Bergen in vroeger jaren „DE RUSTENDE JAGER" U/f))i| ttensbergen Internationaal Trio Böhler Kunstenaars Centrum Bergen SCHOENWERK bij A. C. Seewald KLUTEN li. Behalve in de bossen en de lanen kwam ik ook op de weiden tussen Bergen en Egmond, waar men een uitzicht op de verre duinen heeft. Daarbij moest ik wel eens over een hek klimmen, maar wat hinderde dat voor een achttienjarige, die een kor te jurk droeg en niet zoals nu een lange japon? Zo kwam ik eens aan een boerenhuisje, dat bewoond werd door boer Beeldman met een groot moeder, zijn vrouw en dochter Jan netje. Toen ik er voor het eerst kwam zag ik alleen de oude groot moeder voor het raam zitten. De boer werkte op zijn land en de vrouw hielp in het huishouden. Maar Jan netje zag ik bloemen plukken. Daar mee hield ik mij ook vaak op. Ik zocht namelijk wilde orchideeën, die in de weiden te over stonden. Toen Jannetje zag, dat ik plukte, zei ze: „Wij zijn ook bezig met bloemen plukken. U kunt de mijne er wel bij krijgen. Wij kunnen ze hier toch elke dag wel vinden". Zo begon een vriendschap, die tot op mijn tachtigste jaar heeft geduurd, en zeker tot mijn dood toe zal blij ven bestaan. Ik stuurde haar de plaatjes van Hymans en Thijsse en als ze wat nieuws ontdekte, hoorde ik het van haar. Later werd zij ziek en moest voor herstel van gezond heid in de zon liggen. Later werd zij stewardess op een zeeschip, om door de frisse zeelucht genezing te vin den. Talen kende zij niet en hoe en waar ze die heeft geleerd, is me on bekend, maar wel weet ik, dat ze eens op een boot naar Zweden onze Koningin als stewardess diende. Weer later ging zij naar Indië en Italië en onverwacht trof ik haar bij haar zuster en zwager aan, toen ze weer eens van een zwerftocht thuis was. Ik was ondertussen reeds lang niet meer bij de familie Schermer, doch ben van het ene pension naar het andere verhuisd. De meisjes waren groter geworden en sliepen dus niet meer bij hun ouders in de kamer, doch kregen de slaapplaatsen waar ik en soms een andere gast hadden geslapen. Zo kan ik mij nog herinneren, eens mijn tenten te hebben opgeslagen in het pension „de Wilg", waar destijds een vrouw woonde, voor wie ik grote bewondering kreeg. Zij kweekte groenten op een bij het huis behorend stuk grond en éénmaal per week wer den deze verpakt en op een wagen geladen om naar elders gezonden te worden. Een knecht hielp haar altijd bij het opladen, dat vóór zeven uur s ochtend gebeurde. Thans is' op de zelfde plaats een pension gevestigd, waar ik vele gasten zie in- en uit gaan. Een ander beheert nu dit pension. Ik heb als amateur de schilderkunst beoefend. Ik nam mijn kist met olie verf, kwasten en penselen mee naar Bergen en combineerde dikwijls het schilderen met een wandeling. Ik had een huisje ontdekt, helemaal in de laatste laan, ver achter het Oude Hof. Ik ging er binnen,' in de hoop iemand te vinden en lichtte de klink. Daar zat een sombere oude vrouw, gerimpeld en zeker hoog bejaard. Ik vroeg haar of ik mijn schilderkist in haar huisje mocht opbergen, omdat ik, na geschilderd te hebben, wat Bezoekt BERGEN N.H. MODERN EN GEZELLIG Dancing Café-Restaurant (Restaurant a la Carte) wilde wandelen. Maar omdat ik een of andere droeve geschiedenis ver moedde bleef ik er zitten. Zij was uiterst vriendelijk en begon als van zelf te praten. Zij had een tweeling van één jaar, die, toen ze eens uitge gaan was om boodschappen te doen, in het open vuur waren gevallen en verbrand. Nooit zal ik de indruk ver geten, die dit treurige verhaal op mij maakte. Ondanks het feit, dat het vele, vele jaren geleden gebeurd moest zijn, trilden haar lippen en welden de tranen haar naar de ogen. Haar naam heb ik nooit geweten. Ik ging trouwens kort daarop naar een verderaf gelegen pension en ben er nooit meer geweest. In Rome woonde mijn beste vrien din, Etha Fles, de begaafde kunste nares, aan wie ik gedurende mijn