W/at doet Bergen voor „De Hope
des Vaderlands"?
Wordt Bergen een
tu/eede
Oberammergau
Ya - la - hiiii
het veelbewogen leven van
Bergen's Harmonie
In steden en dorpen behoren
steeds tot de belangrijkste gebou
wen: de scholen, of het nu uiterlijk
sombere wangedrochten zijn of vol
maakt schone, lichte proeven van
moderne architectuur: In de „skool"
worden onze kinderen, die „spes
patriae" geleid en onderwezen, in
de ware zin des woords „opgevoed"
tot flinke, verstandige Nederlandse
mannen en vrouwen. Bedenkt dat
toch steeds, gij ouders, die zo gemak
kelijk in drift ontvlamt, wanneer Juf
uw bengel strafte of Meester uw en
gel een onvoldoende gaf. Wat Juf en
Meester doen, is van het hoogste be
lang voor uw kinderen, en in Bergen
zeker wel gedaan!
Een Badbode leent er zich niet toe,
allé scholen stuk voor stuk te
bespreken. Maar daar het stre
ven van ons blad is, een spiegel
te zijn van alles wat Bergen
biedt, zullen wij in vogelvlucht ook
„het onderwijs" bezien. Reeds in de
prille jaren gaan de kleuters naar
hun schooltje en daarvoor bestaan in
ons dorp diverse mogelijkheden. Wat
dit een voorrecht is voor de kleuters
zelf en niet minder voor „thuis"
hoeft niet gezegd. Dan het lager on
derwijs. Allereerst bekijken we de
Openbare Lagere School, die als ge
bouw dank zij de gemeente-architect
(tevens voorzitter van V. V. V. èn
kunstschilder) een sieraad voor Ber
gen te noemen is. En de naam van
het schoolhoofd, de hr. Nijdam, staat
borg, dat hier het onderwijs op mo
derne leest geschoeid is. Vervolgens
de R.K. scholen en ook daar moet ze
ker het onderwijs opvoedend zijn en
belangstelling aankweken voor „het
schone in het leven". We hoeven
maar te herinneren aan het eerste
Badbodenummer, toen we de gele
genheid hadden, te wijzen op de uit
zonderlijke prestaties op tooneelge-
bied van het Schoolhoofd de hr.
Haakman en van een der onderwij
zers, de hr. Stockmann, die bovendien
U weet wel. dat dorpje in de
Beierse Alpen, waar de Passiespelen
vóór de oorlog telkens weer ontzag
lijk veel toeschouwers uit heel de
wereld trokken? Men liep er door het
dorp en wees elkaar aan: „zie je die
man? dat is vast Pilatus? En die
dat moet Johannes zijn. En in een
winkeltje hielp u met het onschuldig
ste gezicht van de wereld Maria
Magdalena; of de donkere man, die
bij de spelen de hoogst ondankbare
rol van Judas te vervullen had,
diende u als gids en bleek betrouw
baar.
Zou het zo ook in Bergen worden?
Niet van acteurs in hèt Lijdensspel,
maar van spelers in b.v. Laudy's Pa
radijsvloek of Pieter Langendijk's
Don Quichot op de bruiloft van Ka-
macho. Daar in Bergen is een uitge
lezen troep dilettanten-acteurs de
Bergense Spelers onder de bezie
lende leiding van „Meester" Haak
man (die voor het Regeringsjubileum
in Heerhugowaard ook als regisseur
optreedt).
Dank zij het mooie weer konden
ze reeds meerdere malen in het
Openluchttheater zelf repetitie hou
den, nadat ze reeds heel lang volijve
rig binnenshuis bezig waren. Die
avonden ho.orde men dus al in de
openlucht de stemmen (en er zijn
prachtige stemmen bij).
