Bergensche
Zoogdieren in het Bergense
duingebied
Drie-en-dertigste jaargang
Zaterdag 6 Augustus 1949
Een afscheid na veertig jaar
WEEKBLAD
]\J0 Q Abonnementsprijs:
f 3.25 per seizoen
f 2.— voor leden der V.V.V.
Losse nummers 25 cent
Redacteur: W. OLIEMANS,
Ranonkelstraat 38, Alkmaar
UitgaveN.V. Boek- en Handelsdrukkerij v/h Herms. Coster Zn.
Voordam 9, Alkmaar Tel. 3320 Postgiro 37060
Voor advertenties: N. SLUYTER,
Dorpsstraat 23, Bergen, Tel. 2447
Hoewel onze omgeving zeer arm is
aan zoogdieren, die een grote indruk
op ons maken, zijn er toch wel en
kele aardige diertjes te bezien, die
onze aandacht vragen. Konijnen en
hazen zijn er natuurlijk in groot aan
tal aanwezig, 't zijn aardige, vlugge
dieren, maar spreken toch niet zo tot
onze verbeelding als b.v. de hermelijn
en de bunzing, terwijl het eekhoorntje
ook dc moeite van het bespieden wel
waard is.
Over deze vijl bovengenoemde
diersoorten wil ik thans mijn causerie
houden.
Het konijn leeft in zelf gegraven
holen., waar ze ook haar jongen werpt,
die de eerste negen dagen blind zijn.
Na drie weken verlaten de jongen
reeds de wieg en gaan geheel zelf
standig aan de wandel. Ze leven van
sappig groen en kunnen de moeder
melk best missen. Moeder heeft vaak
intussen reeds weer de zorg over een
nest andere kleintjes, want de koni,-
nen vermeerderen zich snel. De jr>' -
gen vallen, onervaren als zij de eer te
weken nog zijn, vaak ten prooi aan
roofdieren, zodoende blijft hun grote
aantal altijd nog enigszins beperkt.
Konijnen kunnen grote schade aan de
duingewassen toebrengen, wat vooral
in streken waar de begroeiing schaars
is, nu niet bepaald op prijs gesteld
wordt. Dos avonds, als men op de
fiets van Bergen naar zee rijdt, kan
men door het licht van de lantaarn de
vlugge dieren in een rennetje over de
weg zien schieten. Door de bundels
van motervoertuigen worden ze vaak
gevangen en verpletterd onder de
wielen. Er sneuvelen er op deze
manier jaarlijks enige honderden uit
ons duingebied.
Ook de hazen vallen op een derge
lijke manier vaak de dood ten prooi
als ze oversteken van de' duinrand
naar de polder.
De haas behoort, evenals het ko
nijn, tot de orde van de knaagdieren,
waartoe ook de muizen en ratten be
horen. De haas verschilt van het
konijn in de eerste plaats in grootte.
De poten van de haas zijn veel lan
ger, zodat ook zijn snelheid groter is.
De haas heeft aan beide oren twee
zwarte punten. De ondervacht is
spierwit; die van het konijn blauw
grijs. Tijdens de vlucht slaat de haas
haken om aan zijn achtervolgers te
ontkomen. In snelle galop slaat hij
ineens naar rechts of links af, zodat
b.v. de hond, die hem achtervolgt
recht door schiet en de haas afstand
wint. Dit doet hij verscheidene malen
en het resultaat dat hij hierdoor be
haalt is groot. Een haas wordt dan
ook niet vaak in vlucht gegrepen.
Als woning heeft hij een zgn. „le
ger" met twee uitgangen. Hierin wor
den ook de jongen geboren, die dade
lijk na de geboorte kunnen zien. Jon
ge hazen zijn veel sneller levensvlug
dan konijnen.
De hermelijn is één van de kleine
roofdieren in ons duinenland. In de
zomer is zijn vacht bruin en heeft hij
een witte borst en ondervacht. Als
rover is hij zeer gevaarlijk. Hij springt
zijn prooi op de nek en bijt de hals
slagader door, waardoor het dier
verslapt en neerstort. Tijdens de
vlucht houdt de hermelijn zijn prooi
dier in de nek vast en wordt meege
sleurd door struiken en andere vege
tatie, maar loslaten doet hij niet. Als
het dier dan uitgeput neervalt, doet
hij zich tegoed aan het warme bloed
en laat verder zijn prooi liggen als
voedsel voor andere vleeseters.
De jongen van de hermelijn worden
in een hol geboren (meestal een oud
konijnenhol) en vertoeven daar lange
tijd in.
De bunzing leeft op soortgelijke
wijze, maar houdt er ook nogal van
om bij kippenhokken in de bewoonde
wereld een bezoek te gaan brengen.
Hierdoor komt het dat de mensen,
die meer met hun kippen op hebben,
dan met de roofdierenwereld, de bun
zing op allerlei mogelijke manieren
proberen te verschalken, wat niet
vaak lukt, want het dier is zeer
sluw. Zelf werd ik eens geroepen voor
een bunzing die springlevend in een
klem zat. De man, die de val gezet
had, durfde de woedende bunzing
niet dood te slaan en om het dier los
te laten, scheen hem te riskant. Wat
te doen. Het dier dood te laten hon
geren leek geen methode.
Als een stok naar het dier gesto
ken werd, greep hij deze met de
tanden vast en liet niet los eer het
einde versplinterd lag tussen zijn
vlijmscherpe kaken. Dat maakte in
druk! De volgende dag ben ik er
toen op afgegaan met een vangkist.
Een vierkante kist met een schuif.
