ZIEN
KENNEN
IS
„DE RUSTENDE
JAGER"
U/illq Hensbergen
Internationaal
Trio Paulides
V/acantie-oorden na de oorlog
Natuurlijk heeft U het visdiefje wel
eens gezien, het vogeltje, dat boven
een sloot al klapwiekend bleef staan.
De rode snavel en rode poten val
len mooi op en tien tegen een blijft
U wel eens een momentje stil staan
als U er wéér een tegen zult komen.
Dit keer ga ik U eens meenemen naar
een nestplaats van dit vogeltje. Wilt
U de mooiste tijd in de natuur mee
maken, nee, dan moet U niet in Juli
of Augustus Uw vacantie nemen,
maar tussen half Mei en half Juni.
Om te genieten is het dan véél be
ter en alles lokt U iedere dag naar
buiten.
Maar kom, we gaan op weg naar
de Hondsbosse zeewering. Daarachter
ligt een hele reeks meertjes en
plassen. In één van die plassen op
een héél klein eilandje woonden dit
voorjaar twee soorten vogels. Op de
ene punt bracht een kluut z'n nest
groot en aan de andere kant broedde
het visdiefje (sterna h. hirundo).
Kent U de streeknamen van het
visdiefje? Misschien noemt men de
vogel bij U wel: Tarremieuw, Ikstern,
Kobus, Pijlstaart, Middelstar, Fiske-
fanger, Grote Venkraai, Wijtstirns of
Skotstiens.
Alleen was het zwarte kopje te
zien boven het gras, zolang de vogel
broedde, die 3 tot 4 weken. Maar
toen de jonge vogels uitgekomen wa
ren kwam er bedrijvigheid rondom het
nest. Waag het niet om dan bij het
nest te komen als de vogels een week
oud zijnVoor studie hadden we
de meertjes in bescherming genomen
en de jonge vogels werden dan ook
geringd. Deze aluminiumringetjes zijn
voorzien van een nummer en het op
schrift Nat. Hist. Museum, Leiden,
Holland. Ornithologen ontvangen voor
in 't wild levende vogels deze ringen
en moeten de vogelringlijsten naar
Leiden opsturen zodra de vogels ge
ringd zijn.
Zo komen we langzamerhand ach
ter de vliegroute van trekvogels en
ouderdom van onze gevederde vrien
den. Ook de stern met z'n drie jon
gen moesten van een ringetje worden
voorzien. Tezamen met de vogel
wacht gingen we op een stille avond
erheen.
Tot aan de knieën moest ik door
de modder stappen, iets wat ontzet
tend zwaar ging. Boven m'n hoofd
krijste het visdiefje en dook telkens
op me af. Ik voelde de snavel soms
door m'n haren.
Een, twee en daarna werd het der
de jong geringd. Nauwelijks echter
had ik de laatste vogel in handen en
stond ik even wat met m'n hoofd op
gericht of de oude vogel nam een
zoveelste duikvlucht van 10 meter
hoog recht op mijn hoofd af. Ditmaal
schoot de vogel niet met een suizen
de vaart met de snavel door m'n ha
ren maar pardoes met de puntige
snavel recht op m'n hoofd. De scher
pe punt priemde door en van de
snerpende pijn gaf ik een schreeuw.
Die was raak! Vlug ringde ik de laat
ste vogel en gebukt om op m'n hoede
te zijn voor nieuwe aanvallen/stapte
ik naar de rand van het eilandje om
de vaste wal te kunnen bereiken.
Bezoekt
BERGEN N.H.
MODERN EN GEZELLIG
Dancing
Café-Restaurant
(Restaurant b la Carte)
Het bloed stroomde over m'n ge
zicht en telkens moest ik me bukken
om niet opnieuw aangevallen te wor
den. De aanvallen verminderden niet
en nog een paar keer voelde ik de
snavel door m'n haren schieten.