En in het dorp loopt ge veel kans,
gelijk in Oberammergau vroeger, een
man tegen te komen, waarvan ge niet
zeker zijt, of hij „de slaaf" uit de
Paradijsvloek, of Abel of de zanger
Jubal is, dan wel Don Quichot de la
Mancha zelf, of de edelman Bazilius.
Misschien ziet ge „Lia" die eigen
lijk in Alkmaar thuis hoort en in het
dagelijks leven „Mea" heet uit de
fraaie, snelle Bergense bus stappen,
en zijt ge toch ook weer niet zeker,
of het wellicht „Mensenmoeder Eva"
is, ofja, misschien is het wel
Quiteria, de bruid van Kamacho
Binnenkort zult ge het zeker we
ten, na het zien van de voorstellingen
van de Paradijsvloek op 14 Juli, 4 en
15 Aug. en die van Don Quichot op
25 Juli, 4 en 25 Aug.
een enthousiast en serieus jeugdlei
der is. Vervolgens dè onderwijsinrich
ting voor confessionelen „de School
met de Bijbel" onder leiding van de
hr. van Soest. Volgt de Schoolver
eniging, de „Bosschool", (onder lei
ding van de hr. Boesnach), welke tij
delijk elders huisvesting vond, daar
het fraaie gebouw aan de bosrand
door oorlogsgeweld vernield werd.
En zo waar heeft Bergen een Vrij
Schooltje, van de Anthroposofen,
voorlopig nog ondergebracht in een
particulier huis aan de Buerweg. De
jeugd verlaat de lagere school en
Bergen biedt ze o.a. een U. L, O.
Wederom een ruim, fris gebouw,
waar de hr. Baretta met zijn staf de
jeugd geeft wat van een geboren
paedagcog te verwachten is. Een der
andere leerkrachten aan deze school
dient met name genoemd: de hr
Schuil draagt in het dorp de erenaam
„Oom" Bert. Hij is idealist, wat al
leen maar te „loven" valt. Hij leert
dé jeugd behalve de schoolkennis,
wat ware kameraadschap, wat ge
zondheid naar lichaam en geest, wat
idealen hebben èn uitdragen is; wat
recht en krom is. En meer dan 100
clubleden van zijn troetelkind: de
K. J. V. O. (Kennemer Jeugd v. Ont
houding) geeft hij onvermoeid vreug
de aan sport, natuurstudie, bonte
avonden, wandelingen, kampen enz.
Rest ons nog de vermelding van
één school, maar daarover past
het, dat een bij uitstek „bevoegde"
schrijft. Want een dergelijke school
(door directeur Daalder, de bekende
paedagoog, oud redacteur van „Het
Kind" en auteur o.a. van de alleraar
digste „Kudde van Jef Vermeer: een
„middelbare-meisjesschool-met-lang-
zamer-tempo" genoemd) is een on
derwijsinrichting, zoals Nederland er
niet of maar zelden bezit. Zo vinden
de lezers daarover een afzonderlijk
artikel.
„Wat doet Bergen voor....?"
luidt onze titel. Dan moet in verband
met die „Hope des Vaderlands" toch
ook nog even gewezen worden op de
gebouwen „Het oude Hof" en „De
Zandhoeve" van de Volkshogeschool
in Bergen (waartoe bekende Berge-
naren, het echtpaar Aa VisserVen,
beiden nauw verwant met „onder
wijs", de eerste stoot gaven). Immers,
in de Volkshogeschool komt ook
vaak „jeugd", zij het „oudere jeugd"
bijeen. Maar daarover schrijft binnen
kort in de Badbode een der leiders,
de hr. Stapel.
Ja natuurlijk in Bergen zijn ook
jeugdbewegingen. In Bergen zijn ook
gidsen en padvinders, welpen en
voortrekkers en niet te vergeten de
K. J. V. O.
't Ligt in mijn bedoeling zo nu en
dan de rimboe eens in te trekken, de
clublokalen te doorzoeken en jullie,
jonge lezers, iets te vertellen hoe hier
in Bergen alles gaat.