hele leven veel te danken heb, eerst in Utrecht, waar wij samen onze jeugd doorbrachten en later in haar woonplaats, waar zij tesamen met haar pleegdochter vertoefde. Ik, evenals vele Nederlanders hebben daar bij haar gelogeerd. Niet als kunstenares oefende zij invloed uit, althans niet op mij, maar door haar géést en liefdevol karakter. Ook dachten wij in vele opzichten, bij voorbeeld in levensfilosofie, over eenkomstig. Alle veertien dagen, vooral in latere tijden wisselden wij van gedachten en schreven wij elkaar. Als wij, Noordelingen, naar Italië reizen, vertoeven wij er meestal in het heerlijke, frisse voorjaar. Maar in de gloeiende hete zomer is het er niet uit te houden. Ik had haar al dikwijls geschreven over de mooie Berger bossen, de duinen, de zee, de zomerkoelte en ik vroeg haar her haaldelijk, of zij niet eens een zomer in Bergen kon komen. Maar als Etha een besluit nam, deed zij het voor goed en zo kon het gebeuren, dat zij in de zomer van 1905 plotseling voor mij stond. Zij logeerde in Den Haag bij vrienden en kwam in Bergen kij ken, of het haar beviel. Zij had een plan gevormd om in Bergen te gaan wonen, waarschijnlijk in een villa met voor- en achtertuin, bloemen, struiken vóór en vruchtbomen ach ter. De Zuidlaan en de hoek van de Breelaan waren aan die zijde onbe bouwd en daar zou zij haar villa la ten zetten. Zij sprak af met de mees- ter-timmerman van het dorp, hoe zij haar huis wilde hebben, met een groot atelier en een gezellige hal met een schoorsteen en open haard. De villa moest Zonnebloem heten en er moesten zonnebloemen voor het huis geplant worden. Zo is het ge schied ook. Nog één herinnering wil ik hier ophalen. Wie in de Breelaan loopt, komt cp een zeker moment het bordje tegen met de wat eigenaardige naam „Guurtjeslaan". Welnu, toen ik de eerste jaren in Bergen woonde, zag ik do oude Guurtje vaak, een in elkaar gebogen vrouwtje, dat in een klein huisje woonde, waar nu enn grote villa staat. Guurtje was vrien delijk tegen iedereen en knikte alle voorbijgangers altijd even hartelijk toe. Zij heeft wel nooit geweten, dat later nog eens een laan naar haar genoemd zou worden! C. V. H. Onder grote belangstelling werd Zaterdagmiddag de derde tentoon stelling in dit seizoen, namelijk die van de heer Jac. J. Koeman, geopend. Mr. Kamp, voorzitter van het K. C. B., wees er in zijn openingswoord op, dat de beide voorgaande tentoonstellin gen reden hadden gegeven tot grote tevredenheid, wat het aantal bezoe kers betref, maar dat de verkoop van kunstvoortbrengselen helaas teleur stellend was. Deze derde expositie was bedoeld als een „overzichtsten toonstelling" van het werk van een kunstenaar, die dit jaar de zestigjarige leeftijd bereikte. Naast het werk van hem vroeg het werk van twee vrou wen de aandacht: van mevr. G. Koe manMeertens en Janna Koeman. „Niet de driekleur van de litera tuur, merkte mr. Kamp op, doch in de zuivere gezinsverhouding, deze man en de twee vrouwen". Over het werk zelf wilde de voor zitter het niet hebben. Dit moet voor zich zelf spreken. Spr. besloot zijn rede met een ge dicht van Jan van Nijlen in Wijsheid. Andere sprekers. F. Kamstra, vriend en kunstbroeder van de jarige, wenste hem geluk op deze dag en sprak de hoop uit, dat hij nog tal van jaren de kunst zou mogen beoefenen. Spr. memoreerde nog enkele feiten uit het verleden, waarover ook Kasper Niehaus' Le vende Nederlandse Kunst ons inlicht. Op een expositie van het werk der leerlingen maakte hij kennis met de heer Verkade. Deze kennsmaking had tot gevolg zijn werk voor diens al bums, met de verzorging waarvan hij tien of twaalf jaar belast was. Van enkele zijn de plaatjes alle of voor het merendeel van zijn hand. Het eerste was gewijd aan zijn aquarium en later aan vogels, vlinders, insec ten, vissen en bloemen. Zijn ideaal was om hierdoor de mensen nader te brengen tot de natuur, waarmee hij