Kwaad of bang was ik niet, onwille
keurig bukte ik toch telkens, maar
had reuze re&pect voor de heldhaftige
manier van verdediging van deze
dappere vogels. Och, dat hoofdwondje
zou wel overgaan, dacht ik en het is
ook zonder stoornis dichtgegroeid.
Het was de eerste keer dat me zo iets
overkwam.
Zeker, de meeste meeuwensoorten
duiken steeds op je af als je in de
broedtijd bij de nesten komt, maar
werkelijk aanvallen deden ze je nooit.
Maar het kan dus. wel! De drie jonge
vogels zijn rustig verder opgegroeid
onder bewaking van de vogelwaeh-
ters en de wakende oude vogels.
Het is erg prettig om deze klei
ne dingetjes in de natuur te mogen
bewonderen, iets wat óók voor U en
vaker dichterbij dan U wel denkt, is
we'ggelegd. Alleen maar kijken, luis
teren en waarnemen in Uw vacantie!
Jan Ivangh.
De natuurhistorische puzzle van de
week:
Zoekt U het „knikkeldointje met de
duizendpoot" maar eens! Oplossing
volgende week.
Woensdag 10 Augustus
excursie met onbekende bestemming.
Vertrek 7.30 uur vanaf de Lindeboom.
Deelname 20 ct. p. p.
DE GOUDEN KOETS IN
ALKMAAR.
De tentoonstelling van de Gouden
Koets, die na een rondreis door de
noordelijke provincies in Noord-Hol
land is aangekomen, zal na een bezoek
aan Den Helder ook naar Alkmaar
komen. Zaterdag 6 Augustus, des
morgens om 11 uur, zal deze tentoon
stelling, op een speciaal daarvoor in
gerichte boot, welke ligging krijgt
aan de Bierkade, geopend worden en
daarna tot 13 uur en voorts van 14
tot 18 uur en van 19.30 tot 22.00 uur
voor het publiek geopend zijn. Zondag
is de tentoonstelling gesloten, doch
Maandag om 10 uur wordt zij weer
geopend en blijft toegankelijk tot
's avonds 10 uur, behalve van 12 en
van 67.30.
De tentoonstelling omvat behalve
de Gouden Koets nog de Creme
Caleche en een verzameling gala
uniformen. De opbrengst (entrée vol
wassenen 25 cent, kinderen 10 cent)
komt ten goede aan het Koningin
Juliana-fonds. Van Alkmaar gaat de
Gouden Koets naar Haarlem.
BERGENSE KUNSTHANDEL P. HOPMAN
GESCHENKEN EXPOSITIES
VRIJ ENTREE
EXPOSITIE KAREL COLNOT
Nêerlands kuststrook is zichzelf u/eer
Het is nog niet zo heel lang geleden, dat hoofdzakelijk de bewoners van
de vissersdorpjes, de jagers, de stropers, de jutters en de natuurliefhebbers
zich voor de zeekant van ons landje interesseerden. In de d!uinen bloeien
wonderlijke planten, de konijntjes spelen er krijgertje in een doolhof van
uitgegraven gangen, de vogels nestelen in het sparregroen en de natuurmin
naar kon er door het duingebied uren dwalen en volop genieten van het
Schone, dat zich hier aan de zelfkant van ons landje openbaarde. De koe
koek liet er zijn roepende stem horen, de meeuwen zweefden op hun blanke
vleugels over duin en strand, over land en water en lieten hun schorre
kreten horen, de zee, de eeuwig rusteloze, zong er het lied van alle tijden,
het lied dat nooit eindigt en nooit verveelt omdat het voor dit wereldje van
zand en water de enig passende begeleiding vormt.