Vandaag wil ik beginnen met de
welpen. Uit de Rimboe drong het ge
luid van 'n oude wolf tot me door, en
na lang speuren en zoekten ontdekte
ik ergens heel diep in 't bos een heel
groot nest met veel oude, en nog veel
meer jonge wolven.
Vanuit m'n verborgen hoekje heb ik
de jonge welpen bekeken en met
plezier.
Wat 'n gezicht, 250 groene petten
op glundere koppen, 250 paar speu
rende ogen en daartussen door de
oude wolven die de nesten bij elkaar
en in bedwang hielden.
'tWas hier 'n grote katholieke wel
pendag van district Alkmaar, en er
werd druk gekampt om de „totem"
voor 1 jaar te bemachtigen.
De hoofdleiding dit is de staf van
Oude Wolven had voor deze gele
genheid 'n groot Indianenspel in
elkaar gedraaid.
Medicijnmannen slopen rond, en
wezen de weg aan diverse stammen.
Ik ontdekte hier Tula's, Inca's, Plat
koppen en nog veel meer stammen.
Eindelijk, na uren speuren, sluipen en
vechten gelukte 't aan de dappere
welpen van André de Taije hun
Indianennaam ben ik vergeten om
de begeerde „totem" te bemachtigen.
Hierna werd rond 't kampvuur de
vredespijp gerookt, en gaven vele
welpen blijk van hun grote gaven op
't gebied van acteren.
Plotseling verstomde 't gezang rond
't knapperend vuur. Een vurige hengst
met berijder stopte vlak bij de kring.
Een aalmoezenier, verkleed als „Win-
netou", en een ander Aalmoezeniertje
dat hier al jaren de Rimboe af
stroopt verkleed als „Old Shatter-
hand" kwamen nog even hun stammen
inspecteren met een ernst en waar
digheid die bij blanke medicijnmannen
en grote opperhoofden past.
De „shada" hoofdleidster liet toen
tot slot haar jachtroep horen, en naar
alle kanten verspreiden zich weer de
jonge wolven op zoek naar hun echte
vader en moeder.
Zo ging 't bij de welpen. Ik hoop
intussen dat ik op m'n volgende
speurtochten nog meer leuke dingen
mag zien van andere groepen, We
zullen maar afwachten.
HOPMAN.
KUNST IS ALS JE HET NIET
KAN, WANT ALS JE 'T WEL
KAN, IS ER GEEN KUNST AN.
nadelig beïnvloedt. In Oostzaan aan
gekomen, werden de instrumenten
uit de wagen gehaald en toen kwam
men tot de minder aangename ont
dekking, dat er een instrument spoor
loos verdwenen was. Na enig heen en
weer praten kwam men tot de con
clusie, dat het instrument nog rustig
in Bergen lag; de reden was, dat de
een van de ander dacht, dat hij het
wel in de wagen zou brengen. Nu kan
in zo'n geval een beroep op een an
dere vereniging gedaan en daar even
een instrument geleend worden.
Maar B. H. had pas nieuwe in
strumenten aangeschaft in lage stem
ming, terwijl in die tijd bijna alle
verenigingen nog hoge stemming had
den; er was dan ook geen vereniging,
die hier kon helpen. Goede raad was
duur, totdat de transporteur op een
idee kwam en zei: „we zallen um wel
effe halen!" Met een razende vaart
werd de terugtocht naar Bergen aan
vaard; men had ongeveer één uur
vóór het optreden. Het moet zoiets
als een dodenrit zijn geweest. Intus
sen zat iedereen in spanning: zou hij
wel op tijd terug zijn? Reeds had de
laatste vereniging het verplichte werk
gespeeld en begon met het vrije num
mer. Zenuwachtig zat men elkaar .aan
te kijken; enkelen werden al een
beetje witjes en zo hier en daar hoor
de men enige onmuzikale uitdrukkin
gen, toen met het slotaccoord der op
tredende vereniging de auto met don
derend geraas kwam aanrijden een
zucht van verlichting: precies op tijd.