zelf zo nauw verbonden is. De zestigjarige dankte zichtbaar ontroerd voor de belangstelling, 't Is voor een schilder zo moeilijk zijn ge voel in woorden uit te drukken, meende de jarige. Verder bracht hij in herinnering de woorden van een Japans schilder, die gezegd moet hebben: wat ik gemaakt heb beneden mijn vijftigste jaar, dat moet vernie tigd worden; wat ik daarna tot mijn 75ste maakte, telt mee en mijn werk tot mijn tachtigste mag gezien worden. „Ik, aldus de jarige, ik voel mij nog jong, en zal opnieuw beginnen". Bij een rondgang langs de vele ten toongestelde werken van* deze schil derende, etsende, lithograferende kunstenaar toonden vele bezoekers grote belangstelling voor zijn bloe men, portretten, naakten, enz. De expositie blijft geopend tot en met 15' Juli a.s. VOOR BETER Sportartikelen KerksTraat* Tel. 2552 BERGENSE KUNSTHANDEL P. HOPMAN GESCHENKEN EXPOSITIES VRIJ ENTREE EXPOSITIE HENK V/D IDSERT BADBODE VERKRIJGBAAR te BergensBinnen in: Eerste Berger Boekhandel, Oude Prinsweg; boekhandel P. de Haan, Stationsstr Boekhandel G. Schoelink, Oldenburglaan; Bureau van V. V. V., naast Postkant.; Bergense Kunsthandel P. Hopman, Kerkstraat 3; de zaak van J. M. Thomas, St. Antoniusstraat 13; Kunsthandel J Ruyter, Hoflaan 2 en krantenkiosk Stationsplein. Te Bergen aan Zee: in de zaak van J. Passer en K. Volgers, v. d. Wijckplein 13. Net klaar met een klein stenen napje, wat ik maakte op de avond dat er weer een stukje copy voor de Badbode weg moest. Is het te ver wonderen dat ik m'n lievelingsvogel vereeuwigde? Natuurlijk de kluut, die, naar mijn mening, de mooiste vogel is in onze omgeving. In de brakwater meertjes achter de Hondsbosse Zee wering leven ze. Meer dan 15 centi meter water staat daar niet, doch een halve meter modder vrijwaart deze fijne plek van indringers als de mens. Begin Maart komen de vogels uit het Zuiden terug en blijven dan paarsge wijze bij elkaar. Een maand later lig gen de eerste nesten op de eiland jes in het water en nu begin Juli lopen de kluten met hun kroost in 't water rond. De schutkleur is zó goed, dat wan neer de jonge vogels door de angst roep „kluut kluut" van de oude vogels gewaarschuwd zijn, zich onmid- li/k plat tegen de grond drukken en bijna onzichtbaar zijn. Een maand la ter is er geen verschil meer te zien tussen oude en jonge vogels. De zwarte kop en nek steken met de paar zwarte randen op vleugels en zijkanten zó mooi af, dat er geen ver gissing mogelijk is. De snavel is naar boven gebogen en wel 10 cm lang. Zo leven deze mooie vogels tezamen met de bergeenden, visdiefjes en de ture luur in deze ogenschijnlijk kale meer tjes. Om de mooie plekjes te vrijwaren tegen indringers hebben enkele vogel mensen ze met toestemming van de eigenaren en huurders in bescherming genomen en staan de meêrtjes door lopend onder toezicht, Wéér een af gesloten plekje? Neen, want van de dijk af heeft iedereen er het schoon ste gezicht op. U zoekt de Hondsbos- se Zeewering maar op, ongeveer bij de werkkeet en daar kunt U vaij Camperduin af links van de weg bo ven tegen de dijk het vogelleven ga deslaan. Ook een kijkje aan de zeekant kan U een ongekend genot verschaffen bij laag water door eens aan 't eind van de dammen naar zeesterren en zee anemonen te zoeken Per bus, per fiets door de Staatsbossen (tot Har gen nu) of te voet (voor een dag tocht) is dit plekje te bereiken. Te rug langs het strand naar Bergen aan Zee. Voelt U er voor om er samen eens heen te gaan? Wel goed dan: Donder dag 14 Juli op de fiets naar de meer tjes in Camperduin. Vertrek vanaf de Lindeboom (hoek Hoflaan) om 7.30 uur des avonds. Deelname 20 cent per persoon. Iedere week een excursie zal me vermoedelijk dit jaar niet lukken. Neemt U deze kans dan waar om iets bijzonders te zien. Jan Ivangh.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Bergensche bad-, duin- en boschbode | 1949 | | pagina 2