Bergensche
Bad-, Duin- en Boschbode
JAAP MIN.
Een-en-dertigste jaargang No. 7
Zaterdag 2 Aug. 1947
Tussen de zeekust en het zeegetij
J
WEEKBLAD
f 3.25 per seizoen;
Abonnementsprijs f 2>_ |eden def v_y_v_
Losse nummers 25 cent
Redacteur: ANTHONY VAN KAMPEN,
Kerkedijk 23, Bergen N.H., Tel. 2543
UitgaveN.V. Boek- en Handelsdrukkerij v/h Herms. Coster A Zn.
Voordam 9, Alkmaar Tel. 3320 Postgiro 37060
Voor advertenties: N. SLUYTER,
Dorpsstraat 23, Bergen, Tel. 2447
De kunstschilder Jaap Min stamt
uit een der oudste Bergense ge
slachten en er wordt beweerd dat
zijn voorouders Vikingers zijn,
eens hier geland, op strooptocht
uit. Als dat waar is, heelt hij in
ieder geval de rechte gestalte en
de open blik der Noormannen be
houden en het stropen verleerd!
Hij werd in 1914 in Bergen gebo
ren en bezocht, na genoten lager on
derwijs, de ambachtsavondschool te
Alkmaar. Overdag werkte hij bij een
huisschilder.
Toen reeds tekende en schilderde
hij en het geluk wilde dat M'atthieu
Wiegman, met zijn baas bevriend,
het sluimerend talent in Jaap Min
ontdekte. Op genereuze wijze werd
Jaap MinSchilderij
Eigendom: Nieuw NoordhoII. Dagbl
de jonge man toen geholpen, moreel
en materieel, ook door een groep an
dere Bergenaren. Hij werd in staat
gesteld in Limburg te schilderen;
daarna deed hij het toelatingsexamen
voor de Rijksacademie voor Beelden
de Kunsten te Amsterdam, waar hij
onder prof. Jurres werkte, later
onder prof. H. Campendonk, voor de
monumentale schilderkunst en glas
in lood. In 1939 bezocht hij Italië,
waar hij vertoefde toen de oorlog uit
brak, zodat hij onmiddellijk moest
terugkeren.
In Jaap Min's werk is een interes
sante en bewogen ontwikkelings.
gang waar te nemen, een zich steeds
meer ontworstelen aan (soms zeer
sterke) invloeden om tot een volko
men persoonlijke uitdrukkingswijze
te komen. In het begin stond hij be
grijpelijkerwijze onder invloed van
zijn leermeester \CTegman en van
Colnot, in wie hij de grote voorbeel
den zag. Dan komt een hele reeks
van meesters die hem elk op an
der gebied ten zeerste troffen. En
het dient vermelding dat reeds vóór
zijn academietijd het zien van een
reproductie van Braque hem moge
lijkheden openbaarde waarvan hij
zelfs niet had kunnen dromen. Oude
en moderne Italianen (Tintoretto,
Giotto, Campigli) kregen tijdelijke
invloed, blijvender was de invloed
van de vroeg-Christelijke kunst en
ook die van de meesters der Russi
sche ikonen. Hierin zag hij en ziet hij
een uitstijgen boven het individuele,
de ware gemeenschapskunst.
Deze enkele gegevens zijn vol
doende om Min's streven aan te
geven: het vinden van een persoon
lijke uitdrukking met als funda
ment het bewustzijn van een alge
meen-menselijke eenheid. Er is
een zich laten leiden door wat door
alle eeuwen heen de mens aan
religieuze bewogenheid in zich
draagt, maar een vormgeving die
met onze tijd harmonieert. Er is
een zich losmaken van wat traditie
en conventie ons aan uiterlijkheden
heeft geschonken en het zoeken
naar wat ons allen bindt door in
nerlijke waarden.
Theo J. van der Wal.
DE PARADIJSVLOEK.
Volgende week vinden de
opvoeringen plaats.