Ondanks alles werd met glans een
eerste prijs behaald; tevens werd hèt
snelheidsrecord Oostzaan-Bergen v.v.
verbeterd!
HET OUDE SLUISJE,
tekening van Jo Veldheer, die woonde in het smaakvolle huis
„Endevoert" aan de Eeuwigelaan, hk. Mosselenbuurt.
Aan de Badbode-lezers verteld door de
secretaris der vereniging J. P. Admiraal
De muziekvereniging „Bergen's
Harmonie" die, nu,juist een jaar gele
den, haar 50-jarig bestaan herdacht
en ter gelegenheid daarvan een mu
ziekconcours organiseerde, zal ook dit
seizoen weer haar best doen, onze
zomergasten enige avonden ontspan
ning te bezorgen.
De concerten, welke in de prachtige
muziektuin aan de Hoflaan gegeven
worden, zijn vrij toegankelijk en wor
den in de Badbode aangekondigd. Ook
zullen er in samenwerking met V.V.V.
en Oranjevereniging enige rondgan
gen worden gehouden, o.a. is de ver
lichtingsavond reeds vastgesteld op
Woensdag 28 Juli.
Na de zomerdrukte en het Rege
ringsjubileum, als de rust in ons dorp
is weergekeerd, zal B. H. in de Ere-
afd. Harmonie deelnemen aan een
concours in Friesland. Dat het muzi
kant zijn niet zo eenvoudig is en veel
verplichtingen meebrengt is wel dui
delijk als men bedenkt, dat in één jaar
'n twintig maal in het openbaar opge
treden wordt. Wanneer echter een
muzikant uit het goede hout gesneden
is, zal hij met liefde zijn verplichtin
gen aan de vereniging nakomen, dit
getuigen zij, die reeds veertig a vijf
tig jaar lid van B. H. zijn. Behalve een
eigen muziektuin en verenigingsge
bouw heeft B. H. ook een eigen com
ponist in haar midden, die naast een
serie marsen ook enige fantasieën
heeft gecomponeerd, welke door het
publiek zeker gewaardeerd zullen
worden. Dat er behalve plicht en stu
die ook de „vrolijke noot" niet ont
breekt spreekt haast van zelf.
Het is nu in September 50 jaar ge
leden, dat Bergens Fanfare (later
Harmonie) het eenjarig bestaan her
dacht en uitgenodigd werd, om het
kroningsfeest van H. M. de Koningin
in Burgerbrug met muziek te komen
opluistei en. Met grote moeite had het
twaalf man sterke corps het Wilhel
mus en twee marsen ingestudeerd,
die echter nog zeer gebrekkig werden
gespeeld. Desondanks werd de uitno
diging aanvaard en men toog naar
Burgerbrug, waar men allerhartelijkst
werd ontvangen; immers, een muziek
corps was in die dagen nog een zeld
zaamheid. Des middags kwam de
Voorzitter van het feestcomité naar
de dirigent van het corps toe, om de
ze voor de „prachtige muziek te com
plimenteren. Wel vond hij d'e muziek
veel op elkaar gelijken, maar, zei hij,
dat komt zeker omdat ik er niet veel
verstand van heb; waarop de dirigent
antwoordde, dat hij zeker met een
muziekkenner te doen had en het
compliment in dank aanvaardde. En
met nieuwe moed speelde men maar
weer dezelfde mars, die door het
herhaaldelijk spelen tenslotte door het
publiek werd meegezongen.
Een ander geval was, dat aan een
concours in Oostzaan werd deelge
nomen. Het is altijd een belangrijke
dag voor de vereniging, wanneer men
na een paar maanden hard studeren
zijn krachten met andere verenigin
gen gaat meten. De leden zijn die dag
meestal erg „geagiteerd", wat in
veel gevallen de musikale prestaties
