DIRK VIS
-
LICHTBOEI (2): (voor onvoorzichtige baders:)
Twee-en-dertigste jaargang
Zaterdag 19 Juni 1948
IN BERQEN STA
EEN HUIS...
M.lt'Lfl
v
PRIJSVRAAG!!!
Naast de prijsvraag voor kinde
ren nu een voor „volwassenen"
Gevraagd:
EEN KORT VERHAAL,
een
„MAL GEVAL"
spelende
aan zee, in duin ol bos, in ho
tel, pensioen, villa of zomer-
boet, een visavontuur, een rui
ter- of andere sportherinnering,
een echte thriller; in één
woord: wat er uit vernuftige
breinen voortkomt.
Bekendmaking prijswinnaars
in 't laatste nummer.
Jury: de heren Mr. Kamp,
Theo J. v. d. Wal en R. J.
Valkhoff. Inzendingen bij de
redacteur.
Prijzen: de bij Uitg. Herms.
Coster, Voordam, Alkmaar te
verschijnen herdruk van Mevr.
van Reenen's boek
„DE HEERLIJKHEID BERGEN
IN WOORD EN BEELD".
Doet allen mee, ook gij, die
denkt, geen „schrijver" te zijn!!
Zegt het voort!!
Vuur en vonken zijn gedachten
Die uit bleeke droomen-wanen
Stijgen in het brein bij nachte
Om ten dage weer te tanen.
Rood geregene karbonkelen
Aan der droome torentrans
Aan de tinnen waar zij fonkelen
Met onwezenlijke glans
Reiken verder dan de einder
Brengen beeld en brengen zin,
Reiken verder en verreinder
Naar geboorte en begin.
12 Februari 1945 viel te Buchenwalde als slachtoffer van de
Teutoonse razernij de jonge Bergenaar Vincent Weyand. In herinne
ring aan deze beminnelijke, opgewekte student, die ook op het terrein
der Letteren zoveel beloofde, plaatsen wij een van zijn gedichten.
V
Redacteur: R. J. VALKHOFF, UitgaveN.V. Boek- en Handelsdrukkerij v/h Herms. Coster Zn. Voor advertenties: N. SLUYTER,
van der Meystraat 14, Alkmaar Voordam 9, Alkmaar Tel. 3320 Postgiro 37060 Dorpsstraat 23, Bergen, Tel. 2447
WEEKBLAD
f 3.25 per seizoen
NO. 2 Abonnemen,sPn's 2- voor leden der V.V.V.
Losse nummers 25 cent
„Schilderen zonder de levende
kleur-intuïtie van toets tot
toets is geen schilderen. Wèl
kan zulk vaak zeer minitieus
werk een fraai gekleurd plaat
werk opleveren dat in hoge
mate „schoon" is en daardoor
in hoge mate aller aandacht
tot zich trekt. Abuis is echter
hij die meent dat er geen
waarheid bestaat die boven de
aesthetica uitgaat".
Dit citaat van Dirk Vis zelf, in 1940
geschreven, mag als inleiding dienen
voor de korte beschouwing die we
hier aan zijn persoon en zijn werk
wensen te wijden. Hij werd in 1906 te
Nederhorst den Berg geboren als
zoon van een practiserend arts, maar
verhuisde al vroeg naar de Zaan
streek waar hij, hoewel niet geboren,
dan toch getogen is. Na de gewone
voorbereidende opleiding studeerde
hij rechten, waarna hij zich in 1931 te
Amsterdam als advocaat vestigde.
Eén jaar lang diende hij de materiële
belangen zijner cliënten, waarna hij
zich geheel toelegde op de beeldende
kunst. In 1936 kwam hij naar Bergen,
waar hij nu nog woont. Niet alleen de
beeldende kunst heeft zijn belang
stelling: hij schreef verschillend werk
over historische en folkloristische on
derwerpen, en zo juist is verschenen
zijn bijna 350 bladziiden tellend boek
De Zaanstreek, een beschrijving van
het Zaanse volksleven in zijn histori
sche ontwikkeling.
Zijn kunstenaarsaanleg trad reeds
vroeg aan de dag, werd echter van
buiten niet gestimuleerd zodanig dat
van een meer academische opleiding
sprake kon zijn. Dirk Vis is dan ook
geheel auto-didact. Men kan nooit
bepalen of een academische schil
dersopleiding ten nutte of funest
voor een schilder zou zijn geweest.
Het is niet de opleiding die tenslotte
richtinggevend moet zijn, maar de
persoonlijkheid van de schilder zelf.
Dat het werk van Dirk Vis niet aca
demisch is, is, al klinkt het als con
clusie tegenstrijdig, een pleidooi voor
de kracht zijner persoonlijkheid. De
kracht ener persoonlijkheid wordt
niet in de laatste plaats bepaald door
de diepte der levensbeschouwing
(die niet de onze en niet die onzer
lezers behoeft te zijn!). En de levens
beschouwing zal in elke uiting van de
mens richtinggevend zijn. Ook in de
kunst. Van dit standpunt uit is kunst
te benaderen, al is het niet de énige,
en zéker niet de enige weg. Voor
Dirk Vis is de kunst uiting, bezien
van dit standpunt, het zich bewust
worden en het anderen bewustmaken
van zichzelf. Of met andere woor
den: het geven, niet van de materiele
schoonheid, maar van wat als waar
heid gevoeld wordt achter de mate-
RODE KRUIS, BERGEN (N.-H.).
