijn nog ook met
nieuw werk aanwezig. Aan de
wanden hangen thans schilderijen
aquarellen en tekeningen van vijf
schilders. De olieverfschilderijen van
deze kunstenaars blijken merkwaar
digerwijze één ding gemeen te heb
ben: een zekere troebelheid van
kleur, waardoor de materie niet die
werking, heeft welke men van een
kunstwerk eist. Zoals een gedachte
slechts dan werkelijk tot ons spreekt
wanneer zij in zuivere woorden is
uitgedrukt, zo kan ook de idee van
de schilder slechts waarlijk tot ons
spreken wanneer de kleur zuiver is,
niet alleen in de verhouding van
kleurvlak tot kleurvlak, maar ook op
zichzelf beschouwd in haar verzadi
ging. Een kleur moet leven en in de
meeste van de geexposeerde werken
is de kleur in tegendeel dood.
Jaap Min is veruit de beste en in
telligentste der exposanten. In zijn
werk is kenbaar het zoeken naar de
vorm, waarbij de kleur dan wel eens
een ondergeschikte rol gaat spelen,
hoewel deze toch uiteindelijk de
vorm bepaalt! Zeker zal de weg die
hij bewandelt leiden tot het doel,
waarvan deze tentoonstelling de be
wijzen geeft, o. m. in het stilleven
no. .40 (Doorgesneden peren) en in
Het Bruidje (38). In zaal III dienen
genoemd te worden de twee teke
ningen (nos. 41 en 42). Er gaat een
sterke werking van uit.
Van Karei Colnot meldde ik de
vorige maal reeds dat hij zich meer
en meer gaat bevrijden van illustere
voorbeelden. Deze tentoonstelling
bevestigt dat. Zijn houtskooltekenin
gen (nos. 32 en 33) zijn er de bewij
zen voor. Zijn Vruchtbomen (no. 27)
en het Landschap (no. 31) laten een
aangeboren schilderstalent zien.
Jan Ponstein schildert goed gelij
kende portretten, maar zijn beste
stuk hier is het landschap (48).
De schilderijen van Thijs Sterk
moeten meer uit de verf komen. Zijn
Duinlandschap (no. 63) opent het
meeste perspectief.
Tenslotte is vertegenwoordigd J.
H. Roggeveen, een zeer verdienstelijk
amateur, met aquarellen en pastels,
de meeste Bergenaren en vele gasten
welbekend.
v. d. W.
KERKDIENSTEN.
Ned. Herv. Gemeente (Ruïnekerk).
Zondag 13 Juli 10 uur. Ds. H. N.
Bierman.
Herv. Evangelisatie Maranatha.
In Rehoboth.
Zondag 13 Juli 10.30 uur. Ds. H. M.
E. Bremer.
Gereformeerde Kerk.
Zondag 13 Juli v.m. 10 uur en n.m.
5 uur Ds. Telkamp.
Kerkje te Bergen aan Zee.
Zondag 13 Juli 11 uur. Liturgische
Dienst.
Ds. J. J. Creutzberg, Nijmegen.
Parochiekerk van de H. H. Petrus
en Paulus.
Op Zondag H. H. Missen te 7 uur
en 91/4 uur.
De Hoogmis te 10% uur.
De kindermis voor kinderen en
jeugdgroepen 8V4 uur.
In de week H. Mis te 7 uur, kwart
voor 8 en 8.30.
In Juli en Aug. op Zondag ook
H. Mis te 6 uur.
Gelegenheid om te biechten. Zater
dag 46 en 78 uur en iedere
morgen tijdens de H. H. Missen.
VERLOREN EN GEVONDEN
VOORWERPEN.
In de week van 29 Juni t/m.
5 Juli 1947.
Gevonden voorwerpen:
Mutsje. Sportportemonnaie. Col
bertjasje. Schroevendraaier. Versna-
peringenkaart. Postduif. Armband.
Ceintuur (rood). Zakdoek .Bribetui.
Zakmesje. Glacé handschoen. 1 pr.
gymnastiekschoenen Portemonnaie m.
inhoud. Kinderschoentje (bruin). Pr.
sandalen.
Verloren voorwerpen:
Grijs kinderjasje. Rood lederen
portemonnaie. Gouden manchet
knoop. Gouden polshorloge. Padvin-
dersriem. Slipover (bruin). H. Porte
monnaie. Vulpen in étui (blauw).
Portefeuille met inhoud. Armband
horloge (goud). Vier versnaperings-
kaarten. Vulpen. Regenjas, (blauw).
Gouden ring. Foto-toestel. Klapca-
mera met étui. Shawl. Portemon*
naie. Wit hondje (foxterrier). Goudën
schakelketting. K. badpak. Shawl.
Baret.
Passagier: Steward, speelt het
scheepsorkest ook op verzoek?
Steward: Ja zeker meneer.
Passagier: Wil je dan vragen of ze
bridge willen gaan spelen?