Verstandige zakenmensen hebben ontdekt, dat in het duingebied een rijke
bron van gezondheid en ontspanning is te vinden, dat het hier een ideale
plaats is voor allen, die na een ingespannen jaartaak rust en afleiding behoe
ven, dat het hier, waar de natuur zich in haar schoonste vormen openbaart,
een prachtig vacantieoord is voor allen, die voor ongerepte schoonheid
toegankelijk zijn. Zij hebben ontdekt, dat zon en zand, lucht en water zieken
en zwakken doen herstellen en gezonden alles bieden wat hen sterk en ge
lukkig kan maken. Hier en daar werd een bescheiden hotel gebouwd en
verschenen er badkoetsjes en stoelen en naarmate er steeds meer vacantie-
gangers naar de grens van land en water trokken, werden de stippen op
onze landkaart, die op strandexploitatie wezen, menigvuldiger. De hotels
werden groter en luxueuzer, er kwam meer comfort en er werd' gezelligheid
voor de avonden geschapen. De stippen werden streepjes en strepen en de
tijd is niet verre meer, dat al die strepen één lange lijn zullen vormen, die
van het Zuiden tot het Noorden van ons land de grens van land en water
zal volgen.
IN HET DUINZAND IS ONZICHT
BAAR GOUD GEBORGEN.
De hoteliers, de strandexploitanten,
de mannen met ezeltjes, met ijskar-
retjes, met kramen vol schopjes en
emmertjes, scheepjes en ballen, heb
ben cntdekt, dat er in het duinzand
van ons land onzichtbaar goud is
verborgen.
De in steeds grotere aantallen naar
zee trekkende vacantiegangers boden
mogelijkheden voor winstgevende on
dernemingen. Het vreemdelingenver
keer is in de loop der jaren een ex
ploitatie van enorme betekenis ge
worden. Het zijn niet meer alleen de
dagjesmensen uit de omtrek, die met
hun kroost naar zee en strand trek
ken, het zijn ook de meer gegoeden,
de bezoekers uit binnen- en zelfs
buitenland, die voor een langer ver
blijf aan zee, voor een vacantie in
een gezonde, mooie omgeving goed
willen betalen en men heeft in tal
van dorpen aan de duinenrand ter
dege begrepen, dat zich hier voor de
welvaart der bevolking onoverzien
bare mogelijkheden openen.
Hotels en pensions werden met
verrassende snelheid gebouwd en al
kenmerkte de ene badplaats zich meer
dan de andere door comfort, luxe
en ontspanningsmogelijkheden, overal
werd met enthousiasme gewerkt om
in de concurrentiestrijd der vacantie-
oorden in woord en beeld eigen na
tuurschoon en folklore, eigen ont
spanningsmogelijkheden zo op de
voorgrond te plaatsen, dat men er in
zou slagen een zo groot en goed mo
gelijk gesitueerd deel der vacantie
gangers naar eigen omgeving te trek
ken.
V AC ANTIE-OORDEN.
Eenvoudige dorpjes met landelijk
schoon, met bos en zee, met strand
en duin ontwikkelden zich tot vacan-
tie-oorden welker namen een beken
de klank kregen. Steeds talrijker werd
het aantal hotels en pensions; op
steeds breder schaal werd naar pas
sende ontspanning gezocht door con
certen en exposities, door dancings,
bloemencorso's en wedstrijden en voor
al die plaatsjes aan de zeekant is het
seizoen de tijd geworden waarop al
ler inspanning zich concentreert, om
dat de verzorging der gasten de voor
naamste brcn van inkomsten is
geworden.
V. V. V.'s eerst hier en daar schuch
ter opgedoken, hebben zich tot orga
nisaties van betekenis ontwikkeld en
demonstreren hoe de vreemdelingen
exploitatie in de goede zin van het
woord een machtige factor voor
de welvaart der bewoners is.
DE ZEE!
Hier trekt men naar zee, de schijn
baar argeloze, die zich als een bijna
rimpelloos watervlak in het zonnetje
kan koesteren, die schelpjes en krab
betjes aan land spoelt en de talrijke
gasten in hun kleurige en fleurige
badpakjes zorgeloos laat baden en
zwemmen. Die haar golfjes minzaam
naar het strand laat glijden en zich
hoogstens vergrijpt aan de zandforten,
die spelende kinderen opzettelijk aan
haar vernielzucht hebben prijs ge
geven.