De beide dagen, waarop DE PA
RADIJSVLOEK in het Openlucht
theater door de heer Haakman en
zijn gezelschap wordt uitgevoerd,
naderen. Volgende week zullen de
gasten van Bergen, en tevens de
Bergense bevolking zelf, in de gele
genheid zijn een stuk openluchttoneel
te aanschouwen, dat hun ongetwijfeld
lange tijd zal bijblijven. Men lette er
wel op: DE PARADIJSVLOEK is
een zeer bijzonder dramatisch werk,"
dat aan spel en spelers de aller
hoogste eisen stelt. De heer Haak
man, deskundige op dit gebied bij
uitnemendheid, heeft niets gespaard
en ook niets nagelaten om deze uit
voeringen volkomen tot hun recht te
doen komen. Er is hard gewerkt,
door spelers en speelsters, maar
vooral ook door hen die met de lei
ding belast zijn.
De opvoeringen zullen ongetwijfeld
hoogtepunten vormen in het Ber
gense seizoen en aangenomen mag
worden dat beide malen het theater
tot de laatste plaats uitverkocht zal
zijn.
In dit verband adviseren wij hen
die zich deze buitengewone voorstel
lingen niet willen laten ontgaan, zich
vroegtijdig tot het secretariaat van
de V, V. V. te wenden, teneinde zich
te voorzien van plaatsbewijzen. De
mogelijkheid dat men te laat is en
dus achter het net zal vissen is ze
ker niet denkbeeldig.
DOEK VAN JAAP SAX VERKOCHT.
Het was verheugend dat j.l. Zater
dag bij de opening der expositie in
het Huis met de Pilaren door de heer
Schekkerman meegedeeld kon wor
den dat een der doeken van Jaap Sax
(„Stadsbuitenkant") reeds verkocht
was aan een Alkmaarse ingezetene.
A. C. Sw/rnburne:
Tussen de westerzon en 't zeegetij
Raakten der minne hand en lippen mij;
Van zoet kwam bitter, van de dag kwam nacht,
En lang verlangen korte vreugde bracht:
Ach, liefde, en wat werd er van U, van mij,
Tussen de zeeduinen en 't zeegetij?
Tussen het zeespoor en het zeegetij
Werd blijdschap droefnis, droefenis werd mij;
Min werd tot tranen, tranen werden vlam,
En dood geluk tot nieuwe hartstocht kwam;
Der minne taal en streling leek het mij
Tussen het zeestrand en het zeegetij
Tussen zonsondergang en 't zeegetij
Waakte de minne één uur van min met mij;
Dan, langs de algouden water-paden heen
Repte zij zich naar dagen van 't verleen;
Ik zag haar komen, zag haar gaan van mij
Tussen het zeeschuim en het zeegetij.
Tussen het zeestrand en het zeegetij
Min beving sluimer, sluimer beving mij;
En de eerste ster zag twee tot één vergaan
Tussen de zon en 't rijzen van de maan;
De tweede ster geen liefde zag, maar mij
Tussen de zeekust en het zeegetij.
Door Victor E. van Vriesland
herdicht uit het Engels.
Een citaat uit de tragedie „Chastelard" van Algernon Char
les Swinburne, het beroemde treurspel rondom de figuur van
Mary Stuart, dat vertaald werd door Victor E. van Vriesland
en enkele maanden geleden opgevoerd in de Amsterdamse
Stadsschouwburg.
Swinburne, de onvertaalbare zoals hij gold, vertaald door
Van Vriesland. Een nameloos moeilijke opgave, alleen moge
lijk voor een zo voortreffelijk kenner der Engelse taal en een
daarbij zo voortreffelijk dichter als Van Vriesland.
De vertaling van de tragedie, waaruit wij dit vers lichtten
(gezongen door Mary Beoton in aanwezigheid van de Konin
gin) vond zijn begin en gedeeltelijke voltooiing in de jaren dat
Van Vriesland hier in Bergen woonde en werkte in het ver
borgene. Om het precies te zeggen: in „Lomi", hoek Renbaan-
laan-Van Reenenpark. Ondanks het gevaar dat hem dreigde
vond hij de kracht deze opgave ter hand te nemen. En wij, die
hem daar in het half-duister van dat „Lomi" zo vaak aan het
werk zagen, wisten dat hem het geluk beschoren was juist
dóór deze arbeid voor enkele uren zijn treurnis en pessimisme
over die tijd te kunnen vergeten.
In „Lomi" werkte in die jaren een der grootste dichters van
onze tijd!
