Bergenscne
Bad-, Duin- en Boschbode
Drie-en-dertigste jaargang No. 3 Abonnemen,spriis:i!l-^ooMeTe0neL v.v.v. Zaterdag 25 Juni 1949
Grafstenen rondom de Ruïnekerk
jr
„Ik heb nog nooit
vacantie gehad"
Losse nummers 25 cent 0 J
WEEKBLAD
Redacteur: W. OLIEMANS,
Ranonkelstraat 38, Alkmaar
UitgaveN.V. Boek- en Handelsdrukkerij v/h Herms. Coster Zn.
Voordam 9, Alkmaar Tel. 3320 Postgiro 37060
Voor advertenties: N. SLUYTER,
Dorpsstraat 23, Bergen, Tel. 2447
Velen uwer zullen wel eens het
flauw hellende kerkpaadje betreden
hebben, ^dat u voert binnen het aloude
middelpunt van het dorp, de kerkrui-
ne. Misschien was het des Zondags,
omdat u ter kerke ging, wellicht was
het gedurende een avondwandeling,
misschien ook op een druilerige dag,
als het strand u niet aanlokkelijk
scheen.
Dwaalde u er rond om te speuren
naar de gierzwaluw, waarover Jan
Ivangh in het vorig nummer zo aardig
vertelde, interesseerden u de machti
ge muren van het grotendeels ver
woeste kerkschip of trachtte u, net
als ik paar jaar geleden deed, de
inscripiWI van de verweerde, afge
sleten en somtijds door het gras
overwoekerde grafzerken te ontcijfe
ren?
Welnu, lezer, hetzelfde heb ik weer
gedaan. Vele opschriften, die ik vroe
ger had genoteerd, kon ik met moeite
nog op de stenen ontdekken. Niet om
dat mijn ogen slechter waren gewor
den. Ook was het niet in het half
donker (dan is 't helemaal onbegon
nen werk).
Sommige liggende stenen bleken al
meer door het gras overgroeid te zijn.
Een ongeveer tweehonderd jaar oude
zerk vertoonde nieuwe grote scheu
ren, de tand des tijds, die ook zo naar
stig knaagt aan de steunberen van het
kerkje
Laat ik u daarom iets vertellen over
deze stenen-
Tot 1864 was het kerkhof rondom
de Ruine de enige begraafplaats in
Bergen, zowel voor Roomsen als Pro
testanten, hoewel reeds in 1808 het in
en om de kerk begraven werd verbo
den.
De oudste stenen die u hier nu
vindt, zijn afkomstig uit de kerk zel
ve. Zij dateren uit de zeventiende en
achttiende eeuw, doch werden bij
veranderingen aan het interieur (er
kwam toen o.m. een houten vloer) in
1908» uit de kerk verwijderd. Deze
stenen liggen dus niet meer op hun
oorspronkelijke plaats. Ze zijn aan de
binnenkant van het voormalige schip
van de kerk netjes op een rij langs
de Noordelijke muur gelegd.
Hier volgen nu de inscripties, zoals
ik die met behulp van „Genealogische
en Heraldische Gedenkwaardigheden"
door Bloys van Treslong en Belonje
heb kunnen ontcijferen. Als de stenen
u mochten interesseren, neemt dan
deze Badbode mee, u zult er gemak
van hebben bij uw pogingen om som
mige raadselachtigheden te ontwar
ren.
1. Steen met het wapen van Ramp
(het Molenrad). De grafkelder van de
adellijke familie Ramp, onder meer
dere door deze steen bedekt, lag
vroeger juist bij de ingang der kerk.
(Het Huis Ramp, gelegen in het Ram-
penbos aan de Buerweg, sedert 1345
te Bergen gencfemd ,was in de eerste
helft van de achttiende eeuw nog in
welstand).
2. Steen met een wapen, waarin
een arm met vuist. Boven het wapen:
Vita nostra peregfinatio. Onder het
wapen: Cornelis/Dirckz, Bes/teman is
gerust, den 21 May Ao 1653.
Hier leit begraven/Dirck Cornelissen
/Besteman is gesturve/de VII October
int jaer ons/Heeren MDCXLVII
(1647).
Hier leit begraven/Maritgen Claesdr./
in haer leven huijsvrouw van Corne
lis/Dirckz Besteman voor desen schout
al/hier tot Bergen is gerust int jaer
ons/Heeren MDCXXXVII (1637) op
alder Heilighen/dach.
(Een der nazaten liet onlangs een foto
maken van deze grafzerk).
3. Steen met een wapen, waarin een
leeuw. Om het wapen: Leonard Leen-
ders obiit V Aug. Ao. MDCCVII.
Daaronder: Hij was viermaal negen
jaaren oud
Had seven jaar Gods kerk ge(bouwd)?
Wanneer de siel om/hoog gevl(oden)?
Sijn lijf hier wierd begra(gt)?
Daar t vredig rust en namaals
wagt
(Ende?) opstand uyt den dooden.
(Leonardus Leenders was predikant te
Bergen van 1700-1707).
4. Steen met schild in een ovaal,
waarop de letters A, K. en A. J. C.
Erboven: Hier leyt begraven/Annet-
gen Andries/Cloeck sterf den 12/Fe-
briwary ao 1599/ende Grietge An
dries/Cloeck sterf de 28/October ao
1605/ende Brechie Andries/Cloeck
sterf de 8/August ao 1607.
(Dit is de oudste steen. Twee jaar
vóór het overlijden van Annetgen was
de Ruine-kerk door de Hervormden
in gebruik genomen. A.ndries J.acobsz
C.loeck, wiens kinderen deze zerk be
treft, was schout van Bergen van
1605 tot 1641).