Het dier was nog bozer dan de vo
rige dag en als ik er omheen liep,
volgde hij mij sissend en rukte aan de
klem, zodat ik het niet durfde wagen
er te dicht bij te komen. De vang
kist werd naderbij geschoven met ge
opende schuif en onmiddellijk werd
deze bewerkt door de venijnige tan
den. Met een lange sterke stok werd
het woedende dier in de kist gedre
ven en ik, die goed beschermd achter
de kist stond, liet de schuif langzaam
zakken
In de kist ging het monstertje te
keer tegen de wanden. Alleen de
achterpoot, waaraan de val zat, stak
door een klein kiertje onder de schuif
vandaan. De beugel werd nu inge
trapt en met een gierend geluid
schoot het dier de kist in. De schuif
werd bliksemsnel gesloten en het dier
zat vrij gevangen in de kist.
Thuis werd het dier overgezet in
een groot terrarium en ik voedde
het een heel konijn, dat hij niet aan
keek toen ik er bij stond, maar steeds
sprong hij sissend tegen de ruiten op
en keek me met zijn felle glinsteren
de kraalogen aan. De volgende mor
gen was 't hele konijn geconsumeerd!
En dezelfde dag kwam de kippen
houder weer bij me met de tijding,
dat er wederom een bunzing op de
klem zat. Deze werd op soortgelijke
wijze gevangen en in de kist gestopt
en bij zijn vriendje in het terrarium
gezet.
Toen een berichtje naar Artis en
het zou niet veel gescheeld hebben
of ze zouden daar voor het publiek
tentoongesteld zijn, als niet de ene
bunzing de andere in de nacht ver
scheurd had. Deze lag de volgende
dag met afgevreten kop in het terra
rium en de andere lag doodziek in
een hoek. Enige uren later stierf ook
hij. Het vlees van zijn soortgenoot
was hem niet goed bekomen. Het
nieuwe konijn, dat ik er de vorige
dag tegelijkertijd met de levende
bunzing had ingeworpen, was onaan
geroerd blijven liggen.
De huiden heb ik toen maar ge
prepareerd en mijn oudste zuster
pronkt nu nog met een bunzingtas.
De eekhoorns, die in grote getale
in de bossen leven, zijn ook niet zo
heel onschuldig als ze schijnen voor
het oog voor de wandelaar.
In het voorjaar gaan ze op roof uit
en stelen de eieren van de zangvogels
uit de nesten. Daarom worden de
gaatjes in de nestkastje altijd omge
ven met een stukje metaal, want de
eekhoorn is er niet te lui voor het
kleine gat in het hout, waardoor hij
niet kan kruipen, uit te knagen, tot
hij kan doordringen tot de buit.
De jongen worden in het voorjaar
geworpen in een met mos overdekt
nest, dat hoog in een boom ligt. Zo
dra het nest met jongen echter door
een mens ontdekt is, worden ze over
gebracht naar een veiliger wieg, want
de eekhoorn aanvaardt geen enkel
risico. Zijn zorg voor het kroost gaat
werkelijk heel ver.
Als men zo'n aan dennenappels
knagende pluimstaart nadert en hij
kan niet meer snel op de vlucht gaan,
draait hij zich snel om de boomstam
heen om maar uit het gezicht te blij
ven en hij kan dit spelletje soms wel
een half uur lang volhouden, totdat
hij plotseling zijn kans schoon ziet en
in wilde galop er vandoor gaat.
U moet maar eens op de wandeling
op onze mooie kastanje-bruine pluim
staart letten. Hij zal u onvergetelijke
momenten kunnen bezorgen.
Bob Boersma Jr.
Schoonhoven knipte hij een aantal ja
ren de kaartjes. Toen werd hij over
geplaatst naar Alkmaar.
De eerste nacht dat hij in de kaas
stad sliep, kwamen de Duitsers het
vliegveld bombarderen. „Een mooi
begin", aldus de heer Broekhuizen.
Ja, die Duitsers, die hij in de oorlog
zo vaak te vervoeren kreeg, waren
geen vrienden van hem,
We herinneren ons nog, dat con
ducteur Broekhuizen in de dagen van
de invasie op de Italiaanse kust en
de daarop volgende verrassende ge
beurtenissen in dat land, een stuk
carton gereed maakte, met het pas
sende opschrift: „Alleen voor Ameri
kaanse en Engelse weermacht" als
tegenhanger van .de hatelijke gele pa
piertjes „Nur für Wehrmacht"
Vorige week Vrijdag reed onze
snaakse conducteur, die altijd zo la
coniek voor de dag kon komen, voor
't laatst op de tram. Dinsdag vond in
de 2de klas wachtkamer het officiële
afscheid plaats.
De heer Broekhuizen, die helemaal
niet de indruk maakt van in de zes
tig te zijn U moest eens zien met
welk een souplesse hij altijd op de
rijdende tram bij de overweg van de
Breêlaan sprong wensen wij nog
vele jaren van welverdiende rust toe!
Op de twintigste Mei van 't «vorig
jaar vierde de heer A. Broekhuizen,
conducteur, zijn veertigjarig jubileum
bij de Nederlandse Spoorwegen.
Thans is het ogenblik van afscheid
nemen aangebroken en gaat de con
ducteur, die velen in Alkmaar en
Bergen en ook in Schoorl en War-
menhuizen misschien niet bij naam,
maar zo veel te beter van gezicht
kennen, met pensioen.
Twee en twintig jaar was de heer
Broekhuizen conducteur op de tram
NunspeetZwolle. Ook in Goes en