Binnenkort zal er in het gehele
land een Rode Kruis-collecte worden
gehouden. Moge deze het nodige geld
opbrengen, opdat 't zegenrijke werk,
dat door ons Rode Kruis wordt ge
daan, in ons land en in Indië voort
gezet kan worden.
In Bergen zal deze collecte in
Augustus plaats vinden, welk tijdstip
voor onze gemeente gunstiger is. Be
waar Uw gave en schenk deze, wan
neer zij te zijner tijd van U gevraagd
zal worden.
rie. Om deze idee vastgelegd te zien
in zijn werk (en dat is een recht
vaardige eis) behoeft men slechts de
portretten te zien die hij dit jaar
tekende en die door het Kunstenaars
centrum geëxposeerd zullen worden.
Een andere weg, waarlangs men
kunst nadert, is die welke via de
kleur loopt en waarvan het boven
staande citaat getuigenis aflegt. Ook
hier kan men niet beweren dat het
ontlopen ener schoolse opleiding de
kleurintuïtie behoed heeft voor cere
brale ontleding, zo min als men kan
zeggen dat de kleurenzin bij Dirk Vis
daardoor te weinig traditioneel zou
zijn! Beziet men zijn schilderijen, dan
ziet men in ieder geval dat de kleu
renzin niet in traditie gevangen is,
niet de als reëel aangenomen kleur
der objecten weergeeft, maar de
kleur stelt als de uitdrukking der in
nerlijke bewogenheid, wederom dus
als de confrontatie van het Ik met
het als het Ware gevoelde achter de
materiele objecten.
Theo J. van der Wal.
zoals er maar één enkel te vinden is.
Uw gids wil u er heen leiden. Mis
schien is het na een fikse duinwande
ling, wanneer ge bezweet zijt en de
beruchte body-odour van u afstraalt;
of ge gaat mee naar dat huis, wanneer
de zee vol kwallen zit en niet aan
lokt tot baden. En zeker gaat ge er
heen op de dagen, die we „baddag"
plegen te noemen; voor de een is dat
Vrijdag, voor de andere Zaterdag.
Ge hoeft niet ver te lopen, want het
huis ligt midden in het dorp. Onder
weg, vooral als ge komt van de
Dorpsstraat hoek Antoniusstraat,
kunt ge nog volop genieten van een
typisch dorpsbeeld met oude huisjes
als in een hofje. En daar staat ge dan
voor nummer dertien in de Kleine
Dorpsstraat. De 13 zal u nooit weer
houden, er binnen te treden: zinde
lijke mensen met gevoel voor hygiëne
zijn gezonde mensen, dus niet bijge
lovig. Volgt uw gids in de vriendelijke
ruime wachtkamer. Met een variatie
op het opschrift, dat de grootste dich
ter Dante boven de Hellepoort
schreef, kunnen we nu zeggen :„Hier
gaat men binnen om zich af te boe
nen met spons en zeep" (veel zeep, als
de bon het toelaat). Bewondert eerst
die opvallend keurige douchecellen
(liefst 22, dus ge zult niet uw beurt
hoeven af te wachten). Of wilt ge een
bad nemen? Zijn ze niet verlokkelijk,
die ingebouwde luxueuse badkuipen?
Hoe verrukkelijk moet het zijn, u
daar aanstonds behagelijk in water
„precies op temperatuur" neer te
vlijen. Zingt dan, zoals het in een
goed Badhuis gebruikelijk is, onder
het afpoedelen en u bevrijden van da
gelijks zweet en stof, uw aria's van
Puccini en Verdi, of zo ge liever wilt
het liedje van de Bergenaar. O, gas
ten, benijdt de Bergenaren, dat ze er
zulk een ideaal Badhuis bij gekregen
hebben, en .gij, Bergenaren, weest er
van overtuigd, dat uw faam van
„kraazindelijk dorp" tot ver in het
buitenland, in Amerika, in Indonesië
en waar ook ter wereld zal doordrin
gen. Uw gids gunt u allen dit genot,
dat dagelijks te genieten valt, en laat
in het wachten, tot ge uitgezongen en
uitgebaad zijt, zijn stoffige schoenen
poetsen op een vernuftig automatisch
schoenpoetsapparaat in de wacht
kamer.
Is Bergen ook modern? Ga maar
eens naar het Badhuis van de hr. J.
Houtman. Het aantrekkelijke boven
dien is, dat ge er het wijde zoutwa-
terbad van God Neptunus en Pesie's
prettige heldere openlucht-zoetwater-
bad aan de Bergerweg niet door ver
geten zult.