Beraensche
A. ROLAND HOLST
Twee-en-dertigste jaargang No. 7
Zaterdag 24 Juli 1948
LICHTBOEI (7): Wat een volk aan cultuur heeft' list voor een belan9riik deel in z'in boeken
De kleine w/aterplek
IN BERGEN STAAT
EEN HUIS...
f 3.25 per seizoen
Abonnementsprijs f 2 ¥QOr ,eden der v v v.
Losse nummers 25 cent
WEEKBLAD
Redacteur: R. J. VALKHOFF,
van der Meystraat14, Alkmaar
Uitgave: N.V. Boek- en Handelsdrukkerij v/h Herms. Coster Zn.
Voordam 9, Alkmaar Tel. 3320 Postgiro 37060
Voor advertenties: N. SLUYTER,
Dorpsstraat 23, Bergen, Tel. 2447
ENKELE MAANDEN GELEDEN
HEEFT DE DICHTER A. Roland
Holst zijn zestigste verjaardag ge
vierd, bij welke gelegenheid hij door
vrienden en collega's gehuldigd is.
Uit de overweldigende belangstelling
bleek wel hoe algemeen de bewonde
ring is voor zijn werk, ondanks het
feit dat velen zijn poëzie als zeer
'duist^'^SescBouwenT En men moet
toegeven, gemakkelijke lectuur is het
niet, maar dit mag geen tekortko
ming heten, een schrijver van zijn
formaat heeft recht op de toegewijde
aandacht van zijn lezers. Wie zich de
concentratie, nodig om tot het wezen
van zijn werk door te dringen, niet
wil getroosten, moet zijn boeken lie
ver ongeopend laten, en ook schijn
baar zoveel „makkelijker" auteurs als
Nijhoff en Aafjes kan hij dan beter
ongelezen laten hun toegankelijk
heid is schijn.
Holst heeft zich al spoedig afge
keerd van een wereld, die hij vernie
tigend karakteriseert met de woor
den:
Dof werd het vleesch, het goud
telbaar, lust veil
een wereld, die haar oorsrponkelijke
eenheid naar ziel, geest en bloed ver
loren en verloochend heeft, en zich
een eigen universum geschapen, een
rijk, dat oppervlakkig gezien enige
gelijkenis vertoont met de wereld uit
de Ierse mythen, maar in wezen een
eigen schepping is. Deze wereld laat
Over de Dichter
Men verwacht van een letterkun
dige, dat hij in dit nummer, dat voor
een deel gewijd is aan onze grootste
dichter, ook zijn prijzende bijdrage
zal leveren. Maar lieve lezeres en
beste lezer: wat te schrijven? Ik heb
het al eens gedaan, elders, en moet
ik mezelf herhalen? En toch, laat me
dan zeggen, waarom ik van Roland
Holst houd: omdat zijn gedichten me
al treffen, voordat ik begrepen heb
wat ze inhouden; omdat hij durft te
spreken van „herte" i. v. -van „hart
omdat hij zo'n rare mening heeft over
schilderkunst; omdat hij zo'n goede
borrel schenkt; omdat hij zulke grote
letters schrijft; omdat hij met een
wandelstok durft te lopen; omdat hij
geen critieken schrijft; en omdat hij
desniettemin onze grootste dichter is.
v, d. W.
zich niet als „realiteit" beschrijven,
de dichter kaft er slechts van gewa
gen in symbolen, die fungeren als pij
len naar zijn elysium.
In zijn meesterwerk „Een winter
aan zee" heeft hij zijn symbolen onder
de hevigste spanning gebracht en het
uiterste gevergd van de taal om zijn
grootste visie communicabel te kun
nen maken. Men kan, hoe men ook
denke over het al of niet geoorloofd
zijn van een dergelijk „brandschatten"
van de 'taal, geloof ik, nimmer ont
kennen, dat in dit werk een van de
toppunten van geheel de moderne
westerse poëzie voor ons ligt.