5. Steen met in een ovaal een
schoen tussen 1702 en u/ss. Erboven:
Hier leyt begrave/Jacobus Vaen-
drigh/gerust int jaer/Ao. 1639. Maertie
Jcops sijn/dochter is/gerust den
25/(Ma)y anno 1646. Jan Cornelisz.
schoenmaker 1702.
6. Hier leyt begraven/Guert Jans
dochter/is gerust den 26 Sep/tember
anno 1636/Ende Hillegont Jans/dr
haer suster is ge/rust den 16 Novem
ber/Anno 1636.
7. Gerrit Sümery/sedert 1736/schout
en dijkgraaf alhier/gebooren 31 Dec.
1705/en cverleede 10 May 1782/.
Toen werd dien vriend van 't Recht,
Geruckt uyt d'arm der Rede
Die spoort tot Liefde en Vrede,
Hier zugtend neergelegt/en/.
Sedert 1734 gehuwd met/Anna Maria
van der Mij, gebooren 2 Oct. 1701 en
overleede 18 Nov. 1779.
8. Hier leyt begraven/Den Hr en
Mr Arent de Lange/in zijn Edele
leeven/advocaat en notaris/der stadt
Alkmaar/mitsgaders bailju/van War-
menhuijzen/en secretaris van/Wum-
menum geboren/alhier in den jaare
/1712 den 9 December en is in den
Heere gerust/den 10 February 1765/
tot Alkmaar.
Deze acht uit de kerk afkomstige
zerken, welke dus de bijbehorende
graven niet meer bedekken, zijn te
vens de oudste en als zodanig het
meest interessant. De overige stenen,
13 in getal, staan of liggen alle op hun
oorspronkelijke plaats en dateren uit
de negentiende eeuw, de oudste uit
gezonderd, die staat ten Zuiden van
de consistoriekamer. Het opschrift
daarvan luidt:
Hier leydt/begrave/Treyntje/Cornelis/
Meyne/is gerust/den/2/Jannuary anno
1783/en/Pieter/Cornelis/Henneman is
gerust/den 26 April/anno 17%.
Eén grafsteen draagt het jaartal
1863.
Enige van de oudste stenen zullen
gelukkig weer een plaats in de kerk
krijgen na de restauratie en wel zó,
dat ze van de voeten der kerkgangers
niet te lijden hebben en toch goed te
zien zijn.
P. Beyneveld.
„Nee joh, deer is bai ons gien taid
voor", zei de boerenzoon die bij me
zat, toen ik op een avond ergens in
de kop van Noord-Holland m'n tentje
opzette.
Het was een prachtig hoekje waar
voor ik van de boer toestemming
kreeg om te overnachten. Aan de
voet van een laatste duinenrij in de
luwte van een oude meidoornstruik
stond m'n oude shelter. Bij het licht
van de stormlamp zaten we nog wat
te praten en dan pas weet je hoe
groot de verschillen ook in je eigen
omgeving nog kunnen zijn wat bede
ling van vacantie aangaat. Die jongen
vertelde me dat hij dolgraag eens mee
zou willen, maar er wel nooit aan
toe zou komen. Plotseling dacht ik
aan eigen vacanties en aan die van
vele anderen. Vacantie wat een
woord ja vacantie beleven is fijn.
Tenminste als deze dagen, waar
we altijd naar verlangen, door ons
werkelijk beleefd worden.
Dan denk ik aan de honderden
mensen, die „ziende blind" met me
mee gingen op excursieen dan
denk ik aan die ene mijnheer met z'n
kleine rugzak op een smoorhete zo
merdag. Hij was me al gepasseerd en
toen zag ik een bos van minstens
15 harlekijn orchissen verdord ach
terop dat rugzakje bengelen. Twee
grove tegenstellingen dat „ziende
blind zijn" en „blindelings vaak pluk
ken" van wilde bloemen. Beide ma
nieren om zó vacantie te houden zijn
funest. Hoe dan wél? Och kom
eerst de eerste de beste vacantiedag
Uzelf eens een flinke koude douche
geven, letterlijk en figuurlijk des
noods om 5 uur 's morgens eerst een
bad in zee voor de zenuwen en dan
Uzelf eens afvragen, zo: Vacantie?!
En dan: bewust Uw vacantie gaan
beleven, om eerst Uw omgeving,
waar U die paar dagen in geplaatst is
eens te bekijken. Alleen maar kijken
en luisteren niet meer praten over
verkiezingen geld enz. enz. Nee,
alléén maar eens er uit, liefst op een
mooie vroege morgen. Moet U eens
doen vóór de zon op is dauw trap
pen noemt men dat. Zoekt U dan
eens iets moois een vogel, bloem
of plantmaar bekijk het alleen
daar en laat het staan daar, waar het
thuis hoort. En dan zult U moeten
toegeven: Heb ik nu werkelijk wel
geleefd die laatstejaren. Dan
weet U na deze vacantie in ieder ge
val: ik ben op m'n nummer gezet
opgekikkerd en gebruind gesterkt
en kan weer een stootje hebben. Ja,
dan kunt U NIET zeggen: Ik heb nog
nooit vacantie gehad.
Tussen twee haakjes, bij vacantie
behoort een kampvuur. U boft als U
't kunt bijwonen. Maandagavond, 27
Juni, van 910.15 uur tegenover
huize „Kranenburg" aan de Hoflaan
bij goed weer
Tot ziens aan ons kampvuur.
Jan Ivangh.