De vriendelijke zee waarover man
nen, vrouwen en kinderen, door zon
nebrillen beschermd, in hun strand
stoelen naar de einder turen, naar
een donker silhouetje, naar een rook-
pluimpje, dat een voorbijvarend
scheepje verraadt.
Maar ook de zee die en juist dan
haar bewonderaars trêkt als zij
alle speelsheid van zich heeft afge
worpen en zich in haar natuurlijke, in
haar ware gedaante gaat vertonen.
Als de lucht vol grauwe dreiging is,
als het water grijsgroen is in duizen
derlei schakering, als de stormwind
buldert en het water in de eindeloze
keten van aanvallen een nieuwe
stormloop onderneemt op het land,
dat zijn voortgang krachtdadig gestuit
heeft.
Als de krachten der natuur zijn
losgebroken, stormen de witgekuifde
golven in brede gelederen naar het
land, drie, vier rijen achter elkaar en
worden opgevangen door brekers en
hoofden, door palen, die op hun met
wier begroeide koppen het eerst de
mokerslagen moeten vangen.
In 'n wolk van rondspattend schuim
slaat het water te pletter, traag vloeit
het terug van de brede zandvlakte,
maar nieuwe watermassa's stormen in
brode gelederen aan en zoeken de
zwakke plekken waar het eens moet
gelukken zich een weg door de na
tuurlijke of kunstmatige verdediging
te banen.
Mensenhanden hebben bazalten ar
men beschuttend om het land gelegd,
•hebben dijken gebouwd en met stenen
verzwaard en door alle eeuwen heen
moet cr gewaakt en gewerkt worden
want de zee de vriend en vijand
van de mens zal haar verraderlijke
aanvallen nimmer staken.
Soms dwalen de gasten op donkere
avonden opgetogen langs het strand
en kijken bewonderend naar het lich
ten der golven, naar de natuurlijke
illuminatie, schoner dan ooit mensen
handen ze kunnen ontsteken. Dan
zijn zee en strand bezaaid met milli-
arden diamantjes en zijn dichters en
dromers gefascineerd door haar won
dere bekoring.
Er is een zee, die zich speels kan
koesteren in de zon, er is een zee, die
woedend beukt en ranselt op alles
wat haar in de weg staat, er is een
zee, die sprookjes vertelt en milliar-
den microscopisch kleine lampjes doet
schijnen om voor een passende ver
lichting te zorgen.
ER IS MEER IN ONZE
BADPLAATSEN.
Er is bos en duin waar de berken
hun met zilver beslagen stammetjes
feestelijk tussen het groen steken,
waar in valleien kleine viooltjes bloei
en en de natuur in duizend vormen
haar schoonheid openbaart. Er is een
strand waarover de hemel zijn blauw
ste koepel spant, de zeemeeuw par
mantig over het zand stapt en de
vloed het aanrollende water tegen het
bazalt van de dijkglooiïng stuwt.
In oorlogs- en bezettingstijd, toen
dit alles voor wie het liefhebben on
toegankelijk was gemaakt, toen onze
kuststrook niet meer vacantieoord
maar een onderdeel van een giganti
sche verdedigingslinie was geworden,
zijn duin en strand uitsluitend aan
defensiemaatregelen dienstbaar ge
maakt.
Hoe barbaars is er huisgehouden in
plaatsen als Bergen aan Zee en zo
vele andere, waar hotels en pensions
met de grond gelijk werden gemaakt,
waar de paden met prikkeldraad wer
den afgesloten, waar de schoonheid
der duinen ontsierd werd door ce
menten en stalen gevechtsmonsters,
door bunkers en geschuttorens, die
nog hier en daar de omgeving ont
wijden of als bezienswaardigheden
aan het vreemdelingenverkeer worden
dienstbaar gemaakt.
Strand en duin staan weer ten volle
tot onze beschikking en wie zich aan
de normale wegen houdt, behoeft
voor explosieve verrassingen geen
vrees te koesteren. Nederland is zich
zelf weer en dat geldt allereerst voor
de kuststrook, waar de majesteit der
natuur door niets en niemand be
dreigd kan wordeii.