De vaak in afkeurende zin als „in
dividualist a tort et a travers" geka
rakteriseerde dichter heeft hier bo
vendien een meedogenloze diagnose
van het ziektebeeld onzer cultuur ge
geven. Ik meen dan ook dat men niet
teveel zegt, wanneer men staande
houdt, dat Roland Holst niet slechts
in zijn hoedanigheid van dichter, maar
ook in wijdere zin, behoort tot de
grootste figuren van deze tijd,
G. Sötemann, litt, drs.
te Amsterdam.
Soms ga ik al vermoeden, dat de zee
omdat zij sterk verschijnt wel mijn heel leven
de onstuimige waarheid blijven zal, waarmee
ik hier de wereld kan weerstreven
bij tij en ontij, maar dat ik tenlaatste
het wezen van den grooten dood ontdek
bij de kleine waterplek,
die zoo stil den wilden avondval weerkaatste.
A. Roland Holst,
(uit „Onderweg", uiïgT'StoIs, den Haag).
dat ons aangenaam herinnert aan de
Marshall-hulp, want 'tis een stukje
Amerika, daar in Princesselaan 20,
waar de hr. Luteyn een Zeeuw,
door de oorlog hier gebracht de
scepter zwaait. Treedt er binnen met
uw gids en weest er „kind Ja, kind,
want ge kunt er spelletjes doen, die
u herinneren aan knikkerschietspelen
uit uw jeugdjaren. Dit etablissement
heeft de poëtische naam „Rositha"
en is een z.g. Amusementshal, zoals
Nederland er geen of slechts weinige
heeft. Links en rechts staat een kern
collectie speelautomaten, met ver
lichtingsborden, die het vernuft van
A. ROLAND HOLST.
naar het schilderij door Matth, Wiegman
echt Amerikaanse uitvinders bewij
zen: kogeltjes, die men langs allerlei
obstakels (nog electr. geladen ook!)
schiet en die u een kans geven, dat
ge uw ingeworpen geldstukje terug
krijgt, maar meer nog kans: zelf voor
vernuftig gehouden te worden; enz.
enz. Grijpautomaten kent ge wellicht,
maar deze hier verschaffen u veel
„zonder bon". Wil uw gids u bewij
zen, hoe verlokkelijk het is, in dit
zaaltje een spelletje te wagen? Nu
dan: hij maakte mee, dat zelfs de
eigenaar en zijn „rechterhand" de hr.
Kleverlaan (welk een vertrouwde
echt Bergense naam!) elkaar fanatiek
bekampen gingen aan een tafelvoet
balspel, en natuurlijk liet eerstge
noemde, zoals het een goed patroon
betaamt, zijn assistent de beslissende
goal maken. Onderwijl zat van achter
zijn loketje de ook aan dit bedrijf
verbonden hr. Zwaan met wijze blik
het geheel te beschouwen. Waar
schijnlijk bestudeerde hij de gelaats
trekken der spelers, wat voor alle
psychologen hoogst interessant is,
want ge ziet er op afgetekend: fana
tisme, lankmoedigheid, geduld, onrust,
en vooral pret. Gij, zomergasten,
weet nu, dat ge in Bergen ook iets
echt Amerikaans vindt en zult besef
fen, dat ons mooie en gezellige dorp
wel echt „bij de tijd" is.
GELEZEN OP EEN KALENDER
BLAADJE.
Een blij mens heeft een prettige
klank in zijn stem. Reeds die stem is
voor velen een verkwikking.
DE V. V. V. GIDS KOMT!
Voor 't eerst na de oorlog, dus of
deze ook welkom is! Nu, dit gidsje
mag er zijn, handig, keurig, vol we
tenswaardigheden, door de secr. van
V. V. V., Mr. F. Zeiler, bijeengegaard.
Badbodelezers zullen er bekenden in
ontmoeten: onze medewerkers Piet
Beyneveld en Jan Ivangh. Nu nog wat
mooi zomerweer langer dan één
dag en gij, zomergasten, kunt gaan
wandelen met dit keurige boekje als
betrouwbare gids!